장음표시 사용
11쪽
ditorum suorum tranquillitatem, & ad evitandas intestinas seditiones Templa,& oratoria concessisse multis in Imperio Romano tum varias religiones profitentibus. In Germaniat saluberrima illa constitutio pacis Religiosae passavii Anno Iss r. r. Augusti sancita, ct in Comitiis Augustanis jussu Caroli V. Imperatoris, a Ferdinando Rege Romanorum, &Statibus Imperii solenniter introducta est, Anno iis . & deniq Anno 1166. confirmata a Maximiliano II Caesare, cujus Vigore tota Germania saevis tunc intricata bellis pacatior reddita suit, &halcyonia sua obtinuit: unde Palladium nostri Imperii eam scite& vere in digitat vi iugersu depac. Relinos. c. i. Et no Nndum est, 14 quod Perdinandust Imperator crebris ante obitum sermonibus usurpavit: Inter summa,quae Deus in gubernatione sibi conces set beneficia, primum atque maximum vero animi iudicio se hoducere: quod ad te dandas discordias publicas animum adjecis set r& tolerantiae in rei sione formulam Deus in mentem de diiset. Orato in epis. praelim. Historiae Dubra H .
Valde igitur impudens t est illud de Autonomia, Ten die gripsit IIung/publicatum scripum, ut loquar cum Friderico Mincino lib. I. de procesi extrahend. c. 29. nu. o. quo auctor dicere non e
rubuit,constitutionem des Neligionesti denta tempore Tridentini Concilii, respectu Augustanae confessionis, plane exspirassetis, ita ut repurgatae in melius Evangelii doctrinae, cujus Confessio Carolo Caesari Augustae exhibita, adhaerente si beneficio constitutionis quo ad suspensionem jurisdictionis Eceses asticae,publicam Imperii & communem tranquillitatem, amplius non gaudeant a cuju&contrarium evincit ipsa constitutio de An. is s. g. Tndi ad
12쪽
stalisvnbsonii ii in asse an bereta eg/ ein bellendigerit thariliteravnbcbingter fur Nid fur emigaethren bergri ede dii ligerid tet undbes ii Iosten sthii dii db Ieiben Idem confirmatur per dict consit. f. Collegia ostenta tr. Ode Anno is 1y. I. Meae eis. Oct Tiabnachtem. O altissubsiequentibus annis. De nullitate Concilii Tridentini vide die Necusation. siarii' bes et ri edentinis in Concilii, & contra illud gravamina
Imperii quis nescit ex opere Domini IIordieri de causis belli Germanicit Quis nescit, elus Conei lii, tanquam partialis, acta & decreta omnia, ut cassa & irrita sint, petiisse Ordines Imperii in Comitiis Augustapis Anno 133'. dc certis conditionibus in Con=lium Oecumenicum & generale a Perdinando I. Imperatore in Germania indicendum cosensistet qua de re consule Chytraeurn in Saxon. lib. 2 o. fol. si 8. Elusque Concilii vanitatem & strophas
tum exscriptura sacra, tum ex orthodoxa vetustate nervosedc
EXemplum Germanorum secuti etiam sunt Poloni t con- ios de ratione religionis,Anno i 17;. Eecvrm. lib. i. sis. Polit. c. ult.
Pulchra etiam illa rosa Francie quae bellorum turbinibus, 17 -ob religionem planii in sanguinem verti videbatur, rurius cssio- ruit libero religionis exercitio permisso. de qua resac. Pontali. in ιtiGr. Nurbonens L t C. IJo. IS r. Religionum discrepantium non per se inducere mutationes Rerumpublicarum,sed per accidens, quando magistratus diu receptam Sc approbatam religionem absque judicio & discrimine, temere mutet, subditos expellat, & pace politica privo: pQ ,
13쪽
qui illius doctrinam non amplectuntur, iudicat Crinus, dc post
eum Cameraris cent. I. hor.μα ιν. t. 38. De hac re conser etiam
Bodimu lib. 6. de Republic. cap. 7. Dn. Gerbard. in coronide quas .
Propagandat vero est religio docendo edi morendo retinnem ris edit testimon f, quae paulatim ad assentiendum alliciunt, non minis,ui & armis. In quam sententiam ita strabit Avictor de jurem loratus, quast. to. fol. 278. Plantanda ae propaganda ab initio religio, sola Spiti tus Dei virtute, idque verbo Dei ad doeendum, arauendum, tortandumque idoneo. Hoc enim proprium Spiritu, Sancti opus est, instrumentis si iridi alibi a leniis/υ ipui piii Principis, qui suos ab idololatria dc falsi superstitionibus ad vetare ligionem pellicere cupit,partes erunt, ut illi veris firmisquς a gumentis in pietate instituantur. Ilomon. distur. Polit. 3. rb. q. ad lit b. Nec non taurea sernhard.super Cant. caniteor.sermon. 66. Fiades, air,non imponenda,sed peti uadenda Quibus accedit Labiam trus Instis. divisa lib. s. e. I . in haec verba scribens: Quis imponat mihi necessitatem vel credendi quod nolim vel quod velim, noris credendi Et cap. 2 o. Non est opus vidc injuria, quia religio cogi non potest. verbis potius, quam verberibus res agenda est, ut ii Foluntas. 3Mox. Desendenda est religio non occidendo. sed moriendo, non saevitia sed patientia ι non scelere, sed fide. Item. - . hil est tam voluntarium, quam religio: in qua si animus aVersus' est, jam sublata, jam nulla est. Simile dictum habet Martin. LM them rom. r. ynen fol. i8o. Liberum est credere,& quiddam divinum in spiritu. Imo hacivile est, invitum hominem jubere facere, quod facere non potest. l. q. I. io. I . deporn. Id autem quis censetur iacere posse, quod liberi quadam voluntate animi facit, . nemine cogente. Schonbornas. i. v. iis . cap. a 8. Et omnium seculorum memoria dignislimum est, quod Stephanus Rex Poloniae dicere sistebat r Deum loli haec tria reservasse: Ex nihilo aliquid facere,scire futura,dominari conscientiis Ioban. olius in istiti memorabit. cent. r6. fol. y I. Waremund. de Ermberg. lib. i. messis. . profoeder. ρι ras. Vintur. de Valent. in Parthen. litig. lib. r. c. 6. h.
- unde dc laudatissimus Imperator Maximilianus II. dixit : Nullam
14쪽
intolerabiliorem esse tyranniuem , quam dominari velle conscientiis. Reges enim lunt Reges es domini populorum, non animorum. Et quanta impudentia, velle jus dicere, ubi non est sui, data jurisdictio,vel ex ra territorium i conatus inanis, irritus, inquit Waremund d. lib. I. c. a. num. I9 Accinit Jacob. C acἱus magnus ille Galliae IC. dicens: Religio non est, quae calet in credes civium,& pernitiem patriae. Artes hae sunt impiorum, Neronis cisimilium. Cornel. Tacit. lib. i Quo igitur lute probabimus inquisitionem ni spanicam, istos ut vocant illi, ultimo assicit supplicio Z certe eata. inqui tu
lis contra jus gentium. Ecnbellona ius scitab. tom. i. c. p. contra ta, G. mandatum Christi, contra praescriptum Apostolorum , contra mentem saniorum Patrum, quorum testimonia in medium modo attulimus: contra exemplum primitivae Ecilesiae, de qua refert
Socrates intactor. Eulas lib. 7. c. s. Orthodoxa Ecclesia homines persequi non solet: contra naturam denique religionis, quod itiadem probatum jam dedimus. Quin religio Dei laugetur, quanto magis premitur, idem rocalctant. d. c ro. & Ata sin. Epist. s. eis, inquit, Ecclesia duriteria
premitur, tamentirier inimicos augetur, pes cutionibus crescit, tper afflictionem angustias usque ad terrarum extrema dilatatur. Hoc ipsum confirmat Ambros lib. a. contra relat. Symmachi, his verbis: Nunquam nobis Gentiles amplius cotulerunt, quam cum verberari ac necari juberem : praemium fecit religio, quod perfidia puta sat esse supplietum vide magnanimos: per injurias, per nopiam, per supplicia tios crevimus. Accedit senteti cla undi d. l. Gladio, igne, vel exilio in causi religionis nihil essicis: hypocritas instruis metu,&seminariu ui sanguine condis. ubi graves hoste poetae versus recitato:
Si ringe enses, accende ignes, essunde cruor est. ' Innocuos fusiora Andis, in viscera terra
Defodito, ιorrendum s vivos vel in aera seram
15쪽
Gult resius ende,aut pedib' manibus ligatis Poni tergum ento suspenso de per igni
Idis adeo, ut quodsit,quavis elemeta per orte Conscia sint laniena hujtu, ira sessio tam 2Nil tamen efficies: hacsunt plantaria regni
Bus,olim etiam vatum fumectata cruor .
O ίitium insanum, adamanti robore co muscam infaustam J
Haee de Religione plantanda, toleranda & propaganda , pro ratione instituti nostri suificiant. ii Lex ljuxta Varrone hi legendo dicta est: secundum Iureis
consultos a deligendo,seu eligendo,quod ex pluribus Statutis sit lecta,ut observetur una. Terrari lib. i. Insit. tit. r. subscribit Augu- fAι. in lib. cimes. Vet. Noν. Testamen. O Cicero lib. t. de Legibus, dicens: Leges praecipiendo, quid faciendum sit,quid vero fugiendum, docent nos recte eligere. Nonnulli tamen non ab elia gendo, sed a ligando legem derivant Petrus Ahaustinus Moria in emporio utrim q. Dris, pari. I. tit. I. num. is.αGraece dicitus bara τέ twtur, a tribuendo, quod unicuique suum tribuat, νεμ sir, ab administrando, quod omnia administret,aut iubendo,aut vetando. vel quasi νους seu mens, quod ex divina itia humanam mentem, hi acque in civitates & urbes promane . quis resipiciens Plato, dicebat, legem obtinere nomen simile nin ini mentis. . Secundum nomen res statim quaerenda est. Scalig. exercirr Πρ.scct. a. Non nulli legum t definiunt quod sit commune prae 'Dianitio. ptum secundum rectam rationem consormatum, obedientibiis praemium violantibus poenam promittens, quo in civili hac civi tale quam beatilliine vivatur. Brevior est definitio seu deicri- i ... a . polo
16쪽
ptio in l. i. f. de Legib. ubi dicitur commune praeceptum vi rumprudentium consultum,communis Reipublicae sponsio.
c sal e ciens legis alia est emota, ita propinqua, Caus..dla Remotan est Deua ter Opt. Max. causa & fons omnis boni a in natura, qui divinos mentibus hominum indidit igniculos, ex Remotri quibus quid aequum & justum, quidve iniquum & injustum sitis, peripicere possint. Hincoli micreditum est, legumlatores divina asquadam providentia ad homines sui sie missos: quos ideo Prophe
tas,dc humani generis divinos Duces Plato cT Avicenna cognominant. Et Poetae,quia Iove nullum sanctiorem Deum noverant, ab eo etiam leges fluxisse scribunt. Quin Ari lat. lib. I. Polit. cum leges imperant, Deum imperare docet. Hinc Minas Rex Egyptiorum starum legum auctorem nominabat Mercurium: MinosCretensis Iovem: Lycurgus Apollinem: Zamoixis Vestam: Numa Pompilius Romanus Rex, AEgeriam Deam: Zoroaster Oromasam: Charondas Saturnum: Solon,Draco,Seleucus Minervam: Mahometes Gabrielem Angelum,ut praeter Herod.Li N. Plui. re
lib. I . Hr.histor ZIarsilius Vicinus in Minoem Plato ius, Coelius Ua deinus lib. i8 antiq. lect. c. ly. Facti hujus rationestquatuor assignat '. ccol gr. Io. ζ.27. 2si. abstitutam illam veritate & bonitatem,quq in legibus regnare debet,& solum ex divina mente promana t. a. ob auctoritatem& obedientiam. Quia n. nemo tam impius aut αθ est, qui divino numini morem gerere deneget, si eri non potest,quin populus audiens leges divinitus promulgatas, an te easde servare sui deat. quia omnia,quae a sapientia, prudentia,potentia liberaq; volum rate prodeunt,divinitόs provenire dicuntur, cum haec omnia homini competant, prout est mortalis aliquis Deus, similis Deo alti Gsimo. quia hisce fabularum involucris mystici quid, varia ni m. legum principia & requisita significare voluerunt: R equirit siquidem lex sapientiam, quae Minervae tribuitur. Sapientiae adjuncta cotemplatio,Saturni propria: Requirit potestate regiam,quq I viasseribitumFlagitat iustitia,quae sol mudi,qui quod αici παMais, Apollo dicituri Postulat eloquentia, qua populo peri uadeatur,cui Ir ectitur Mercurius. Hact.iύς. B M
17쪽
1 Maneat itaque hoc legum seminal&initia ab ipso Deo, justitiae isc sapientiae tegula, cordibus hominum in creatione esse insta. Quo refero illa P. I Iartyr. clas. r. loc. com . c is sect. i5. principium omnium legum divina mens censenda est. Quicquid enim aut justi aut honesti in illis decretis habetur, id universum inde profluxit: ut dicere possimus, omnes leges divinae mentia esse .
Unde sit, ut leges quae jussie non sunt, pro legibus haberi non debeant : vel, ut ait Joach. Myn . ad 3.sed naturalia. Insit. de r. nat. gent. O cii l. ad observationem sui neminem astriingant. Lex autem bona,ut graviter dicit Cicero in lib. de legib. a mala nulla alia, nisi naturae norma dividi potest.' 18 Causa efficiens propin uallunt homine proderito multa 2 φpinqu- rum rerum expessentia & usu,quid e re civilis tranquillitatis sit , nec ne, edocti, auctoritate publica armati, & ad rerum gubernacula evecti,quales sunt Imperatores, Reges, Principes, Comites, Barones Consules, praetores,Tribuni plebis Sec. RoberI. Marama. de dic. pari. i. per tot. R Materiai legum, sunt tantum contingentia, libertati voluntatis nostrae subjecta: sed feruntur etiam de rebus necessariis&naturalibus. sic honeste vivere, alterum non laedere, jus suum cuique tribuere, sunt naturalia,& tamen juris praecepta dicuntur
ab imperatore Iustiniano in Insit. AI . f. l. Er tit. 2. en de jure nat. gent. cIνili. Formallegis consistit in recta ratione. Sic vulgo dicitullo, animam legis esse rationem. arg. l. Ure. U. de legib. IVGn b. in paratit. de legib. num. 3. Quod si enim lex ratione non sit insormata, .nomen quidem legis habet. Si Finis i legis , elt beatitudo Politica & civilis, quatenus videlicet leges virtutis studium promovent, & ad illud a commodatae sunt ': dum bonis praemia, malis pccnas promit
Ex his patet,qualisllex proprie sic dicia esse debeat: Iusta,
nimirum, pollibilis, secundum naturat secundum patriae conscie tudine loco temporique conveniens, necessaria, utilis, mariis
si'uon obseura,non captiosa nulli privato commodo, sed com
18쪽
muni civium utilitati conscripta. Isidor. Hactenus de causis legum,sequuntur earundem species. pecto legum numerantur duae: Aliae enim sunt divinae, aliae hamanae. e. ο - s leges. r. AH. Maraula d. l. n. 8o. Ilael a Deo vel iniinediate, ut praecepta Decalogi in mon- s te Sinai: vel mediate, per os Prophetarum, Evangelistarum dc Λ-postolorum: Haei v. ab hominibus proficiscuntur. 3s Leges humanae sub dividunt utlinna atrie positivis seu civiles. Lpcn.F. ODI. Di . tot. tit. Insit. de jur. natur. genti is
Illae: omnibus per naturam insunt, oc improprie vel abusi- syve dicuntur leges, ut supra pari. t. cap. 2ῖ. num. 78. monuimus. Helvero a lege naturali edui e&extructae,a prudentibus proponuntur,&varias denominationes accipiunt , vel ab auctoribus&legumlatoribus, ut Solonis ac Draconis,Atheniensum, ac omnes fere Romanorum: aut a tabulis in quibus scriptae vel incisae sunt, ut duodecim tabulatum: aut ab eo, quod jubetur, ut Agraria , Sumptuaria, Frumentaria &e. vela loco, vel modo rogandi, vel auctoritate t Romanorum leges sacratae curiatae, curiatis combxiis latae&c. Anton. Augustin. in lib. de legis. c. 3.
MN NECESSARIAE SINT hcripta Leges t
REperiuntur thomines, nec de sece Romuli tantum, sed & illi r
ipsi ciui in Remiblicam literaria familiam ducunt.eris man
19쪽
Prorogationis esse causem, Advocatis cavillandi praebere materiam: ac proinde ex judiciis & aulis esseexterminandas. Et thinc legem imperanti s u principi subjiciunt: ut pro ratjone delege sit voluntas. - Verum enimvero s judicis arbitrio controversiae essent ζ' η' dirimendae,si jus incertum dubium vel ambiguum, si nutu impcrantium instar Polypi alicujus transformaretur, & nunc hanc, nune illam tarmam indueret, quae judiciorum, Sc politiae erit vis,
quae auctoritas 3 cum enim historiarum loquantur monumenta να quotidiana testetur expcrientia, judices variis in ectibus corruptelis ac depravationibus ese obnoxios, & jam ambitione, lam ,
pratia, vel odio, jam imprudentia, jam recti specie si duci & abduci,quis noti videt,tacina & norma Opus esse, ad quam,ut Architectus in extructione aedificii ad libellam dc lineam ita judex in judi-3 calido respici ait Ubi Vcro lex dominatur, ibi nullum est odium, nullum praejudicium, nullum suffragium, nulla et απιληψία, nullus favor, nul la vindicta, nulla ira, nulla cupiditas dc ambitio, sed certa justitiae regula, aequitatis norma, judiciique directrix, quae alia&ibus veluti compedes injicit . lline lex magistr 6 tusi mutus,&magistratus lex loqucias in digitatur, &nc ut magistratus populo, ita magistratui lex praeesse dicitur. Cicer. lib. deI Hum. Ac eleganter magnus ille : Equitas, i inquit, Omnia
bene aequiparat: tamen aequitas, quae non est jure scripta, sed eX Otu dc affectione animi apparet, contra jus ariptum non est se quenda: alioquin nihil etiam vel certum, vel perpetuum in jure MDato, quibuslibet judicibus causerum statum ad quamlibet imaginatam & domi natam aequitatem detorquentibus. Quibus Consonant illa,quae tradit Pelin. in c. eYpa re r. in princ. de ossc. d seg. judex debet procedere secundum aequitatem juris, Sc no secundum aequitatem insermatam a jure naturali: Nam ejus aequitatis habenda est ratio, quae non solium ex naturali jure gentium, sed ex praeceptis civilibus& praetoriis aestimatur, l. bonam des. f. de deposit. Haec etiam aequitas plena,absoluta, legalis: illata
Voluserim α imaginaria dicitur, ut eleganter scribit I Dem
20쪽
Paris deseud. tit. I. g. i. num. 8έ. kq. Non ergo quis sibi for mare debet opiniones ex propria phantasia, ut notat ianget. in L cum quaedam. alicii dicitur. V. de acquirend. heredit. Nec minus vere Aristot . scribit: Qui legem l pneficit , Deum dc legem vulcu οpraeesse: sed qui tominem praeficit, addit ei beluam, videlicet cupiditatem & iracundiam: quae sunt beluina,& pervert ni ania os etiam in optimis. unde Plato alicubi asserit, earn civitate L. disperire oportere, in qua non lex magistratibus, sed legi magis ratus praesunt. Unde Ci Orat. pro Cecinna dixit : Nihil test rin civitate tam diligenter ma jus civile retinendum. O lib. i. Uc. eidem placet, plerunque magis leges, quam arma Reipublicae esse necessarias. Illis etenim sublatis, nihil est, quare exploratum cuiquam esse possit, quid suum sit, aut quid alienum : vel quod aequabile inter omnes,vel unum omnibus esse possit . In quem sensum dixit Heraclitus, cives non minus oportere pugna re pro legibus, quam pro moenibus: quod absque legibus nullo pacto possit esse civitas incolumis, absque moenibus possit. Laertit b. 9. cap. t. siquidem, austore Demosthene, lex est spiritus & anima civitatis. Ut enim corpus anima carens,cadit: sic civitas nullis administrata legibus evertitur.
Nec facile vel mediocris 'Respublica sine eertis legibus 8fuit. Lex apud Judaeos erat scriptis consignata. Deum I. V. 24.2 ,
Jos s. v. r. & quotannis publice praelegebatur. Dcut. JI N. Il. 12. O is. Quid dicam de Republica Persarum, Graecorum, Roman rum,&aliorum, qui legibus a se latis judicia sua munivere dc ad Rarum praescriptum ea direxere Θ Romani armis & legibus se exer- .cemes, Orbem terrarum suum fecerunt. & armis quidem constrinxerunt, legibus autem contervarunt.LOnτando de Regnorum sua pone. Praeterea, est i& alia i scriptarum legis utilitas, imo neceta qtas. Iustos enim in ossicio retinent, in justos vero & impios corrigunt, ac certis ceu cancellis includunt. Coe 'bode lib.i8.antiq. lG. . e. I. Id ilic modestinus in l. . f. de legib.illis asscribit vim imperandi, vetandi,permittendi Sc puniendi. Et Dei nostb. in orat. 2.coni. is Dua. ob causas, scribit, omnes seruntur leges, tum ut nemini ia