Diatribe in M. Porcii Catonis Uticensis vitam et mores M. P. Lindo

71쪽

inimicitiae inter eos qui hucusque amici fuerant, ortae Sunt, non diu autem post reconciliatas ). Eodem ipso tempore inter Caesarem, Pompeium Crassumque pactum Actum est, quo copias, prorincias omnem quoque potestatem inter so dividoro conati sunt. Quod ad perficiendum Pompejus et Crassus a. 55 consulatum magno studio petierunt. Quibus Cato voliementissimo restitit. Hic enim, eorum incepta timens, vix sorsitan providerat Pompeii potestatis incromentum Caesaris viribus damno osse futurum. Qui, Catone ita recusanto, Consules ambo designati sunt, dum levir ejus L. Domitius Ahenobarbus repulsam tulit in consulatu petendo,

quamvis ab ipso Catone Summa cum constantia confirmatus. Quod nec sine periculo secerat ille; nam in Campo Martio ab adversariis impetus in eum et levirum tactus est, quo tempore impavidus Cato Vulnus accepit e). Consecuta est irrita ipsius Catonis praeturae petitio, contra seelerum competitorem P. I atinium ), qua re nSi vere uestimaro volumus, non Catoni tutio

72쪽

praetura, sed praeturae Cato negatus est ),' quod nullo modo hyperbolico dici, testatur Plutarchi hujus rei descriptio ). Qua otiam Catonem vidimus honorem, quem ad Se ipsum ornandum recusaVerat,

avide pro patriae salute petentem; populum autem Romanum eum ipsum repulsa asscientem in petitione, ad quam suscipiendam ipsorum civium commodum cum incitaverat; quum dignitatem illam in eum eo serre parati fuissent, solum ad gloriam ipsius Cat nis augendam. Res profecto minime mira a, nee inconstantiao plebis, illo ipso sive alio quodam tempore, rarum eXemplum. Catonis repulsa, per se patet Consulum potestatem quam maxime auctam suisse, de qua re, eodem tempore in epistola quadam, testimonium assert Cicoro hisco vorbis: n tenent om

nia, idque ita omnes intelligore volunt '. 'Non mirum ergo, quum Cato Trobonii tribuni rogationi restitisset ), qua Consulibus provinciae,

primum reditus intorcesserat in gratiam per Pompedum, statim ut ille praetor est factus, cum quidem ego ejus petitionem gravissimis in Sonatu sententiis oppugnassem, neque tam illius laedendi caussa, quam defendendi atque ornandi Catonis.'

73쪽

copiae, cum i ermagna potestate decernerentur, eum

vi et armis ox foro pulsum esse ), ipsum quoque Pompeium nullam auctoritatem rius do Caesaris ambitione monitis tribuisso I. Quibus rebus nullo modo absterritus, anno eXeunte, Cato. iterum ad perficienda incepta, quorum supra mentionem se imus, praeturam postulavit R). Qua potitionc profecto demum fortuna fortem adjuvit, et sequenti anno 54) id munus auspicatus ost ).

Qua praetor Cato civium morum corruptelam emen.

dare primo loco molitus est; indolis ipsius praetoris indicium memorabile. Cui inustum semper erat vilis et injusti odium, quibus vitiis, ut jam supra vidimus ), omnia sero mala, quae civitatem Vexabant, reserebat. Inter vitia reprimenda primum obtinebat locum suffragii latorum corruptio, ad quam corrigendam legem tulit Cato, qua, comitiis habitis, in

ditati do ambitu inquisitioni a judicibus instituendao subjiciebantur '). Lex quidem plebi quam maximo

74쪽

ingrata, quam ob rem eum in senatum euntem la

pidibus et injuriis porsecuti sunt ). Qui impavi

dus et constans populi surorem verbis luculentissimis placavit; irridens autem senatoribus perterritis, qui in vitae periculo eum reliquerunt, cujus postea vi tutem laudaverunt, responsum dans: uris autem, patres conscripti, qui summo in periculo praetorem

reliquistis, laudaro, mihi non licet e .

Interin hoc modo, sorsitan consulatus candidatis ingratus, Cato reliquis bonis civibus placuit, qui ejus etiam inceptis sinobant. . Tribunicii candidati compromiserunt HS. quingenis in singulos apud Μ. Catonem depositis, petere ejus arbitratu, ut qui contra fecisset, ab eo condemnaretur Eodem loco addit epistolae scriptor, aquae quidem comitia, gratuita si sierint, ut putantur, plus unus Cato fuerit, quam omnes leges omnesque judices s '.' Eventus magnum Catonis apud omnes integritate pondus demonstravit; a quo candidatorum imus dam-

N. Praef. P. I 2.

75쪽

natus, tamen mulcta absolutus est, quod, ex omnium sententia, jam Catonis ira et condemnatione satis magnas dederat poenas ). Eodem ipso tempore Gabinius e Syria ad urbem accessit, et Catone praetore repetundarum reus

factus, a judicibus denique, quamquam ab ipso Cicerone defensus a Pompejoque adjutus, in exilium missus est . Cui rei per se non multum est m menti quod ad Catonem pertinet, sed Cicero, haecenarrans, etiam testatur, ea tempestate Catonem aegrotarisse ). Res mira certe, nam e Vitae ejuS historia apparet, eum quam maxime mente Sana in corpore sano fructum fuisse.

Catone quoquo praetore e), Pomptinus quondam, Consule Cicerone, in Gallia Narb. propraetor, qui Allobrogos devicerat, et jam per quatuor annos frustra triumphum petierat, triumphavit, quamvis in petitiono vehomenter a Catone oppugnatus, qui nSevivo illum non triumphaturum )V assicinaverat. His

76쪽

6s Omnibus rebus non mirum optimatum in Catonem odium auctum suisse. Qui autem amantissimam sui semper, simplicitato morum caussa, habotat plebem, quae summa ejus reverentia ducta, cives sanetos et egregios Catones habebant ); quoquo ut mi mas publice, in praesentia ejus nudarentur, Coninstanter recusans ). Porro sΜ. Scauri caeter rumque reorum iudicia, nulla indutus tunica, sed tantummodo praetexta amictus egit '; V sequentis

autem anni s53 initio quum Favonius amicus, opera ditis, obnuontibus Pompeio et Clodio d

Signatus esset, pro amico munere lanctus in ludos publicos sobrietatem atquo modestiam inducere conatus est; atque, ut ait Plutarchus sq): η' Eπραττε δε

77쪽

CAPUT VII.

Anni 52 infaustum civitati orat initium: quamvis Milo gladiatoribus Clodium interfecisset atquo

ita perniciosum patriae hostem amOVisset, Romae, nullis summa cum potestato ornatis magistratibus, nee civibus salus, neque reipublicae tranquillitas erat. Quam ob rem hocce in urbis et totius civitatis summo periculo, ultima ad rempublicam servandam ratio omnibus visa est, ipsi Pompejosummam tribuere potestatem, cui ergo, Catonestatuenti ηπασαν - ῶς αν χθίας κρειττονα ', 'SConsulto in urbs et cuncta Italia imperium mandatum est. Quo iacto, minime dicto suo a Pompeium doeoresalutem legibus debere, non vero aeges Pompeio δ) V infidelis erat; nam nullo modo illi amporanti, quidquid vellet perficere licebat, cujus blan-

78쪽

dissimis verbis responsum dedit severum Cato, assi mans, nse Semper, etiam non rogatum, pro bono reipublicae Consuli consilium daturum ). Cui non solum verbis sed factis, ita ut temporibus actis saepissime jam secerat, sed etiam permultis, quibus autem non multum est momenti, in rebus resti

Inter alia, Pompeio fautore, Caesar absens consulatum petere ausus est, quod sacere tamen ei non

pomisit Cato e); eodem soro tempore quoque frustra Milonem contra Pomprii Clodii mortis accusationem publico dolandens '.

Catonis tamen privati auctoritas non ad incre centem Caesaris vim oppugnandum, et ad ipsum Pompeium continendum sincere ipsi videbatur, qui hanc ob caussam, una cum Servio Sulpicio et M. Claudio Marcello, ipso consulatum petiit q). Quem' repulsam tulisse non mirum, quamVis certe patriae quam maxime dolendum. Ut jam supra vidimus, Pompeium, Caesarianos, Clodii clientes, Gabinium cum suis, Vatinium, hos omnes sibi inimicos habuit - cui etiam plebs ingrata minimo bonevola erat, magis in eo magistratum timens severum quam

79쪽

72 libertatis studiosissimum optans defensorem ). Quin

etiam multitudo eum magno odio persecutus est, quod contra morum corruptelam certans, mina vitii praemia ipsis ademerat. Quod ad Ciceronem pertinet, omni tempora cunctos sibi conciliare conantem, qu tiescunque id sine periculo efficere potuit, non pa tet, quamvis Cato illo noster ei nunus pro centum

millibus esset ), V eum amicum in petitione adjuvisse s .

Cato autem aequo animo repulsam tam grmem

tulit, eodemque die in Campo Martio pila ludentem e) so civibus ostendit; cujus tranquillitas animi

- non tam negligentiae quam magnanimitatis testimonium est; quidquid ad rempublicam sorvandam , judicio suo, efficere potuerat, id summa constantia peractum ab isso erat - jam haberet sua sata ci

Duobus insequentibus annis vix multa de ipso Catone commemorata sunt e). Inter Pompeium

80쪽

Caesaremque certamen Continuatum est, hoc absente, trans montes copias parante; illo Romae frustramnante optimates et plebem sibi amicos reddere. Interea Proconsul in Ciliciam missus est Cicero, qui immemor eorum, quae non multis ante annis motoris dixerat optimatibus, Videlicet, sita sunt 'stulti, ut amissa republica piscinas suas fore salvas, sporare videantur ),' jam summo in periculo patrias, sibi supplicationem parare quam Vehementissime cupiebat, se, Supplicatione decreta, postea triumphaturum expectans. Ad quae efficienda, inter alios ad Catonem miram misit de rebus gestis suis in provincia descriptionem, simul, ut supplicatio sibi daretur, amici in senatu auxilium implorans ). Catonis ad nos pervenit responsum, unicum descriptis ejus exemplum, epistola quidem jucundissima, tam dictionis elegantia, quam rebus in ea seriptis. Quam ob caussam, etsi forsitan pernota sit, epistolam illam hoc loco nobis transscribere li

n Μ. Porcius Cato M. Tullio Ciceroni Imp. S. P. D.

. in Cic. ad Fam. xv. 5. δὶ Vid. Cic. ad Fam. l. . Responsum est ad hujus libri Ep. 2.