장음표시 사용
661쪽
aeon fibi, suisque arrogent, cum certe ne una quidem ars sit aut scientia qua Graecus quisquam Primum inuenerit. Mentiar ni ita se res habe P.
Geometriam & Astronomiam ipsi sibi vendi-Cant, at Iosephus I. Antiquit. cap. q. docet, filios Noe Geometria, Astronomiaque praedito afuisse. Literas a se primum inuentas aiunt; at
Viterbiensis Annius in prooemio Breuiarij Phialonis id grauissimis productis auctoribus improbat. Physicam se primos excogitas cte autumant: at idem Annius Macrobi j testimonio eos refellit.Ethicam, quae de iustitia naturali agit, non alium de , quam ex Graecia initium habero
dicunt: at beatus Pater Ambrosius capit. 7. epistolae ad Romanos ex professo docet, Graecos ex Hebraeis iustitiam naturalem didicisse, sicut ex Graecis Romani.Theologiam naturalem e Gra Cia in totum orbem manasse praedicant; at in
librum s. Berosi,& in lib. Catonis de Originibus idem Annius scribens, elegantissime eo rum iactantiam reprobat.Denique Graeci omnium nationum gesta suis contribulibus applicant. Quid muli 3Diogenes Laertius initio libride Uitis Philo CPhilosophiam no ia modo, sed hC- mima etiam genus ex Graecia processisse scribit; quo profecto nihil arrogantius dici poterat. Lege Eusebium lib. io. Praeparationis Euangelica .
cap. 2. Probat namque ibi, nullam artem, aut
scientiam a Graecis iuuentam fuisse. Nec ei ad id probandu Clementis testimonia defuerunt. Sed quod peius est, in eodem libro cap. I.osten dit Eusebius multa aliorum scripta Graecos homines sibi usurpasse, ac libros etiam integros ab alijs editos , nomine, proprio vulgasse. A quo
sano latrocinio nec Platonem ipsum qui Q o ε - mult.
662쪽
συ Comment. in uniuersam Logicam multo fuit iustior&modestior Aristotele liberinesse patitur.Denique diuuε Thomas lib. . de R teli1gimine Principum capit. . Aristotelem multa
antiquis Phisolophis imposuisse,& asserit ; Selate probat. Sed latius, id praestat Iauellus tractat. . de Platonis politica,& alijs in locis. Si igitur graues rationes sunt, quae Aristotelem non fuisse inuentorem efficiunt, & nulla quis eum fuisset probet si Graecorum praeterea fides in hiastoria magna ex parte fracta & debilitata est, si aliorum sibi labores tribuere,alijSque, Ut re prehendendi & obiurgandi occasionem habeat, multa imponere solent: quid mirum est, si Aristoteli se de huius scientiae inuentione glorianti, ac eam gloriam alijs inuidenti, fides non habetuirat ut semel finiam Cicero in Bruto, omino es artes & inuentas & perfectas fuisse in Graecia ante oratoriam facultatem docet: at Arist. in fine Elenchorum, Rhetoricam se antiquiore
esse concedit; enumeratque auctores Graecos, qui in ea vehementer excelluerunt: ergo si Cic xoni credimus,omnes Logicae artes ante Arist. tempore &inuentae sunt, & in Graecia vigue runt.Itaque superiora argumenta probant, prius in orbe inuentas esse scientias , atque artes quam in Graecia: hoc autem ultimum ex Cicero nis auctoritate collectum, eam in Graecia eas
ristotele antiquiores facit. Haec eo dixi pluribus, ne quisquam me absque ulla causa hanc Arist teli gloriam denegasse arbitretur.
663쪽
Liber octagm. mBenedictus igitur sit Deus, qui haec Commentaria una cum quaestionibus in Valentinae urbis. Caenobio anno ini in festo Beati Uincent ij Ferrarii Confessoris, eiusdem ciuitatis ac Coenobi, quondam filij, nunc autem in caelesti patria aduocati finiri concessit. In ipsis autem quicquid a me ex professo , aut obiter dictum est, 1anctae Ronamae EccI csiae correctioni submitto. Nec id solum, sed si quicquam forte per obstitantia contra diui Ihomae doctrinam scripsi , omni labrevoco. Nolo enim meas tenebras tatae luci praeferre:& quem patronum mihi morienti adesse CupΙΟ, non audio vivens contemnere. Oramus autem lectorem, ut apud supremum Iudicem ret pro nobis.
664쪽
Philosophos. Μ 7s Abira tio intellectin agentis perficitur per abiur diisnem intellectus patibilis. 8 Accidens sumitur duobus modis, io2.multa continet subsie, a 3. Nominaliteris Participali tersumptu quiae sit, io eo equitur vaturam indiuiductos abstracis es com
Accidentia propria habenssuam quidditatem, o De Ltionem Usentialem, πAccidentis desinitio, ioI.eius esse in inesse, ioG. desinitio di ρνεhendit ordinem adseubieetum, IOs ctidentium cognitio quomodo potent esseprior cognitiona substantia, I87 duogenera, '63 Actio duplex, a 3. Actio es Passio non re,sedde rioneῶ- stinguuΠtur, auinctionis definit*, a 4. Jexsunt species, qua etiam vocamtur1'ecies motus. ibid. ei Massectionesιueproprietates, bid. Atim debet aduenirepotentia, non a contra. . es notis potentia
Ada temporibuου Dialectica initium habuit. Aquale S inaequale,proprie ct improprie ripis , Eil Aequipiastidia quia sit,sis. in militM, 31' Aequivoca quasim, I IAequinocum a cabu, sὰ consilio. a 3 in sectio propria is natura manat, Aliquid es in aliquo octo modis, 16 3 liquid esse bifariampotVi mtelligi, ain inualui probabitam contem am praestat. 124 AM.
665쪽
Analogorum priora ad poseriora ordinem habent. N An ressit;quoiosequent silmesensu, is experientia, mplicatur. Antecedens is consequens in propositionε qui P. g. 2 Antecedentia, oe consequent sa vocabula quo pacto accipi 'eδιώβηt. Aparae ad totum perfectius argumlntatur qu m e trra. 8 Apologus quidsit. 445 Argumentationis σractatio, quare precedat dissutationem definitionis. ' ΣZ Argumentatio consurgit ex muntiationibus. 18 quidsit es uoluptex, J8.39. maxquando erit. 6o. bona diuiditur. in quatuordecies, 66 379.bona ex materia, is bona ex forma disserunt, di quomodo, argumentum in quod erunt. Argumentationa bonapracepta. εδ Aristoteles auxit Logicam. Artes diuiduntur in liberales s Mechanicas. Io
Ronum ex integra causa consurgit, I 6,contingitvns morido,malum vero omnifariam,
Captiones ex vocibus quinque sunt. Captio a dicto aparte adabsolutum, in Categor3squaponuntur,es excluduncur. IIc. Is . directe,alia reductim collocantur, Categoriasue prima principia decem ab Arisorati num rantur, 17s tegoria oratio quaesit. ES'
Categoriω quae parum ab H otheticis dissem , 3 a Causa quid is es quotvlex. 3
Causarum genera sunt quatuor, θ qua. 6.2 ametersacramentalisadsecunda periem qualisatis re
Christispotinponi in Categoria, a , Cognitio nostra quotvlex, Compositionis via tribus modii solet argumentari. 1ε, Compositum tribus modis.
666쪽
legi, vix reperi Unum,cui cum altero quidpiam esset commune:at qui textibus usi sui,Vnam perpetuo diuisionem seruauerunt. Nec me haec tota Causa, ut per textus citarem Metaphysicam impulisset, nisi vidissem, nullam esse Metaphysicie, e Graeca in Latinam linguam versionem , qtrae a plerisque in his Valentinis scholis recipiatur. fix Dialecticorum autem & Physicorum voluisminum translatoribus quamuis& inter ipsos quoque de capitibus diuidendis sit magna dissensio Perion ij translationem a Nicolao Gr chio emendatam sequor e quia ea sola a Uale vinis nostris recipitur. Quare quum in superioribus libris scripsimus, hanc, illam ve sententiisam haberi in tali, aut tali libro, aut capite , non iuxta Boethij, aut Argyropili, sed iuxta Perion ij sectionem intelligatur; nisi quum aperte ali.
nd admonemus. Caeterum quum librum Peri- hermenias, aut Elenchorum citauimus, non potuimus Perionium sequi : primum quia diuus et homas duos libros Perihermenias,&totidem Elenchorum facit; Perionius vero unum de In- erpretatione instituit.Deinde ipsa capituna, aue librorum diuisio in Elenchis in una , eademque Perioni; translatione , iuxta varia Τypographorum ingenia variatur. Deinde lectorem moneo, Quintum Metaphysicorurn per capita Cit ri, quia in eo libro non tam numerus capitum, quam tituli & inscriptiones rerum, in quo uis
capite tractatarum, considerantur.
DE Aristotelis,Gracorumque moribus.
Equitur,ut iuxta susceptam a me prouine i am illud quod ultimo loco me tractaturum di xi,
667쪽
persequar.Postquam enim primus Iiber excessus est, rogatus su ab amicis, ut quod de TopicaDia- Tertrar lectica in eodem libro cap.i. dixi, firmioribus preh-- rationibus stabilirem, ne lectoris animus fluctu 'θεν aret. Id igitur nunc praeitabo, viarque primum v rationibus, deinde autem grauissimis testibus. Qubd non prius aggrediar, quam lectori persua
serim, nullum a me auctorem citari, cuius verba ex ipsius fonte non sumpserim . Eorum. n. insolentiam reprobo, qui mille auctores, in euiu uis sententiae aut probationem, aut reprehensio nem afferunt; quos tamen si consulerct cupias, ciistius in Ebuso serpentes inueneris, quaam quod ex tuis citatur. Quaobre nullis omnino Iaboribus, nullius suptibus ipse peperci, ut autorti libros viderem; nullumque in his meis institutionibus testem adducerem, quem non legissem. Vnum tamen Berosum Chaldaeum excipio, quem cum in hac ciuitate minime reperissem, ut ab alijs referri solet, ita a me lib. t. cap. r. eius lententia fuit transcripta. At nudiustertius librum reperirnec tamen mihi videtur, ita generatim loqui, vecitatur. Prima, LAd reliqua igitur nunc progrediar; meque ad iis .i a
meum munus, pensumque reuocabo: Ostendam- ii. que non fuisse Aristotelem primum Dialecticae, etiam Topicae, inuentorem .Equidem, Ut nostri Theologi I. parte quaest. 9 . art.3. docet , nulla
est scientia, quam simus homo a Deo non receperit . Quin etiam diuus Τhomas addit, nihil quod sub scientiam humanam cadere pota sit , & in primorum principiorum generalitata te, aut virtute contineatur, ipsi Adam igno
668쪽
r ber Octanus. I ast pilantissimus dicitur: quomodo ergo credibile
est, artem de quavis reproposita in utraque partem dusputandi incognitam ei fuisse Silomon autem longo tempore interuallo Aristotelem anteluit. Regnauit enim in Iudaea multo antequam Sardanapalus Assyrioriam monarchiam acciperet. Sardanapalus autem xt constat v tam Mardorum, atque Periarum monarchiana praecessit. Aristoteles velo tempore Dari j Con- domani, ultimi Persarum Regis , & Alexandri Magni Μacedonis primi Graecorum monarcha floruit. Itaque plusquam quingentis annis Salomon A istotele fuit antiquior.Et quidem visacra historia refert) x uniuersis regnis ad Salomonis sapientiam e X periendam , audiendamque confluebant.Nonne ergo satis superque proba Quartam hile est, hanc di sserendi facultatem, quae tantO- ratio ex pereat alias disciplinas conducit, ab eo illos divi Iho-- recepisse. Adh:ec diuus Thomas Σ χ.q s .art. 2. ad 3. m 3 to tantun agnoscit duas Logicas, quomodo aute accipiendum sit duas esse Dialecticas, aliud diacendi tempus magis idoneum dabitur una Analyticam, alteram Topicam, vel Inuentionis rat T. Metaphysi.leet 3. non obscure testatur, ante Α-ristotelis tempora Logicas esse inueAtas: ergo nec primus fuit Aristoteles, qui Inuentionis a tem reperit, nec qui aduersus sophistarum nugas disserere docuit. Tandem ex liis qnae lib. Vltimam I. cap. testata reliquimus, perspicuum eis, vetustiorena esse demonstrationis cognitionem ipso prρ- Aristotele e ergo intelligebant homines, quamuis foliasse non ita mincte , aliquando esse probabilia , & non necessaria argum ei
669쪽
Arist.υ- iam afferas,qui ultimo cap. Elenchorum ΤΟpi- imonia cam artem, & eam quae sophistis respondere ἀ- -- docet,a se inuentas esse gloriatur; magnasquc sibi eo nomine haberi gratias postulat, respondebimus statim, neminem in suis la udbus i corruptum testem videri;nisi a Spiritu Sanctoaciatur.Verum in hac parte homines Graeci minori fide digni sunt. Nam in seipsis laudadis, alijsque contemnendis, perpetuo habiti sunt ebrii loquaces.Proteramyutem eo i auctores, qui otna io ma ego ita sentirem, effeceruor, eorum que dictis e. tanquam luminibus opinionem meam illustr bo.Initio quidem quam sint in omni historii liberales Graeci, ita ut perinde eis sit vere,ac talis. 3 escribere: vetus illud Satyrici Poetae dieteriisum explicat. & quicquid Graecia mpndax uenalis Audet in historia. i.. Lactanti j etiam Firmiani id confirmat aut
' ritas,qui Vib.Diui narum Institutionum cap. I s. incredibile esse ait,quantaS mendaciorum De bulas Graecia excitauerit. Idem quoque Flauius Iosephus i. libro Contra Appionem multis argumentis demonstrat. Sed de hac re considendum existimo eloqRentissimum Theologum &Episcopum cano libro II.de Locis Theologicis, ubi plurimos laudat auctores,qui fide in historia Graecis abrogauerunt; ac eam nationem
. semper ad mentiendum fui sie promptulam do Cuerunt. Ceterum haec, quia non sunt huius temporis, in aliud relinquamus, propriusque id,quod ad scientiarum pertinet inuentiollem,
explicemus.Graeci quidem illud habent proprium ut alienis Iaboribus magnam sibi gloria am quaerant. Nulla enim disciplipa est , nulla
scienti nullaque omnino ars cuius inuetionem
670쪽
aeon fibi, suisque arrogent, cum certe ne una quidem ars sit aut scientia qua G. cecus quisquam Primum inuenerit. Mentiar ni ita se res habeo. Geometriam & Astronomiam ipsi sibi vendi-Cant, at Iosephus I. Antiquit cap. 4. docet, filios Noe Geometria, Astronomiaque praeditos fuisse. Literas a se primum inuentas aiunt; at
Viterbiensis Annius in prooemio Breuiari; Phialonis id grauissimis productis auctoribus improbat. Physicam se primos excogitasse autumant: at idem Annius Macrobi; testimonio eos refellit. Ethicam, quae de iustitia naturali agit, non alium de , ouam ex Graecia initium haberadicunt: at beatus Pater Ambrosius capit. . epistolae ad Romanos ex professo docet, Graecos ex Hebraeis iustitiam naturalem didicisse, sicut ex Graecis Romani.Theologiam naturalem e Gra Cia in totum orbem manasse praedicant; at in librum s. Berosi,& in lib. Catonis de Originiabus idem Annius scribens, elega Rtissime eo rum iactantiam reprobat.Denique Graeci omnium nationum gesta suis contribulibus appliacant. Quid muli λDiogenes Laertius initio libri de Vitis Philo LPhilosophiam no ia modo, sed licis mirasi etiam genus ex Graecia processisse scribit; quo profecto nihil arrogantius dici poterat. Lege Eusebium lib. Io. Praeparationis Euangelicae. Cap. t. Probat namque ibi, nullam artem, aut scientiam a Graecis iuuentam fuisse. Nec ei ad id probandii Clementis testimonia defuerunt. Sed quod peius est, in eodem libro cap. I.osten dit Eusebius multa aliorum scripta Graecos ho--mines sibi usurpasse, ac libros etiam integros ab