Physiologia medicinalis

501쪽

DE NUTRITIONE.

themata, impetigines etc. In istis et aliis morbosae nutritionis casib US re productionis pro CeS-Sus hactenus con Uertitur, ut ipsa pars adfecta Per auctam appositionem Vel ablationem voIumine augeatur vel minuatur tumores, tabes), vel vero secretio interna hactenus mutatur, ut Penitus abnormia nascantur Producta pus, ictior , contagium, mi asma , et Partes Penitus' deformes reddantur rhachitis , pseudo membranae , SCirrhUS, cancer etc. o. Reducitur autem nutritio ad statum normalem, ubi adfecta Pars Per varios metamorphoseos gradus ad nativum redit statum, vel ubi des organi Satae Partes per naturae Vires, aut Per artis Praesidium, a toto Separantur. Communem Secretionum, adeoque et nutritionis scaturiginem, ipsum arterio Sum esSΘsanguinem, superius g. 3 l. jam ostendimus. Adducunt nempe capillares arteriae humorem, particulis , pro nutritione idoneis fetum , qui forma vaporis Subtilioris g. II 4. eorum vascuis Ioram subit tunicas , inque interstitiis cellu-Iosi textus , omnia utique organa penetrantis, diffunditur. Quo igitur maiore sanguinis copia partes irrigantur, tanto celerior in iis advortitur reproductio , tantoque alacrius nutriuntur. Quia vero textus cellulosus unum constituit in universo corpore Continuum, ut adeo per eum partes invicem communicent, vapor ille nutritius ad remotiores ipsa hac Via perduci potest partes, unde nutritio earum teXturarum, quae paucis aut nullis plane visibilibus instruuntur vasculis , intelligi potest. Sanguinis et organorum mistio disse pons id officit , ut biocho micus nutritionis proces SUA differens reddatur, talisque accidat in partibus singulis principiorum sejunctio et nova Synthe sis, quae cujusvis respondet naturae, quave O-

502쪽

484 I. cΑΡ. VII. DE NUTRITIONE.mnis corporis organici pars in Pristino consor Vatur statu. Energiam Vitalem et nervorum vim praecipuum habere in nutritionem influxum , ex iis , quae g. 354. dicta sunt , satis apparet, et docent id observationes, quibus constat , re- Productivum h Unc Proces Sum protinus pertUr- Bari , nervis quaqua ratione adfectis , ligatis aut compressis. Quia vero Sanguis, utpote unica materiae nutritiae scaturigo, per tot tamque diversarum functionum concentum Paratur 383. , ipsa etiam nutritio a debita quorumvis reproductivorum Officiorum energia et conveniente singulorum harmonia dependet. Omnis igitur horum a normali statu recessuS issam quoque mutare debet nutritionem, ut adeo nullus plane in corpore contingere Possit morbus, qui non sit effectus abnormis nutritionis, ve I eam protinus non laedat functionem. Quia praeterea eaedem organicae functiones Pro ratione aetatis, sexus, vitae rationis, climatis, anni temporis, constitutionis et temperamenti plurimum disserunt, nutritio quoque per conditiones eas differens reddi debet. Quia denique energia vitalis materiae organicae destructionem PromoVet, et Usque Permu tationem accelerat,4O2. , functionum e Xercitio , ad certum gradum inten So, nutritio augetur ; deprimitur Vero Per eXercitium nimium, Perque inertiam. 4od. Quomodo nutritio accidat. Ex iis, quae saepius jam Praecepimus , ad paret, quamvis organici corporis partem relationem habere ad organismum univerSum, quatenua munere fungitur Peculiari, suamque confert

503쪽

DE NUTRITIONE.

symbolam ad servandam vitam individuam. Prastor id publicum officium pars omnis re Pro ductivum gerit munus, quo semet ipsam Con Ser-Vat , materiam et Vires Sui ipsius restaurat. Est enim parS quaevis organon simul secretorium 349ί, specifica sua energia in Sanguinem, inque nutritium eum vaporem 3. 4ο3o rea gens, ut metamorphos in suscitet vitalem , sub A tantiarum adventitiarum conVertat naturam, sibique . penitus adsimilet. Cum secretioniS Pro CeSSUs penitus cognitus haud sit g. d55. J, nutritio autem secretionis sit modus, istius theoriam, omni ratione absolutam , construere haud Possumus. Ex iis vero,

Paret , multiplices esse causas, ad nutritionem concurrentes, omniumque organicae Vitae functionum concentu offici, ut materiales et clynamicae materiae organicae qualitates in sua Con-

Ser Ventur integritate. Materia igitur nutritia, tot, tamque multiplicium organorum vitali energia Parata, per capillares arterias in partes singulas fertur; suscitat reactionem vitalem et singularem conflictum, qUO meta mors hos is Ponitur tum in liquidis , tum in solidis partibus, atque formarum et qualitatum convertitur status. Contingit igitur bioche mica et dynamica operatio, quae duplicom simul ponit offectum: Particulae aliae, expansivis viribus superatae, colliquescunt , resolvUntur et destruuntur g. 4o2. , ipsisque traduntur vasis resorbentibus 3. 380.); aliae vero, Viribus contractivis addensatae , et materiae organicae ad aliquam perfectionem adsimilatae , specifica cuiusvis partis vi attrahuntur , ipsique materiae organicae RPPonuntur et intime uniuntur,

504쪽

486 LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE.cideo, ut Veram jam nUnc constitUant eJUS Par

tem.

Quia aUtem processus reproductivus , quo materiae organicae vicissitudo , ablatio et ap-Positio, Ponitur, ob specificam cujusvis partis Organisatione n1 et singularem virium informationem gg. 58.66.) , Peculiaris, et cuique parti

Proprius esse debet, Iala tritio, ut generalis re- Productio s3. 82. , intensione sua et modo differre debet; inde igitur est, quod materia no vitias apposita , mistionem et Vires, parti suae similes, adeoqUe eandem Simul formam et figuram accipiat. Quemadmodum crystalli salium certae figurae e certa acidorum et basi Um Compositione naScuntUr , et Pro ut germina organica in nova individua ejusdem speciei explicantur 6 o. 64. J, ita etiam fit , ut pars quaevi S SPecifica sua energia et peculiari , natUrae SV a respondente secretione materiam nutritiam sic transmutet , quo sibi similis reddatur , idque ipsum , quod Per eandem metamorphosin et Causas alias, destructionem SUscitantes perdidit, sibi restituat. Etsi igitur ad sori tuto possit, nia tritionem in ipsa contingere parte, quae nutrit Ur J, Ut adeo ParS omnis organon sit reproductivum sui ipsius; adminiculis tamen remotioribUS, nervorum praecipue et V ct Sorum S AEnguiferorum energia, ea regitur functio s3. 4o3d ; unde praetermes teri se nutritiae penum biodynamicam officientiam, totius organismi anima Iis energia suscitatam , Pro eo D Unere requiri intelligimus. Altera autem est quAestio : qUanam ratione materiae nutritiae contingat appositio 8 Simplici tantum particulariam novarum depositione et conglutinatione id absolvi opus BoERHAAVE et ΗΑΙ-

505쪽

DE NUTRITIONE.

LERUS crediderunt ' θ , ipsamque materiem in

ternis vasorum parietibus adplicari, atque e fundi in celluloso textu , adeoque duplicem e SSonutrition om , internam et externum, docuerunt. Er. DAR IN cuique animalis corporis parti peculiarem tribuit appetitum, quo eas sibi attrahat ex universa Sanguinis massa particulas , quae Suae respondent naturae et necessitudini a J. Cel. REI L materiam peregrinam formatae iam Organicae materiae extrinsecus applicari docet D) , dicitque Eam per chemicam adfinitatem attrahi, Perque modum animalis c r F s t a It i s a t iori 1 s in substantiam formari organicam c). Phlogisti cum accidere Processum in arteriarum et Venarum confiniis, Vitalitate gubernatum, quo O Xygenium , a Sanguine in pulmonibus receptum, cum carbonico et aliis inflammabilibus jungitur, materiae organicae Vicissitudo ponitur, ipsaque fibra animalis nutritur, ceI. BRANDIS autumate . Simplicissimam vero humani corporis functionem ipsam esse nutritionem E . PLATNERPronunciavit, docens, gelatinam, Pro eo munere unice aptam, Per SPOngio Sam materiam, qua

nulla caret fibra, imbibi, et hac ratione quasvis nutriri partes e . Ex iis autem , quae Paulo ante praee epimuS, adparet, ablationem et adpositionem Particularum eodem contingere tempore, iisdem suscitari causis, et in omni materiae organicae puncto , intrinsecus pariter ac in superficie, accidero. Intima enim fit materiae nutritiae et substantiae organicae Penetratio , et suscitatur porprocos sum biodynamicum analysis Prius, ac domum syntheSis noVa, ut adeo duplex prodeat secretioni S Productum : Unum , quod formam habet liquidam , et tamquam pars minus idonea, per Vacta resorbentia, vel per excrutioneS varias

506쪽

LIB. I. CAP. VII. DE NUTHTIONE. aufertur; aliud, quod formam recipit solidam,

Perque materiam organicam, cui adsimile . e St, attrahitur. Haec autem metamorphosis Perennis est, ut adeo, licet in diversis partibus et diverso vitae tempore varia procedat celeritate, nuIIa corporis animalis pars, si materia ejUs Spectentur et vires, Vel momento in eodem Perma

Nutritionis discrimo n. Variam esse reproductionis energiam in diversis organismis , in Variis ejusdem corporis Partibus, et varia ejusdem individui aetate, su-Perius 8o-82. iam Praecepimus. Ρari ratione ipsa differt nutritio, ut adeo systemata diversa animalis corporis, pro Varia sui Perfectione, diversa exigant pro sui restauratione Sanguinis principia, minus perfecta sola tantum gelatina, perfectiora album ine, et perfectissimatiis et fibroso principio nutriantUr. Quia Veroeadem haec principia varium habent perfectionis gradum g. 99-1o I. , adeo , ut gelatina et alii umen facilius generentur, fibroSum vero Prin- Pium, utpote maxime Perfecta Sanguinis pars,

multo majore virium concentu Paretur, Sy Stemct-

tum divorsorum nutritio facilior aut difficilior , ut experientia docet , variam exigit virium in-

507쪽

tensionem. Quia praeterea alimonia diversa Viribus digerentibus Vario resistunt gradu , Variam Iargiuntur chyli copiam , et pro varia indole sua dictorum principiorum genesi varia favent Tatione c. g. 263-26. . , cibus et potus singulorum Systematum nutritioni , ut naturam habuerint huic aut alio principio magis analogam, diVer so respondent gradu.Etsi sanguinis principia per nutritium prOcessum immutari ponitus debeant, et converti Per vitalem metamorpho Sin , antequam in Substantiam transeant organicam 35 I. 404.) , qua tamen est relatio gelatinae, album inis et fibrinae ad certa systemata, ut adeo haec, Prout unum aut aliud in iis praevaluerit princiΡium , id praecipue sanguini detrahant, inque sui Convertant nutritionem. Sic textus cellulos Us, mem-Branae Serosae et fibrosae , mera fere gelatina Constantes , solo ferme hoc principio nutriuntur.

Tunicae mucosae , magis jam compositae g. 122. , Praeter gelatinam, album on et facile etiam 1i-hrosum requirunt principium , unde prioribus

difficilius quoque re producuntur g. 124. . Id

ipsum tenendum ost de corio et reti mucoso Cutis, de vasis sanguiferis, arteriis praecipue, fi-hris peculiaribias, muscularibus multUm anal O-

Altiorem tenent Iocum cerebrum et nervi, quorum substantia album ine quidem abundat, singuIari tamen ratione modificato , ut adeo systema istud in corporibus phaene robiotis in forioris ordinis, quae simpliciore nutriuntUr substan-lia , penitus desideretur, viros olus dissicilius restituantiar, ot difficillima illius sit roproductio c*.177. . Simili ratione se habet musculosum systema , quod Praeterea copiosum exigit fibrosum

508쪽

49o LIB. I. CAP. VII. DE TRITIONE. principium , ut fibrae carneae , lymphae Coctgulabili sanguinis adsimilos ff. 1o1. 187.b , debite nutriri, materialibus et dynamicis qualitatibus

conservari possint. Ex eo igitur est, quod Vires musculares pari se habeant ratione C Um Sanguinis conditione ; Uberiores sint, ubi fibrosa et ru-hra abundat pars, debiliores vero observentUr, dum aquosa Praevalet sanguinis indoles g. 108. . Inde etiam est , quod alimentorum nece S SitaSCum musculorum intensiore exercitio aUgeatur. Glandularum conglomeratarum et Vis erum Se- Cernentium nutritio, cum varia systemata te X-tUram eorum ingrediantur, et partes constitutivae vario modo Sint mistae, com Positam quO-que deposcunt nutritiam materiam ; album entamen, Cruore sanguinis rem istum, ut in liene, in hepato et renibus cernitur , Praeci PUUm e SSO

Videtur principium , quo partes hae nutritantur. Ossa deniquo , insignem golatinae et album inis Partem continenti re g. 2OB.) , his ipsis nutri Untur principiis , et suscitatur simul in hoc Systemate biochemicus processus , quo tanta genera tur salium terestrium copia, quanta in SangUine

reperiri nullatenus potest I. 35i.).

. . .

509쪽

CAP. VIII.

DE CALORlS ORGANICI ET RELIQUORUM 1MPONDERABILIUM GEΝESI.

g. 406. organismor Um minus Perfectorum tem Perie S. Calor sm Ii horum in corpora Vicina eoUsqUOdis fundi, do Doc sex pansio istorum cum CalefaCiente Corpore in aequilibrium ponatur, Superius 3. Praecepim Us. Huic autem Iegi et viventia subjecta sunt corpora; peculiaria tamen adsunt adminicula, id efficientia , ut quodvis suam CODSer Vet temperiem , ad aliquam latitudinem

ab aestu et frigore externo minus dependentem. Antequam phaenomeni isti Us scrutabimur CRU-sas , oh servationibias ostendere volumus , COPP ribus phaenero biotis omnibUS calorem esse PrΟ-Prium , tanto quidem constantiorem, quo ipsa fuerint perfectiora ). Plantae enim, ut frequens docet observatio, aequabilem tenent et constantem temperiem, ad-oo , ut frigoris et caloris maximis resistere possint gradibus. Sic Betu Iae, Salices fruticosae, Saxifragae etc. in Groentandiae rupibus , in Lapponia et aliis gelidis mundi rogionibus, ubi mercurius thermo metri Fabr. infra 3ο. saePe gr.

510쪽

49a LIB. I. CAP. VIII. DE cALORIS ORGANI cI deprimitur, inventae fuerunt. In Senegambia econverso Plantae aestum ferunt ultra 12 o. gr; invenit HAS SELQUIs Τ in Zona fervidissima Plantas Varius, et repor it FoRsΤER in insula Tanna ad UUI cani craterem , ubi aestus fere erat b Ulli sentiS aquae, plantulas diversas Comperit I. ΗUNTER, Succos plantarum gelu tardius corripi quam aquam, ipSumque thermo metrum , tr Unco arboris immissum , subinde alium ostendere caloris gradum , quam in atmosphaera advertii Ur a . Observationibus Io. Da v. Sc ΗΟΡF didicimus , arborum temperiem per agstatem humiliorem , et altiorem per hyemem es Se quam atmΟ-SPhaerae ; varium tamen plantas hahere caloris gradum pro ratione temperiei aeris circum-ssui bo. Confirmarunt haec obserVatione S , qu IS SAL ΟΜE nuper instituit: advertit enim , medium

Semper e Sse arboribus caloris gradum inter aestum maximum et summum frigus atmo Sphaerae; augeri nonnunquam , si nimius fuerit aeris aestus, plantarum temperiem ad 75 gr. USque, sed nunquam, nisi periturae sint, infra 56 gr. deprimi, ut adeo Vogetabilium vivontium tem Deriei latitudo uo fore gradus Fahr. complectatur c . Augeri plantarum calorem per Vegetationis Processum, dubium est nullum, si quidem J. B. LAΜΑΗcR, Jo. SENE BIFR et Fel. FONTANA in ve-. getabilibus compluribus maiorem adverterint temperiem , quam atmosphaerae fuerit calor d).

Istis si addatur vulgaris observatio, qua Con Stat, CorpUS nostrum, aestu solari delassatum, arborum umbra magis refocillari quam intra Parietes , vegetabilibus vim inesse , qua temperiei constantiam servare valeant, penitu S convincimur.

Animalia impertacta tantam fero habent ut vegetabilia temperiei latitudinem. Pisces et am-