장음표시 사용
131쪽
te. Ridicule magis Appius Pulcher, qui non edemtes pullos in mare proiici iussit, increpans si nolunt
esse bibant. Reprehendet me tandem aliquis,& m rito quidem accusabit, quod haec ludibria duxerim per scribenda,feci tamen consulto, ut intelligeretur quibus artibus Resp.regeretur Romana. Eisdem nostri temporis principes, uti religionis titulo sua commoda metientes, vel potius tegentes flagitia, unde tot sectar, tamq; perniciose sanctam invasere Remp. Illud non praetermittendum videtur, seditionibus
ciuitate laborante,cum de Dictatore creando Sen ius deliberaret, eiusq; Magistratus potentiam no forendam existimarent pleriq;, eo uentum esse ut Gn.
Pompeius Cos.Vnus crearesur, ea conditione tam
vi collegam sibi duobus proximis mensibus subrogaret, dixitq; Scipionem socerum suum. Et quonia Laconum Regum supra facta fuit mentio, illud etiaaddiiciatur Com. Spartanorum s Regibus hoc suisse commune t summum ius, summas in bello p testatem haberet, nec ab eis dum bellum gereretur prouocare liceret. Nam si permissa prouocatio mulitibus foret, omnis esset cxtincta disciplina militiae. Propterea cautum lege suit, ne lex ulla serretur in castris,neue perlata populum teneret,metuetibus sculicet ciuibus, ne summa Collis authoritas, quando iomnium Centuriarum, Curiarumaribuum homu
132쪽
nes militabant, milites compelleret ad id sciscendii, quod Coss. imperassent. uod si licuisset leges omnes Tribunitiae quae modo displicuissent Senatui, abrogatae fuissent. Hactenus igitur de Consulatu sit dictum. l. ni V
P O s T deinde cum census iam maiore tempore agendus si fit, 2 Consides non Aoicerent bula oicis, Censem com
EN sv RAM describere aggredietibus nobis, animaduertendum videtur imprimis parua mrum initia negligenda non esse , crescunt .n. augem turq; plerun*,Vt cum postea velis obuia ire non Vuleas : haud secus quam ex parua sepe scintilla flamma oritur maxima,quae corripit omnia, qua vix ubi libeat extinguas. Sed ad rem nobis est redeundum. Paruis initiis,atq; adeo minimis orta Censura in maximae dignationis, maiestatisq; sup mmmcta est magistratum, cuius origo haec traditur fuisse. Cum multos annos census non suisset populus,nec disterri censes posset propter aerarii dissicultates opinor, Coss. vero finitimis occupati bellis rem operosam, & mbnime consularem curare non possent. placuitsuum ,
propriumq; magistratu creari eiq; rei praefici, qui ab
133쪽
DE ORIG. IVR. LI p. i I. II, agendo censu, Censorium nomen obtineret. Duos igitur creavere viros Marco Geganio iterum, Tito
Quintio capitulino quintum Consulibus anno ab urbe condita nisi filior c cc x Ir Papyriti, atq, Sempro nium, qui parum selidum consulatum exegerant, Vt quod in consulatu geredo desuerat, suppleretur Cesura. Qui magistratus ut Liuius tradit patribus gratus suit, quo plures essent in magistratu patritii, vel sorte pro sagientibus quantum honoris,atqt dignitatis esset consequutura Censura eorum Ope , qui re
nunciais Censores suissent. Primam quidem Cens ram, ut laboris plenam, inuidiae s obnoxiam primores patrum recusaueriit. Et Censores quidem qui quenium creati sumini, idq; seruatu est vim ad Aemilium Mamercsi Dictatorem, qui ius Censoriu in annum,seri; enses contraxit, quem notauere Censeres adiecta causa, quod magistratus populi Romani ius imminuisset.Sed authoritate Cesoriam vide mus, ut inreligatur quibus principiis quantum postea creuerit. Primis igitur Censoribus scribarum, tabularuq; cura tributa est, & cesendi sermula.Post vero & Senatu legere,& quos vellent Senatu moum ire soliti sunt. Equitatum quoq; censebant, quosq;; iudicabant indignos equu vendere cogebat. Tribulmouebant,inter aerarios referebat, mul ctabant etiasi videretur,vectigalia populi Rom.locabant, ipsist
134쪽
1i4 CATA LEX EOS IN L. PACesoribus certum attribuebatur a Senatu. vectigal, qud opera, quae utilia putarent urbi conficere posssent, Sarctis quoq; tectis p erant, dabantq; operane publicis dificiis ossicerent priuata. Cum veru notabant aliquem, notae causam subscribebant,& aliquado populo ratione reddebat.Vnde Ceserjus Cato, cuius tristissima Cesura fuit, grauissim i orationes in eos, quos notasset habui ite dicitur, multorii lisibi nobilissimorum inimicitias comparasse, quibui
Per omnem vitam exercitus est, quasq;,ipse non mirnus exercuit. Accidebat tame freq4entius, ut quem altercesorum notaret, iter igwusinia tenuat,qlia hic Senatu moverat ille Sena ivrclinquerς fim a
plerunq; Censorum interse discordia faciebat; Iani de Senatus principe .l edo cotrouersam inter C seres seisse constat illud certe seruatimur, vi qui sc mel lectus princeps Senatus estex pςrpexuo .geNemrim sibi Censoribus subscripta caula nuratu igno' minia fuisset. Marcus Cicero in ea,qua Cluentius defendit oratione multis verbis contendit Censoria notam timoris magis causa, quam ignomiuiae a ma toribus costituta. Illud certe credibile mihi videtur maximam Censorum partem vulgi potiua Opinione moueri solitam,quam explorato aliquo, risue iu
dicio. Caeterum in his, quid credi par sit,sua quissutatur iudicio. Illud certe obseruatum est nein d
135쪽
mortui locum Censor crearetur, se Iuperstes abdicaret Censurabam cum aliquando demortuo Censor esset suffectus,eo lustro capta dicitur a Gallis Roma.inde religiosum fuit Censerem sussicere. Et quoniam iniquum videbatur penes unum noni vim magistratus csse, se collega abdicabat. Appius tamen Claudius, qui postea caecus factus est quinquenium Censuram gerere aduersantibus etiam Tribb.pleb. . est conatus, neq; se abdicauit magistratu, cum Plam Uusaeius collega secundum tempus Aemilia lege definitum abiisset magistratu, hi Censores libertinis. sordidisq; hominibus in Senatum lectis, illum ordianem sic polluerant, ut proximi Coss.professi sint in
concione eo Senatu itare Rempno posse,iegerintq; Senatum quemadmodum ante Claudium, &Plavitium Censores citari solitus esset. Factum est igitini horum vel ambition vel temeritate Censorum, ut
in humillimorum, sordidissimorumq; manu comistia serent,quod Cn. Flauii docuit curulis Aedilitas, de qua nobis memoratum est supra, donec Q F hius CenHr omnem colluuionem illam, acturbani ne cuiuis de media plebe paterent honores, inquatuor diuisitiribus, quae urbanae sunt appellatae, in
quas postea Graecorti pater Sempronius ciues transtulit Libertinos, ut Cic. primo de oratore dialogo
testari videtur; quaeres adeo grau*it,ut Fabio in P a ximi
136쪽
ximi cognorae,quod tot victoriae tron dederat hinc quaereretur . S och ipronio Liberni in ru, in tribus umbanas separa O,maximio fuit honori. Ita* sunt,qui credant Plautiti m male gesti honoris verecundia,potiusm Aemiliae legis respectu magistratu abiisse. Ad Appium tamen veniamus,qui potitios sacroru Hem, culis apud aram maxima vetustissimos antistites extinxit. Nam cum seruos publicos ea sacra docuisset, araeq; presecillet, duodecim familiae Potitioru,in quibus triginta puberes erant,ante finem anni vertentis perierunt 1, Ipse vero Censor,post aliquot annos momore Deum ira caecus est factus. Quibus tame omnibus, uniuersa I civi tatis cosensui temeritate restitiosesitotumq; quinquennium solus Censura obtinuis.
selini si malumet petere Consulatum;Et de Censoribus satis, si modo illud adiecerimus,C ensuram post Appii Claudii tempora, Aemilia lege sublatalotiusquam abrogata quinquennii suisse.
O p v L o deinde aucto, cum crebra orirentur bella , ex quaedam acriora astatimis inferrentvr, merdum re ex gente, flacrit maioris potestitis mcgistratum conintur. naqua Dictatores proditi sint, a quibus nec provocandi iussit, ου quibus etiam capita animaduersio data est: Hunc maestraram,
137쪽
I in sim retinere. Et his Ni latoribus magisiri equitum iungo ' bantur c, quomodo Regil in Tribuni Ceterrum, quod officium fere tale erat, quale iadis Piraesidiorum detruris, magistratin
γ U En v M publicarum hic sane status, haec condua tio fuit veterum, ut antequam perfectum asi 4 querentur gubernationis genus, maximas tu magi A stratibus creandis paterentur mutationes,nouis sem ia per magistratibus auctis. Neq; enim excogitari poς id sunt initio cuncta, neque inuenta, excogitataq; perfiti ci.Itaq; populus etia Ro.nouis magistratibus Rem is suam iuxta temporum varietatem, opportunitate's muniuit, cumq; bellis praemeretur assiduis, & popimri ius frequenter Tribunitiis seditionibus agitatus ad 4 delectum non responderet, cum i COsi. prou aIetis liceret, ellentq; iidem iudicaturi,quorum res ageb tur Placuit magistratum sine prouocatione creari, a cui uitae, necisq; ciuium iuS esset cum in urbe, tum etiam in exercitu ,hunc appellauere Dictatorem,vel
1 ob id,quod eius dicto obtemperarent uniuersi, vel, ob id certe, quod a Consule diceretur, quasi dictus . ipse dictaret aliis facienda. Credo verum essete, quod i scribit Dionysius,quaesitsi nome minus inuidiosum, , quodq; minus extollere eum hominem posset, qui
138쪽
M CATALEx Eos I Nota rL . . Sistratus coercebatur. Non enim quod inter omnes lconstat ultra sex menses Dictaturam poterat admunistrare, nec Gendere quidem equum, nisi tulisset ad populum, populusq; iussisset. Quare magister equitum est additus, qui praeesset equitatui. Nec sane temere Dictatorem dicebant, sed si quando propter tempora Reip. vel propter bellorum magnit dinem, vel grauiore alique casum res flagitare vid bantur.Dicebatur autem quemadmodum supra memoratum est,a Consulum altero noctis silentio,quibusda adlubitis ceremoniis , quas persequi no huius est operis; aliquando tamen populi sussia is Dicta,
tor est renunciatus, Italiam urente Annibale, iamq. ad Trebiam,atq; ad Thransimenum victore. Dixit autem populus Fabium Max. nam alter Consul Flamminius ad Thransimenum caeciderat, ad Seruilium alterum Consulem mitti nuntiuS non poterat hostibus per Italiam vagatibus. Liuius tamen ait. Fabium non Dictatorem, sed pro Dictatore suisse,
qudd populus Dictatorem dicere non valebat. Ego tamen non video cum legem, quae de Dictatore obcendo lata esset populus accepisset, cur Dictatore dicere non posset; nulla enim se populus obstrinserat Religion quo minus & lege si vellet abrogaret, &quem vellet diceret Dictatorem. Idem ait magnitu diue rerum a Fabio gestarum obtentum esse, ut Di-
139쪽
ctator haberetur. Hic est ille Fabius unus, qui nobis. cunctando restituit rem,scutum ut Plutarchus ait populi Rom. Sed ad ipsam redeamus. Dictaturam Omnes quidem magistratus, p ter plebis ut qui dam volui Tribunos praesente Dictatore vim amittebant. Praeserebat Dictator quatuon ηihinti lictores cum fascibus , at* securibus, eratq; quemadmo, dumdiximus ei adiunctus equitum magister. Illud Vero an im adilapiendum olfhod loco alli Dionysu:
videtur n. sentire, quoties Dictator crearetur, oss.se manistratu abdicare,quod siquidem admittimus, quid obscero dicemus,sum Dictator, qu e suit vetes
rutra modestia, se octauo die, ves certe quinta deci mo,VUadsummum vigesimo abibat magistratu;noua ne comitia erant habenda, noui creandi Coss.flut
quemadmodum postea sub Imperatoribus euenit, ne seiretur qui, cuiusq; anni Consules filissent,de qui dant,vixi inito consum honore estissent; Illud eer . tum est ConsulesDictatoriobtepare solitos,ad eus sine lictoribus accedere; nam ne magister quidem equitum Dictatoris iniussu mouere se poterat,alio qui Dictatoris securibus erant obnoxii, vi de Cursorx Papyrio supra retulimus, qui Q. Fabiu magistruequitum,quod contra Samnites aduersum tuum edictum pugnasset,eo'; egregie viciliet securi percutere Voluit, vixq; uniuerso Populo Romano supplican
140쪽
ti hominis salutem concessit. Iddem Fabius Max.in Minutium magistrum equitum edidisset Gempluquod cum Annibale cotta suum edictum pugnau ratimsi quod fando nunqua crat auditum magistruequitum Dictatori populus aequasset,cuius rei neminem priusquam ipsem poenituit Minutium, qui ab Annibale circumuentus, liberatusq; at Fabio se sua sponte Di statori subiecit,plebiscitum*, quo se onoratum,potiusquam honoratum videbat primus antiquauit. In tanta tamen potestate duos aliquando ne pessitatea cogente constat Romae Dictatores filisse. Nam post pugnam, clademq; Cannensem ycurri Di.ctator iam prosectus ad bellum esset Curiae solitudia nem Senatus inspexit, militi enim variis casibus in terierant. Decreuit itaque , ut qui Censor omnium suisset antiquissimus, is Dictator esset sine magistro equitum, asicis secreti in Senatu, quos eo dignos ordine iudicaret. Dictator suit M.Fabius Buteo,qui cum lictoribus in rostra conscendit, dixitq; concione aduocata, nec duoS codem tempore esse Romae Dictatores posse, nec Dictatore sine magistro equitum ; quod igitur tempus, ac necessitas coegisset se
Correcturum, narnq, Senatu neminem esse moturu,
ne de Sepatore unius hominis suisse videretur iudicium; dc ita in demortuorum locum Senatum lecturum, ut ordo praepositus ordini, non homini vid