Physiologia medicinalis

491쪽

DE NUTRITIONE.

CAP. VII.

DE NUTRITIONE.

g. 4OO. Nutritionis expositio. Omnium hactonus Oxpositarum organicarum functionum concentu efficitur, ut materies Paretur intra organismum talis , quae idonea sit Pro restaurandis materia et viribus organici cor Poris. Innumera enim concurrunt diversarum Dartium officia , quibus materiae , ta ima et qualitatibus dissor sentes , nostro adsimilentur Cor Pori , donec tandem maximum adtingant digestionis gradum, convertantur in sanguinem c . 383-384. , materiae et Virium organici corporis Communem scaturiginem. Vitalis iste humor, qui motu perpetuo in corpore circumfertur g. 391-398. , Partes quasvis irrigat; contingit actio mutua, re agit pars omnis pro differento sua mistione , forma c 3g. 55. 56. ) et peculiari virium informatione 66. in sanguinem ipsum; SUS-

citatur bioche mica actio , laticis vitalis sejunctio et nova elementorum unio , seu secretio cβ. 348.), et recipit organica materia particulas sibi idoneas.

Quom admodum ipsa mistio, forma, si vis organica in variis disserunt animalis corporis partibus g. 58. θ , prout quippe Vires primitiva variam habuerint modificationem 54. 63. 64.) ita et reproductivus ille nisus g. 76. in partibus diversis intensionis non solum gradu 82.J, verum et in modo disserens esse debet. Varia

492쪽

474 LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE.

enim chemicorum elementorum proportio Varitim ponit adfinitatis legem, ipsamque SimuI mutat energiam dynamicam. Ex eo igitur est, quod

omnis organici corporis pars vitam Vivat Pro Priam, singulari modo in substantias sibi contiguas re agat, easque Peculiari ratione mutet, et singularia edat, sibi propria Phaenomenct. Intelligitur hinc, adsimilationis processum tam esse multiplicem, quam ipsae Partes, organa et BF Stomata corporis nostri sunt multiplicia. Sanguis igitur, cum partibus organicis in contactum Positus, alia atque alia ratione in singu-Ιis mutatur organis; attrahitur hic aliud, atque aliud alibi, pro varia chemica et dynamica solaritate principium, idque sic mutatur, ut re Pristina penitus abhorreat natura, formam SVam et qualitates mutet, materiae organicae simile reddatur,jamque partem ejus efficiat constitutivam. IIIe ergo reproductivias proces SUS, Seu Secre tionis internae modus g. 349-35O. , quo San guis per vitalem metamorphos in hactenus mutatur , ut aliqua eius pars in substantiam organicam convertatUr,n u i r i t i o generatim dicitur. Quia vero nutritio iisdem peragitur viribus, quihus partes singulae ovolvuntur et perfici UntUr , quibus d oporditas restituuntur, soluta se uni Un-tur , et alienatae in statum pristinum reducuntur ; specie tantum differt a gonerali illa vitas manifestatione c . 76 82.), ut adeo cunctas eius

Sequatur leges. Si tamen specialem intueamur in aduIto homino nutritionis scopum, in eo solum consistit, ut partos iam evolutas , a normali sta tu minime abhorrentes, per appositionem Particularum novarum, oppositae sibi ablationi penitus respondentem g. 79. , in s Uo conservet sta- tu , viresque et materiem in eodem servet tenore. Aetate autem tenera, ubi partes Primum

493쪽

DE NUTR1TIONE. 475 evolvi et perfici debent, nutritionis processus

Ionge maiorem requirit intonsionem: tantam enim sufficere tum debet materiarum et virium Penum , ut ablationem , multo quoque rapidio, Tem .38i.), Superet, et Partes singulas ad Perfectum perducat statum

g. 401. Omnes organici corporis Parte S nu,

triuntur.

Communis est omnibus totius naturae corporibus perenniS ea metamorphosis, qua res nuIIa, ne momento quidem , in Suo permanet statu G. 12. o. Corpora autem Phaener oblata, quae tantam habent erga res externas relationem S. 69.),

tanto maiori et frequentiori obnoxia osse debent mutationi, quanto magis ipsa fuerint perfecta ,

materiae et virium uberiore varietate informata. Ipse enim conflictus inter universam et individuam naturam tanto est alacrior, quo energias Pontanea est intensior ἔ mutua autem actio sine mutatione externorum impulsuum et re agentis CorPoris conversione contingere nequit. Debent igitur materia et Vires corporis nostri omni mutari momento , Et debet ea mutatio tanto esse maior, quo ipsae functione S cum intensiore procedunt energia. Quia vero organiSmum no Strum, quo Suam in natura universa tueatur vitam individuam , Sic comparatum esse oportet, ut qua Ιitales Suas, non obstantibus mutationibus Per-Petui S , conse PVet, et rerum externarum influxus

infra certos contineat Iimites, id, quod in eo

mutatUm est, ad statum pristinum reducere, materiam Corruptam eliminare, novam sibi stafficere, et Vires Prostratas recreare debet. Materiam autem organicam per vitae frOCeSSum re

494쪽

476 LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE. Vera corrumst et deminui, aeris, potus et cibi

neceSSitas, Secretiones et excretiones O Stendunt,

nec ullus unquam dubitavit nutritionis universi corporis necessitatem. Si igitur ostendere volumus nutritionem in

omnibus corporis partibus accidere, observationibus evincendum est, materiae permutationem

ubique contingere, id, quod olim Jac. KEILL, J. ΒΟΗ N, CLIFTON, WINTRINGΗΑΜ etc. de firmis Partit, Us negarUni J. Qui cum his partes solidas

nutriri dubitarunt, sequentes addUXerVnt ob Ser-Viatione S. Perpetua esse Variolarum Signa et VUI-nerum cicatrices ; maculas inUStas , punctim factns , pigmentis Variis tinctas aut corrOSi Vis Sus citatas, toto vitae tempore manere; naevo S materno S eSSe Perennes; cartilagines artic Ulares a

tanto tritu non adteri, nec dentes adtritu destrui. Redeunt autem hae argumentationes ad id, quod Vis re productiva , ut notum ceteroquin est, multo sit minor in quibusdam corporis systematibus 82.); minime autem ostendunt nullam contingere materiae permutationem in solidis Partibus. Μaculae, quae corrosi vis, aliisVe Pigmentis sub cutem illatis suscitantur, saeptu Somnino disparent, etsi id tardius contingat ;clissi cultor enim heterogeneae eae substantiae αhumoribus inquilinis resolvuntur. Naevi materni , per abnormem reproductionem producti, Permanore tam diu debent, donec congenita formativi processus labes sublata fuerit. Omnes autem Ii quidas et solidas organici corporis partes Per Vitae processum mutari, destrui, deminui, adeoque per adsiduam materiae novae Suffectionem restaurari, nutriri, e sequentibus patet observationibus.

495쪽

Sanguinom adsidue mutari Ox iis , quae SVPerius fg. 3836 sunt, salis at paret; ostendUnt

Praeterea morbi acuti et chronici, haematos in adeo doprimentes , Ut Vasa Sanguifera post mortem fere vacua inveniantur; notum Praeterea est , humorem eundem , largioribus haemorrhagiis profusum, reproduci ios. . Secretos humoreS Perpetiae mutari plurimae ostendunt ob Servationes. Humores oculi, qUaqua ratione deperditi aut mutati, aqueus Prae Cipue , restitu UntUr , et ad normalem reducuntur statum; pinguedo certis vitae periodis cumulatur et minoitur; simili vicissitudini humor serosus et articu lorum syno Via Sub SUns. Partes solido- molles adsidue mutari, reproductio earum et morbosae ostendunt mutationes: extus cellUIosus , membranae quae Uis et Vasa variam habent aptate diversa indolem, laesa rouniuntur , deperditae eorum Portiones restituuntur, deformantur Per morbo S Varios, et redeunt saepe ad statum pristin Um. Cerebrum et nervi copiosis instrUUntUr VRSi S sanguiferis, evol-VUntur lento progreSSU, regenerantUr aliqua minimum parte 177. , suntque morbosis obno-Σia mutationibus , g. 178.) , ut adeo dubium sit nu Ilum, id quoque systema perpetiae nutriri. Haec ipsa valent de muSculis externis et organicis, qui sub actione sua, ut alibi dicemus, cohaesione augentur, et mistione mutantur; notum praeterea est, muSCUIOS Voluntari QS a pres sione diuturna substantia deminui, actione frequentiore Volumine augeri, VariisqUe obnoxios esse metamorphosibus morbosis c . a 93.J. Perlinoni huc et peculiares illae Ventriculi et o os o phagi emollitiones ' ) , quibus omnibus evincitur , materiae Permutationem et in musculis vitae utriusque contingere.

496쪽

478 LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE.

Duras etiam partes, cartilagines et ossa, eidem mutationi esse obnoxias , observationes ostendunt plurimae. Cartilagines enim Perma nente S Saepe os Stificantur, aut perduntur peniatus, ut in arthriti de multoties contingit. Mollescunt ossa , deformantur , extenUantur Vel per

Eunt ex integro in rhachitide, in phthisi, in scorbulo, Syphiliti de et aliis morbis; nervo opti-Co contabescente foramen osticUm angUslat Ur; post luxationes haud repositas fovea articularis Perditur, et nascitur nova; cavantur Ossa ab arteriarum pulsatione et tumoribus variis g. 381. Ossa senum redduntur friabilia et extenuantur, coalescunt foramina nutritia et confervent suturae; ruhia tinctorum, aliaque Pigmenta, pabulo admista, ossa tingiant, et navescunt eadem in ictero , redeunte colore nativo Post tempus aliquod . Denique evolutio et re productio systematis osset g. 21o.), morbosae ejus adfectiones g. 211. , et dentilam evolutio sq. 27O. J manifeste ostendunt, durissimas quoque animalis coris Poris Partes nutriri , particulas aliquas destruiet abigi, novasque apponi, parique ratione, ut

in liquidis ot mollioribus est partibus, has in

Poculiarem ventriculi Omollitionem et consultationem in nobili quodam viro cel. collega pro f. Franc. BERE anto paucos ObserVaVit 3nnOS, Omni ceteroquin absento veneni aut praegressae inflammationis Suspicione. Tristem etiam in propinqua nobiS muliere ante paucas lielido- macies deploravimus caSum. ΤΥphus erat putridus, multum omnino a nomalii S, 22. die letlialis, per ami- eum Ooll. SI AH LY alibi describendus. Repererunt ventriculum emollitum , inque arcu magno , qua lienem

respicit, ad 5. Isa poli. in longitudine sis um.

497쪽

DE NUTRITIONE. 479a HALLER l. e. p. 5 i. g. 3. - V. MAANEX: diss. iis

Quomodo materia organica corru m-Ρ α t u P. Cum Jatromathematicis, qui omnem materiae organicae destructionem motui partium Perpetuo et nato inde adtritui adscripserunt ), aut cum iis , qui fermentationem Putridam, qua materie S corporum Phaenero biotorum cor- rumpatur , Statuerunt, nemo Physiologorum nostri aevi amplius consentiet. Praetermissis nUno hypotiiosibus Variis , triplicem quoque credimus hic concurrere causam. Etsi adfrictus ille particularum , qui alterna nexione et extensione , pressione et adtritu partium mutuo suscitetur, concoptu sit difficilis omnem tamen abesso mechanicam Causam non credimus. Omnis enim stimulus mechanicam simul exerit in materiam organicam vim, ponit motum Particularum, mutat materiae formam g. 7O. n. i.), et ipsae Prer tes organicae, liquidae et solidae, Viribus physicis in so mutuo agunt. Haec dum accidunt, particularum cohaesio, quamcunque e Xili gradu , minui necessario debet, vel ita saltem disponuntur elementa, ut accedentibus causis chomicis atque dynamicis abripi facilius possint. Adtritum autem partium non sine omni esse of foctu, inter Plurct alia Phaenomena ipsae ostendunt pulsantes arteriae , quae adultis et firmiseranti ossibus Sulcos imprimunt. Plus autem tribuendum est actioni themicas, quam incitamenta in materiem orSanicam exe-

498쪽

allo LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE. Trint g. 7o. n. 2 , quaeve inter ipsas organici ci)rporis liquidas et solidas partes obtinet. Tollitur enim Per mutuam elementorum Chemicoriam actionem materiae differentia, et destrui-ltar tandem mistio organica 56. hactenus, ut vitali tote minuatur, nec amplius reSi Stere POS- siti rosolventi Sero si humoris vi, ipsisque tradatiar vasis resorbentibus 3. 38o. . His adcedit, aut potius haec comitatur, actio dynamica , qUae materiae formam ad Sidue mutat, ipsamque appositionem et ablationem mole cularUm praeti-Pue suscitat. Quemadmodum coIumna Vottana aquam et alias resolVit Sub Stantias 23o. , ΡΟ- Iaria prolicit elementa, formasque mutat substantiarum , ita in corpore organico , ubi effici sentia eadem continUO SUSCitatur, Perpetua accidore debet elementor Um conversio et formarum permutatio g. 233.). Auget solus in contractiva sua virtute cohaesionem materiae , ipsique opitulatur appositioni, cum Ρ - Vi eXPan Siva Cohaesion sem tollit, destructionem ma Ssae organicas suscitat a . Dum haec contingit actio electrica, substantiae eae, qUae in densiorem abeunt formam, caloris minuuntur capacitate, et prolicitur calor liber 221. , quo Particularum, per

sio, et destructionis promo Vetur Pro CeSSUS. Quaciutem ratione e Xternus Calor materiae Organicae permutationem augeat, dictum 223. jam est. Si autem remotam destructionis scrutemur causam, duplicem esse ComperimUS: energiam vitalem organorum et nutritione m ipsam. Functiones Vitae cum materiae

Organicae metamorphosi pari incedere passu, Paulo ante g. 4O1.) repetiimus, et confirmatur per observationes plurimas. Quo enim intensior generatim est Vita , tanto maior materiae est

499쪽

DE NUTRITIONE.

i consumtio, tanto P Ius de alimentis, de cibo oti Potu, deque aere ut mo Sphaerico requiritur, ut virium et materiae Corsoris organici serveturi integritas ; emaciatur corpus Per intensioresi mentis et corporis labores, et favet obesitatii vita iners ; concitant motus musculares et caui Sae quaeVis, Systema DerVeum potentius incii tantes , sanguinis circuitum , Pulmonum o 1 Iicium et omnes functiones , ad haemato Sin Concurrentes c. g. 383o, simulque augetur Sensibilis corporis calor b), quo manifeStum eSt, materiactorganicae vicissitudinem iis iPSis Vitae muneribus suscitari.

'Nutritionem vero iPSam , tanquam Supremum adsimilationis gradum 3. 4Oo. , materiae organicae corruptionem Post se trahere, vel potius appositionem et ablationem sibi mutuo succedere, ut adeo unicam Simul eandemque constituant reproductivam functionem, dubio haud subjicitur. Ipsa enim haec adsimilatio suos hahere debet limites , quos excedere nulla potest ratione: nam Particulae, ad plenarium indis ro-rentiae gradum perductae, Semei repellunt, quo cohaesio earum tollitur, et resolutionis traduntur proceSSui. NOVa autem materies, quae sartibus organicis adsidue adducitur, ob majorem qua pollet'disserentiam, majore Vi ab organica attrahitur materia, unde indisserentes Particu-Ιao dimitti necessario debent. Eae autem substantiae , quae per nutritium Processum tanquam superfluae aut minus idoneae ex organica eliminantur materia , Vel cum exhalata abiguntur materie , Vel resorbentur Per Vasa lymphatica , in Iympham prius , ac demum in sanguinem conVert gndae, Perque organa e X cretoria ecor Pore educ Untur , aut, si ad id idoneae fu-

500쪽

48 2 LIB. I. CAP. VII. DE NUTRITIONE.erint, no Vitus restaurantur, et rursuS Pro inquilinis convertuntur u Sibu S. HALLER: Elcm. physiol. VIII. P. 2. P. 55. g. 4.

b) BRANDIS I. e. p. 61. Sq. g. 16.9. 4O3. Nutritionis adminicula. Cum nutritio secretionis sit modus g. 349. , omnia, quae ad secretiones faciunt g. 352-354.),

eius quoque constituunt admini Ula. Pertinent itaque huc: Peculiaris partium fabrica, vaso rum capillarium et absorbentium apparatus , textus cellulosus et membranarum penetrahitis natura, sanguinis et organorum difforens mistio 'et vitalis energia, nervorum PraeciPue Vis. Poculiarem partium fabricam et organisationem debitam pro nutritione reqUiri, ea do est observatio , quod processus reproductivus protinus laedatur , ubi partis alicuius textura storganica Vis Per Cau Sam, quam CunqUe demum,

alionantur. Quidquid igitur formam , mistionem

et vires partium organici corporis mutat, abnor mes suscitat earum metamorphoses, quae pro varia texturarum natura et diversa Causarum in-

dolo differentem prae se feriant faciem , Varium hab otii durationis tempuS, ac varium Sui e Xitum. Docent id systematum diversoriam inflammationes , suPPurationes, indurationes , eXan