Arithmetica, brevis ac dilucida Christierni Torchilli Morsiani, in quinque partes digesta

11쪽

tica breuis ac dilucida Christierni Torchilli Morsan inquini partes digesta.

13쪽

pi culis auυvspen ociosum, pectatio uter arti ex patria detinui Iet,corpi mecu reputare,qualia potitii lmum ratione academiae Haphne is iuuentuti ludi fim possem prodesse gratificari.Sub ilibellium que

piam de numerandi ratione contexere psiaras quoad maturuissct iuxta Horatiicosilium nter Hia lucubra

tionio mear: monimenta reponere. Verum qui

libelliam ipsim uix di di bilicum ut aiunt perta ictum Ioanni Laurentio Ne tuerirno, Nicotiolatue r.R Nden ibin canonicis meliorum δῖψciplinarius onis,conspiciendron obtulissem:bortari coeperunt ut pergerem ibellum absolutu ederem,m in manus studiosior meruenire sinerem, horum ras per suasu inductia alui ingeniim meum hac in re periclia

turi,quam dulcimicorum non ulligarium voluntati rea

fragari,aut utilitate, si quae ingeniori meimediocritate accidere poset uuentur frutis qui no lucrim ambitionis, sed πιι qu studioso prosequor a grata,

14쪽

brosit erorum studi is per omnias ti facientes se. quam reppcrissem,oper colloc em Na pleris necfarij praeterm is solis uerborum phileris, Chob: scura breuitate gaudentes auram popularem aucupo tur Ali morose uerborum congerie lectorci det ince obtudui.Ego uero nisi miliς Mi τ α posuit, ne in quo id sequutuMomnia huic studio necessuid tu compendiost,tin dilucide non tam concinnitatis vcruborum quini utilitatis studiosor habita rone quom ad feri potuit explicaui. Elegant Iimu nimirum nil sententia edoctus,dicentis ornari res ipse erat contenta doceri. Quod si Mugaria tantum mus iis protrita:φιθim mescripsi jecorenderit, s ob id bae mea scripta tanquam ultiora eleuet: negligendis putet aequi mo animo, modo melior numerorueditione,ac Iuentuti magis profutura mesuperaserit, frem tantum abest ut iniquus sim laturus. Exque uiror ut me huius editionis rationem tenes.Nunc quod restat uelis accipies.Qvum opusculum hoc paucis di/ebus confluum, chalcoopo excudendum tradere malui 'em,ueteris nostrae consuetudinis record4tio, par tim in Dama,partim in Germania habitae, cepit memorianimem refricare mec, inuitare ut xeniolu liquod ad te mitterem,quo ueterem amicitiam nostram: fiforte propter locorum intercapedinem torperet, resusci*rar munusculum igitur hoc exiguum cribunc

15쪽

tim pro tua humanitateserenafronte ccc id dis boni consulas rogo. I unis iam non meum, sita tuo m inii dicatum; b obtrectatorum iniuriiurndicare divneris Vale coloniae Anuo statis mcire. M. NXVIII. Pridie non sacplcmbris. bernus Andreus Iectori. Huc Germans ueni multos celebrata per annos Pubesius os in hoc perlege quicquid habet. Huc cimbrici Gothis gradum conuertiιe, quondam Par quitas haud totus uiribus orbis erat. Huc omnes mecum iuuenes properate fenisque, Quos medico numeros scire Abore iuuat.

Scripta a christierno numerandi regula nobisma data uix unquam doctior antefuit Artibuς ingenuis numerus quid conferat Uisse quatum praeste cernere quis potest A

16쪽

Dufidem interpretallo. Qui uarios certe numeros stringere leo Corati acili Iector amice cupis. Eu tibi perpaucis Torchiliau opima quaesIn tenuem mixta contulit arte libram. Hunc utras manu simul sere,cbarusis autor Sit,nec indictum praecipitato tutam. Paruulvi fi fateor, Sed Iucci plenus, si se Gratior hoc debet nomine, iam 9 Vese. Ioannes chul obates. eneglecta diu laeuere mathemata rurs

christierni surgunt aeditione libri Qisi quod ad amusim numeri tractet rationem, Totius referutfcripta mathematices, mare censeri debet meruice dignus, em uersit unitas docta iuuenta suis.

17쪽

PRIMA VIVS OPE

RIS PARS DE NUMERIS INTEGRIS. em est unitatiam collectio uel mitatis aceruus, exuartari pros uiluins non duo retriasiunitas quing/FUMmptu colatur, Numerum iu digiatumrarticulam Er numeram compositum,arit elici secare consturuerunt , Digitin est quilibet numerindenario mittar unita nuruscriptus Arithmeticae uel rostgurae, quibus huc tempestate latiniatuntur me

Imr imbrii uocitantinitur quae perserat est igvincati eam inita aut itibus arum ualorem auget aut minuit Articulus dicitur quilibet amem denariumsummum semelaut1 in exacte constituens ut Io 2O: ICO: Numerus aut compore ax digito mes articulo M'. 3. M. Alias numerorum diuisiones qui viis opatauerit ex Boeti arithmetica petat licebit Species uero quibus uulgo arithmetιci utuntur suntseptem. αm ωindutosubtractio stipi δμ π mediatio,

18쪽

t De numeratione. C Numeratio docet quemvis numerum propositudebite scribereo pronutiare numerum itas propinitumfripturM a dextra leuam uersi progredicndoquemuis numer debito charactere numerali incipia o sexarare quodfacile erit, modo ualerem gurarum

rit oties denarium numerum exacte representabit. ut 3 secundo loco triginta ualere pronuntrabis. Sic e te itio loco Rura positas ipsem centireremqu4rto, milliae ualebitSi aut figururum feries, quaternarium numerum exuperet,quarti loci bκructerem puncto Mid. bisancipiasque Malor quintaefigurae G sequentium,

piaresfuerint sic inuestigare quaelibet unitus figurae puncto signatae inclusa,mine: sicquent hoc est quintae figurae, decem mili sextae,cettim milia,sscs' simile milia:uulabit. Deidefiguram si stimumsit plures postse habuerit etiam pice supra positio nutabis. imquel bet unitas ut modo dictum en mill e milia in octava decies mille milia in nona centies mille milia in declama mi res diu:Crsic deinceps donec ad irimamnu

r pervcni fuerit, ualere non dubitabis.

Numerum propos tum debituro uincore, sinistra seu ultima figura incipias,dextram uer utentindosingula fgi hic rationemptitare. Quamlibe

fetura

19쪽

fgoram centenarium, hoc ectante quenmis puncti signutumsolam pronunciabis:alias binae gurae prcxiα. maesemper sunt simul explicandae. Exemplum mi as 6 982 Probum nuerisAioru Iucidiora expla natio notubis. Quotquotfuerintfigurae punctis senutritoties in propositi numeri exprestone,millenarius numem est enutiandus ita tam quod'guufig*raefectindo puncto postpositae adverbialitcr pronuuciabis, exprimus igitur numerum propositu hoc pacto, trigefies quinquies milies mille milia, centies,ry mialia,uicies quinquies mille milia,sexcenta nullaseptuas ginta nouem milia. octingenta vigintiqltatuor. Hici, des ultimam fgurum primo πprimum ultimo explicari. Prima aute que proxima est dextriso ultima Viis frustrissemper intelligere oportet, lasequentes quae a dextris in sinistram uergunt o praecedoetes quae in

dextrem tendunt.

sinistrum dextrum Hs m prinia

De additione

Additio est duorum aut plurium numerorum sigillatim sumptorum in unumsumma collectis,ut 62 libras VnUberis,l24florenis mercatus um. Item libras

20쪽

ris in unumsummam redactis colliguntur, et strent

Praxis P o loco numram maxinum statues: cui

re quos ordinatastris quotquot fuerint addendi usestituis ita quo primisub prinio secundisubsecvno do,ninim numeri directe collocentur.Quibus sic oro innatis lineam recta ubtendusancipi sa dextris o mnium ordinum prini assiguras coniungere:sct ex tati obinatione,umcafigura emerserit, ea directe infra lineam ub missigurisestscribenda S dute duae prouenerit,prima modo iam dicto scribetur, altera in mente eruata. D einde omnesfiguras fecundo loco postas coniungas: producto numerum prius in mete restruatum addas scriba totum funica figura fuerit sub numerisfecundo loco positioi uero duae figurae prouenerint ρο steriorem tertio loco reseruabis,primuma secundo lacosi notabisata deinceps cum reliquisugenduest.cum uero ad limum locum deueneris: quicqd ibi collegeris squid etiam in mente referuuium habuem ni rescribes, nihila limn mente reseruando. Porro si ex pluriumsigurarum coaceruatione ad tres Rurassiumma cossem reuerit,prima primo locosicribes reliquo uastillatim insubui refiguris muc