장음표시 사용
21쪽
supplicio affectis,caeteri meliores e sciantur. - - .
nem alludunt Valent. &Mar. Impi'. l. q. C. deligib. Leges sacra- tissimae, quae constringunt hominum vit is, intelligi ab omnibus debent, ut universi, praescripto earum manifestius cognito, vel, inhibita declinent,vel perimissa sectentur. pertinet huc illud Cic ronis a. de Criu. Legibus proposita sunt supplicia vitiis, praemita. virtutibus. to Imperatori Iustinianus Irii nem indicat in prosina. Ins t. apr. Imperatoriam majestatem a solum armis decoratam, sed etiam legibus portet esse armatam, ut virum. tempus, ocbellorum de pacis recte possit gubernari. Π Denique Persis et lex erat , iit a morte Regis, legum & juris intermissio per quin ue dies seret,nirnii una, urintelligerent sit diti in quanto pretio Regem ac Legeris habere debeant. Serim s
apud Stoliarum; rmon. r. propheta exulceratissimum Reipub sta- tum deseripturus, dicit,non stare Sacerdotem, non Doctorem, neque legem, neque Ducem in populo. a. Paralippom. cap. 1 . Daniel. p. . V. iῖ.
12 Maneat itaque quod dicebat ille : snellegibus Rempublia
eam no esse Rempub. sine legibus n. si vivat,vel vivere aggrediantur homines, quae inter illos & bestia erit differentiaZPlat.inLegib. Plut.coxtr. Colot.Demosib. co ire. Aristogiton aneta & hoc: Quod , clavus in rota, idem lex in Republica praestat. Ad illa, quae a pr. cap. in contrarium fucre allata,breviter v ς pqR ' respondeo, id fieri non vitio legum, sed vitio hominum legibus '' abutentium. Iudicium vero de unaquaque re faciendum est,non ex his, quae pet accidens accedusit, sed ex his, quae per se insunt .. Nihil enim tam bonum est, quod abusa non malum , imo pessiamum reddatur,vet,ut loquitur Cic. itae invent. Aristot. Rhet. l. i. omnium rerum, & quidem praeliantissimai um, ea est condiatio, ut his perperam homines utantur.Tollatur ergo abusua, maneat usus&subctantia
22쪽
quamvis diversi diversa dicant & scribant, quos resert Zepper. lib. I. c. r. cst s. delego. 3 sic. nobis tamen affirmantium sententia arridet, quod sic: modo cum pietate & honestate, cum Decalogo di jure naturae leges illae non pugnent. Quid enimὶ Immolet veritatis axioma est: Evangeliumlnon r
abolet politias nec jura politica. Matthia 22. V. 2 Π. Marc. u. T. VI. Luc. ro. et s. sed vult omni magistratui esse obtemperandum rRom. Ir. ν I. I. Epist. Petr. 2. N. lῖ .iq. is . ubi expresse additur i,
non tantum bonis ac modestis, sed etiam δυσκολοις, hoe est, dissi-eilibus dominis obedientiam esse praestandam. Quod si ergo ipsis Iaiperatoribus Ethnicis jubemur aures accommodarer comieqdenter etiam eorum legibus ac priceptis. Et quid Apostolust pulsatus ille, ex lege Imperii Ethnica, Caesarem appellat. Ali. 2I.
N. IO. σc. 22. V. 23. dicit, se civem Romanum esse,ideoque ex lege Imperii non serviliter vetberandum. Sed ac Marcianus IC. elegantes ex Demost senescribita, rest cui omnes obtemperare convenit: tum ob alia multa ,
Lex l es cui omnes obtempetum vel maxime eo, quda omnis lex inventum ac munus Dei est. a. de legib. . Valent i itaque illae leges propter potestatem&auctorit, qtem Imperatoriam, iisque utimur non ut Ethnicis, sed tanquam a Deo pro manalitibus, Christianorumque Imperatorum sufetagiis approbatis, Sc sicut nostris. Dn. Aruntaus exercit. In Dan
. Exprese autem diximus, legibus honestist& piis obediςΠ-.
23쪽
6 tiam esse praestandam a subditis: legibus verbimpiis l& iniquis: vel de novo divini cultus genere instituendo, ab impio Jc infideli
magistratu latis,nequaquam obligari statuimus cum m. Hel ruo utrico Hunnio a. de auctorit.juriri l.c. i. q. . Tunc enim fax regulae Apostolicae praelucere debet: Deo magis est obedipndum , quam hominibus. Act. c. q. V. I9. cap. S. N. 29. can. quis xis metu. c. nolite timere, caus ii, quaest. vel , in loquitur Augustinus famon. s. de Wrb. Domini: in hoc casu contem et mus potestatem, timendo potestatem. Sic tres illi Viri iam ii Sadrachmesach Sc Abed nego, Nabuchodonosori Regi impiam legem de idolo adorando feret ii, parere noluerunt, sed ignis & mortis potius supplicium obire, a quo tamen singulari Dei providentia & miraculo in fornace Babylonica liberati&conservati fuerunt. Daniel. c. I. Manum igitur de tabula ,
DC hac quaestione gravi & φssicili comitia aguntur in scholis
Theologorum, Iurisconsultorum,& politi eorum,An nimiarum leges buma et violatae obligent in conficientia tam naturaliter, quam civiliter e De civili obligatione res est expedita, cum lis sit ipsa membrorum nostrorum domina. l. liber homo. it. a pr. st. ad L. Aquit. Sc inventrix poenarum ac pr miorum ad bonum publicum, cujus interest: ut quemadmodum virtutes & bene merita bene G iis ac bonorum praemiis exornantur & compensantur: sic etiam . mal
24쪽
maleficia & improbae actiones non maneant sine poena, & vindictae compensatione. l. ita vulneratus. t. circaesis. ibi: nes impuniata. eod. tit. Dn. Gadd. de Nerb. signis. ad i. o. n 7. At de naturalit obligatione controvertitur, sitnt enim ex Aordine Theologorum &JCtorum, quibus negativa arridet senistentia. Calvia. lib. 4. Instit. cap. ro.scet. S. Gerson. de vita θirituali,
Aquis. l. ti quas 96. an. 4. Dominis ua Solus lib. i. de just. Ojiis. q. 6. art. q. Gregor. Tholo an. lib. 8 de Repub c. a. num. 3. Creddae. d. num. I. Obeqq. pon Barιοι. Bald. O Iason. in loc. ibi ι it. Lesbid.cias. 1. diput. Poliι. I. thes r. in oeconomia tit. s. O q. lib. i. f. fol. i63. Hel stricus utricus Humus a. de auctorit. Jur. Gril. cap. I. Huic opinioni assirmativae,immotis subnixi fundamentis, si es ii & nos subscribimus. assirmantia Nam r. Quicquid ex lege naturae provenit, illud obligat . Inaturaliter in foro conscientiae. Atqui leges humanae justae & rationabiles a lege naturae derivantur, sicut in L l. Τ. furi. g. I. fu tum admittere legi naturali dicitur esse prohibitum, O l. 42. de Perb.RUM. idem rescribit Ulpian. a. Obedientia terga magistratum,mi erga parentes, na- turalis est. l. r. f. dejust. Iur. quare & naturaliter obstringet, oc. per consequens praevaricatoribus vulnus conscientiae in.
s. Nee jure naturali solum, sed dc divino i mandato, ma- Fgistratus jussus adi obedientiam de poenam nos Cbligant, cunia Deus politias,earumque ordinationes rationabiles approbet, nec violatores velit esse impunitos. Milani hicn. in exam. Theolog. in Ioc de Miserat. polit. Et quid hoc est, quod dicit Divus Paulust. epist. ad Rom. 13. N. I. O 2. OmnIs anima potestatibus superem
nentibus subdita sit: Non enim est potestas, nisi a Deo: qui autem resisterint, sibiis sis judicium accipient i Et D. Petrus ad fideles ilia Ponto B, thyilia & Cappadocia lcribens, praecipit: Subjecti estoxeDmni hum/ca creaturae propter Deumr sive Regi, quas pr*ςς
25쪽
lenti: sive ducibus, tanquam ab eo mi lis a i vindictam malefactorum,laudem vero bonorum. i. eps. 2. N il. I . 6 4. Quicquid in contemptum: Dei vergit,illud obligat in conscientia. Iam vero violatio legum humanarum in contem pium divini nominis cedit,quia hae a lege aeterna derivantur, ut riquitur Thomaad. l. dc patet ex testimoniis sacris modo adductis, quibus earum violatores ordinationi Dei retillere dicuntur. Ergo ae S. Nisi hoc eoncederetur, omnis spotessas magistratus sunditus tolleretur, nulla amplius esset auctorit/s legum, unicui que pro lubitu vivere liceret. 8 6. In specie de Iegibus Romanorum ali dargumentur Ide sumit Robertus Maranta de ord.judie. priri. I. num. Par. a ratione scilicet justitiae, quod leges & jura Romanorum summa justitia dcratione fuerint scripta de exarata. Quamvis vero leges humanae violatae non quidem y Cretis mc t & ἀπισως, primario dc immediate, ut loquuntur, obli-Gent, tamen se εριμε mo, secundario dc mediate, qu tenus videlicet magistratus ex potestate sibi divinitus concessa
Diximus autem, Ieges tantum justas 3c rationabiles oblia gandi vim habere,eisque obedientiam esse praestandam. Quod si enim leges illae humanae fuerint inlustae,nec e fontibus justitiae derivatae dcc. nullius conscientiam illaqueare possunt,sed recte contemnuntur, ut in cap. praeced. monuimus.
Ut autem legest Imperatoriae sint dc dicantur justae,debent r. ex ipsis juris divini dc naturalis visceribus erui. 2. de rebus ne divino,nec naturali jure expresse prohibitis ferri. Dn. Gerbard. incent, quas. Polit. decad. s. q. I. Et tunc distinguit: si transgresso fiat . ex contem pru, pervicacia dcc. itemque si legis materia graviola, procul dubio obligationem nasci in foro conscientiae: alias non item. ι - Dissentientium argumenta refutantur a Greddaeo ad d. l. d. Io.ιi. O seqq. σ Hunnio d. q. a. ad quos me remitto.
26쪽
torrectionem t mutationemque legum esse periculosam, et
adeoque eνitandam, communi sapientum calculo est reis optumis Ratio autem, quare tantopere sit fugienda legum eorreis ctio, prima est i quia mutationem l luris sequitur mutatio mo- xrum: mutationem morum comitatur novitas quaedam subita .: Rationis haec autem solet movere & conquassare Rempub. Quare Aristot. Pro sen- lib. 2. Polit. dicit: Receptas leges non esse mutandas, etiamsi quid ' incommodi habeant: quia enim plerunque eum malis bonae ex ε'μ 'tirpantur, dc ex mutatione saepius majus malum nascitur, inde Augustus voluit etiam quaedam,licet deteriora,conservari, teste Dione lib. 8 i. Et Thucydides lib. 6. illos tutissime agere assevera 'qui praesentibus moribus legibusque etiamsi deteriores sint,miniis mum variantes, Rempublic. administrant . Hoc ipsum est, quod tradunt alii: Malas leges retineri ad vitandum majus malumis a. Maxima est vis Detustatis &gravissimum Imperiurnia Iconsuetudinis. Nam ii eque ab iis facile desuescunt homines, quae diuturno usu quasi in succum&languinem suum converterunt: nec sine maxima dissicultate assii vicum iis , quae hactenus usui communi incognita introducuntur. Unde Ioban. Bodin. lib. . de Repub. e. l. ipsa,inquit,vetustatis species tam cara cuique est, ut lex antiqua sine magistratibus seipsam facile tueri possit: legum , Vero novitas vix ulla praemiorum spe aut metu poenarum,aut ma gistratuum ossiciis confitere potest. 3. Ex procellis istis mutationum auctoritas magistra ins 4 penitus annihil atur. per leges earumque observantiam accura
27쪽
eamque extimescere incipiunt: At quando leges a masistratu lotae abolentur, paulatim elus dem ex illimatio evanesccre iterum. incipit. Aristo t. lib. 2. Pol. t.
I . Omnis auctoritas resi quarum legum tollitur. Cogitat vulgus statim superiori legi, perinde ut huic, magistiatus gravi IIimas adjunxerat minas,& tamen ipse eam sumilit, quidni ergo & nobis eandem non adeo stricte observare integrum esse .. Idem ibid.6 3. Reipublicae t interest , ne crebras legum mutatio-rsibus jus incertum reddatur, dc cum novo Rege subinde nova sit leX. 7 Sexta ratio peti potest ex Pausonia dicente e Legibus t auactoritatem in homines convenire, non hominibus in leges Hyriar. . ijju lic. praexercitamen. lib. I. c. 8.r Praeterea ,semper curae sulti legum latoribus, cavere, ne sine gravi consito leges longo usu co .nprc batae mutarentur. cujus rei exemplum recitat Demoplacnes in Orat. contra Timocratcm t Narrabo vobis judices , inquit, legem Locrensem : Non enim deteriores eritis audito hoc exemplo, pracipue quo ci- τι tas utitur, quae legibus recte constituta est. Illi enim adeo custodiendas esse veteres leges sentiunt, & patria instituita, tuenda, nee novas leges pro cupiditatibus paucorum, aut ad eludenda judicia serendas esse, ut si quis novam Ieῆcnia, rogatu tum se esse osten Jerit, togatur ham proponere, collo in laqueum inserto. Quod si legem propositam populus approbat suasor discedit illaesus. Sed si lex repudiatur, suasor strangulatus laqueo interscitur. Hujus periculi ma
gnitudine deterrentur cives, ne novas leges ferant, quare & veteribus majore reverentia & studio obtemperant. Ac multis seculis una tantum nova lex apud eos lata esse dici,
tur. Cum enim legem c ita haberet de talione, ut si quis alteri oculum effoderit, vicissim sibi oculum erui patia exit nec mulctetur pecunia: Quispiam unicum oculum hab uini
28쪽
, , ti minitatus est, se oculum ei effossurum esse. Motus hae, , comminatione is, quium eum habebat Oculum,ae reputans, , , quam misera in eoecitate vita futura esset, venire in conei , , nem ausus ad dis luadendum novam legem, ut si quis oculum, , effoderit alicui habenti unicum,uicidiim sibi utrumque oeu- , , tum erui patiatur, ut aequalitatem calamitatis poena efficiat. , , Hanc a junt Locri unicam legem inde usque a ducentis anis, , nis latam esse . Quin & Lyeurgus,' ut aeternitatem legibus suis daret, ju- yrejurando obligat Spartiatas, de ejus legibus mutaturos, priusia quam reverteretur, dc simulat se ad oraculum Delphicum proficisci, consulturum, quid addendum mutandumque legibus videretur . Proficiscitur autem Cretam, ibique perpetuum exuli una abjicique in mari ossa sua moriens jussit, ne re latis Lacedaemona , solutos se Spartiani religione jurisj randi in dissolvendis legibus arbitrarent ut , , ut refert Jusin. lib. I. Soloni item promulgatis legibus, essentenses jurejuram Iodo adegit, ut eas centum annos stabiles esse paterentur. Plutarch. in Solone. Denique apuὸ AEginetast cautum erat, ut qui novae conis udendae legis occasionem daret, invisus & execrabilis fieret omnibus. Alexand. ab Alexandro lib. 6. geniat. dier. cap. I . fol.
necessitate su se eptam correctionem mutationemque legum prohibent. Quid enim impediet, necessitate ital exigente,&evi- ildente mutationis utili late elucente, Ve teres leges, minus praescr- Pm a Nn aequas mutariὶ Tunc enim locum habeat omnium publica- m- x . rum prima ac praecipua lex: Salus populi stuprema lex esto. Unde rςcti sod. de R .c.s v. 17. Nulla tam sancta lex est quam no oporteat urgente necessitate mutari. consentit huic rei auctorita Ulpiani in L 24f. de consi princ. in rebus novis constituendis evidens este utilitas debet,ut recedatur ab eo jure,quod diu aequum visum
29쪽
est. Utilitas autem evidens sic in telligenda: ut si lex, aut conlueis tudo, nisi eorrigetur,paulatim esset corruptura jus naturae, quoa immutabiliter retinere oportet. Oidendorp. i praefat. classi de ord. jur. reg. q. Quod si vero nulla utilitas manifesta,vel eausa legis a rogandae probabilis est,contra ossicium boni Principis faetet,si l
gem abrogare velit. Bodin. lib. l. de Repub. c. 8nam. 87. videm uia
sane multa per Imperatorem Iustinia uum in Codice & Novellis
constitutionibus, propter varias negotiorum ac rerum circumstantias mutata est e, sicut ipse Iustinianus de emend. codicis fui, σseeunda ejus edit. f. 2 fatetur, quod quaedam ex emersis postea faelis aliquam meliore consilio permutationem, vel emendationem desiderarint. O f. q. Hoc nemini dubium est, ait, quod si quid in posterum melius inveniatur, & ad constitutionem nece Glario sit redigendum,hoc a nobis & consti tuatur, & in aliam eo, regationem reseratur, ui Novellarum nomine constitutionum significe tu . . Rursus in Recessibus Imperialibus, constitutiones juris civilis saepe antiquantur, mutantur & corriguntur, ab Imperatori- bus subsequentibus. Lex siquidem ad humanae naturae varietatem, & quod semper venit,moderata est. Quid enim stabile inter homines, & ita immobile, ut nullum patiatur mutationem, ἔcum omnis noster status sub perpetuo motu consistat Nest. I. c. a. a princ. O lib. a. seud. tit. 2 . qtraefuitprim. caus benefici amit. quia natura novas deproperat edere formas, potest multis modis Contingere, ut aliae emergant causae &c. Quid igitur prohibebit, justas leges hominum arbitrio atque voluntate constitutas, pro ratione dc varietate temporum, personarum, rerum indigentia, locorum, & aliarum circumstantiarum, gravi judicio & consilio antegresso juste mutari,vel saltem corrigit Sie etiam Thomo lib.
24 2. quasi . 9 T. art. I. docet, legem etiam iustam duplici t de causta. mutari posse. I. ex parte rationis, quoniam humanae rationi naturale elle videtur,ut gradatim ab imp Erfecto ad perfectum per veniat , quod manifelium est in scientiis speculativis, cujus prim inventores quaedam imperfectiora tradiderunt, quae tamen suc cessores eorundem postmodum magis magisque perscccrunt
30쪽
Ad eundem modum etiam in disciplinis practicis, primo leges
quaedam rudiores inventae sunt , quae tamen postmodum hominibus magis magisque excultis,in Ieges meliores permutatae sim . Sie olim apud Graecos lex erat, ut mariti uxores certa pecuniae summa sibi emerent; apud Cumas texerat de coede, ut si accusator multos induceret testes ex propriis agnatis, reus proclamare tur is,qui accusatur. Postmodum vero leges hae mutatae fuerunt. a. ex parte hominum, quorum actus lex mensurat: Homines siquidem, si conditione varient , dc mutentur, leges quoque recte mutabuntur, quia secundum diversias hominum conditiones diis versia iisdem expetunt: sic si populus esset moderatus,communi que utilitatis studiosissimin,rectὸ per legem sanciri posset, ut pe- nes populum esset jus ereandi & eIigendi magistratum. Quod si idem populus paulatim depravatus, suffragium suum venale haberet :&in magistratum homines flagitiosissimos eligeret, recte jus creandi dc eligendi magistratum adimeretur,& ad paucorum bonorum arbitrium redigeretur. Hactemta ille Sed quid multis i ipset Deus ex his,quae in Vet.Testamento I statuerat, nonnulla mutavit,& remisit in Novo.
Et Soson Atheniensium t Iegislator designatus, primur iom um Draconis leges,praeter illas,quae de coe de erant, propter asperitalcm magnitudinemque poenarum abrogandas curavita . Una enim fere omnibus mors poena definita erat: ut etiam qui otii damnati essent, capite mulctarentur: & eis, qui olera aut fructus surripuissent, idem supplicium, quod speculatoribus aut ii micidis, constitutum esset. ob quam eausam Demades dicere Iebat: illas non atramento, sed sanguine fuisse scriptas. Plutarch.
Refert Polydor. Vergil. lib. n. Disor. Anglic. In vit Henris. I. III Reges Anglicos initio principatus sui, vel novas leges ex usu Reipub.tulisse,vel veteres emendasse ves etiam in totum abrogasseis, quas populus inprimis iniquas, Sc se praegravantes existimarito, nonnunquam antiquatas , etiam in pristinum usum reV east .
Negari sane non potest, quod longe feliciori sit ea Respub. ig