장음표시 사용
101쪽
Quae de Catone scripserunt Munacius Rufus et Paetus Thraseas, Plutarehus paucis commemoraVit, hunc alterum imitatum esse testans . Munacium autem Caesarem in vituperationΘ ejus adjuvisse qu
que affirmat s ); quamvis postea ille Catonem juste haberet pro injuriis, quibus eum assecorat in na ratione de rebus Cypri gestis, quam verum Catone vivo scripserat '.
Quam maximo dolendum est, haee omnia opera saeculis nobis abrepta esse, minus quod ad illustrandos Catonis mores magnum iis fuisset pretium, quam quod per Se praeclara essent ejus aetatis testimonia litteraria. Partim ab amicis, partim ab inimicis Catonis scripta, credere licet, ea non tam Catonem quam libertatem, et sententias ejus amicorumque Vibcissim defendisse et refutavisse s ). Inter veteres jam Sallustius comparationem inter Catonem Caesaremque scripsit e) et inter recenti res Dacior eum Phocione comparat; ambo ei Summas tribue it laudes.
102쪽
s 5 Hisce comparationibus utentes, una cum iis quae de vita et moribus ejus jam supra enarravimus, nobis conandum est, de indole et rebus gestis Catonis sontentiam nostram serre. Tam pHVatum quam magi tratum eum depingere nos moliri decet, tam virtutes quam vitia commemorare; de his autem nonnisi magna cum indulgentia loqui, nunquam tempora et res quibus vitam degit Cato obliviscentes. Res profecto dissicillima est, multa post saecula, rebus ad Catonem pertinentibus partim modo nobis cognitis, sententiam de ipso magno, gravissimo viro justam serre. Nobis invitis etiam . heros illo noster Cato ) '' cujus vitam magna cum Voluptatato conseripsimus, nos sui forsitan nimium amantissimos conciliavit, ita ut sine praejudicatis opinionibus da rebus gestis ejus statuere inceptum supra vires nostras seret. Statuimus orgo eum Ciceroni in rebus publicis comparare, ita ut jam cum Caesare illum compo
suit Sallustius ), quo iacto, eo facilius, judicio
nostro, eum tanquam ex indolis ejus oppositione
Iisdem rebus Cato et Cicero erant immixti; eos-dom amicos inimicosque sere omnino habebant. Huic et illi in republica magna erat potestas; apud cives
103쪽
1dom pondus. Sed variis de caussis quietem animi dotibus uterque semper meelluerunt. Simplicitatem morum Catonis miramur; Ciceronis vanitatem in tam excelso viro deploramus. Hic, suinplicatione ab amico sibi recusata, vehementissimo
iratus est ); ille so praemiis virtutis, sibi in bello
Gladiatorio decretis, ornari non passus est . Cicero imperatoris nomen adipiscendi in Cilicia cupidissimus erat; Cato, e Cypria legatione reversus, praetor fieri recusavit; postea in Consulatus petitione repulsam aequo animo tulit. Alter rebus gestis suis semper gloriabatur; alter sibi nusquam laudationes adscribebat. Hic virorum potentissimorum blanditias spernebat; alter adulationibus suis homines, quibus in praesentia magna esset potestas, Sequebatur. Cato Pompeii affinitatem accipere noluit; Cicero affinitato Dolabollae, Caesaris Imperatoris amici, S porbia inflatus erat. Ita ut vanitate et simplicitato divorsi evaserunt,' sic etiam constantia animi semper Cato so distinxit et timiditato saepe ridiculum so reddidit Cicero. η Nemo mutatum Catonem, toties mutata republica vidit e). ' Caesarem imperatorem,
104쪽
. Et cuncta terrai uin subucia Praeter atrocem animum Catonis
laudibus, amicitiisque ad coelum tulit Cicero, cui occiso injuriis et vituperationibus accerrime calumniatus est. Maximo in periculo augebatur Catonis constantia; rebus in arduis sero perterritus erat Cicero. Corcyrae hunc, timiditatis ejus caussa, in vitae maximo discrimine, Catonis sortitudine autem servatum Vidimus. Urbo prohibitus hic, opera Clodii, querelis et lamentationibus magnum ostendit dolorem; ille per desertam Alaicam vagans, posteaque Uticae, praestantissimae animi constantias testimonia dedit. Cicero, procul patria Vitam degens, Sortem am ram suam plorabat; Cato, patriae infelicis mala vis dens, flebat, commodi sui negligens. Ille patriam tanquam Possessionem quamdam carissimam am bat; hic rempublieam libertatis legumque servatricem colebat. Ambo cognatorum magno amore incensi erant:
defuncta latis Tullia Ciceronis filia, in praesenti
rum caeterorum omnium immemor erat; morboseatre ei abrepto, Cato etiam luctu vehementi simo assectus est. Hie Caepioni monumentum crexit Aonii in urbe; illo Tulli ac memoriae templum quidem designavit. Alter foveritato, indulgontia alter
105쪽
enitebat. Hic Catilinae sociis parcere molitus est; Clodii precibus quoque demitigabatur; illo hunc ad puniendum urgebat; dum quod ad Catilinao con-juratos pertinet,
nrise, quam videri bonus, malebat Cato ;VCicero non modo emo, sed certo videri bonus, cupia obat. Bonitate ac indulgentia hic justum et bonumessicero conabatur; illo autem severitato et rigiditate
iniquum et malum semper reprimere aggrediebatur. Quam ob caussam, non mirum cives magis Ciceronem amavisse, Catonem autem timuisse; alterum amicitia, altorum reVerentia prosecutos esse.
Alior oppositione fractus et demitigatus, alter vero sortior et immutabilis redditus est. Cicero, Caesaro inimico, ut imperatorem conciliaret maximam dedit operam; Cato equites Romanos sibi amicos ne minimam quidem per indulgentiam, in turbis periculosissimis servare recusabat. Hic sibi proavum Censorem exemplar proponebat '; illo potius amicum Atticum, elegantissimum, splondidissimum virum imitabatur.
106쪽
9l Ρorro, interdum tantum Cicero timiditate, quantum Cato severitate, civitati nocebat. Ille magnas semper statuebat jacturas saciendas ad Caesarem Pompeiumque, omnes denique potentissimos, conciliandos, ut urbis servarent pacem: hic, nec Caesari nec Pompeio quidquid concedens, vicissim ambos confirmabat, civitatem autem minuebat. Tanquam duces militares, nec Cicero nec Cato magnis indolis dotibus se distinxerunt; amboquo potius studiis philosophicis quam rebus militaribusffl Moti orant. Ambo poetas orant, mediocres licet; hic et ille oratores , num vero Cato quaedam scripserit, nobis ignotum est.' , Doctrinae ejus testimonia complurima in historia rerum i tarum invenimus, semperque e vitae publicae turbis in rcis tranquillitatem se conserre cupidus erat, ad tempus libri, et amicis degendum. Quem potius in sere omnibus rebus vitae prisatae quam publicae aptiorem fuisse nobis apparet. Nam privatus virtutibus excelsis praeditus erat, quibus in magistratu uti, ei saepissimo non licuit; in iisdem
exercendis quoque non negandum est, eum non Semper modum observasso; nam severitato et integritate
tam minimis quam maximis in rebus uictatur; Caesari triumphum, Ciceroni supplicationem vix sine ulla necessitate recusavit: Pompeio deinde, consilio ejus utendi cupido, responsum superbum acerrimum
107쪽
quo dedit; amicumque Munacium in Cypria legatione nimia severitate a se alienavit. Qua severitate otiam saepe impeditus est, quominus homines et res per se videret. Caesari, patriae libertatis inimico, initio vix tantum quanti valebat momenti tribuebat; et magnas ejus animi dotes agnoscere nolebat, nimium ponderis Pomprio tribuens. Contra, flagitia et probra Clodii, quaestorumque collegarum abusus, et in ludis publicis luxuria, eum majori quam par erat indignatione incendebant. Bonitatis animi vero praeclara semper praebuit documenta. Amicorum egestati adnuendae divitias libenter impendebat; cisos in proelio apud Dyrrhachium interfectos 3ciravit magno cum luctu; Munacium sibi rarum conciliare summo studio conatus caedes et sanguis ei semper invisi erant; Uu- eae, morte sibi constituta, ut amici salvi essent ultima, ejus erat eum.
demum permulta invenit judices. Hi laudiuns extollunt, alii vituperationibus ob eandem rem ei calumniantur. Nos vero in Catonis moris nil nisi constantiae ejus ultimum maximumque videmus exemplum. Quamdiu reipublicae salutis spes aderat, pro patria
108쪽
pugnabat, amicosque ad certamen exhortatus est; Caesare autem in proelio Thapsico victore, nil nisi in imperatoris manus so tradere, aut mortem sibi dare si relictum est. Hoc sibi optabat, nullo modo timore incitatus, nam Caesaris magnitudo animi ipsi caeteros amicos hortanti, ut victori se Submitterent, nota erat, sed quod vita libertas escarior; quod sine libertate vitae mors anteponenda erat. Ea ipsi, constantissimo Stoico, vitae erat, lex; eaque sententia gladio diebus finem imposuit et η sic abiit e vita, ut caussam moriendi nactum Se eme gauia 'L .
110쪽
Do fontibus Pag. I. CAPUT I. Do gonis Porcia - Catonis pueritia. - Rus usquo ad bellum Gladiatoriun vita. 2I3.
Indo a bello Gladiatorio usque ad Catonis quaesturam. s 25. CAPUT III. Catonis quaestura - In Asiam iter Qua ad D otarem rogem - Catonis opera Lucullo triumphus decernitur. - 30.cAPUT IRCato tribunitiam potestatem petit - Murenam accusat Catilinas conjuratio - Inimicitiae inter Caesarem et Catonem - Alterae Catonis nuptiae a Diuitigod by Cooste