장음표시 사용
151쪽
runt,ut nouos peterent magistratus, quo m,ut di, cebam ambitio praepropera reprehe'son n*n ca ruit.illud etiam legitur vinculorum, vinctorumq;, in eXercitu curam penes qxi estorem fuisse, quod & Livii,& aliorum authoritate probatur scriptorum. Quaesturam vetusti si ima fuisse asserunt f ς omnes. Tacitus Reges ait habuisse qua tores, cuius sementiae author est etia Vlpianus i. singulari .sside officio Quaestoris ipso legis initio, qui vi de Romulo , &Numa Pompilio dubitat habuerint ne quaestores, sic asseuerat Tullum Hostilium habuisse. Addit eadem lege praeter urbano , prouincialesq; quassores ab imperatoribus creari solitos, qui cadidati principis appellarentur, quorum esset munuS, imperatoris epistolas in Senatu legere,eps etiam quaestol cAquibus Reges sint usi a populo creatoS alle iit comitiis opinor curiatis ante Ser. Tullumquem centurias diximus constituisse.Quod si verum est,cum ipsa Roma & orta est,& creuit quaestura. Sunt qui dicant Dictatorem Syllam viginti creasse quaestores, quod etiam significare videtur Tacitus, quod ego quoia uam apud classicos non reperio, incertum legenti I elinquam. Et de quaestura quidem satis.
ET quis ut diximus de capite Ciuis Romani iniussu popu
152쪽
P ARRICIDN Qu.vstorii exigua, vel prope nulla apud Historicos memoria ethitaq; nec de numero liquet,nec quibus comitiis creari lint seliti, satis videtur exploratum. Illud certe credibile non est ademptam CosS potestatem alteri magi liratu i, & ei quidem minori populum mandalle . itaq; illis asen tiendum crediderim, qui eam Quaelibrum parrici cidii suisse authoritatem colifirmant , quae sub principibus fisci aduoeatorum fuerit, inquinendi scilicet, ac deserendi. Et quoniam ad quae mora duentsi est, de iudiciis,quaestioni suo pauca dic tur Deseriabit igitur iuditium M. Tullius in Cluentianβ desen sione,id esse dicens, in quo'&culpa sine inuidia plectitur culpa 'vacas inuidia deponitur. Iudiciorum. autem publica quidam fuisse, iquaedam priuata n minem ambigere cindimus : Privata iudiciae rerum erant priuatarum, de quibus iudex plerunq; i Praetore datuS, nonnunquam ex utriusq; partis commodo sumptus transigebat. Eram recuperatorium iudiacium, dabantur recuperatoreS a Praetore in his causis, in quibus vel spontione certabatur, vel male iudicatum contendebatur,vel certe ius ammissum recu
153쪽
perabatur.Dixit apud recuperatores M. Tullius pro Cecinna, meminitq; recuperatorum & in Verre frequentius, & in L.Flacci defensione. Cum vero partiuiconsensus ad iudice ibat, cumq; dabat Praetor in cem a verba pronuntiari sententiam oportebat, eadem ratio recuperatorum erat. Habebat igitur, quod respicoret iudex,&quasi totius iudicii metam verba, in quae iudicaturus erat. Iudex autem corrogabat ibbi homines in consilium, quibus authoribus iudicabat, rametsi iurisi esset peritissimus iataqli & C. Aquilius, apud quem Cicero pro initiatio dixit, consiliu habuit,& Piso, quo i ii dicate Q Roscius Comoedus defensus est.&ad iudicia quidem priuata tot sint nobis accommodata. Nam quod asserunt quidam, pri- una iudicia solum in iure versari ciuili, nobis non omnino probatur. etenim ut primo de Oratore dialogo, Crassus apud Ciceronem ait maximae cauis in iure ciuili Versatatur,quarum exempla ab eodem Cicerone ducuntur. Mancinus Numantinis deditus, neque receptus ab hostibus, postliminio reuersus, in Senatu venit, negat Praetor eum elle Senatorem, qui sit iussu populi deditus . tota haec controuersia in ius re ciuili versatur. Patersamilias, qui uxorem in Hispania duxerat; Romam reuersus alteram dugit, nec nuntium remisit priori.quaeritur utra sit uXor. nam
si non fuerit iudicatum repudiatam fuisse priorem, constat
154쪽
i34 C AT ALEX EOI IN L. ILconstat secundam concubinam esse, nothosq; tib ros. Sed quid opus est omnia recensere S ab ipsis p tantur sontibus,nos ad quaestiones publicas accedamus. Publica sane iudicia diculur,quae ad Remp. potissimum spectant, quod latius utiq; patet.non enim ea solum,quae ad statum Reip.pertinent,ut maiest iis, peculatusue publica iudicia vocatur, sed omnia, quae publice vindicantur, quaeq; publicam desiderat animaduersione ; Vnde Cicero in Miloniana descimsione scriptum reliquit omnem vim, quae in libera ciuitate susciperetur,contra Remp.esse. Itaq, caedis
quaestiones,aliaeq; istiusmodi uniuersae publicis. transigebantur iudiciis. Illud praeterea scire licetinullam fuisse quaestionem quod Cicero plerunq; praedicat quam certa lege Romani veteres no sint complexa, diuidebantur praeterea iudicia publica in ea, quaesitis,propriisq; fiebant legibus,& ea, quae extra ordiunem iudicabantur. Quaeritur M. Tullius Milonem defendensquod de Clodii caede quaeratur extra Omdinem,cum licuisset veteribus quaeri legibus,airi; si per furiosum Trib.pleb.Senatui,quod volebat fac re licuisset,ia ullam extraordinem quaestione de Clodii nece tasse suturam. Quaerebatur igitur extra ordinem,cu Senatus noua lege,nouisq; iudicibus quaerendum censebat,legem accipiente populo.Vt cum bonae Deae violata sui sacra, viro quod nephas erat
155쪽
intra Pontificis Max. dum pro populo fieret repedito. Cum Pontifices, vestaeq; virgines decreuilsent violatam Religionem , sacra polluta instaurari oportere. Censuit Senatus, ut Coss. ad populum femret, liceret Praetori suo arbitratu iudices legere, quorum consilio uteretur in uiolatae religionis iudicio. quae lex alterius Consulis malignitate, fraudeq; pe lata non est. Itaq; ordinariis iudicibus rogatione su-
si Tribuni pleb. causa est adta, asssolutusq; Clodius
empto, corruptoq; iudicio. Meminit Cicero, primo libro epistolarum ad Atticum pluribus locis. Causam quoque M. Caelii videtur significare Cicero e
tra ordinem iudicatam, cum reus accusaretur ueneficii, quod venenum parasse diceretur, quo Clodiam necaret. Nihil tamen, aliud affertur, cur extraordi, narium videatur iudicium, quam quod festis, ludisq; publicis cum caeterae quantiones cellarent celebraretur,quod in ipso exordio Caelii detensionis apud Tullium cernitur,& de extraordinariis quidem iudicibus tot sint dicta. Iudicabat autem populus ipse, plebesue, vel certi iudices ad id ipsu sorte ducti, de quibus mox dicetur. Ad populum autem, plebem ueacculabant die reis dicta quaestores, Aediles, Tribuni pleb. de quaestoribus exemplo sit M. Volsci iudicium, is falsum testimonium dixerat aduersus C sonem Quintiu Cincinnati filium, quo crimine ad . lescens
156쪽
'escens clarissimus ciuitate pulsus est, quod cum postea cognitum fuisset testis ipse damnatus,in exilium
abiit. Aediles vero non solum pecuariis diem dic bant, sed matronis etiam stupri compertis,cuius rei nihil est opus exemplo,cum plenae sint omnes hist riae. Eadem ratio tribunorum est plebis, qui quos in inuidiam adducere volebant,adesse iubebant, Vt ne superiori quidem pepercerint Asrrcano, nec sane M. Furio Camillo urbis.Romae alteri conditori, summae grauitatis, fidei, iustitiaeq; viro.COSS. autem utrudiem dicere,ad populumq; accusare sint soliti, non
satis authores explicant. Credibile tamen est hoc accusandi genus indignum consulari maiestate iudicatum esse. Veniamus nunc ad selectos si placet ii dices,dc primi qtiadem qui iudicaste traduntur equitesRomani fuerunt,quisus temporibus seuerissimeriudicia suerunt administrata. Post vero cum Senatu communicata sunt iudicia, sicq; iudicatum ad Syllae Dictatoris dominationem,qui vim omnem potestatemq; iudiciorum transtulit in Senatum, &Senatoria quidem iudicia,turpissima sunt existimata.quam rem Cicero Verrem accusans saepe quaeritur, iudicibusq; minatur acerrime, nisi recte iudicauerint. Gn. deinde Pompeius legem tulit,ut tac tribus ordinibus iudices legerentur, ex Senatu scilicet, equestri ordi ne, aerariiq; tribunis. C. etiam Caesar leges tulit i udi-
157쪽
DE ORIG. IVR. LIB. II. I Iesarias.Sed non est opus omnia,quae ad iudicia pertinent hoc tempore persequi. Mos autem his erat, ut Praetor urbanus iuratus in suum annum iudices legeret,qui Sclecti iudices vocabantur.Huius consuetudinis Cicero meminit pro Cluentita Cum ergo nomen alicuius deserebatur, certus numerus iudicum extrahebatur sorte,deinde reiectio fiebat. Reiici bantur autem iudices,& ab reo,& ab accusatore,qui suspecti , incommodiue alterutri parti videbantur. Sed quia reiiciendi modus non erat, cautum est lege
certus Vt iudicum numerus reiiceretur,ne reiicerentur uniuersi, quod contigisse aliquando memoriae proditum est. De accusatore quoq; certabatur quae disceptatio vocabatur diuinatio, cuiusmodi est de 'Verre accusando Ciceronis in C Caecilium diuin, tiO.Fuerunt Romae praeterea Decemviri litibus iudicandis, quos iudicasse crediderim,cum de iudice noconueniret, cumq; dubitaretur qua actione certai dum esset. Meminit horum Cicero in defensione ACecinnat. Erant & Centumuiri,apud quos maximae dicebantur cause etiam haereditatum, ut illa Curi na, quam Cicero tetigit primo ad QJratrem dialogo. Sunt qui credant eosdem, qui prius Decemuiri fuerint, postea ad centum auctos sui ste, qui sane falluntur cum Ma. in eadem oratione pro Cecinna 3c Centumuirorum meminerit,& Decemuirorum. Il-
158쪽
338 CATALEx Eos IN L. ILlud praeterea videtur animaduersione dignum luci. ces de singulis causis iuratos solitos esse iudicare. Tribus autem verbis pronunciabant, vel non liquere asseuerantes, seu amplius pronunciantes, Vel certe absoluentes, vel condemnantes, dabanturq; tabellar, quibus sententiae perscriberentui, & sane Cornelia lege iudex quaestionis adhibebatur in causis,qui praetori semper assistebat, quaerebaturq; de reo, velletne clam,an pala de se sententias ferri.Testis est huius Corneliae legis M.Tullius in ea, qua Cluentium d sendit Habitum oratione. Haec habuimus,ex multis pauca, quae de vetere iudicandi more diceremus,unde colligi sane potest: exiguam admodum authoritatem,penes quaestores parricidii suisse, de quibus nobis certus erat sermo, ad eos nos ducete Pomponio. Res tamen poscit ut eatur ad Caetera.
T cum placuisset leges quoque ferri, latum ess ad popula,
ut omnes magi seratussi abdicarent,s Teccinum con Ututisunt anno uno. Hi cum magisiratum proruarent bi, Urem iniuriose tractarent, neque uellent deinceps lusicere magistratus, ut ipsi, o faetiosua perpetuo Amp. occupatam retinorrent,nimi atque aspera dominatione eo Re .perduxerunt,ut exercitus a Repubsecederet. Initiumsur sesecessionis dicitur
159쪽
DE ORIG. 1VL LIB. II. dii contra ius, quod ipsi ex uetere iure in duodecim tabularum
transsulerat uindicius iliouae ast abaxisse, 6 secundum eum, qui ab eo;uppositus in fruitutem petierat dixisse Vimns amora uirginis omne fas, ac nephas miscuissi indignarus quod uel Ilisima iuris obseruantia in persena ibouae defecisset ut pota clim Frutus, qui primus Romae Consul uit,uindiciassecundumhbertate dixit et in persena Vindicis et itelliorum servi,qui noditioris coniurationem indicio suo detexerat Q cauitatem ilia si , vitae quoque eius praeferendam putaret. abrepto cultro de taberna lanionis filium interficit, in boscillae ut morte larginis contumeliam stupri arceme ac protinus recens a caede, madentes actuc illae cruore,ad commilitones confugi qui uniuersiis gido,ubi tunc belli gerendi causa legiones erant, risitis ducibus erisimissigna in Auenti stram transtulerunt, omnisi plebs urbana mox eod F contulit, ita populi consense partim Decemum ris in carcere necatis,partim in exilium altis, rusis Zelysuum
Qv o v ad Decemviros quidem attinet supra
nobis explicatum est,quare letius, ac breuiuiorem hoc loco transigemus. accusant sane: nonnulli Iureconsultum,quod bis iam Decemviros, quasi in scenam tragicam produxerit, opportuerat inquiui, vel omnia protulis supra , vel in hunc locum Vnbuersa seruasse. desendi tamen nisi fallor Pomponius potest: nam in superioribus ad leges accomodauit e S a Decem-
160쪽
MO CATA LEX EOI IN L. II. Decemuirorum memoriam. hoc vero loco magustratus ipsius vim, atque flagitia declarat. nos Vero,
qui ut initio diximus loco superiore, singula pro
instituta breuitate retulimus, hic tantum expediemus,quantum ibi censuerimus praetermissum.Duos igitur exercitus eo tempore populus Rom. hab bat , alterum in Algido aduersus AequoS ea tempostate populos Italiae,quorum nunc vix annalium e tat memoria,qui tamen multos annos populum Romanum Vexarunt; alterum in Ereto aduersus Sabu
lebat miles,que auspiciis, ductuq; Decemuirorum vincere uteri; i Repu. secessit exercitus, tuncq; viginti ςreati sunt suffiagio militari,decem utroq; exercitu dante, qui Tribuni mil.sunt appellati, quos quidam primos litare ribuno&Romae in legionibus suisse tradunt. Mirum tamen est nec apud Reges, nec post Reges exactos usq;ad ea tempora tribunos suit se militares tuqegionibus.Sed hoc quoniam intelligi nequit aperi pro cuiusq; iudicetur arbitratu. Illud certe quod apud Livium legi tur.Tribb.militum triaxime decorat authoritatem.A. Cornelium Cossum Tribunum militum secunda spolia opima Ioui ser moretuliste, vel certe Marti.Sunt.n.qui dicant in eo mentariis Numae regis scriptum fuisse prima spolia Iovi opima serenda Marti secunda, tertia Quirino, c quibus