장음표시 사용
211쪽
Ioa De Fascino, & Incantamento.
eile inficiant ι qua ratione subdunt, men-yruantes sceminas , effluviis malignorum halituum , ex oculis erumpentium , lucidimn: a specula inficere lippientibus oculis affectos pari aegritudine , adstantes contaminare. Afferunt quoque exemplum
de Basilisco , qui visa inficit , & enecat; ac de Lupis de quibus Virgilius cecinit:
ρι merim videre priores et eo quod si primi hominem inspiciant , raucum faciant : pro contactu vero , & contrectarione palam est apud omnes , menstrui runguιnis effluxu , tactas virentes arbores areheri, abortum praegnantibus inferri, &rabiem Canibus , per ejusdem contactum, aut linctum. Addunt quoque experimenta , desumpta ex pluribus observationibus Medicorum , qm fatentur se multa genera aegritudinum per fascinum , & incantationem illata , Obseruasse . Sic fatetur Langius tibη. I. eps. 38. vidisse quemdam diu acerbissimis doloribus ex fascino cruciatum , mii deinde, ejecto cultro per cutim ex uno hypochondriorum latere , se ipsum occiderit:. aperto autem cadavere, iuventa in ejus ventriculo fuere diversa serramenta ad formam serrae, vel cultri , una cum variis capillorum globulis . Foeminas alias memorat Alexander Benedictus tib Isuae Praxis , ejecisse acum' crinalem cum
capillis . Alii plures eodem serme modo
doloribus agitati reserunt , res prope mindum extraneas egelsisse , ut ex Foresto, Codi chio , Beni venio , C. Gemma , caeterisque fuse colligi v Sennertus c. I. ρ.9. c. 3.
Sed & quibusdam luppressam iuisse uri.
nam 3. aliis carnes em copulam , atque co eundi usum impeditum ν a iis excitatum Continuo. uomitum 3 aliis Tabem inductam; aliis iteratas syncopes , & caetera graviora, mala i quae ad interitum nriseros aegro. antes tandem deduxerint, vel saltem nulla arte curabiles. Attamen ex adverso Io: V vieris De
Praesigm D. nouum libr. 7. cap. Iq. in dubium Iaec omnia vertit , lmia acriter contendit , ab ejusmodi falcinationibus Mor. bos mei gi non posse : quae vera a yr itatis D . referiantur , vel omnino fabulosa Pu I , vel Daminuam fraude , ac dolopatrata , potitumum ubi Corpora melanc olico humore fuerint assecta in his enim facilius. ejul modi simulacra malorum imprimuntur , & sortius phantasia pertu hatur; unde postmodum diversae aegritudi.uta ,, dia vasteram affectiones: e riuntur .
Sed & praeterea iubdit caJ mera esse si .
menta, quae de I,amiis passim recensentur, neque ei Ioem esis credendum, etsi ore pro prio lateantur se alio a Dpmonibus transferat , ac in te convivas versa ν, varia, ac diversa videre, aut tractare: etenim se tertis experimentis cautum factum confitetur
quod Lamiae istae somno profundo per qua Ddam inunctiones diutius detentae , a Dςm ne illudantur, objectis Phantasiae simulacris eorum, quae se tractasse, vidisse , & perlustiasse a ut, cum tamen loco motae nul latenus sint ἀ Refert in hanc rem ex C dronchio , & Porta , historiam cujusdam Vetulae, quae pollicita erat se brevi responsa aliunde allaturam , idque ut faceret , jussisse omnes e suo cubiculo egredi, mOR vestibus exutam, unguento quodam se vehementer periricuisse est in soporem prosundum concidisse, it aut nulli mode sentiret adhuc verberata I at vero ubi medicamen ii vis desiisset, e formaci experrecta, mul ia se vidisse narravit , maria , montesque transmeas cum tamen seipsa constaret illam alio sopore detentam intra suum cubiculum jacuisse , adstantibus interea ipsis, quibus spoponderat is brevi responsa daturum , rei eventum opperientibus. Hinc concludit. Lamiarum iacinora nulla esse, illa, rumque consessiones vanas, ct commenti. tias, atque solo Phantasiae errore dumtavivat induci, ut credant , se talia peragere , quae revera non sunt, sed per somnia dum, taxat a malo inmone eisdem objecta 3 eum que sceminae credulae nimium sint, proi de fieri, ut tenaciter existiment , quae Perlomnium illis acciderunt, revera perpetra sese . In hane eandem sententiam concesserunt Alciatus , Ouarenus, AErodius , Μichaci Montanus , Philippus Camerarius , ali i que plures, apud Deirium lib. I. vi quismaracari q. Lo. His etiam adde Io: Baptianam Porta lib. 2. myiae Naturalis cap. 264 Leonardum Uairum tib. 2ι de Fastino eva I 3. M longe gravius est, quod affertur a Gratiano in cap. Iri eos quaest. . his verbis 3 Illud enim non es omittendum , quod quae am sceleratae mulieres , retro post S tauam coaeversae , D monum illusionibus , is, 'bant maribui seductae , eredunt , o
protentur se ηορι-nis horis eaem Dis a' Dea Paganarum , vel eum Herodiade , . is, innumera , multitudine mulierum , equi
tare super quasdam bestias , Οε. multa ruini
212쪽
eo rearam spatia intempsae noctis Mentis
pertransire , Quare cum ab his non levis famae ctoribus afferatur illud potius a Cacodaemone mulieres inter dormiendum pati, non abs re concludit uvierus , illas esse potius melius informandas, atque praeiudiciis exeundas, quam ex ejuscemodi confessionibus castigandas. Quod autem valeat inmon illas decipere, ac illudere , iacile probatur ex eo , quod bene is possit inter insomnia, atque in profundo sopore, objicere Phantasiae simulacra illarum rerum , quae sibi velle prospicere praeconcipiunt , sicut enim naturaliter cunctis accidit , s lere in somno diversis phantasmatibus assici, seque putare videre, tractare, audire, alloqui, tanta verisimilitudine, ut plerumque complacentiae , aut disciplicentiae non leves suboriantur 3 ita plane, dc multo meislius accidere potest, si diabolica sagacitate, atque malitia , phantasiae repraelemenis tur simulacra rerum, cum tanta claritate,
ut putent somniantes, reipsa se talia vidi sese, gustasse, audita, ct contrectasse r nil quippe Dςmoni deest , quod fraude, ac d
is perficere nequeat, intra limites Naturae,
ut omnes communi tra fatentur , permittente tamen Deo.
Ad conciliandas autem oppositas istiusmodi sententias , distinguere oportebit, quod vel sermo est de Fastino, visu, voce , laudatione, & simplici contactu illato, ut superius ex mente quorumdam memoratum ,
de hoc prosecto nullum est, nullumque esse potest in Natura . Vel de eo, quod Dς- monum 3pificio peragi potest, Deo tamen permittente, dc hoe sine ulla dissicultate i terri potest , verumtamen per magisteria , cvenena naturalia, quibus Dpmon ipse utitur, tanquam rerum naturalium omnium optime
instructus, commovendo, perturbando ,&inficiendo humores Corporis, sive, ut communiter dicitur , applicando activa pallivis 3 quamvis, & id rarissimum esse soleat, cum non semper eidem a Deo id agere permittatur. Et quidem in prima Fascini, dc Incantamenti significatione , nemo sarrae mentis unquam assirmabit, posse Corpora infici , aut aegritudines infligi , visu , aut voce , cum effectus reales , quales sunt laesiones operationum, & affectiones morbosae partium , neutiquam possint absque alicujus Corporis male affecti contactu , Rut contagione, ex uno in alium transferri o Et quamvis per visum aliqui morbi inferri credantur, uti est lippitudo oculorum : isti tamen non ex visu, sed ex palpebrarum aDTOzzi D. Med. Tom. v. sectarum contagione, atque halitibus inde
profluentibus, communicari possunt , pari modo , ac de caeteris affectibus contagiosis experimur . Fucinum autem solo vita i serri dicitur , citra quamcumque apparen tem in oculis fascinantium aegritud mem .
quae etsi foret, neque posset in tam distans transferri, quemadmodum de Fascino vulgo traditur. Quod vero dicitur de Basilisco, de Lupis, alitique Animalibus , fabulosum est; adhuc tamen si vera forent, quae de eisdem memorantur, potius ingenti , in pinatoque timore, evenire posse dicendum: quoniam ex timore inopinato , subito , aevehementi, superius dictum est, plurimum Corpora a&ci posse, atque hac propem dum ratione dictum a Virgilio, Lupos ra cedinem in serre t siquidem eκ vehementi Timore vox saucibus haerere solet, ec se re Aphoni fiunt perterrefacti. Et licet Ser pentes , ac praelartim Cerastes, dc Aspis. cum coitum affectant, in intuentes hianti admodum ore pestiseros quosdam halit ad certam distantiam ejaculentur, Ac ominios intuentium inficiant , dc offuscent i id
tamen.nil commune habet cum Fascino . De voce autem , Ac verbis res est mantis sestissima , quod nil revera naturaliter gant, cum voces semel emitas statim dis
pereant. ca Quod insuper a Uirgilio se tur, Serpentes incantationibus ligari , cum
inquit is Frigidas in pratis eamando rumpitaramuis Poetice dicium puta, ut dc de Ineant me to Amatorio et nisi tamen ista daemonia is cum opus involvant, de quo infra : Tactus denique licet possit quasdam aegritudines i serre, ut in scabiosis , revera tamen illae nunquam communicabuntur , nisi prius suerint in ipso inficiente : unde lepra E. g. non communicabitur nisi a leproso , dc lepra
insecto 1 dc scabies non nisi ab eo , qui
scabie antea insectius sit : at vero affalci natores dicuntur inferre morbos ex Fascino , quos ipsi non patiuntur , nec antea contraxerant . Accedit , quod ea genera venenorum , quae in quibusdam animali bus sunt, dc citra sui noxam aliis inseruntur , ut in Vipera, Scorpio , & similibus, debent cum languine commisceri, dc in aristerias , ac venas immitti, ut inficiant, ac enecent, nam si sortasse superscie tenus tantum admoveantur, imo etiam si sorbeantur. nil damni afferunt. igitur nulla ratione de senis
213쪽
De Fascino. & Incantamento . et Og
miam ι unde se revera per fascinum laesos existiment, & eo magis , quo eum vehe menti ista imaginatione in Moestitiam, ac Timorem delapsi , evadunt melancholici. Hoc autem pacto fit , cur etiam Hypochondriaci, &qui habitu praediti sunt tri- si, & melancholico , quales dicuntur Salu
nini , cogitabundi , timidi, suspiciosi, &similes, facile ejuscemodi aerumnas incurrant: itemque scemnae, idiotae , populares homines , aliaeque hujus generis perlonae. Sunt & alii, qui aliis ex causis aegrotantes , quia ab incongrua, & importuna di vers. Tum medicamentorum farragine curati non fuere, statim de Fascino suspieantur, cum t men morbi illi naturaliter evenerint, dc convenienti methodo tractati curabiles fuerint. At cum dictum sit, posse Daemones per Sagas diversimode morbos excitare , vel saltem futuros , & imminentes praelagi resolere ι quaeri ex adverso potest, an valeant ianitatem amissam restituere, & morbos sit. ve per seipsos, sive naturaliter inductos , tollere. Et quidem affirmative dicendum: etenim qua ratione morbos inserre valent, poterunt & illos abigere, & aegros in salii-tem reFOcare, applicando activa passivis; idque sive sensibiliter, & patenter Rer m dicamenta , cunctis cognita, sive insensi. biliter, & Occulte, aliena opera , atque industria; humores scilicet commotos, ac de.
pravatos , temperando , aut repurgando .
Nil equidem prosecto obstat, quin id, quod Homines auxilio Artis, di Naturae, saepissime peragunt , queant etiam Daemones persolvere, & multo melius. In quam Iem plurima ab Auctoribus exempla reseruntur a gravissimis aegritudinibus lanatorum.
Verum dc in hoc saepesaepius Daemones deludunt , iisdemque iere modis , quibus si
perius meminimus 3 ut non raro observatum in vulneribus , ulceribus , luxationibus , quae revera sanata non erant , licet adstantium oculis curata viderentur.
Sed adhue curiolius quaeri potes , an Daemones possint Seni juventutem restituere, omnemque morbum tollere adhuc Deo permittente . Et quamvis multi gravissimi DD. affirmativam sententiam tueantur , moti ex eo, quod licet nobis ignotus sit modus recuperandi humidum , quod vocant , radi cale, vitaeque sustentamentum , per aetates deperditum, bene tamen Daemoni is notissimus est. Mihi ramen nunquam persuade
re potui, quo pacto id Daemon sed nec bonus Angelus 3 peragere valeat ν quippe hac ratione posset hominem reddere immortalem φ nam quo pacto , qaave virtute ,
posset semel i enectutem in D ventutem re-Focare , dc Omnem morbum tollere , passe
set, & bis, ter, decies , centies, ac iugi ter, perpetuoque perficere 1 atq te adeo vitam hominis perpetuare: quod impossibile. At vita nostra suis limitibus conelusa est , cum unicuique constituti sint termini, quos transilire, nili tantum supernaturaliter, ae speciali Dei favore, non licet. Daemones autem nulla ratione possiant Naturae vires transcendere; ut antea dictum est. Sed tamen potest Daemon absque ullo cibo, ad certum rempus, hominem conservare , adeoque efficere, ut is inediam diutius luiserat. Etenim si id naturaliter plerisque accidit, ut absque cibo ad plures dies vix rint , negari prosecto non dehet, multo m lius id telum praestare posse Daemones. Sive autem id agant, impediendo sanguinis dissolutionem , sive contrahendo succos ventriculi digestivos, sive subministrando aliquis
occulte, quod retundat illorum vim dc cau consumptivae efficaciam, parum refert hic examinare. Dixi tamen , ad certum tempuSInam cum sanguis iteratis suis circuitionibus vitali elatare destituitur, necessario instauratione eget, ut vitam in motu Cordis tueatur ι nisi etiam & in hoc Daemones innumerabilibus suis illusionibus imponant. Sed qua ratione Daemon potest absque cibo, de potu, in longius tempus vitam hin minis conservare, pari ratione valet, cibum adeo exquisitum comparare, quo quis seipsum diutiis me ab aerumnis mortalibus tueri queat e Et dicendum nulli mode posse alimentum adeo persectum naturaliter confici, etiam Daemonum virtute, quod valeat vitam diutissime sustinere, atque in perpetuum protrahere . Et ratio est, quia non potest Daemon agere, quod Naturae vires transcendat , quod si semel Daemon id agere posset, non esset cur id ipsum pluries , ac pluries perficere nequiret, atque adeo im mortalem hominem non redderet, qui cum caeteroqui ab intrinseco mortalis sit, nequit proinde viribus Naturae ita persecte restaurari, ut ad interitum tandem non sit desiluiaturus. Quod Eutem dicitur de Aquila, de Phaenice, de Serpentibus, aliisque per in
tervalla reflorescentibus ν revera haec non juveneseunt , nec in perpetuum vivunt , sed sesum , assumpto novo alimento viagoramur , re vires, limitatas tamen , re lumunt, quae tandem ali Guando desinent .
dus hb. ia de avibus , etiam ex testim
214쪽
oio D. Augustini. De Phoenice vero, Omnino sabulosum a peritioribus evi stimatur, quod reviviscat. Serpentes denique exutis
dumtaxat vetustis exuviis , atque resumpto alimento , per aliquod temptas vige-icunt, & instaurantur, neutiquam vero in
At maior dissicultas est de fructu ligni vitatis Terrestris Paradisi. Siquidem de eo Sacra Genesis habet, quod polluerit vi revocandi homines perpetuo ad juventutem , atque adeo vitae perpetuitatem tribuendi. Scribitur enim Genesis 3. Nune ergo , ne forte manum suam mittat , sumat etiam de Iuno Vita, comedat, os vivat, in ater num . Ex quibus verbis videtur manifeste deduci, habuisse Pomum illud vim restaurandi vitam, ac propterea illam in perpetuum ducendi . Quin & Uallesius super hoc textu , tib . de Sacra Philosophia ad mentem Galeni lib. de marcore cap. 3. reterentis Sophissam quemdam AEgyptium retulisse Naturalis Μortis causam , non ad Naturae nece L statem, sed ad ignorantiam agendorum
subdit: si enim homines fructum Ligni Uitalis, vel aliud quid simile non ignorarent, jugiter profecto instaurati perpetuarentur .,& in aeternum viverent. Uerum acutissimus Scotus a. sent. do ine . I9. q. F. nullum adhue
putat excogitari posse alimentum ,. quod id exactissime peragat: quia nullum alimenis tum potest in substantiam aliti converti, quin prius in ventriculo non transmutetur, atque adeo agat, & patia tun, dc in ejusmodi actione , & passione, pro ratae stra alteret & perturbet Corpus assia mentis . Addit insuper idem Auctor, quod praedictum PO mum Ligni. Vitalis non erat virtutis infini. se, ex Qua infinitus e sotus proficisci posset, qualis est vitae perpetuitas ἔ quamobrem nec ipsum potuisset vitam hominis in
aeternum protrahere. Quamquam ad hoc respondet in Thomas L pari, qu. 97. a t. uti.
quod. id non feci sset Pomum illud unica comestione, sed aliis,. di aliis iterato, prout suisset opus . M tamen per adjecta verba GeneseoI: Ne forae sumat etiam. de Lignoritae , Oi comedat, im vivat in aeternum: Unica comestio videtur. fuisse latis: njsi.ve. id. longaevitatem diuturniorem , non Veram aeternitatem significet. Sed & Lignum Vitae diversum dicituri ibidem a ligno scientiae bovi, & mali, adeoque aliud a vetito :uam c. 2, duplex lignum memoratur , Lignum Uitae unum , . cc Lignum Scientiae b
ni, & mali alterum , quod Adae suid inte dictum Sessi haec. ad Theologus . .
l At vero qui consideraverit suisse adhue ,
t Adamo illas easdem causas nostrae consum in
ptionis, & mortalitatis , quae in unoquoque
nomine reperiuntur , proculdubio asserere cogetur illum suapte natura mortalem ex intrinseco extitisse s fuisse tamen redditum s lummodo immortalem speciali Privilegio , ae dono mi Opt. Μax. si praeceptum sibi
indictum transgressus non fuisset, adeoquo in originale peccatum non incidisset. Quare primi illi Parentes conditi fuerunt cum dono immortalitatis , eae tamen. conditione , ac lege , ut si peccarent, donum illud amitterent , quod ex mera Dei liberalitate conincedebatur 3 ideoque relicti in Natura, naturalem moriendi necessitatem incurrerent.
Atque hinc etiam patet, quamobrem Ap stolus dicat: per peccatum mors intravit immundum, quia per peecatum Adae fuit a mi Glum donum illud immortalitatis . Id quoa clarius liquet ex eo , quia si intra vires N turae fuisset alimentum, veI medicamentum valens vitam hominis perpetuare , certo Adam, qui post peccatum , cuncta , quae in Natura erant , bene etiam novit , negdeinceps amisit, ex scientia sibi insula, potuisset pariter serpsum perpetuare, δέ alios posteros edocere , quo pacto vitam in aetemnum prorogarent. Cum igitur id nec noverit, nec egerit, prosecto dicendum, extra limites Naturae illis perpetuitatem suisse dc nonn nisi supernaturaliter , ex speciali Dei beneficio . Legi quoque de hac re meretur Hel montius, licet aliten eam exami
, Uerum unde est , quod nequeat id nat .raliter peragi , atque ex indicto Naturae adi interitum quodcumque vivens, veIit, nolit m festinet ξ Duae equidem rationes ex multis quas retulare Din mihi semper vita sunt congruentiores . Altera assertur ab Avicennat Altera a. Vallesio . Inquit Avicenna IVirtutes omnes, quibus homoe regitus, regubernatur , finitae sunt 3 ergo tandem is dissuluetur e nam quod finitum est,. termi- . num habet .: Subdit Valesius: Causae Compus humanum Consumentes celeriores in agendo sunt Restaurantibus p ergo i me ab illis tandem praeoccupabuntun . Quod autem Caulae, consumentes s sive externae,.sive internae illae dicantur, sint celeriores in agendo M patet 3 nama simplici alteratione di Glvunt , dc consumunt P at vero Restaurantes tot , tantisque praeparationi bus , & coctionibus egent antequam
istae sint elaboratae , iam plurima iactae ait corporis consumptio. 3 quippe mustuma
215쪽
temporis exquiritur ad chylificationem , multum quoque ad secretionem inutilium partium ab utilibus , atque ad harum disti butionem longe majus, itemque ad oppositionem , nutricationem , ac repurga tionem excrementorum et quare., ubi istae
operationes expletae sint, α substanua deperdita restaurata fuerit , jam longe maior , & celerior consumptio facta est , ut consideranti patet. Sed jam redeamus in viam. Quoniam sumi ius dictum est, Morbos quosdam a Daemonibus , maleficio Sagarum, infligi posse,
Deo tamen permittente, non abs re propterea erit signa breviter hie tradere, quibus a reliquis aegritudinibus , naturaliter evenientibus , internosci queant, licet perrarum sit c si sortasse accidant quin Medicos adhuc solertes non decipiant. Et quidem id specialius perpetuo prae oculis habendum,
ut quidquid videtur ordinem consuetum n turalium Caularum invertere, aut coniundere , sulpicionem maleficii inserant , etsi enim Daemones intra vires Naturae dumtaxat operentur, solent tamen ordinem , &methodum naturalium Causarum raro proes equi, eo fortassis fine, ut magis decipiant, di in errorem agendi homines deducant . S.,ent etiam saepe saepius Causas morborum adeo perturbare ut effectas pariant differentes, complicatos, ac inter se invicem di. scordes, quibus humana sole ilia Medici occurrere cum satagunt, magis praevertant,
agitent, & confundant o Sed & quandoque obsistunt medicamentis naturaliter asentibus, atque hoc dolo Medicos, & Assistentes fallere adnituntur, qui eum non videant effectus convenienter sortiri, ut alias consueverunt, lacile in opposita celabuntur, &a recta Methodo deviantes, potius ossiciunt, quam proficiant o Hinc autem inductus est usus,. dc quidem saritaris, apud plerosque ,
benedicendi, atque exorciaandi, quae eumue aegrotantibus exhibentur , ne scilicet lorum visa Daemone impediatur ,, aut re tundatur. His igitus, aliisque modis, cum bene possit Daemon morborum caulas fovere , aut illarum ablationem impedire, prO- inde quoties a consueto Operandi modo, tum Μorbi , quam Causae morbosae , nee non etiam medicamenta deflectunt , magnopere de maleficio verendum . Praeterea licet inmon vires Naturae transtendere nequead, potest tamen vim, atque illius eneringiam elevare , ut quodammodo videatur Naturam ipsam excedere , ac superare:
quemadmodum enim Possunt Homine4 , a
tificiali industria, agentia naturalia in suis viribus exacuere 3 sic & Daemones idipsum peragere valent . Ita quidem spiritus, es- lentiae , olea, salia , ex mistis corporibus elicita potentius, ac essicacius agunt , &longe admodum praevalentiora fiunt, quam ipta mista, & impura. Itaque si haec humano artificio peragi possunt, procul dubioessicacius, ac praecellentius a Daemonibus persolventur , ac propterea vires Naturae quodammodo elevabunt 3 quae cum Nobis ignotae sint, videbuntur excellere , & supra Naturam operari. Μodi insuper agendi naturalium Causarum nobis occulti plerumque sunt , Daemonibus notissimi r unde facile fit , ut credantur effectus inde provenientes, praepollere Naturae, & ipsius agendi modum excedere: sicuti aliquando
compertum in curaesonibus vulnerum, nullo medicamento vulneratae parti patenter
Cum igitur morbi accidunt ita in suis causis , ct effectibus , seu symptomatibus
difformes, ut peritos etiam Medicos in trulorum cognitione dubios reddant, plane dubitandum quam maxime erit de Maleficio. Sic etiam si symptomata dissentanea sint,
aut de momento in momentum nunc lavia, nunc gravia fiant, nune exacerbentur, de ingravescant, nunc ex adverso mitescant,& remittantur, sine ulla evidenti causa: Si cum morbus pusillus appareat 3 sympi mala graviter molestent, praesertim de gonere vigiliarum , deliriorum , dolorum , dcc. Si brevi temtore aeger in mareorem deducatur, sine ulla manifesta evacuatio. ne ν aliave conspicua causa mnsumente , aut absque signis ejuscemodi extenuati no comitari . aut praeire solitis r si aeger in quibusdam motibus , aut operationibus impotens obsera etur, citra mani se stam ejus partis affectionem , pura cum legere non potest , etiam si mente bene constet 3 non deglutire, licet fauces non aegrotent τ non concumbere , etiamsi nulla aegritudine imgenitalibus assiciatur , ut non raro com pertum in conjugatis r si saepius animo deficiat , dc pulsus non mutentur r si tre. mor , ac timor repente invadens , pluries repetat ,. sine quocumque animi pathemate , aue nervorum , & cerebri is sione : si aegritudines chronicae admodum' fiant , ω procedente tempore' non ingravescant aut in vitae dilcrimen aegrum adducant , nullisque remediis cedere' via deantur , velut eκ dolore capitis diutumno , aut etiam stomac bi , Oblervarum Σ
216쪽
quocirca & per philtra , & per pocula
amatoria , nonnulli ad extremum tabefacti referuntur, atque tam amore cruciati , ut solam Amasiam deperirent . Alia innumera exempla , ab Auctoribus memorata elusecemodi aegritudinum, maleficio illatarum, praetermitto , quae sane peritissimis etiam Medicis suere admirationi. Quare cautum omnino Medicum esse oportet , ne in his fallatur, aut saltat. Si ergo de morbis ex maleficio illatis probabiliter timeatur , omnis diligentia adhibenda , ut quo citius fieri possiit, adimantur. Ad quod assequendum, tria ab Auctoribus generaliora proponuntur, Magi cum unum, Naturale alterum, Tertium Supernaturale, dc Divinum; quamobrem hic breviter viadendum , quo licite quis uti possit. Et quidem de Divino, ac Supematurali nulla potest esse dissicultas 3 quin & in summis, it ratisque precibus a Deo optimo Μaximo jugiter expetendum 3 nam si, ut superius dicium est, nil queat Daemon adversus homines moliri sine Dei permissione, procul dubio;quotiescumque Deus misericors abnuerit, ac supremo suo imperio aliter praeceperit, Daemones,, atque illorum opera malefica, u-lico recedent. Itaque orationibus, exorcismis,
Sanctorum Reliquiis , & quod maximum,
Sacramentorum auxilio adversus talem, ac tantum hostem , continenter dimicandum.
Dissicultas autem est de Μagica Curatione, an illa uti liceat , ut nimirum iisdem Inediis, quibus morbi inducti suere, seliciter arceantur. Et quamvis Paracelsus libro de occulta Philosophia, doceat, id licite exequi posse , instructis in hunc finem certis
Imaginibus, ac Simulacris 3 nihilominus imo pium a caeteris id existimatur, cum nulla ratione liceat eum Daemonibus, sive immediato, si ve mediantibus idolis, ac characte. ribus, commercium habere, quemadmodum ex pluribus Sacrae Scripturae locis expresse etiam dedueitur. Sed neque a Μagis, Sagi Lque, aut aliis similis conditionis nominibus idipsum expetere decet 3 quamquam videatur hoc a plerisque commendatum e cum id , quod a Sagis exquiritur, revera a Daemoniabus expetatur , etenim quod Sagae operam tui, per Daemones agunt, vel potius Dinmones operantur Sagarum precationibus . Neque in hoc satisfacit protestatio, ut he- ne advertit Sennertus, nam protestatio ista mit dictum contrarium factor atque ob hanc eandem rationem existimat idem Auctor , nec cogendos, aut aliter ad ejusmodi lanaistionem, maIeficiique remotionem impelle
dos esse Magos. Neque praeterea inquirere licebit maleficia ipla , ut inventa deleantur,& comburantur; quoniam, inquit, inquisitio hςe fieri non potest absque notitia a D monibus habitar modo interdicitur quoque etere consilium a Daemonibus. Uerum de ac re Theologi consulantur , & legantur prae caeteris Martinus Detrius, Petrus Thyraeus , Codronchius, & Sennertus, qui late materiam hanc exagitant , & exponunt e Nobis autem satis si haec innuisse . Quod ad Curationem denique Naturalem; quamvis plurimum apud Auctores contro- Vertuntur, num revera ista in Maleficiatis possit adhiberi; quia tamen, ut superius dictum , Morbi, qui putantur a Dpmonibus inflicti , naturaliter plerumque contingant :proinde hos ope, & auxilio Naturae , ac naturalium medicamentorum, bene curari posese credendum . Recte ergo distinguit hac in re Sennertus triplex genus morborum, qui pro veneficiis habentur. Primum eorum, qui naturaliter contingunt, & solum attribuuntur malescio , ac Maleficis, quia a inmone fraudulenter sunt praesagiti. Secundum e rum , qui a Dpmonibus excitantur, sed per
causas naturales, valentes humores corpo
rum immutare, ac depravare. Tertium de nique eorum, qui absque ulla opera naturaliam causarum immediate a Demone creduntur infligi. Modo excepto hoc ultimo , caetera genera morborum bene poterunt medicamentorum auxilio curari, & aboleri . Uerumtamen cum , & Nos superius probaverimus, plerumque etiam Dςmones illudere 3 neque ex se quidquam agere posse, nisi per causas naturales diversimode complicatas , prosecto dicendum , ut qua ratione, permittente solum Deo, inmones humana Compora affligere possunt, ita quoque, permi tente eodem, poterunt mordi a Dς monibus illati convenienter curari, accedente tamen una simul auxilio supernaturali, quod repellat Dςmones, ne retardent, aut impediant actiones medicamentorum , aliorumque agentium naturalium 3 quamobrem, ut antea notatum, semper proderit medicamenta ipsa aegrotis osserenda, henedictionibus, exorcismis, aliisque precibus, & anxiliis supernaturalibus scivere. Attamen oportebit prius morbum, morbique causam esse cognitam, ad versus quam medicamentis opportuni S OP
pugnandum sit 3 nam satis non est , remedia quaecumque benedicere , nisi simul conserentia illa sint, & ad morbum, morbique causam debellandam efficaciter facientia. Et Fidem, si morbi naturaliter sint pringenin
217쪽
tenis, nil veta , p .n bene, μέ persecte is frare. Ethnisi id praestare oposse eommentinari possimi remediis pure naturalibus . Si sunt, Rhamnum, & Alyssum , de quibus praeterea sint inductis inmossibus , sed solatinoscoride strusit, quod pret soribus domum
perturbatione humorum, aliarumque causa tappensa, maleficia arceant. Plinius signum rum naturalium: quia etiam istae viribus N utrae sedari possint, atquein statuta naturalem reduci, proculdubio nulla alia opera exigitur , quam ut exacta cognitione earumdem causarum, debitis, & eoo venientibus medicamentis corrigantur 3 impedita interea Dς-monis opera, ne activitati remediorum obicem ponantiquo pacto plurimi sanati referumtur a Μartino Rulando , Codronchio, Ioninstono, Henrico ab Heres, aliisque. In ejusmodi autem Curatione, ea Μethodus serva da videtur, quam unusquisque morbus, Pro sui ratione, videbitur expostulare,quamquam humori melancholieo repurgando specialiussit incumbendum, cum plerumque m -- mones utantur ad morbos inserendos, vel
conservandos; Sed & Alexi pharmaca quoque flam per proderunt, qualia sunt Hypericum , Rura, Verbena , Herba Paris, Artemisia. Abrotanum, Aristolochia longa, &rotunda, Hyssopus, Salvia , Betonica, Ros- marinus , Citrium , & similia . His adiicere
optimum erit, tum Capitalia, tum Cardiaea, emquod Cerebrum , & Cor prae caeteris soleant in Maleficiatis languere 3 unde consectio
de Hyacinthis, Alchermes, Diambra, Dia- iris, Iulep vitale, Elixi r vitae, Syrupi exhilarantes dicti, de pomis Regis Saporis ,
Diamargariton utrumque, Antidotus magna Μatthioli, & oleum de Morpionibus ejusdem, summopere conserent . Unguenta denique, suffumigia, liturae, idque genus alia entrinsecus admota , ex thure , galbano, castoreo , styrace , bemino , caeterisque , pro varia aegrotantium habitudine, peti poterunt a praecitatis Auctoribus , qui iusius de hac re volumina compilarunt. Pro Coronide tandem, non abs re erit , quae ad praeservationem a maleficiis eom. mendantur, hic breviter etiam commeminPalmae praefert, ut re Corium frontis Hymnae, ac pellem LuPi, ejusque oculas, Aldemerunt cornu Caprinum . filii jecur Lupi affatum , ac suffumigatum. Alii commendant Corallium rubrum. Alii vespertilionem arefactum. Quintus Serenus , Λllium . Aristoteles fea.M. problem.34. Rutam, inquit, effascinationis pharmacum esse , & Theocritus , in sinum inspui, cum ait 3 Ne vero 'dar fasciso, ter ipse in gremium meum inspui. Labia, & frontem aceto, aut saliva, aut etiam cinere, suligine, vel sale, linire , putatur aliis salutaret quod lartasse reinlpexit Persius, cum satFralecunda cecinit:
Ecce avια , aut metueas Divum min
Exemit puerum , frontemque , at so
Eviat, urentes Ocalos inhibere perita.
Alii alia a ) Sed haec vana sunt , dc
apud vulgus falso , forte etiam diabolica
fraude, invecta. Id autem certum omnino eris, sciIi Deo in cunctis fidere, atque eidem unice se precibus commendare 3 neC non
specialiter alicui particulari ex Sanctis P trono sui tutelam committere , poti rumtutelari Angelo , quem sibi in custodiam datum certo scit , itemque inchaesi , de Raphaeli Archangelo , qui dieitur Μedicina Dei . Reliquiae Sanctorum desuper gestatae essicacissimae etiam sunt , ut & C reae imagines , nuncupatae ΑGNO DEI, a Summis Pontificibus quotannis benedi ctae, ae fidelibus distributae, si tamen pia
devotione recolantur. Uerum praecellit omnibus Gratia Dei : Nais c Apostolus in quit b fit Deus pro nobis , qais contra nos8 Et de His satis.
a J V. etiam labrum Gatino adseriptum de Deantatione, Afuratiam , Os suspem sisne, tibi multa in hane rem referuntur, praeter cιtatos auctores.
218쪽
Bscessius, ct Apostematis discrimen . Accidentis, & Symplomatis diversa acceptio . UΑciiones abolitae, diminutae , & depravatae , quomodo signa sint salubritatis, vel insalubritatis. 18. I9Mgrotantium corporum signa. 2D TOAEgritudinis futurae signa. AEgrotantium decubitus. a I
Aer quot modis alterari possit. M rieris in tota s ubstantia alteratio quid importet apud Gal. 8g. 83 Aeris natura expenditur. ibid Λeris natura a primis qualitatibus non pendet. 81Αeris humiditas virtualis , figmentum . ibid. Aer temperatus ad saluberrimum corporis statum maxime facit. R Aeris temperati indicia. , ibid. Aeris intemperiem detegentia instiumenta. ibid. Aeris natura perperam a primis qualitati bus desumitur. Hst Aeris natura in quo vere consistat. I Orieris constitutio naturalis , quibus mutari possit. . ibid.
Aeris differentiae.' ... - . IS
Aeris usus. ISI. Aeris salubrior constitutio, quae . Aer siccus humido praestat. Aeris pro varia corporum natura seIectus . . ibid.Λeris mutatio , an , di quando liceat . I 4Λer quo pacto corrigendus. . in Α-quid . 2T. ad Ali elatum quid. II8. U. Cibus. Alimenti triplex acceptio ex Hippocrate .
Alterationis in febribus nomine concoctio venit secundum Galenum. NAmantium pulsus. I9a oris natura . 'bid.
Amoris eo Oda. - i ibid. Amoris remedia . LM. 192 Amuleta an in morbis prodesse possint .
Amuleta ad maleficia vitanda. 2m. 2I Analepticae medicinae pars quae . NAnaleptices praecepta . ' I TAnalytica methodus quae . Anamnestica signa quaenam . Anastomotica medicamenta , quae . ΕΣΟ. L Ia Anatomia incruenta, qua industria a Bilissio initituta.
Aneurismatis dupli et ligatura curatio pibid. Animi mores , quo sensu dicantur Temperamentum corporis denotate. 48Λnimi pathemata ad causas naturales Pan ad nonnaturales reserenda sint
Animi pathemata corpus varie alterarupossunt.
Animi pathematum recta institutio .
Αnimi passionum vis. I8sΛnimi passionum natura , Ic origo . IM
Animi passionum definitio. In Animi passiones triplici conturrente cau
Animi passiones excitantur etiam habita ratione corporis texturae. ibido Animi passionum differentiae juxta Stoicos. I Animi passionum differentiae juxta Periis pateticos . I9IΑnimi passionum differentia luxta Cicer
Animi passiones ad Amorem , & Odium
omnes reducuntur secundum aliorum opinionem. ibid. Animi passionum differentia juxta Auch, ris sententiam. ibid. Animi passionum quaenam nocentior .
conserat . ibid. Antecedens causa , quae per Galenum . 92 Aperientia medicamenta,
219쪽
AmpIectici quomodo , absque respiratione ad a Iiquod tempus videre credantur . o Apospasma, seu Avulsio in quonam differat a solutione continui. 96 Apostasis quid . Soδ postema. U. Tumor. Λppetitus sensitivus passionum animi sons. 88 Appetitus sensitivus in Concupiscibilem , dc Iraseibilem dividitur . I 89
Aquae natura a frigore non pendet. Aqua pura, an nutritioni apta. IIS Aquae potus commoda - ibid. Aqua, quae pro potu eligenda. HI Aquarum Thermalium differentiae, dc vires . t ibid. Aquae potus quibus in morbis conveniat. Iσῆ. 26 Aquaae usus an sanis conserat, ibid.Λrteria in vulnere secta quibus remediis occludatur. II ΣΑ sperae Λrteriae cum Testibus consensus.
Atheroma quid. FqaΛttractio in indieamentis nulla est .
dacia Cordis calorem significat -
Capilli Cerebri constitutionem designare possunt. ΤΟ. 34 Capillorum crispitudo unde. 32 Capillorum cita ab ortu succretio calidum cerebrum significat. 3Φ ΠCapillorum coloris cauta. ibid. Capilli recti , ac rufi frigidum cerebrum significant. - 3σCaeitis dispositio eerebri constitutionem significat. 22. 2ICapitis magnitudo , parvitas , Ac figura , quid significet. ibid.
Capitis figura naturalis quae . 22. 23 Caput magnum, an parvum melius . 2 a Capitis varia consormatio quid ex Physi gnomia denotet. 21. 26 Capitis vulnera cum rima , di sede teli. Datam in vulneribus succrescens quibus medicamentis tollenda. IN Carnis an panis pejor repletis . Iis Cartesii de Glandula pineali opinio non omnibus arridet. I88 Cataplasma ad oedema. MaCatarrhi stequentest frigidum arguunt ce-
Causa Salubris , In salubris , dc Neutra. σElusque differentiae. ICausae Procatarcticae a Galeno examina tae. 79 Causae Construantes , Curativae , Praeservativae, dc Rescientes. ibid. Causae Conservatrices , de Efffectrices exa, minantur. DCausae Conservatrices toe sunt, quot sene modi , quibus corpus alterari potest . D. M, quae 2 quibus trais
C Aeochima repIetio quid reportet
Ga coethica ulceractanda. Calculus . V. Lapis. Calor in nobis nonnisi a sanguine, I Calvitii causa. 33, 3 Calvitium siccitatem, Cerebri denotat . Camphorae praestantia.. IIS I TCancros occultos curato non expedit .
Canitiea causa.. - ΤBAlsama vulneraria varias. Balsami ad vulnera simplicia efficacissimi descriptio. ibid. Biliosus vomitus quomodo in homine pituitoso fieri possit. Io. II solus in inflammationibus. I sicausae necessario j dc non necessario alie
rantes, quae . 8r. 8a Causae nonnaturales cur dicantur a Galeno conservatrices. - ibi di Causae Naturales, Nonnaturales , de Praeternaturales. - . ibid: Causae salubres corpora conservantes, quae .
Cerebri constitutionis signa. II. Is Is rebri substantia subtilis quid importer. apud Galenum, . a
Cerebri hona temperatura quaenam , ejus, - que signa Cerebri calidi sisna Cerebri frigidi signa' Cerebri sicci signa. Cerebri humidi inna
220쪽
Celebri ealidi, & sicci signa. - 8Cerebri calidi, re humidi signa. ibid. Cerebri frigidi, & sicci signa. . . DCerebri frigidi, di humidi signa. MCerebri laesi signa. II 'Calybeatis medicamentis quomodo alvi fluxus curari possit. Hachorda . V. Tendo ἀCibi aromatici calidum Cerebrum laedunt. - 3 D rCibi solidiores eur a quibusdam promptius digerantur. OIciborum assumptorum commoda , di incommodaia M 83 Cibus in accessione a Galeno exhibitus ad vires reparandas. Imciborum immodica assumptio quomodo
Cibi , dc potus recta administratita . I TCibus proprie quid . ibid.
Ciborum variae differentiae- 138 Cibus plenus, mediocris , ct tenuis , hujusque subdifferentiae. ibid. Ciborum usus in sanis I63. 166 Cibi ordine sunt assumendi. ibid Ciborum assumendorum tempus . . ibid. Cibus quoties in die sumendus. ibid. Cibus qualis , di quo tempore aegrotantibus exhibendus L 167 Cibus quo tempore febricitantibus eκω- . hendus - I68 Cibus quandoque in Paroxysmis exhiberi
Ciborum digestici motu melius ata quiete
Cicatrices delentia medicamenta- It IClysterii usus , unde Μedicis innotuit . Clysterii usus , an reeipiendu&- clylleribus an ventriculus , di superiora intestina exonerari possint ε . ibid. Clysteribtis quomodo possint humores se. brem foventes educi - , ibid. Coitum parvam Epilepsiam voeabat Democritus. U. Venereorum usus. 'Colorum natura examinatur. SI Colores ex primim qualitatibus non pen-- dent.. . ibid.colores a lumine varidi resiexo , retra-oo oriuntur. - ι ibid. lores perperam dividuntur in Reales , di Apparentes r. 32
colorum diversitas distincte explicatur . ibid.
Commemorativa signa v.. Λnamnestica. Compositiva methodus cmae.. a Compositio partium organicarum variari potest in consormatione , m gnitudine , numero , di situ . m. m .
Concoctio in febribus dicitur Alteratio a
Concupiscibilis Appetitus quid . I 88.
Consormationis depravatae variae species . I 2 Conservantium causarum usus. 17 Conservativa sutura, quae . , I
Continui solutionis vitia . 9IContinui solutio in parte carnosa quom do curanda. I continui solutionis curatio in partibus odiganicis impossibilis , in similaribus non semper possibilis. ibid. Continui solutio , aci partibus omnibus competat. I 3 Continui solutio, in quo differat ab avulsione I Continui solutionis unio solius Naturae mpus est. Ioa. IosContrariorum ope fit reductio. 89. 9 Et quomodo. ibid. Contraria secundum potentiam , α secundum imaginationem. 9SContusiones cum vulneribus conjunctae quibus medicataentis tractanda .
Contusiones ulceribus junctae , quibus cu
Convulsionis causa ex Hippocrate inanilia , α repletio , quibus Galeniri adseit humorem acrem , di ingens
Cordis temperiei in genere signa .. Cordis calidi signa- α Cordis frigidi signa.
Cordis humidi signa. Cordis calidi, di sicci signa. Cordis calidi, & humidi signa . Cordis frigidi, dc humidi signa. Cordis. frigidi, & sicci signa .
Cor parvum in fortibus, magnum in meticulosis repertumia r 4s. Q. . Cordis laesi signa .. Ta Corpora Salubre, Insalubre, & Neutrum.., 2. 3