장음표시 사용
11쪽
tribuitur, quoniam ut antea dictum est, facile habet illum statum, iuxta quem habitu non solum fidei,sed etiagratiae & charitatis est in corde impressa. Quo fit ut non, solum iubeat, sed ipsa etiam quatenus existit comodo.
adiuuet hominem ad sui obseruationem ex amore,quae est praeclara obseruandi ratio. August. lil ς Quamobrem bene ac sapienter ab Augustino di- Manichaeum ctum eli: Breuis disterentia legis & Euangelis eli timor xiii L ii. &amor. Quae etiam causa est, cur nouae legis suave iugum esse,& onus leue dicatur: quia videlicet ipsius legis ope, ut characteribus charitatis in corde scripta est,faci-Ang. intran. de te portatur. uena admodum Augustinus quoqi Io- cum illum Ioan . interpretatur, Et mandata eius grauia Tt lib. den tu--suntii nimirum, inquit, amanti. Contra vero legis 'S - 'r' importabile iugum fuisse dicitur, non tantum,sώ - quia plura officia externa requirebat, qua de causa an- Ab Apos Rom. tonomasti coas dicitur lex factorum, sed ed etiam, qubdi; ., ' L, serescripta literis, vires ad se supportandam nonlisera cap. 16. suppeditabat;&pr terea administratio mortis erat,hoc ' ς' ' i' est,mortis aliarumq; poenarum temporalium formidine,qua solemus grauius cuti,terrebat. Quod lex noua non facit: Quanquam in altera vita transgre res eius deteriora multo, ut Apostolus disputat,iupplicia ad Hebr. io. maneat; sed cum eorum metus, quae nostra est infirmitas, plerumq; nobis miniis molestus &grauis sit, quam formido temporalium poenarum, non perinde lex noua timorem incutere censetur,atq; lex Vetus. I 8. Q A RTo ex parte materiae multo pesectioris in qua Versatur. Nam ut ossicia moralia quae sunt legi no- uae cum lege veteri & naturali lege communia, praeteream,externus certe Sacramentorum cultus quem pri-icribit,longe praestantior est,quam ceremoniq vetere*,
12쪽
in quibus suit praesentium umbra, quaeq; nerui propter Ad Hebr. εω earum infirmitatem decretis perfectioribus euacuatae. Id ci m κα Sed & fidem illustriorem requirit, d de internis animi ε. constiti A. motibus, apertius uberius constituit. Iam enim ad dii ' radicem arboris securis posita est; ut nisi abundauerit M/uli 3. iustitia nostra plus quam Pharisaeorum&scribaru nccelorum regnum intraturi non simus. I9. Summam vero eorum quae in materia nouae legis excellunt, Dominus fere Complexus est in eo sermone, cuius fuit conclusios nanis qui audit verba mea, S facit Matth. r.ea audiant Sectari; qui valorem ad salutem apprehendendam non concedunt factis) assimilabitur viro sapienti,qui aedisicat domum suam supra petram, c- ἡ ω-. quibus verbis colligit Augustinus, illum Domini sermo ne Diti in mon-nem omnibus praeceptis,quibus Christiana vita formatur,nisi e perfectum. Lo. Sed cum festinemus ali δ, non est iam exponendus ille locus. Tantum hic obiter pertinaciam vel incogi- In disputatio tantiam mei H ERBRANDI , notari cupio; qui cum negare non possit, nouum saltem eumq; perfectiorem
Sacramentorum usum, fidemq; multorum articulo ru, quorum explicatam notitiam lex vetus n5 requirebat,
Christu ultra praecopia decalogi iniunxisse, temere scribit,illum neq; legislatorem fuisse, neq; ullum perfectius praeceptu, ad prςcepta per Moysen promulgata , de nouo addidisse, ideoq; nullam csse nouam Christi legem; contra Prophetae verbum: De Syon exibit lex & verbu sata a. Domini de Hierusalem. Et: Dominus enim s Messias)iudex noster, dominus LEGIFER noster, dominus rex i8.detiuiticam
noster ipse saluabit nos. :4. . cs:
ar. INTO ex parte essicaciae. Nam iustificati sculnum datu',in Apostolus ait: Non erubesco Euangelium ; virtus enim
13쪽
Dei est, insalutem omni credentita sit; Lex spiritus vltae in Christo IE sv liberauit me a lege peccati &mortis. Ex operibus autem legis non iustificabitur omnis caro cora illo. Sed cum hoc sit praecipuu &omniumaximum inter legem nouam & veterem discrimen, nonest in f, tis expeditum, quo sensu illud accipi possit, aut debeat. a. 2. Ergo ut hoc rectius explicemus, illud primo ponendum est,cum iustificandi vim ex Apostoli sententia legi nouae tribuimus, &in lege veteri fuisse negamus,
legem veterem cosiderare nos posse totam simpliciter, ut praecepta omnis generis continebat. Etenim ca ratione, qua infra ex orthodoxa sentctia declarabimVege veterem non iustificasse, iustificare autem nouam,certum est, nullum genus praeceptorum,ne moralium qui
dem veteris legis,iustificare potuisse. Quod ex Apostolo etiam sic postea Christo propitio planu faciemus,
ut perspicue appareat,quam longe ab eius mente Sect ris aberrent,cum ex eius de hoc argumento disputationibus colligunt, fidem esse aut fuisse aliquando solam, quae gratiam apprehendat. Docebimus enim nihilominus, Uno quodam modo ac respectu,obseruationem etiam prςceptorum legis,prqsertim moralium, ad salutem valuisse, et multo magis modb valere obseruationem legis nouae. Nunc admonitione hac praemissa, priusquarationes explicemus, quibus lex noua, non aute vctus iustificat,niodos remouebo, quibus id intelligi no debet. 23. Ac primo extra controuersiam est, non esse res rendum hoc discrimen ad moralem iustitiam, quae aut in habitu consstens, actionibus cum naturali ratione congruentibus exercetur, aut in his ipsis actionibus elucet, quaeq; dicitur iustitia quoad homines. Istiusmodi namq; iustitiam, qui legem veterem custodieban leo i
pso consequebantur. Vnde Apostolus,si priputium, inquit,
14쪽
veLonos te s. υquit, IusTITIAS legis custodiat, nonne praeputiuillius in circumcisione reputabituri Iustitia igitur,qua prae lege veteri lex noua conferre dicitur,alterius generis iustitia 'est, qua videlicet iustus quis redditur cora Deo, ipsiq; fit gratus&acceptus ad vita aeterna. De qua D. Paulus: In mus, lege nemo itistificabiturapud Deu. En si Abraha ex operibus legis iustificatus est, habet gloria sed nsi apud Dcu. a . Neq; etia recte sis intellexerit,praecepta legis noue per se ipsi,ut scripto aut voce tradita sunt,haberc vi incoferendi iustitiam coram Deo. Est enim, Ut D. Augustin. D Augulibra annotauit,praeceptis utriusq; legis commune, ut per se p considerata,quatenus extra hominem existunt, nemine, ἰοῦ δ' iustificent, sed potius transgressores damnent, lioc est '' peccati eos redarguant,eatenusq; , ut Apostolus loqui. Rom'n' tur,occidant. Quo insensu recte idem Augustinus adv. tramq; legem pertinere etiam putat, quod in alio loco a' Cor. 3. Apostolus inquit,literam occidere. αἴ- Sed neq; proprie sensus est, hanc esse nouae legis praerogatiua ut qui eius praecepta omnia f eto exeatur, is gratia adipiscatur cora Deo. Ad iustitia .n. obtinen da satis homini est obseruatio praeceptoru omni u secundum animi propositum, quod actu fidei & charitatis vel poenitentiae, saltem implicite continetur. Siquide executione ipsa non omnibus occasio datur, ad implen- - di omnia,& si cui datur, vix fieri potest, quin is grati- .am Consequatur, priusqua omnia impleat. 26. Porro si propter hanc causam hoc discrimen ad obseruationem utriusq; legis secudum propositu, quod sal. tem fide&charitate aut poenitentia continetur,accommodandumst, s sicut inprimis accommodari debet, utpbst videbimus hoc ita caute faciendum est, ut vim co-ciliandi iustitiam, neq; omni modo obseruationi no- uae legis secundum id propositum tribuamus, cum eam' iusti-
15쪽
iustificare asserimus,neq; etiam omni modo &respectu obseruationi simili veteris legis negemus, cum eam di cimus non iustis cauisse. Nam neq; ea legis nouae ob seruatio conciliat gratiam tanquam eius meritum, tua enim non esset gratia,ut Apostolus recte disputat) & obseruationem legis veteris certissimum est, per relatio,
nem, ut sic dicam, ad Christum futurum,aliquid ad obtinendam iustitiam contulisse. Quod vel ex iiso Christi responso ad legis peritum apparet, Hoc fac&viues. Ite ex illo Apostoli loco: Quicunq; in lege peccauerunt, perlege iudicabuntur: non .n. auditores legis iusti sunt apud Deum, sed factores legis iustificabutur. Et:Circu-cisio quidem prodest si lege observes. Et Scimus qubdlex spiritualis cst. Vt iam alia testimonia praeteream. 27. Quibus explicatis possumus diuersis modis illud discrimen exponere; primo, ut sit sensus,legem nouam statum habere quo ipsa nos propter Christum iustos facit, quoniam Ut supra explicatum est, in cordibus nostris est conscriptapcr gratiam &charitatem; quibus, Christo id promerente, iusti,&grati Deo sumus: legem autem veterem e contrario habuisse statum, quo non ipsa homines iustos faceret,sed damnaret potius, quatenus Iiteris conscripta praescribebat ca quae non fiebant. Secundb,ut sit etiam sensus, lege noua usum Sacramentorum ciusmodi praecipi,quae non sint egena elementa,ut illa antiqua, sed quς ut instrumcnta valeant essicienter conferre gratiam: legem autem veterem huius generis Sacramentis caruisse. 18. Sed quamuis istae expIicationes per se sint verae,&a magnis authoribus adhibeantur, ex Apostoli tamen sentcntia atq; ctiam ex mente orthodoxorum patrum, praecipue videtur hoc discrimen accommodandum es.sesm-
16쪽
se simpliciter ad utriusq; legis obseruationem eo modo& cautione, qua paulo ante diximus; visit hic sensus Quamuis obseruationi veteris legis saltem secundum lpropositum quod fide, charitate E c. contineretur,commune cum obseruatione simili nouae legis fuerit, ut aliquo tandem modo excepta utrobique semper ratione propria meriti ad iustitiam valeret,sic videlicet, ut eam homini tanquam necessaria dispositio conciliaret: hoc tamen interesse, qubd id non conueniebat illi absolute& per se, ut erat praecise obseruatio illius legis, quatenus
promulgata fuit per Moysen, & pro illo tempore,& illis
circumstantiis &c. sed per relationem ad Christum alio tempore venturum, atque adeo ad aliam legem cuius Christus erat futurus auctor: Contra vero obseruationi nouae legis id competit per se contrario modo, hoc est, no per relationem ad aliam legem aut legislatorem, sed . propter auctoritatem & meritum sui auctoris Christi, atque eatenus certe secundum se. Si quidem quod obseruationi alicuius legis cxconditorestio conuenit, id ab ipsa lege non est alienum,ut quae a legislatore Vim atque rationem legis habet.
19. Per se auic sine illa relatione ad vivificatrice Christi virtutem significat Apostolus, legem illam veterem damnauisse potius homines transgressores,&ostendisse excitauisseque quodammodo peccatum, quatenus &naturς legem vitiis pene iam obrutam denuo illustrauit,
monstrauitq; consequenter peccata cum ea pugnantia, quae in hominum cognitione propter illorum caecitatem erant sepulta atque mortua; &ea requisiuit, quae
fere non sunt facta. Tum etiam opere completa per se' quoque, ut idem Apostolus indicat,cultoribus suis iustitiam apud homines conserebat, atq; etiam iustitias siue C emsi
17쪽
emundationes carnis, hoc est immunitates quasdam vel sine legis impedimeto, quoiupter inauditias aliquas innodabantur, libere vacare & intercile posscnt caeremo- ijs.Sed iustitiain cora L co no nisi per relatione ad Christum legis nouae auctore,ut dictu est,conciliare poterat, cum inlex noua cana virtutem non ex alieno sed ex proprio auctore, adeoq; quodammodo cx proprijs habeat. 3o. Atq; hoc quidem discrimen ita expositum, passim indicauit Apostolus. Vt cum ait: Unus est Deus iustificans circumcisionem ex fido en respectum ad Christu)E: praeputium perfidem. Item cum subiungit: Quid erigo,legem destruimus per fidem Z absit; sed legem statuismus Id est, indicamus Christum, ex quo lex virtutem accipiebat, ut cius ob scrvatio ad rustitiam prodesset. Sicut paulo ante hanc ob causam dixerat, Christum propositum esse a Deo, propitiatione perfidem in sanguine ipsius, ad ostensionem iustitiae suae, propter remissione praecedentium delictorii, in sustentatione Dei, ad oste-sionem iustitiae eius in hoc tempore. Id est,ut intelligeretur,cuius respectu atq; merito Deus antea legis culto .ribus peccata remiserit, cotulcritq; iustitiam sua, cuius
videlicet ipse sol 'auctor est, quaq; homines iustos facit. . Quod ipsum alibi explicat. Na quod impossibile, insit,
erat legi,in quo infirmabatur pcarne, Deusfiliustu mittes in similitudinc carnis peccati, & de peccato danauit peccatu in carne, ut iustificatio legis impleretur in nobis. 3r. Et ut alia loca prςterca, satis ostendit Apostolus,cosolum modo, quo dicimus, obseruationi legis vetoris iustificandi vim se negauisse, cum illo etia argumento ipsa
non iustificasse ibat; quia si per lege, inquit,itistitia, ergo
gratis Christus mortuus est. Quae certe coclusio non sequitur,si obseruatio legis,per relationem ad passione ni
18쪽
Christi futura, valebat ad iustitiam; sed si persesne hu-
iusmodi respectu iustificabat. Quare hoc tantum Apo stolus negat. Quod etiam paulo superiusdeclarat, cum assertionem ipsam ponit his verbis: scientes quδd non ἔ m iustificatur homo ex operibus legis nisi per fidem IEs vi
Christi. Id cst, non sine rotatione fidei ad Christum; sicut apertius significalduitio graeca ἄν μά, id est, si non per fidem I Esu Christi.
32. Quo quidem sensu antea monui de tota legevete risimpliciter dici posse, quod no iustificauerit. Certum est enim, sinc rclatione ad Christum, neq; obseruatione Praeceptorum moralium ad iustitiam per se,ut crat pro prie obseruatio illius legis traditae per Moysen,valuisse. Itaq; aliquot in locis Apostolus iustis candi vim per se sine respectu ad Christu omnino toti legi negat,etiassecudum capraecepta, quae materiam haberent cupraeceptis legis naturalis comunem,ad omnes gctes pertinente: ut
inde nimirudoceat, oes aeque sine Christo peccatorcs fuisse indiguisseq; beneficio redemptionis ad iustitiam. 33. Ut cum ait: Iustitia autem Dei per fide I Es V Chri- Rom. 3.sti in omnes A super omnes qui credunt in eum. Non. n inquit, est distinctio; omnes enim peccauerunt & egent gloria Dei. Et; causati sumus Iudaeos&Graecos omnes sub peccato esse, sicut scriptu est, quoniano est iustus sis quam &c. sit; conclusit scriptura omnia sub peccato, Ut Gal. 3. promissio ex fide IE su Christi daretur credetibus. Et; si Abraha ex operibus legis iustificatus est, habetgloriased non apud Deu. Quo loco in lege ite naturae,ut qua sola tunc Abrahatcnebatur, negat fuisse per se vim iustificadi sine relatione fidei erga benedustu sic me illi promissa. aan qua alias etia sicut disputationis opportunitas postulabat, ita conatur auctoritate minuere veteris legis,
19쪽
16 De dysserentia ut proprie quidem vim iustificandi per se illi neget,quoad praecepta caeremonialia, in quibus potissimum Iudaei gloriabantur, tanquam in his, quae ipsorum essent omnimodo propria. Quo spectat illud: An Iudaeorum Deus
tantum t nonne & gcntium 3 . Q AE DOCTRINA manifeste indicat, summum esse Lutheranorum stuporem, qui ex his atq; similibus Apostoli sententiis colligunt, nullam nunc aliam actionem rectam praeter solam fidem conciliare gratiam: clim ille sollina disputet, nulli certe aut operi aut actioni Conuenire, ut gratiam conciliet, capraecise ratione, qua fuit per legem olim a Moyse promulgatam, aut etiam per legem naturalem, praescripta,sine fidei relatione ad Christum. 3s. Quod ut melius intelligatur, atquectiam ut aperiatur via ad rectam intelligentiam multorum locorum, ex epistola praesertim ad Romanos & Galatas, quibus isti abutuntur,notanda est ratio atque series disputationis Apostolicae. Scopus praecipuus est, Vtrique populo, Iudaeorum & Gentilium,legem Christi persuadere, qua lex vetus scantiquata fuerit,ut neq; obseruatio moraliu, sitiam nobis ex vilegis illius, aut sub comminationcillarum poenarum necessaria; scd tantum ex vi legis nouae& naturae,quam Christus etiam confirmauit; ncque obseruatione Caercmonialium, propter illorum infirmit tem & significationem iam completam, sine iactura salutis, uti possiimus. Hoc ut euincat, principium illud saepe sumit S inculcat, obseruationem legis veteris, siue quoad praecepta caeremonialia sue etiam quoad mor ita, quae cum lege naturae materiam habebant communem,per se, ut erat obseruatio illius legis, non valuisse,
sine relatione fides ad Christum, conciliare iustitiam.
20쪽
Quod principium duabus praecipuo viis probare nititur. Vna est, quoniam ex operibus legis nemo merebatur iustitiam,quasi ea ratione obseruatio legis per segratiam conciliaret. Id quod rursus confirmat, quoniam Abraham S alij non propter executionem opcrum, sed per fidem in Christum, non exclusi tamen charitate, sine qua caetera nihil valere constanter docet) quae sine ullius operis executione haberi potest, gratiam adeptilant: tu m etiam quia si gratia homini daretur ex proprij
operis,aut ex cuiuscunq; omnino actionis etiam internς merito,iam non esset gratia. Altera via, qua illud principium probat,est, quoniam non is solum, qui ex Circumcisione erant, & lege promulgata per Moy sen tenebantur, sed etiam alij ex gentibus iustitiam per fide in Christum sunt consequuti. Nam & hinc etiam fit credibile, obseruationem legis non habuisse vim conciliandi tuastitiam per se ex propria ratione sua, sed alio ex capite, quod potuerit illi esse cum obseruatione legis naturalis commune,atquc adeb gentibus etiam prodesse, nempe ex relatione ad Christum. Non enim qui in manifesto Iudaeus est,neque quq in manifesto in carne est circumcisio, sed qui in abscondito Iudςus,& circumcisio cordis in spiritu non litera. Ergo ex illo principio,quod Apostolus sumpsit, quodque tum auctoritate sua, tum aliis explicationibus confirmauit, tandem id, quod erat ipsi propositum, conclusit, perfecta iam redemptione per Christum, legeque noua fidei promulgata, ab omnibus eam recipi debere; legemq; veterem, quae ad Christum tanquam ad ipsitus finem&terminum, in quem respiciebat, via quaedam fuit, exoleuisse. 36. Hanc explicationem si recte quis animaduerterit,