장음표시 사용
21쪽
contulerit, deprehendet proseab, nihil minus Aposto. lo in mentem venisse, quam illud quod Sectarii somniant,charitatis aut poenitentiae actum, ut a legis nouae a u.
Et ore Christo praescribitur, citis'; in critis nititur, non etiam una cum fide conciliare seu apprehendere ut istiloquuntur) iustitiam. 37. Scd de istorum absurditate atqi errore dicemus
paulo post. Hacten nus enim doctrinam tantum V ram, de utriusq; legis discrimine, exponere voluimus. Quae recte intellecta multas illulirat scripturae sententias. Exca cnim intelligitur primum, praeclare inter D. Paulum& D. Iacobum conuenire, quamuis ilic nemincm CX O. peribus legis iustificari; hic autem ex operibus logis tu, stificari hominem, non ex fide tantum, scripserit. Vtruque enim est diuersa ratione verum e Videlicet, A opera
legis praecise sine rc latione ad Christum ad iustitiam novalere, quod D. Paulus disputauit,&cum ea relatione adeoq; cum fide coniuncta valere, quod D. Iacobus ase firmat, 'e D. Paulus nunquam inficiari voluit. 38. Item hinc intelligitur, cur Apostolus legem veterem quasi paedagogum ad Christum fuisse dixerit, quia videlicet rudi ora quaeda&im persecta praecepta tradebat, quoru disciplina ille populus velut paruulus cotineretur,&quasi conclusus, ut Apostolus loquitur, custodiretur, donec veniret Christi fides, ad quam praeparabat lex illa. 39. Sic etiam quod Christus ait,venisse se, no ut legem solueret sed ut adimpleret, ideo ctiam dixit, quoniam venit ut precium solueret, cuius respectu obseruatio legis aliquid valuerat. Quae fuit etiam Apostolocausa ut diceret, lcgem non destrui per fidem, sed statui potius.
IQ-ΠRς4 quoquc legem non nisi per Christum valuis
22쪽
seconciliare gratiam, satis illa oratione Indicat; Lex per Moysen data est ,gratia & veritas p Iesu Christu facta est. ζ. f. e .....
4o. Et ne omnia persequar cand cni rationem habet id quod B. Augustinus animaduertit, qui ex patribus veteris tellamenti iustitiam adepti sunt, eatenus quidensi ad vetus testamen tu, sed ad nouum pertinuisse,quia scilicet ut in gratia reciperctur, obseruatio illius legis nofecit quaten fuit obseruatio legis illius, sed quatenusc5- iuncta cu fide in Christu noti legis ac testamcti auctore. 4 i. Ex ini Bus rebus illud etia intelligitur, lege no- suam perfectiorem esse,quam legem Vescrem,licci acci- .
piamus haec nomina non tantum proprio sicut hactenus ut lex noua & vetus praeceptis continetur, sed improprie,ut significant summam utriusq; religionis nouae 5 veteris. Nam ut hactenus expositu est deo lex noua,ut
in praeceptis consistit, perfectior est lege veteri, quia respectu habet ad perfectiore cultu, ad redemptione per i Christu ipsius auctore iam perfecta, ad melioru bonoru 'promissiones, ad gratia uberiore,ad illustriorem fide,adeoq; doctrinam explicatiorcin&c. Quae omnia cum 'ad summam Christianae religionis pertineant, fit ut illa ' longe perfectior sit quam summa religionis veteris.
i. Eadem ratione constat, testamentum nouum Ve' vide Aug.ILit. teri testamento perfectius csse, si nomina haec, ut saepe 'ς Miolent, pro noua & Veteri religione sumantur: iuxta illud Apostoli: Nunc autem melius sbrtitus est ministe i ςbi R. 3.riu quanto &melioris testamenti mediator est, quod in melioribus repromissionibus sancitu est. Qua insignificatione dici ctia solet inter Euangeliu acceptu pro tota
.summa legis nouae& lege vetere intercilla; illsidq; longe tperfectius esse. Nam dc Euangelij VOX, Vt initio diccba cone. 1.mus, non tantum pro laeto nuntio, quale est remissionis
23쪽
peccatorum annuntiatio, sed etiam pro tota Christi teligione nonnunquam ponitur, sicut & vox legis nouae. m. i. V t cum ait Apostolus: Segregatus in Evangelium Dei, quod ante promiserat per Prophetas suos: Et Christus, Marci vit. Euntes in mundum uniuersum praedicare Euangelium blatth.vit. omni creaturae. Nimirum ut Matthaeus pluribus verbis retulit docentes eos seruare omnia, quςcunq; mandaui vobis. Ex quibus quidem una tantum pars est fides, vel poenitetia ad remissionem peccatorum. Nam verissime Lib. deside& Augustinus; hoc est,inquit,euangeliZarc Christum, non ςPςx bμ ς' tantumdiccre, i sunt crededa de Christo,sed etiam quς obseruadaci, qui accedit ad compage corporis Christi.
T ARS POSTERIO R. X LICATA IAM DIFFERENTIA VERA veteris & nouae legis,reliquum est,ut falsam absurdissimamq; disserentiam, quam interutramq; religionem assignat aduersarij, - . aminemus. Aiunt enim ,hoc esse inprimis discrimen, γὰρ lege&Eior lex vetus habebatiumissiones gratiq&vitς aeternae con-εςli Hςς hi in ditionales, si videlicet quis perfecte obseruaret diuina
Theol ede diis. praecepta,iuXta illud,inquiunt: Maledicius qui non per-
' Κ - es manserit in omnibus, quae scripta sunt in libro legis, ut Exam. Concit. faciat ea. Ei; Qui secerit homo vivet in eis. Lex aut noua vel Euangelium, ut illi loqui malunt, habet, inquiunt,nis operi , Sc. promissionem gratiae&vitae aeternae absolutam, quae ab theriin lib. de L Obseruatione praeceptorum tanquam a conditione non
pendeat, sed fide sola apprehendatur, iuxta illud: Vt Ex .is. de omnis,qui credit in illum, non pereat,sed habeat vitam t. aeternam. Et; Iustificati gratis per gratiam ipsus per
stitiea ri. Secth 7. Vbi etiam se '. e resudefendit sola fi
24쪽
mei. o noua u. redemptiqnem,quae est in CHRIsτο IESU, quem pr posuit Deus propitiatione per sdem in sanguine ipsius. - . Quod eam etiam ob causam sic docent, ut sentcntiam alteram aeque vanam facilius persuadere possint, videlicet uniiquemq; non tantum generatim,sicut scriptura&sym 'olu Apostolicu loquuntur,credere debere remissione peccatorum,& gratiam ijs dari,quibus ratione diuinitus constituta Dominicae passionis virtus prodest, sed in particulari etiam, & quidem pari certi tudine, se iam in gratiam receptum esse. Vident enim neminem hoc sibi tam cerib, quam ipsi volunt,persuadere posse, si euangelica promissio pedeat ab obseruatione debita praeceptorum ; cum propter naturae infirmitatem nullus omnino sit,qui certo statuere possit, ita se praecepta scruare, sicut oportet. s. Ego vero cum phantasina istud attentius consi- sententum liae dero, ex aliqua trium imaginationum, quaru quaelibet ' et
falsa etiam 5 haeretica cst, necessarid illud proficisci de- ligi positibere animaduerto. Si cnim quaeram, cur sola fideἱ Ω-ciat,ut promisso gratiar S vitae aeternae adimpleatur in nobis, neq; ad eam rem obseruatio praeceptorum tanquam necessaria conditio requiratur, necesse est,respo-deant, causam cste, quia vcl nullis omnino praeceptis, ε. praetersi praecepto fidei, tenemurivel si tenemur, eorum a. tamen obseruatione nullo modo nobis necessaria ad eusnem esse, ut gratiam vel gloriam consequamur; vel si aliquo modo ad eum finem est necessaria, non eo modo
certe,quasi illa gratiam & gloriam concilici 5 appreliendat, sed lius fidei hoc munus esse. Ne autem queri possint, nic hanc ipsorum doctrinam no co scnsu,quo ipsi :ntelligunt, oppugnare, euincam ordine, illa omnibuSUS tribus m is, quorum aliquo necesse est ab ipsis
25쪽
sa Dedissereniti intelligi, falsam, vanam & haereticam esse. I. 46. Igitur PRIMO posset esse sensus, idcirco Euange-
iij promissionem non pendere ab obseruatione mandatorum,quoniam Christianus homo nullis praeceptis obligetur, neq; vlla ipsi opera, prςter fidem,necessaria sint. Et ita quidem negant pleriq, ex istis,eam sententia ac- , ἡ ι cipi debere. Quin etiam Lutherus ipse aliquibus in lo putatione. 3. ' cis aperte disputauit, Christianos alijs etiam praeceptis obligari,ipsisq; bona opera esse necessaria. r. Sed contraria tamen sententia homini alias vario atq; inconstanti meri id nihilominus asscribi potuit. Navi alia loca ex illius operibus ab alijs notata praeteream, in concione quadam per Martinum Bucerum latine Anno reddita in huc modum admonuit: Hic a scandalo ca
illi cum Luth. ue diligentissime quoa Obijciunt tibi, quicunq; docent
. Gias Ig'Operari, & non potius credere; qui Christum legisla, pistola ad se,. torem tibi faciunt & iudicem, neq; sinunt ςum tantum
taliud. αι uxiliatorem & consolatorem tibi aduenire. Et paulopbst: Nam si voles, inquit, syncera fide in Christum non
excidere,sed ipsum redemptore assequi, necessum est ut valedicas omnibus bonis operibus, ne illis aliquid mereri praesumas. Vbi non tantum meriti rationem exclusise,ex verbis blasphemiae plenis, quae continenter subiunxit,videri potest. Addidit enim de bonis operibus: Nihil nisi offendicula sunt,quae a Christo 5 Deo te A .LI EN A NT. Coram D Eo nulla nisi unius CHRisTipropria opera momenti alicuius sunt, illis salutem operari tuam credas oportet, NE E M ID AM ERGA
CERTAM FiDEM, Christi opera, quae pro te patrionfert,te reddere saluum, quq ita pura perseuerat,dum nul
μ re nisi Christi meritis confidis, Ni HIL VERO Α-
26쪽
ver. o nos legu. 33CIs, Qvi EsCIs TANTUM &Christi merita excipis, permittisq; tibi Christum benefacere ac suam erga te dilectionem cxercere. Et post pauca: Omnia,insiuit,praeter sidcin opera proximo exhibenda sunt, quod DeusNvLLVM praeter fidem, qua ipsi suum honorem tribuimus,a nobis requirat. Tum in alia concione,interpre- In eontione detans vocem illam Ioannis; Parate viam Domini, rectas u. his xii facite semitas eius; Viam hanc, inquit, tunc paras,non rins Busere is
cum ieiunas, ORAS, corpus proprium arnigis, aut alijs
tuis OPE Rinus studes, id quod stulti praedicatores scilicet sancti Ecclesiae patres hoc tepore Aduentus soliti sunt docere, sed cum te penitissime agnoueris, nempe inutilem esse peccatorem, miserum, damnatum cum omnibus operibus tuis & quidquid OMNINO poteris. Cor quodlibet quanto hanc sui cognitionem habuerit ' perfectiorem, quanto plenius agnouerit, se nihil esse, tanto ad illud Domino via paratior &instructior est, ETiA M si interim homo nihil nisi vinum creticum bi- berct,&ingrederetur sup rosas, NEVE VERBO Qvi-DEM ORARET. Et alio in loco : Clarum est, inquit, IIK homini Christiano suam fidem sufficere pro omnibus, neque operibus ei opus fore: quod si operibus non habet opus, nec lege opus habet: Si lege non habet opus, certiather est a lege. 8. Sed siue hoc Lutherus aut etiam alii voluerint,sue non voluerint, aut certe iam turpitudine nefarii dogmatis deterriti non Velint, certissimum est,illo primo sensu phantasam istorum cum scriptura sacra pugnare,ideoq; iure in sancta Synodo Tridetina fuisse da nata. Nam Christus Dominus tum illud communissimuprincipium legis naturae, quo legem contineri dicit &D 1 Proph
27쪽
, αν. Prophetas,scilicet, .cunq; vultis, ut faciant vobis αε constit. A- vos facite illis; tum via Clemente etia Ro-Lst ' animaduersum est, alia quoq; naturalia p ce'M3ixi V y pta disertis verbis confirmauit. Atq; etiam speciatim abuti, L 'i3 Baptismi, Poenitentiae, Eucharistiae usum praecepiti, ali 10 hiv pr cepta in sermone,quem in mente habuit,auctOritate planc legislatoris tradidit; Ut ex illa dicendi mula,qua est usus: Ego autem dico vobis &α colligit B. Lib. rex a. Augustinus. Quocirca Christian institutionis formu-'' iam Apostolis tradens, Euntcs inquit, docete omnes gentes, baptiZantes eos in nomine patris & filii & spiritus sancti,doccntes cos seruare omnia,quaecunq; MA N-D AVI Vobis.
9. Eiclarissime D. Paulus: Alter alterius onera portate, dc sic, inquit, adimplebitis lege Christi; siue gene-r3tim hoc loco omnia prςcepta,quibus lex Christi con-: n. p .es cinctu intellexerit, siue,Vt Augustinus exponit, praece- i p ptu illud proprie, de quo legimus apud Ioannem; Man-λ '' 'i' datum nouum do vobis,ut diligatis inuicem. od exsiantiquum fuerit, nouum tamen eam ob causam appel- Trin.6s in Io lat, inquiti de Augustin. quoniam innovat spiritualiter
eos,qui ipsum adimplet; tum etiam, quia illud Christus
6. eonstiti Α- in nouauit,ut ait Clemens Romanus.
so. Denique si nullis Christiani legibus praeterquam praecepto fidei obligarentur, nulla possent ab illis peccata in cultu,aut in alijs vitae actionibus committi. Nav-bi lex non est,neq; praeuaricatio legis, inquit Apostolus. Et ideo David praeuaricantes reputauit omnes peccatores torret, quoniam ne intclligi quidem peccatum potest, quod non sit legis alicuius transgressio. Christianos
autem non alio genere peccatorum, pr terquam P Ca-
xo infidelitatis desinquere posse, quis mente praedi tus, qui
28쪽
qui vel obiter testametum nouum inspexerit, animum
II. Quanquam Lutherus quidem videri possit ab hae
absurditate non longe abfuisse,cum saepe scripseri sinullum aliud cise praeter infidelitatem peccatu apud Christianos saltem quod eos damnare possit. Id quod alias nota. c. tiam ostenditur esse dogma haereticum: Nam&peccati cuiuscunq; grauioris stipendium mors est, & cum Apostolus inquit, his nihil damnationis esse,qui non se-- cundum carnem ambulant, satis insinuat id, quod alias oui etia declarauit, peccata quaecunq; secundum carnem 'per se posse damnare. Itaq; conuenienter ibi subiungit: Si enim secundum carnem vixeriti S, moriemini. Et Rom. t.
sane si nullum aliud peccatum praeter infidelitatem causa damnationis esse pollici, non nisi iniqua plane futura esset forma illa condemnationis, qua constat iustissimuiudicem in extremo iudicio usurum csse, cum dicet: Ite maledicti in ignem aeternum. Esurivi ENiM &c. 11. Quod autem Apostolus ait, fideles non osse suble-Galatis. ge,minimc obstat,qud minus intelligamus eos legibus obligari,quarum transgressione etiam possint damnationem incurrere; sed sensus est, non est e pondere timoris a lege oppressos, si spiritu charitateq; ad eam obseruandam adducatur,ut ipse Apostolus indicat,& D. Au- Aug. lib. dentigustinus interpretatur. Qui alio ctiam in loco vcm sum illum Dauidi cum exponens: Beatus Vir,qui non a- Psalmi. t.
but&c. seu in lege Domini voluntas eius,&m lege eius meditabitur die ac nocte; praeclare notat, quemadmodum iusti quide sint in lege quatcnus ea tenetur, ipsamque spiritu adimplent, non aulcm sub lege,quoniam n5
ex timore illi parent. Qui enim, ait, est sub lege, secundum legem agitur,qui est in lege,secundumlegem agit.
29쪽
as De differretia 33. Sic etiam quod Apostolus distinguens legem nouam a veteri ,eam appellat legem fidei, Vcterem autem, legem factorum, non ita accipiendu est, quasi nulla facta praecipiat lex noua. Extant. n. illa Christi praecepta: Benefacite ijs qui oderunt vos. Et, Hoc facite in mea commemorationem, & alia, quae supra commemorauimus. Sed sensus est; legem nouam proprie esse conscripta in cordibus per gratiam & fidem ; neq, ta multa facta praescribere, quam iniungebat lex vetus,quae ideo per an tonomasia,ut supra notavina', appellari potestiex facto ru.14. SECvNDo illius commenti Lutherani hic cliam, ut dicebamus,posset css essensius: quamuis noua lex praecepta contineat necessaribseruanda, eorum ramen obseruationem nullo respectu aut ratione necessaria Christianis esse in eum finem, ut in illis adimpleatur gratiae&gloriae promissio, scd alias ob causas, videlicet ut fructus fidei edant, & gratos se ollendant A c. Et hoc quidem modo ab istis accipi oportere quod asserunt, illud argumentum declarat, quod antea dicebamus, ipsos ad hanc vanitatem impulisse. Si enim, ut frustra cupiunt, certi absq; vlla haesitatione esse volunt,quod sint in gratiam recepti, necesse est negent, obseruationem legis ullo prorsus respectu aut modo requiri ad eum finem, ut quis, sue per ipsam obseruationem, siue alia via gratiam consequatur. Nam si ullo modo ponunt ad hoc esse praeceptorum obseruationem necessa. riam,cum fateantur dubitandum esse,an ea se talis qualem esse oportet, cogentur iuxta ratiocinationem illam suam consequenter dubitare, num sntgratiam aliqua tandem via consequuti.
1s. Sic aute accepta istoru phantasa, similiter est falsa α hqrctica,& pugnao etiacum ijs,quet alioquin ipsi dogmatizanta
30쪽
veLonouae sese a maiietant. Quae omnia ordine ostendL Nam imprimis si,ut passim significant,de obseruatione legis tam perfecta quam post Adae peccatum nequitesse loquatur; quet
videlicet procedat, ex integra iustitia,quale initio accepit Adam, non potest procedere assignatu ab ipsis interutramq; legem discrimen. Vt. n. Euangelica promissio non pendet ab eiusmodi obseruatione, ita neq, promis sio legisveteris pendebat.16. Est enim, ut alias fortasse uberius demostrabimus, vanissimum somnium, putare aliqua Dei legem unqua homines obligauisse, ut ex illa iustitiae integritate operarentur. Quod enim lex Dei requirit,id ad consequendum per Christi merita finem supernaturalem hominibus est in hac vita ordinarie necessarium. Hinc enim Christus adolescenti ait, Si vis ad vitam ingredi s utique hnon sine meo merito etiam) serua mandata. Et hoc differt lex a consilio, quod praescriptum medium ad finem necessario exigiti consilium vero, tanquam utile tantum adfinem,illud proponit. Integritatem autem originalis illius ivstiti. eadeδ non requisiuit neccillario ad superna. turalem finem propter Christi merita consequendum Deus, ut etiam ex aeternitate decreuerit praedestinatos omnes ab Adam S Abel iusto us'. adulti inu, qui nascetur,lpter Christi merita, sine clusino di iustitia aut actionibus ex caprocedentibus, perducere ad beati tudine. 1 . Nec,seam iustitia Deus initio Adar contulit S posteritati eius otia conferre,quantum in ipso fuit, voluit, illico ut ex eiusmodi iustitia operaretur praecepit. Nus4 hoc sectarij in scriptura,qua unica alias iactant, legerui. Sed eo illud donu pertinebat, ut sanctius, feliciusq; vita homines ducerent,siaq; praecepta rectius & purius exe- ruerenturi sicut n5 tantum mortalia peccata,sicut mo-o per gratia possumus, sed simul etiam omnia venialia itare valerent. IJ. Cum