장음표시 사용
131쪽
de suisse arguunt supra p. 36 sq. proposita. Fortasse qui busdam collegiis liberis adhuc civibus rem publicam habere ConceSsum est, quam postea, cum collegia sine publica auctoritate institui desiissent, omnibus collegiis licitis attribuerunt, ut diximus, imperatores; qua ratione ius here ditatum acquirendarum acceperunt. Ius collegiorum minus pie separatim explicatur; in summa enim non multum dissert in privatis negotiis a iure ceterarum universitatum, quod plene tractavit Dirksenius in libro docto sane et laborioso liber den ustanditer misi Personen ac romischem Rech t. quod vero ex iure populi Romani aliarum universitatum iura colligere nunquam dubitavit, non minime imminuit egregii libri utili- titatem. Populus enim plena iura privata nullo privilegio adeptus est, Sed suo iure semper habuit. Ne municipiis quidem, quae ex foederatis civitatibus originem cepisse notuin est, ius privatum datum est privilegio, sed relictum ademto iure publico. Nunc de singulis videamus. - Res Commune S, Rrca communis collegii memorantur a Gaio l. l l quod cuiusc. et alibi saepissime, praesertim in inscriptionibus . Dona quae sodalibus sacrorum collegiorum osse rebantur, plerumque dedicabantur Deo et collegio eius: Grui. 35 5. Soli invicto et sodalicio eius'. Oreli. 223. . lovi O M. et collegio V. Inveniuntur etiam servi collegiorum ' l. 25 de ac tu heredit. XXlX, 2. servulmunicipum vel collegii et decuriae. Oreli. 2886 Eutyches collegi magni Larum et imago Antonini Aug. Ser. actor. λ'. Ius manumittendi collegiis in m. Marco l. 3 r. h. t. XLVII, 22. l. 93 j x de 'eg. III. rello 3913.
Dirksen l. c. p. 127. Alia exempla habet Marinius ait p. 95 a. Notissimi sunt sanorum servi Varro de . . Illi, 3. sed iide
y Unicum quod noverim exemplum in lapp. servi collegii.
132쪽
CLXlX CLXXV p. Chr. primum tributum est i cs.cit. l. 1 D. de manumis s. quae Serv. ad uni v. XL 3. l. 25 cit. l. n. de lib. universit. XXXVlli, , ubi rubricam attendas in titulis vero reli. 246l. . Velatius accensorum elatorum . Ganymedes δ' Fabr. p. 32, 276. P. Monetius soc. l. Philogenes, reli. 30 19. Fabricius Centonius collegiorum lib. Chresimus η, oreti. 3020. L. At illo Galatae faci russ. lib. - Neque carebant iure patronatus, D. de manum quae Serv. XL, 3 Quar hi quoque legitimam hereditatem sibi indicabunt. I. 0 D. de in ius Oc. l, 4. Qui manumittitur a corpore ali quo De collegi vel civitate, singulos in ius Nocabit, nam non est illorum libertus; sed reipublicae honorem habere debet. Denique neque os Se S Sio neque Sucapi negatur collegio, ad exhib. X, 4 Et possidere et usucapere posse municipes constat, idem et in collegiis ceterisque corporibus dicendum erito quanquam diu de hac re varia verunt Ct et adhuc contrarium sensit Nerva lius, qui pater erat Imperatoris, 22. l. 2 D. de ac tu poses. XLI, 2. - Memorabile est in Strumentum mancipationis quod ad collegium aliquod spectat: Oreli. 4974 λδ. Locus sive is ager est, qui est iu via Appia - - - in praedis Iuliae Monimes et sociorum, locus, in quo aedificata est schola sub por licu)consacrata Silvano et collegio eius sodalicsio , mancipio
Quanquam iam a Varrone v supra p. 1l9. societatum liberti nominantur uua de re vide Savigia Syst. II, p. 286 287. Nota nomen a collegii appellatione ductum ut saepe in municipiorum libertis. Idem apparet in P. Monetio, societatis monetalis liberto. Varro L. L. Vill, 3. y rellio suspecta est; et mira sunt duo nomina unius hominis, quae et in uxore Fabricis Centonis Arethusa apparent. Potest tamen defendi. ' s. eiusdem anal epigraph. in ind. ecl. Turic aesi. 1838.
133쪽
acceperunt β immunes et curatori et ileps universa collegi eius Iulia monime et inocis eius sestertio nummo uno donationis causa, tutore C. Memio Orione Iuliae Monimes, et ad eum locum itum actum aditum ambitum Sacrificia sacere vesci, epulari cita diceat quandus is collegius staterit. Mancipio accepisse Omnes Sodales coniunctim permirures est meque cum antiquo mancipandi usu conciliari potest si Sed haec sormula posterioribus temporibus semper in donationibus ponebatur, etsi nulla mancipationes in tercedente, ut inania Verba tum quoque usurparentur, cum mancipati ne cogitari quidem posset Idem ita iij in stipulatione usu venit, quod discimus reliquiis lautionisap. Spon. his c. l. I ad tollegium aliquod sine dubio
ciat X D unden in locum . . . . si facta non fuerint, eadem condicione sequantur aliud collegium. Stipulatus est T. Flaviu . . . . spopondit curator et populus Poena autem in eam rem esto, ut si quod cautum est Onias sum uerit, collegium poena teneatur ut etc.
Quod attinet ad ea, quae mortis causa capiuntur, D. Marcus, qui idem collegiis manumittendi potestatem Vedit, permisit eis legata accipere, quod Nerva in p. dederat municipiis r.
3 Sententia requireret locum Om alter locu mancipi acceperunt. ' Actus enim legitimi collegiorum per actorem fiebant. Dii ksen l. c. p. 28. s. l. 1. in . . de ac tu. Oss. ni enim consentire non
yy I p. XXIV, 28. Gluc Comm. XXXIX, 29-432. Dirksen
l. c. p. 33. 1l0., qui civitati legatum per vindicationem Plinii tempore dari nondum potuisse essicit e verbis eius epp. V, 7. nec heredem institui nec praecipere posse remp. constat, mir errore loquitur enim Plinius de legat per praeceptionem, quod neminem capere posse nisi heredem institutum omnes norunt. - De deicommissis V. eundem DirkFen. p. 13l.
134쪽
I. 20 . de reb. lib. XXXIV, 5. Cum senatus tempor bus D. Marci permiserit collegiis legare, nulla dubitatio est, quod, si corpori cui licet coire legatum sit, debeatur; cui autem non licet, si legetur, non valebit, nisi singulis legetur hi enim non quasi collegium sed quasi certi homines admittentur ad legatum δ'. Legatorum collegiis datorum exempla frequentissima sunt ita legatum collegio subrorum relictum l. 93 leg lli δ' et in permultis lapidibus quae legata plerumque sub modo dantur. Ita Grut 322, 4:hCaput ex testamento Cetraniae Severinae Collegiis den-drophororum, fabrum, centonariorum munic Sassi natis HS sena milia n. dari volo deique vestrae collegi uti committo, uti ex reditum S. quatern m. n. Omnibus annis, oleum singulis vobis dividatur sqq, - Multo maiorem
difficultatem habet iustitutio collegii loco heredis . Nam de legitima hereditate ab intestato, quae in collegio cogi
tari non potest nisi ex iure patronatus ' nunquam dubitatum videtur, ex quo collegio manumittere permissum est. Hereditatem autem ex testamento ne municipia quidem
Plinii Secundi v. not. 7 et Ulpiant XXII, 5 tempore
capere poterant, ut multo magis idem de collegiis obtineret. Quo iure eum civitates postea ab Imperatoribus afficerentur i, nihilo magis collegia admissa sunt l. 8 C. de her inst. a. 290): Collegium si nullo peciali privilegio sub-
' Nam rati iuris, propter quam collegi illicito legatum non dabatur iis, qui mortis tempore in collegio erant, ea erat quod incertis personis legari non potuit Gai. II, 238. ' s. l. de iur et facti ign. XXII, 6. l. 1 C. de Iudaeis , . Dirks. p. 141. Fideicommissum templo datum habemus in l. 20 o D de anu leg. XXXlli I. collegi templi in . 384 6 D. de leg lli. XXXll. ' Posterioribus temporibus collegae interdum in bona sodalis desuncti succedebant ab intestato, de qua re Vide Dirks. p. 99. ' l. 12 C. de her inst. VI, 24. Gluc l. c. p. 434 n. 53. Dirks.
135쪽
ntamn sit, hereditatem caper non OSS dubium non est.
Neque ustinianus in consi de incertis personis ' quidquam mutavit, nisi quod hereditatem iis, qui in collegio
tempore mortis invenirentur, aequis partibus distribuendam esse praecepit. - Sed etsi collegia suo iure hereditatem capere non potuerunt, erant tamen quaedam exceptiones; collegium heres exsistere potuit
I ex speciali privilegio l. 8 . it. Quo ex parte saltem reserri possunt ii qui secundum Ulpianum XXII, 6 heredes institui possunt δ, formula dedicationis Deo
et collegio eius collata. Il ex testamento liberti. Cum enim collegium iura patronatus haberet, libertus in testamento iaciendo neque praeterire id potuit neque instituere; quod erat iniquum. Itaque eodem ut videtur Cto, quo ius manumittendi civitati datum est, cautum est, ut testamento a liberto heres institui posset ' Quod in collegiis etiam usu venire debuit, etsi auctores tacent. III. Cio Apronian fidei commissam hereditatem civitati capere permissum est Φ, quod num ad collegia ex tendendum sit, etsi omnes consentiunt, iure dubitari potest. IV De bonorum possessione ait Ulpianus I. 3
4 D. de bon poss. XXXVII, Ici A. municipibus et s0cietatibus et decuriis et corporibus bonorum possessio agnosci potest proinde sive actor eorum nomine admittat Sive quis alius, recte competet bonorum possessio. Sed etsi nemo petat vel agnoverit bonorum possessionem Omine municipii, habebit municipium bonorum possessionem
praetoris edicto. quodsi ita collegi omnia praetorio iure' iit C. VI, 48. coli. Glue l. c. 439- 442. Savign Syst. li 307. η' vide Dirks. l. c. p. 37. Gllic l. c. p. 442 sq. ' Dirksen l. c. p. 138. 39. Gllic l. c. 26-428. Ulp. XXII,
136쪽
ad hereditatem admissa sunt, quam civili capere non potuerunt, ad inanem sormam res redigetur neque privilegiorum quae Supra commemorabantur ulla ratio reddi poterit.
Ubi vero adhibito alio loco itidem Ulpiani β dubitavisse
cognoverimus iuris auctores, an corpus huiusmodi eorum bonorum, quae hereditatis petitione posset vindicare, possessionem accipere deberet, movet enim, quod consentire non possunt, illam legem ita interpretabimur, corpus tum cum hereditatis cuiusdam puta liberti capax sit, bonorum p08Sessionem posse agnoscere quod comprobatur verbis proinde sive actor sq. 7.
Exempla igitur heredis instituti municipii eo tempore quo capax non erat l. 30 D. de vulg. et pii p. subst XXVlli,
facile reserri possunt ad exceptas causas collegi axe, quo
etiam videntur pertinere lapides hi Oreli. 4080 collog tum stibi sum Ursioni Secundi si qui facultates suas coli egio)reliquit. Mur. I 6 l coli egium fabrsum Sp. Atilio Cereali qui rem suam coli egio reliquit et si qui praeterea
similes reperiuntur. Denique haec accepimus de poena eorum qui in collegio illicito sunt l. 2 D. de ex tr. crim. XLVll, II. Sub praeteoetu religionisse coetus illicitos nec a veteranis tentari oportet. l. 3 D. h. t. XLVll, 22. Collegia siqua fuerint illicita, mandatis et constitutionibus et senatus consultis dissolvuntur; sed permittitur iis cum dissolvuntur pecunias commune inter Se partiri. s. I. 20 D. de reb diib. - D. ad . ut maiest XLVill, d. maiestatis crimine tenetur is, cuius opera dolo malo consilium initum erit quo coetus conventusve sat I.
137쪽
D. h. t. Quisquis illicitum collegium usurpareri , ea poena tenetur, qua tenentur, qui hominibus armatis loca publica re templa occupasse iudicati sunt. - Id est poena legis Iuliae de maiestate, quae contra eum quoque Scripta erat, cuius opera consilium initum erat, quo armati homines in Urbe essent locave occuparentur, v. l. Icit. Itaque qui in coetu illicito erant, discedere iubebantur, non puniebantur, nisi quod extra ordinem ' interdum castigati sunt contra coetum eiusmodi constituisse capitale erat. Quod significari quoque verbis Ulpiani quisquis sit citum collegium usurpaverit cum res ipsa idem iacit, tum Graeca interpretatio: ὁ παροινοαον ποιων συστημα. Idem sere evenit in alio loco, quem ita exhibet cod. Florentinus: l. D. de oss. praes urbi I, 2. D. Severus reScr psit, eos etiam, qui illicitum collegium coisse dicuntur, apud praefectum Urbi δ' accusandos. Quod enim ibi legitur collegium coisse haud scio an Latinum non sit movet praeterea accuSatis, quae vix cadit in eos qui collegio illicito intersunt. Quare praeserenda est lectio vulgata collegium coegisse, quam opportune firmant Basilica: οι Θέμ ιτα ποιουν-
τες συστηματα. ' Nam prima lex in uitulo te extraordinariis criminibus collo
' In provinciis apud praesidem . 1 D. h. t. XLVII, 22. l. ID. de ossi praes. I, 8. Dii ksen l. c. p. 72.
138쪽
Absoluto libro de sodalitatibus et collegiis, quae sue
runt apud Romanos, reliquum est ut de ordine eius et ratione quaedam adiiciamus. - Rem sodaliciariam nova explicatione indigere aequi, opinor, iudices haud negabunt; si qui negabunt a nobis persectam esse, tantum abest, ut eos inter malignos censores habeamus, ut lubentissime iis ipsi assentiamur. Ea enim natura est rei sodaliciariae, ut perpetuam interpretationem vix recipiat; ita radices egit in totam rem Romanam. eneant itaque ii, quorum de hac re iudicium est, cum in omnibus rebus scriptoris esse, quid tractare velit, quod ipsum novicii quidam critici libenti animo bliviscuntur, tum praesertim in iis rebus tractandis, quibus termini sunt aut ex arbitrio statuendi aut nulli. Equidem hac fere ratione mea disposui, ut ad rem Romanam illustrandam omnia ita converterem, ut et abstinerema collegiorum quae tempore divisi imperii sui sorma lane singulari et tantum non servili et praetermitterem, Si quae videbantur ad rem municipalem sacramve potius pertinere quam ad publicam civilemque rationem. Quod ut recte institutum esse arbitror, tamen non ita observari potuit, ut Omittenda ista nunquam attingerentur. Ita quae prim Capite exposuimus de sodalitatibus Sacris, earum cum recivili coniunctionem exhibent, eam partem quae est de sacri Ripsis, iis relinquunt, qui his annis eo ingratio eaque doctrina rem sacram Romanorum tractaverunt, ut non Sine
iterata consideratione descendendum sit in arenam, quam obtinent viri, quales suntsueruntve lausen, Ambros ch, Me rhel. Deinde cum ageremus de cura publica collegiorum coercendorum et quae licita essent, quae illicita explicaremus, factum est, ut alia quanquam aliena tamen ex consilio nostro apta
reciperentur, alia nobis invitis sponte se insinuarent. Deni-
139쪽
que quominus de forma collegiorum eadem ratione ageremus, qua de iur collegiorum Scripsimus, neque operis nostri ratio impedivit, quum id quod posuimus collegium esse instar municipii, ex forma collegiorum maxime comprobetur, neque Dirksenii in huc res posita diligentia quae
etsi laudanda est, tamen multa sunt, quae addas, Sunt etiam, quae corrigas. Sed duabus ex causis actum est, ut enarrationem harum rerum maxima ex parte persectam reponeremus. Primum cum Videremus contineri ea nullas res
nisi minimas et abiectas de populo et plebe collegii, de immunibus, de decurionibus et magistratibus, de partibus collegiorum decuriis et centuriis noluimus neque lectoribus neque nobis ipsis putida diligentia molestiam creare. Cui
accessit, quod non placebat peram navare, quae maximam partem frustra collocata erit, cum pleno inscriptionum Romanarum corpore edito multas difficultates, quibuscum nunc luctamur, nullo negotio expediemus; quae nunc iniquo a bore imperfecte eruuntur, uno obtutu complexi . Forma
collegiorum brevius ac plenius explicabitur, si res collegi a jria in corpore inscriptionum Romanarum ita tractabitur, ut Boeckhius in Graecis facere solet. Sed quousque illud desiderabimus Icellermannus morte interceptus est utinam in eius locum succedat vir egregius Ialinius Gryphis Wal-den Sis, cuius Sub auspiciis, cum noster esset, haec Scribebantur.
140쪽
Adiicere licuit tabulam, quae legem collegii Dianae exhibet. Inventa est Lanuvii citia- Lavinia a. 18l sub ruderibus balnei publici, cum ipsis, quibus adfixa suerat,
serramentis, in tabula marmorea saepe fracta, longa septem palmas iam tribus unciis, alia tres palmas unciasque decem ex hodierna mensura Romana. Inscriptio ipsa supra ex
palmas uncias octo, infra e palmas cum una uncia O Cupat. Edidit eam, ut diximus p. 81 not. II, primus attia. I 825, deinde post decem annos ex eius thro repetita est a Clemente Cardinati. Nos secuti sumus attium, addidimu autem nostra Supplementa, cum lapis praesertim in utroque margine aliquot literis mancus sit, tu distincta ne quem fallere possent. Denique ut idem nostram liberaremus, addere placuit minima quaeque, in quibus a Ratti discessimus: col. I, v. 1 ait ΡΛ. Ν. l. nos
funera i in; ibidem R. COLLECIVM, nos collegium v. 29 R. IUS, nos sing. num mus col. lib. 2 R. OMlΝΛVΕ-RlΤ, nos nominatus erit; v. 3 R. DEFUNTVS, nos δε- functus v. 4 R. ΝlQVlΤΑΤΑΕ nos iniquitate v. 22 R. CESS. nos gesserit; v. 29 R. S. XX. . . nos HS XX n. denique v. 32 R. BALldilo, nos balineo.