장음표시 사용
671쪽
1υ Comment. numersem Iclicam multo fuit iustior&modestior Aristote Ie liberii
esse patitur.Denique dium Thomas lib. . de R AH litelligimine Principum capit. . Aristotelem multa
μή - antiquis Phisolophis imposuisse,& a si e rit ; relate probat. Sed latius, id praestat Iauellus tractat. . de Platonis politica,&alijs in locis. Si igitur graues rationes sunt, quae Aristotelem non
fuisse inuentorem efficiunt, & nulla quie eum fuisset probet si Graecorum praeterea fides in hiastoria magna ex parte fracta & debilitata est, si aliorum sibi labores tribuere,alijsque, Ut reprehendendi & obiurgandi occasionem habeat, multa imponere solent: quid mirum est, si Ari'stoteli se de huius scientiae inuentione glorianti, ac eam gloriam alijs inuidenti, fides non habetur mi ut semel finiam Cicero in Bruto, omnes artes & inuentas & perfectas fuisse in Graecia ante oratoriam facultatem docet: at Arist. in fine Elenchorum, Rhetoricam se antiquiore
esse concedit; enumeratque auctores Graecos, qui in ea vehementer excelluerunt:ergo si Cic xoni credi mus, om nes Logicae artes ante Arist. tempore&inuentae sunt ,& in Graecia vigue runt.Itaque superiora argumenta probant, prius in orbe inuentas esie scientias , atque artes quam in Graecia: hoc autem ultimum ex Cicero nis auctoritate collectum, eam in Graecia eas
ristotele antiquiores facit. Haec eo dixi pluribus. nequisquam me absque ulla causa hanc Arist teli gloriam denegasie arbitretur..
672쪽
Benedictus igitur sit Deus, qui haec Commentaria una cum quaestionibus in Valenti nae urbis. Carnobio anno is x.in festo Beati Uincent ij Ferrarii Conlataris, Husdem ciuitatis ac Coenobi, quondam filij, nunc autem in caelesti patria aduocati finiri concessit. In ipsis autem quicquid a me ex professo , aut obiter dictum est, 1 anctae Ron ama: Ecclcsiae correctioni submitto. Nec id solum,sed si quicuuam forte per obstitantia contra diui Thomae doctrinam scripsi , omnino
revoco. Nolo enim meas tenebras latae luci praeferre:& quem patronum milit morienti adesse cupio, non audio Vivens contemnere. Oramus autem lectorem, ut apud supremum Iudice ret pro nobis.
673쪽
AFiyraciis. siue intesiectiu agens, quid sit via
Philosophos. pN 7sAb actis intello ου agentis perficitur per abii, Etionem intellectus patibilis. gi Accidens sumitur duobus modis, io 2.multa continet subsicia o 1. Nominaliter, es Participcluitersumptu quiae sit, io consequitur naturam indauidui, tos inaburacto es com creto iuere Accidentia propria habenisuam quidditatem, N: Definiationem essentialem, uinccidentis definitio, i o I .eius esse, i inesse, Io6. desinitio - ρνεhendit ordinem adsubiectum, Ios ccidentium cognitio quomodo potess esseprior cognitione substantia,I ogenera, 63 Actio duplex, a 3. Actio es Passio non re,seddefinitione ἀ- stinguuntur, aes inclisnu definitio, a 40exsunt species, qua etiam vocamtur steries motud. ibid. eius sectione*Deproprietates, biae Amu debet aduenirepotentia, non e contra. η , es notiεν potentia 4 Ada temporibus Dialectica initium habMiti quale sinaequale,proprie γ improprie meipit , I lIAquipiadiuta quia*His. us utilira , 31 AequivocaquasN, I IAequinocum a cabu, si consilio. 1 3
Eetio propria isnatura manat, 27
Aliquid es in aliquo octo modis, x6ς liquid esse bifariampotest istelligi, - natori trobabilem coniis uram praefati x 24 in a
674쪽
Analogorum Hora ad posteriora ordinem habent.' An ressit;q-siostequentissimesensu, , experientia, οπ-plicaturi asAntecedens s consequens in propositione quid'. εχ Antece entia, ct consequentia vocabulaquo pacto accis e. ιδεμArt. arre ad totum perfectim argumentatur quam etaima. It ologus quidsit. A G rgumentationis tractatio, quarenacedat di sentationem definitionis. ΣZ. Argumextatro confregit ex enuntiationibus. 18 quid sit es uotvlm, 8. 39. fax quando erit,6o. bona diuidis r. iu quatuordecies, 66 3 9.bonum materia, is bona ex forma disserunt,es quomodo,63. o argumentum in quo disserunt. Argumentationis bonapracepta. εδ Aristoteles auxit Logicam. Artes diuiduntur in liberales s Mechanicas. Io
Ronum ex integra causa consurgit, I 6,contingitvnst mariis,malum vero omnifariam,
Captiones ex vocibus quinque sunt. Captio is dicto,a parte,ad absolutum, in Categoriis qua ponunturis exclusimur, I c. Is direm,alia reductive collocantur, Categoriasue prima principia decom ab insolati num
Categoria oratio qua sit. - Categorica qua parum ab Hvotheticis di serum, s a
Causarum generasunt quatuor, ese qua . εσ2 araetersacramentalis adsecunda pectam qua ratis r
Christispotinponi in Categoria, Γ γ gnitio nostra quotvlex, asCompositionis via tribus modis stet argumentari. 1ε Compositum tribus modis. ἔ
675쪽
Consideratis ρHma s secunda, 3secunda voeatu' Notio, Intentio,vel Notitia, 76 Conseques sequitux aliquidi quod nosequitur anteceris , ε, Contradieentia definiuntur, Zs Contradictionis definitio. 3IA.
in Contrarietate maxima,quainor requiruntum 22 Contrarietaό triplex. ibid. Contrarium nihil es intellectui .voluntati aut sensui. 219 Contrar a primo modo recipere, es commune omnibus Caregoris 2so. maxime inuicemsse expellunt, x3 s. qua dica
rur. 9 duplicia, is' Coc uersio e reciprocatio deaenitur. 3 24. eius genus duplex.ibia de Conuersione Enuntiationum,ibid de Contusonesimplici i per accidens, ct ρεν contrapositiones in modι 'ιb 4s. quarum figura ponuntur. 3 7 Corpus qua ratione elisub pra amento subsantia ,ribu,
praedicametito quantitatis, 2. εCarporea res sicut habent essentiam,oquantitatem , ita habent dupli.em numerum. Σον
Definitio e 7 necessaria ad intelligenda naturam Diuisionae 3 quid sit,i 28 est duplex.rei is nominis. si causalu tra.
Nam quando erat essntialis, 30 consat genere O i1 renita ibid potest poni loco nominis I ι. quomsdo traia Baturis Topicis, 8ι eius meikiam quomodo inusigas dici, 4 eius methodin in quo contineatur, Minoe istum possunt duobus modis considerari. 16x Drfinis peciem ea facilius quam definire genu , 47IDemonstrandi ars quare non Hcitur Dialectica, p. Demonseratio es nobilior omnibus θlluimis , 86, quid, sit, a s I.quotuplex*,6s4.o6. H eius medium. 4 is T emonstrationisauia spropter quidlrincipia, ἀοῖ DemonstratoriusOctogismus qui Ut. 4 φ aenominatiua trιa requirunt, I dant nomen,non esse tiam is naturam. si eorum de itio, ibi/. Nesrittio non debet habore omnia adcidentia,3L. declarat
676쪽
alcidentia. y reua quare non ingreditur Categoriam, i τε Dialectica a Logica dissere. 7 eis duplex. a. naturalis ea maxime ne essaria, 33 ara artium disipois. α utrum sit sesentia, i o inuenta, Dialectica partes, 2 70. 63 quis sam inuenerit varia sunt opiniones, et utentis inrium, χο utentis μιιιctum , T .esscientia, .dssnitio, 6 sinis, quando diciporea probabiliter dserere. 7 is quis, 1 o instrumentum quodsit, rue jubiectum ,rlliu , diuisio 12 7. o. ιnieris
explicare methodum enuntiationu in omnibuου scunt,ciosi obiectum est ens rationis. E 2
Dialecticam scientiam nominariposse,habetur. ε 3. docetis ossicium, Σ Dialecitem Diluisimus, 1 so qua ratione disserat a Demo strativo, Demonstratorim DPQqmus potest bifariam considerari. 4 stiri de omniquid de nullo quid sit, et igDFerentiaIumitura forma, o quare collocatu ante pro prium, o accidens, 96 eius desinitio O iuso,ibidadaquata qua sit. III Dis entia accidentales se essentiales, iri. eFntiales quomodo ponunιών in Categoriis, cpp. acc dentaria senconstituunt discrime pecterum, zi8. m Diseremtis e
sentialthus varii gradus inueniuntur. ι γε Dignitas duplex in rebuου, Dilemma species argumentationis qui . 4 ApDirecta conclusio quidsit. 183Dθcursia es tenta mentis operatio, 3 gDi ramen in tergenus. disserenitam, ac definitionem, ν Σμintergenus m operiem. Dispositio variesumpta. i 2 ErDiuisio quid sit, is quotuplex, 7. g. minam verationimentis deseruat, D multoties ab Arint tractata est, 'ς Diuisionis ita tribus modispotes argumentari, 8'Diubum totii debet intelligi in membris diuidentibus. 8ά
iciens causa triplex es, s* A boo sparticularis decies animalis. 224
677쪽
Nm rationis quatuor modissit, i67.quomodo cenuenit ex secundis intentionibus,77.quopacto ad Categoriam reducitur, I 82.ο 2 O.
Ens est obiectu Metaph ca,t a.quomodo dicat de Catego. rijs,l7 .rius diuisio varia,i3ZIJσ.I76666sse . Eut mema quidsi squalupis Q. ι o.quo pacto ad Bllogismum reducaturi O. GH. Enumeratio Deciesargumentationis qui Et, unciatio visit directu quibus regulis cognoscipolin, l22sq. δῖ interpres mentis nostra , a in subiectum es quarti libri,ibia eius diuisio varia, etS7,288.3oo.368. et si excludens sit, 106. praeteriti temporis quomodo conis uertatur,328. obm modis dicitur vera, ct necessaria, fio pertinet adsecundam operationem intellectas, 3 5. aenuntiationes duobus modispossunt assci, signo omnis, , Io Hemaυeritatisquesint, Λ.modi contingentis. 36sEnunciationis perse triplex es gen-, 463 definitis, 283 Esse in subiecto, Opradicari desubiecto,diuiditur. νεώ sentia di tinguitur aperfectione, ' ἀπυ,verbum a nando dicit essentiam,aliqu-do vero exta sentiam. 36t Ethica triplex. . s. sExempia nonpossunt esse similia, 1χ4
Exemplorumformesunt tres ex Aristotele, sExemplum qui Fr, 61.4 4. Vide plura e exemplis. 44h
Explorat onusollui με quid sit, 4sa positio quidsit. Expositorius silogismus quiasit, o quotuplex. 429
Externeres quomodo intelligantur, Ios
Turine dissicise Uubiectostparari bifariam accidit. Σis Figura prima ollusica quare sit praestantιor αἰνs, os. quarta,an,qquibuου legibus detur. ibi seseq. Uumsophisticum quia sit. 13o lucia compositionis se diuisionis fit tribus modis, is 3 δε-
rura dictionis troin modis committitur, 3 6. Accentus,
678쪽
Figura oppositArum contradictionum,3 33. Prima figurasis 3 Tertia regula, go 'rinisscientia quis dicatur Is. sex. I . , in. Remot a Dialeet docenςisquis sit . ia. s is quando dicatur intra nus vel externins, Is.considerandis en in intium inseri
Gemina consideratio mentis nostra. γνGenera suprema non confiituuntuν disserent 3s ea modis internis tr Genera,e decies quaratione substant, iva Genus quid sit vet. eius diuisio, 9 quare pracedat alia pradicabilia,s a.debet esse univocum,uel Tnonmum, 9 dpectes in quo conueniunt. S.se hian in desinitio loco mataria. λecies Iocoforma,
Gradatio, eserites quid D, 4 γ
Habendi modi Iunt octo. 26'Habistis praedicamentalis ἀνσα, 2, Habitud praedicamentinoprietates'definiris. pothetica af mativa vel negariua qua sit. 36η ' pothetica comparationis, 37s pothssidemsquodsuppositio. . ' LII porbesica diuisio υaria. 368 374 ' pothetica enuntiationis Huso, is patheiicis Eogismi diuisio, 368. 32 potheticarum consectaria,37s.seritatem ver falserare gnoscere quomovi post.
Idem dicitur Dibmmodis. 3Identicapraedicationesqua sint,
679쪽
didirecta conelasio quidsit, mraductio duplex. M7. quidsit, 6I, 36 quo modo ad Iussimum reducatur. ' 4M
Inferiora omnia ortui es interimi sunt obnoxia, i Infrumenta Logica quasnt, io Inserumentum sim organum Non tam rationuul,quism alterius quaeritum ibid. Intellectilesspecies qua ratione vocentur habitus. 221 Intellectus intelligens rem aliter quam est, quomodo fiati. γ, Io8.es uniuersalium Iso. eq. humanus es quadam vis is facultas anima73 practici,qua sint operationes ,82.quomodo dividantur,83 patiens, diuiditur in specularisum e moticum, gi quomodoprocedat in euis nitione,I88vens, spatiens, es eorum munera. MIntentio diser OG nccipitur pu philosophos , apud dialectos. . 7 Inueniendi arasolam, Dialectica ab Arsotele vocatur, is
quare. . go Inuentis es etiam rerum incertarum, o
Liberales artes qua sint, I rLo susum es deoria uni in Dplici consideratione, aio Locorum Dialecticorum diuisio. 48s Locma descriptione,*8s is proprietate, ibid.ὰ toto ad partes,ct econtra ,49ι. Dialecticus quid sit a De Ltione, graZocos varios vide .pag S . que adpet. sas
Magis o misus, o maius es minud quando aquipollent
Magis es minussuscipere qua rinione ricatur. 13 IMagnitudo aliaperfectionis es,alia motis, ct eorum discrλmen inferius. ) 2O4ὰ Maiopi ad mlam Dipliciter potes argumentari, sis Maius is minus unde consurgant, mr Materiapropositionum quotvlex, 3ω3. triplex eu, 3R. ct Materia nomen pro genereJmpitam. I 44 Materia e obiectum duplex, χile habet utpotentia 3 7,en
680쪽
ens tantum in potentia, .non es adigui actu, i Mathematicascientiadiuisio, , sMaxima Dialecticorum nonsum intelligemia viseeundis intentionibus, 49ΦMechanica artes duplices sunt, is Media ὀebent esseproportionata finibu , Fos Medium duplex, . t Medius terminus in ollui o qua via inuenietur, 21 Membra diuidentia quando possunt in parte dimitti ia, diuisione, t Membrum diuideus debet habere necessariam connexionem cum diuisio, 36 Mentisfunctio triplex. So Modificata enuntiationis veritatem, velfalsitatem cog- . noscere di cile est, . 36ν Modus essentiatis,faccidentalis. ais
Modus figuras Lugistica quid'.
MHAUubiectum ia quantitatem discretam pertinet. 2 os
Natum ex se non non es neque uniuersalis, nequo particiniaris. 3. Natura q uomodo'adieatur defluis inferiori .. I3 a Natura ture quomodo omnia sint communis, 13 Necessarium,dicitur duobus modis. Necessitas alicuius rei cognoscitur ex ε. IINegatio deseruit quicquidposse inuenit. 3os, IasNomina quadam diuersa respectu possunt essis Aynonyma O Paronmas Nomina bifariam solent rebus poni. Nominibus potes addi quatuor movit. Nominiis definitio. Notio, siue intentio secunda qua sit. llum accidens dicitur de subhani Numerigenus duplex. Numerus duplex aos .uobm modis colligi potes.