Artis gymnasticae apud antiquos celeberrimae, nostris temporibus ignoratae, libri sex. In quibus exercitationum omnium vetustarum, genera, loca, modi, facultates & quicquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ...

발행: 1569년

분량: 290페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

sone. Vertiginosa passio unde oesatur. I oci. Vertiginosos gellatione Gai.Tral. & Aet. curabant. II 6.a veredus erat vehiculi specier. II 6.a Vesticae lapilli optime. laltatione extruduntur. 9Ο.f. 7 cViae apud veteres graecos quae sint. 8o dVigilιae sanum eorpus conseruant. 3 cV igilia loborantes lectica ut possunt. Ir έ.d Viperarum morsibus tibiarum moduli prosunt, ut Gellius resint, se apud Theophrallum inuenisse. I Io.3Virgo fons tactu erat tueundissima. I '.b Virgines secundum Platonem sunt in gymnastica bellica exercetidae. I .d Viri tantum apud antiquos accumbebant, non mulieres. ιυ.d Viri apud antiquos quo nam modo accum

Viri nomine quid intelligat hie auctor. 8s.b Viri sunt setὶ omnibus motibus apti. 78.d Visus debilitati,& obscuritati gestatio retrouersa sicis secta, Avicen. autnore,c5seret.

Vitruvius floruit aetate Caes. Au. ro. e. eius autoritas apud antiquos parua fuit.f. Vlceribus quiete curandis stare & sedere aduersantur. 49.b Vlceribus internis Coel. Sc Cel.authoribu . deambulatio remissa, & molliter facta prodest. Ioo.dVnctione qui nam uterentur. II .eVnctionis materia quae fuerit. I x.b Vnctionis finis. 32.c actio post balnea quid prestabat. 12.eVnctio ab antiquis quomodo seret, est insertum. 11 sVnctionibus in multis exercitationibus antiqui utebantur. dc qua de causa. 8'. a Vociferationis pub. eeriamina, re victoribus praemia suerunt instituta. ss. Vociferatio quo nam modo fieret. 14. a Vociferationis finis est multiplex. 1 f.e Miseratio quid sitirc quid esticiat. sq. e. s.f. IC8.e Vociferat:one quomodo. quando debemus uti di vitare. IO'. d. e

8.e Vocii abscisso quomodo a Coelio Aurelio

no curaretur. s.c.d

Vocis species sunt sex. Io8.e Voci ex humiditate r/ucae voci stratio suς.

currit. IO'. bVoci vel nimia loquela,vel nimio clamore, vel siletio male Labenti vocist ratio Lia

uenit. ov.b Vox quomodo corrumpitur. 1o'. e Vomentes voci seratione iuuantur. 1 3'. avoraeitas immensa, seneca Ac Plutar. autoribus multas nouorum morborum species hominibus genuit. a. bVrinae corpus exinaniunt. IcVrinae ardor excursu augetur. 96.b Vteto conuulso ambulatio calcibus incumbendo facta prodest. IOI εXystarea quis nam esset. xx. e

Xysti de xysta quid essent in gymasio.

Aer chirismus quomodo sereti ibid. quid sit. ibid. Ace M li rasino cellae utebantur, ibi.b.73.dro id graecos quid sit. y.b quid significet. s3.b. I. d. eius

. . -λιων quid significetis 3. b.73.reius utilitas lo6. s. de insta. -ά- uid sit. II .sI3.d vox est antiquissima, ac den dari significat. 8.a- λ-nde dicatur. III alαιωδεσιν is gymnasum Athenis quid sus

46쪽

ARTIS GYMNASTICAE

LIBER PRIMUS

V AN DIU Homines paucissimis rebus conten ii lautas mensas,& opipara conuiuia non cognouerunt, propinationisq; pdst inductam paulatim consuetii dinem penitus ignorarunt id QEprimis illis cultis extitisse memorlar proditum

est morbi neq; apparuerunt, neq; etiam eorum nomina innotuerunt, sicut usq; ad tempora Socratis distillati inum, quas Graeci dicunt nomen, quo nil hodie stequetius et ignoratum esse tradidit Plato: qua de re tunc temporis medicinae aut paucos omnino,aut nullos usus,millam principia extitisse certum est.quamquaHomerus antiquissimus auctor scripserit Egyptum multas heritas, multaq; medicamenta habuisse. Postqua verb intemperatiliae nefanda lues, quorum exquisitae artes, delicatis lima epularum condimenta, vino-mmq; peregrinae temperaturae inter homines irrepsere, morborum simul varia continub genera succrescentia ad inuenienda medicinam eos coegerunt, qua semper carere prosectb licuisset, nisi humana, vel potiusserinaringluuies omnium vitiorum soboles eius usum omnium maxi inὰ necessarium effecisset. Medicina verb tametsi primo illo ortu rudis admodum inculta* fuerit, quando prisci illi ut Herodotus, de Galenus C referunt) aegrotos palam exponebant,ut unusquisset, quod Vtila, atq; experimentis comprobatum habebat, alterum edoceret: nosterioribus tamen saeculis ab Asculapio Epidaurio cognomento apud Cyrenaeos medico mirifice ex ornata sui Sc mi asi ex rustica urbanae, δί cocinna reddita : quam tamen omnino perficere is nequaquam potuit quippe qui Glis morbosis, ac languentibus operam nauans id untini semper corandi studium habiti tisanorusti curam aut ullam esse ignorauit, aulaeam Prorsus contempsit: quod postea liiccesseres illius intelligentes a leb existi

matione dignam reputarunt, ut medicinam sine hac totam mancam, tiui.

loq; modo persorum esse posse perspexerint. Atq; hi fuere primi Hero dicus Selymbrianus, & Hippocrates eius discipulus,qui curatiuae momborum medicinae coseruatoriam valetudinis partem serὰ circa sana dun-

A. taxat.

47쪽

LIBERinat corpora satagensem addere ussi sunt, arbitrantes non minus prae- charum,atq; artificiosem opus este sanos homines a morbis pnecauere, Dquam illoν iam implicitos liberare: unde medicina, quae antea semper quasi virgo suetat, praegnans ab illis reddita fuit, quandoquidem prius solis cura iis aegritudinibus, tum sanis etiam conservandis praesecta est, An totam eam medicinae partem, quae & ad sanos, & ad victus rationem spertinet ex tabellulis,alijsite donalijs, .Esculapij templo dicatis Hippocrates conssauerit: an vero solam in cura lis morbis versantem clinicem' Vocatam,quemadmodum Varro, Strabo,atq; Plinius credidisse videtur, , mihi plane compertum no est: nisi quod cum fuisset mos liberatos morbis in templo eius Dei,quid auxiliatum esset,scribere:Isque a primis illis temporibus usque ad Antonini Imperatoris aetatem perdurauerit, uti prae riteris ex tabella marmorea Romς in Asculapi j templo in insula Ti, herina inuenta,& usq; ad hanc diem apud Maphaeos conseruata intelligere ilicet,in qua graece hqc latino sermone reddita leguntur

reddidi veniret ad sacrum astare, s genua fle

ctere a parte dextra venirre ad leuam, ueponeret quinque digitos super altare,s eleuarer manumis, poneres DFer proprios oculos recte vidit populo prasentcsgrainulante, quod grandia miracula ferent sub Imperar ore nostro utonino L v c 16 assecto lateris dolore,& desperato pactinistis hominibus oraculum reddidit Deus,

- Veniret,& eX ara tolleret cinerem,& Vna cur Vino commisceret,&poneret supra latus,

Conualuit,& publice gratias egit Deo:& populus congratulatus est illi

48쪽

A SANGUINEM revomenti Iuliano desperato si ominibus hominibus ex oraculo restondit Deus, Veniret, et ex ara caperet nucleospin m cmnederet una cum meste per tres dies,

conualuit , misenspublice gratias egit praesiente populo. V A L E RI O Apro militi caeco oraculum reddi dit Deus, veniret & acciperet sanguinem ex gallo abbo admiscens mel,& collyrium conficeret, & tribus diebus uteretur supra oculos &Vidit,& venit,& gr

tias egit publice Deo:

Cum licetne ita essent verisimile fit selam remedioru cognitionem potuisse ab Hippocrate inde excerpi,& sub certis regulis, ac rationibus constituta ad artis formam prouecta esse: certus sunt tame sapientis limuseneni non casu ullo nec fortuna, sed diuinissimis illis,qbus pollebat ingenij viribus, ac disciplinis sicuti cςtera omnia, ita & hac inuenis te inueta excoluisse, necnon curatiuae adiunxiste: In quibus medicinae partibus non ideo veteres illius paretes minore laudem meretur, q, plurimi se rint morbi, quos nec ab ipsis cognitos, nec curandi eos modum indic turn esse consten, quoniam non veterum Isnauia, aut rerum imperitia illud effecerunt, sed potius infin ta gulae blandimenta, inexplebilis libido, immensaq; Voracitas, quibus, ut sapienter disputauit Seneca & postorsum Plutarchus, nouae morborum species genitae sunt, adhuc l: quotirile gignuntur,quarum aliae serb,alῖς nunquam medelam receperuntisic namq; pueros, & mulieres post Hippocratis aetatem podagra exercere .ccepit, sic uiuete Pompeio,atq; Asclepiade aquae sormido, seu hydrophobia Aristoteli, antiquioribus haud nota, nec non elephariasis AEgypto familiaris sese primo demonstrariit: adeoq; tarde medelam receperunt, ut Scribonius Largus, qui Claudij imperatoris tempore Romae medica artem prosessus est, scripserit neminem ab hydrophobia usq; ad tempora sua liberari visum;& si Apuleius Celsus in Sicilia. ubi plurimi fiunt rabiosi canes,ortus ad eum morbum antidotum quandam composuistet, Barbarusue quidam in Creta naufragio appulsus se eum Hyenae pelle qd Aetius quoque de alijs retulit curare gloriaretur ; sic Cornelij Celsi tempestate quaedam ex naturalibus partibus carne prolapsa, & arente intra paucas horas expirauit ut nobilii limi medici neq; genus mali,neq; reme diu inuenerint. Sic Plinij aetate meningra,stomachace, & scet Urbis taria . . R ij tudia

8. Sympos, proliuis. Cap. 17 r. Lib. 2.

cap. 62.

49쪽

ε. De locis

asse l. Libro. .de

abstinetia ab atalibi

tudInes nostro orbi aduenae natae sunt, sic multis olim circa mare rubrii Daegrotantibus dracticuli quidam, ut Agatarchides apud Plutarchum rorialit,parui crura atq; brachia edentes apparuerunt, 'qui quamprimum tangebantur illico refiagiebant,musculosisq; partibus sese includentes intolerabiles inflammationes,cruciatusue pariebant, quod genus morbi se ab aliis audiuisse,sed neq; naturam eius, neq; generationis ratione cognouisse fatetur Galenus.Sic quidam ab urinae dilucultate multo tempore detentus tandem paleam hordeaceam internodia habentem minxit . sicEphebus Athenis serpentem pusillum pilosum & plurimis pediabus stitim ambulantem multo cum semine eiecit: sic Timonis Aviain duobus singulorum annorum mesibus in Cilicia delituisse in cauernis, laq; respiratione quod vivetet,cognitam esse tradituri sic in Meloniis signum cuiusdam assectitanis hepaticae descriptum est, qua quicunque occupabantur,domesticos mures diligenter obseruabant, ac prosequebantur. sic Crateri medici seruus reserente Porphyrio nouo quoda mor Ebo captus fuit, ita ut carnes elus ab ollibus abicederent: sic temporibus nostris execranda illa gallica , & pene exitialis lues uniuersas regiones vexare coopri: ut nullo pacto illud, quod vel posteriorum hominum culpa, vel fortuna aut Deo ita volente contigit, Hippocrati crimen alim e debea a quo cum duae iam prςdichς medicinae partes ad summam per sectionem prouectet suerint, diuinis eius manibus immortales semperlabend sunt grati . Ampliusq; illud aeternae memoriς mandandum,

quod ambae medicinae partes sicuti diuersie reuera sunt, pariter variet no mina habuerunt alteraqtie προφυλακτικου siue ομι n, altera πιυτικα nuncupata suit vocabulis quidem his tum ab opere, tum a re circa quam vorsantur, acceptis, qilae quoniam sapienter, atque vered 'promptς suerunt, nullam unquam apud ullos mutationem susceperuta quemadmodum etiam usq; ad Pollariora .rum' ra haec inueterata per mansit inter medicos consuetudo,ut omnes duas medictive partes pria marias essiciant, alteram curativam, alteram conseritativam nuncupan F tes,quas ob id communi medicinet nomine plerunctue comprehendiit, quoniam curativa, qu. e primo ob maiorem neces litatem inuenta fuit, id nomen adepta est, quod conseruatiua quoque ei postremo adiu cta non modo obtinuit, verum etiam apud nonnullos tantam auctoria talem adepta est, ut iudicauerint hanc solam medicinam veram appellari debere : illamincertam falsam, meramue hominum alios decipere stu dentium imposturam existere, nepe quae nudis coniecturis infirmi sucargumentis prim . ad cognostandos morbos utatur: deinde inca re onmes sertuita remedia, incognitaque medicamenta . vi plurimum adhibeant,& demum tam In iudicando quam in curando non raro sati: tantur, quos tamen in grauissimo errore verseri facilinae cognoscent ,

50쪽

K qu cunq; humanas calamitates morborumque In in Itates, quales

idest Medicἰnc scientiam hominibus salutiferam esse, patens cIus usus attestatur, & ideo hanc e coelo delapsam philosophi merito praedicant, siquidem cum naturae nostcie imbecillitas, tum morbi quotidie iliciden B tes P hanc corriganc. Itaq; nos fim iustitiae ronem superioribus regibus

consbna obseruari pr cipientes,humanitate nostra madamus vos in reliquis temporibus ab omnibus senatorijs ministerijs immunes vivere. De conseruatiuae partibus, quoitractandum. Cap. II. Vna igitur duς sint medicinae partes una curatilla,altera c5sseruatiua,aut υλιενι Λ nuncupata ; Polirema haec ab aliquibus in tres partes diuisa fuit in προφυλακτικαν . morDOs suturos,& imminentes auertentem, συQuρῆικnr,quq pN- sentem sanitatem tuetur,& αναληπτικαν, aqua valetudinarij reficiuntiar: omnes autem istς, qtramuis ultimo, sicuti demonstrauimus, suerint

inuent , nihilominus x ipsς tantum multorum hominum additamentis splendorem acqui inierunt, quantum vix primi illi inuentores optare ausi serent, tum ob copiam eorum, quae huic parti conseruasiuae adserta sunt, tum oh incredibilem utilitatem,quam non minus anteactis temporibus,quam nunc praestare visa est: Ea porrb, quae ad hanc partem constituendam a medicis excogitata atq; ordinata sunt, quatuor nomἰ-nibus comprehenduntur, quorum singula varias ac multiplices res sub se complectuntur, tot namq; prςsidijs bonam valetudinem conseruari poste a Galeno, ac alijs medicinς auctoribus concorditer decretum suit.

Illa vero su n t τα προσφεροριπατα κυ ρωμενα,τα εἴωθεν προαπι δεντα, τα ποιουμενα, Quς enim exhibentur potulentis atq; esculentis sitie ciborum siue rem torii usum habeant, finiuiitur. Quς exinanitioni

subsunt, sudoribus, stercoribus, sputis, urinis, & alijs omnibus similibus continentur. Extrinsecus accidentia aqua aere,salsugine, mari,oleo,& h uiuscemodi constituuntur. Agenda vero exercitationibus, studijs, vigilijs, somno,venere, ira,cura, lotionibus, talerisque eiusdem generis comprehendunturi, unde nulla res est,nullumve auxilium, quod ad fa- . . A iii nitatem

In Epistol.

graecis variorum.

SEARCH

MENU NAVIGATION