Auctores finium regundorum. Nicolai Rigaltii observationes et notae, item glossae agrimensoriae

531쪽

CACA Bos AUT ORCAs. J Vetustiores dixerunt urnas & ollas cinerum , alii amphoras, Vascella , cupas, & cineraria. Vetus inscriptio:

Hujusmodi autem ollas &cupas, siue vascula cin raria condebant & obruebant massa lapidea, quae, nisi fallor, etiam obruendarium Vocabatur. Vetus

obruendarium esse opinor monumenta haec lapidea nuper eruta in Aeduis: o

e . - . -

532쪽

ssa NICO LAI RIGALTI IANTiCA ET Pos TiCA. J Posticam lineam in agris diuidundis Servius Sulpitius constituit ab exoriente ad occasum spectantem. Festus. Idem: Ea coeli pars quae sole illu stratur ad meridiem, antica VzIq. nominatur quae ad septentrionem est, postica: ruriumque diuiduntur in duas partes, orientem

atque occidentem.

S I ENIM cardinum numeri . J in editione Turneia pluscula heid desiderabantur,quae supple

uimus ex codice Memmiano.3ii. LAPis FLV UI ALI s. J Palladius, Lio. Calcem quoque ex albo saxo duro vel Tiburtino aut columbino fluuiali coquemus. Isid. Orig. lib. xix. Lapis fluuialis & fluviatilis silex. Item, Arenacius lapis; concretuS maris arenis. qui & bibulus dicitur. ULLA GERI s. F. vligineus. Frontinus, Alij sunt termini silicet, alii albi. An legendum siligineus ΘPlin. xv m. 8. Siliginem proprie dixerim tritici delicias : candor est, &c. SI PERALBus fuerit, Galliensis nunc. J Sic apud Columellam lib.ii. c.'. genus ordei galaticum nonnulli vocant, ponderis L candoris exim ij. A s P R A T i L i s J Isid. Cochleatus, cochleis lapillisque&arena concretus, asperrimus & interdum fistulosus. AsPR AT a Lis qui velut signino. J Signinum ex harena asperrima parari docet Uitruv. lib.Vm. c.Vir. Plin. xxxv. c. h. Testis tu sis addita calce fieri ait quae Vocant signina. Vlpianus, riuum signinum interpretatur lapideum, l. I. De rivis.

533쪽

o B SERVATIONES .E T NOTAE . e S V B V L i s i M P O L l T V s. J Fragmenta Arcer. Nam si superior pars tantum dolata elu& inferior subtilis impolita derelicta, cippus nominandus est; 3 monumentalis. st Pannii: Tezni natus P ut apicidani marculi acies altera securis Intiar dolat &Folit, alte rapungit, ut subula.

STELLAM confeci & ipsi l Legendum videtur: Stellam c6nsecrauimus:& ipsa stella junior iom. De stella juniore, pag. I 63. . STELL AMsCON siECRA V IM V sc J: Signo in .efiigiem. stellae. decussato , diducto atquei diviso. P. berullius augur lamellam aeream adsimilem stelatae locis inauguratis infigebat. Vide Fest.&quem

ex Hygino locum notaui ad pag. 4ins. I

S i EXTRA qua tuor lapides fuerint. J Vitalis de Arcadius: Si plus quatuor lapidibus fuerint inuenti,

epidicticales vocantur, &c. Ρ-2IT. . . P E. R G Αλ. ia r. A SI COM similia quaedam, ex

ijsd quc auctoribus habes sup. pag

SI TERMINI DE si NT. JHaec in fragmentis Arcerianis, inter alia quae Simplicio tribuuntur.

..' T ERMi Mus st: v.NGOE J Haec deerant in editione Turnebi: suppleuimus ex membranis Pal. Mi XTA P ι Ρ ER: S mi A. t uadorus Orig. xix.

Piperinus lapis, subalbidus cum punctis nigris,ldu-. rus atque rtissimus

534쪽

311. DE lVGERIB. METIUNDIS.JColumella lib.v. PRAETER LATITUDINEM. J Boetius : sine

latitudine. . l .

3RI' Εκ AEQvo IN S. P. 1.J Boetius : q. aequaliter in suis protenditur punctis. QUOD LONGI TV Di NEM. J Boetius : quod longitudine latitudineque censetur. RECTvs VTER J Leg. Vt apud Boet. rectus

r Su PER EAM quam insistit. J Delendum

glossema. Boetius: linea super rectam lineam itans perpendicularis dicitur.. , OB Tvsvs. J Boerius: Subtusus. FI CVRA PLANA quae sub una lin. J Eodem recidunt Boetiana illa: Circulus est figura quaedam plana & circumducta, & sub Vna linea contenta,

quae circumferentia Vocatur AD CIRCUMF ERENTIAM. J Boetius: incircumferentia. i. .

i' Qv xv sva Qv AT vo R. J Post haec verba sequitur apud Boetium: Finitima vero mensuralis eae linea, quae aut pro aliqua obseruationum, aut aliquo terminorum obseruatur. Quae clausula non sane conuenieruer inserta est definitionibus istis, quas ab Euclide in Latinam linguam transcribere . profitetur Boetius: est enim Frontini, ubi de locis

. extraclusis. pag. 16. CLvDI TVR. J Boetius: continetur. D- DEFιNIT A M LINEAM. J Boetius: Definita recta linea in continuum rectumque producatur.

535쪽

OBSERVATIONES ET NOTAE ' ΚΟINAI EDNO LAI.JHaec reperiuntur etiam

apud Martianum Capellam, sub finem lib. vi. . S VPER datam rectam lin. J Haec schemata habes apud Boetium libro I. de Geom. MENfVRA Es T. J opusculi huius exemplar manu scriptum in membranis habemus in Biblio mineca Regis ChristianisLuna cumV olasij Maeciam Distributione: Assis Iu ijs vero nullus huic optastulo praefigitur titulus. : V Dc i A nabens digitos III. J Scribe : drgitum unum & tertiam partem digiti Vidi pag. 33.

do , minores in tando mensuras hab. J Dicendum 'est eos habuisse Giεν--κρὸν - μή , t est in cap.xx. Prou. Solo Nisi mauis duplicesmensuras intelli. gi, quasi jure communi, quo jure, Venditor agri pauperior fieri videtur, eo quod vendat. Ioannes Pediasimus: es ins s O, in δοκῶ πιιι et εω μαεl- ,

ελ-ἡονα. Ea domum justa venditio est, quae nec venditori damnum, neque emtori lucrum censea tur.Quin & Varro suum illum patremfamilias ven

dacem esse vult, non enIRem n in . .

536쪽

Sunt quaedam in hisce obseruationibus perperam excula, quac dam. tiam limis .i qme sic emendari &suppleri velim. a i' 1 ir tant δῖ' Pag. X. Vlpianus,l. II De censib. Tyrum inSyria Phoenice.pari ianisulam: &ta uda L l In I Pag . Quod his in mare d ad erit . Aggeritis Vrbicus: Coloratae in remotidra loca & longe adimare: positae videbant . Hygenus: i Saepc Enim profer portu colonia adruare ponitur. Vargi l .ldic. I

Pag. xvi L Per hereditates opinionis hujus.; Legendum : Pcr hereditates aut emptioncs. Horat.

Sed vocat usquestium, qua populus adsita certis Limitibus vicina refugit iurgia, tanquam. Sit propriu euiquata puncto quod mobilis horae

. . Nunc prece, nuncPretio, nunc vi, nunc sorte

537쪽

o3SERV AT IDNES ET NOTAE. is aliquis interpretari voluerit, flumineam, vel flaminiam : an Vero, dcc. Pag. c V. Saxorum autem metalla dici. - Pag. c v II. Corrosiones, Ut alicubi legitur; vel potius, Cauas, scrophiones. Nam inter argumenta finalia censentur etiam haud semel, cauae. Vide Glos . agr.

Pag. cx. Haec groma, mensura militum.. Pag. c XVli I. Sciotherum ponemus. J Vitruvius lib. I. c. 6. Aeneus gnomon indagator umbrae, qui . Graece diciturj Plin. &c. Pag cax. Hygcnus ipse, pag. 2o3. Multis locis conditores uniuersum locum coemerunt. Cicero,

de lege Agr. Quod icnebant quibus adimi jure non

poterat, coemerunt. SiculuS, &c. Pag. c x x III. Ex Vrna educta fuerant. Pag. cxxx Ili I. Plinthides, Uitruvius lib. iii .c. r. ii P .l c x x x v. Unde fi t ut existimem, omnia fere quae hoc volumine continentur fragmenta esse, turbIde eXcerptap&O ' Pag. cx L . . Ammian. Marcet ilib. xxvii. sornand. lib. de Regn. success. .

INEM imponebant typographi, quum accepi litteras ab amicissimo clarissimoque viro Claudio G aspare Bacheto Sebusiano, ex quibus animaduerti non pauca quae in Iuth Frontini libello de expositione Formarum mendo u ib

538쪽

si sina jacent, emendari ac restitui poste, in hunc

modum: IN PEDE PORRECTO. J In pede porrecto se mipedes ii pes. im vnc. xu. dig. XVI. In constrato semip. Im. pal. xVi. Vnc. cxliatu dig. cclvi. In pede quadrato semip.vm. pal. lxxH. Vnc. oo D c c X X V 1 1 I. dig. imxcvi. Cubitus habet &c.

Mi LLIARIvM HAI ET PAS. NL PED. V.J. Ped. V. M.

CVBITVs PEDEM s.J Cubitus pedem I.f. id e λ, pedem unum S semis. 4PAssvs HABET P. s. J Passiis habet p. m. PES PROSTR AΤvs , &c. J Pes constratus sic obseruatur: Longitudinem per latitudinem mctic - mur, & sicut pedes constrati. Pes quadratus sic. obseruatur: Longitudinem per latitudinem metiemur , deinde totum per crassitudinem, & sic essiciemus pedes quadratos seu solidos.&c.. CAPIT amphora trimodia. J Capit amphoram trimodiam mari. CENTURIA agri jugera cc. mod. Dc-J Modiosi

RIGOR est quidquid &c. J Rigor est quicquid

inter duo ligna, vel in medio lineae rectum perspi

citur. Flexus, qui secundum locorum naturam curuantur, &c.

RECTAE lineae sunt. J Rectae lineae aequidi- stantes sunt,ω,

539쪽

ons ERVATIONES ET NOTAE. rues

RECTvs angulus est ιος. J Rectus 3 8. angulus id est, ex rectis lineis cona prehensus, eliqui Latine normalis appellatur. Cuius sEDE si subtendens. J A cuius sede si subtendens linea perpendiculari fuerit in uncta,

efficit triangulum recto angulo. PAR Es ALTERO s. J Pares alternos. 339 W's I N circumserentia cludet. J Quos intra circumferentiam cludet. IDEO QvOD ORDINATA, &c. J Hebes &acutus, ideo quod ordinata dimensione recta linea intra semicirculum, inferiores facit angulos majores, & quos intra circumferentiam cludit,minores. QVOTi Es ex uno duorum punct.&c.J moties ex uno duorum punctorum aequali diastemate duo pares, &c. mRECTARvM linearum&circumfer.JRectarum Ilinearum & circumferetium forma sine angulo,uel

terae, aliae quadrilaterae, aliae singulis adiectis, &c. TR i LATERA RVM forni. & ex rect. lin. comp. sp. sunt quatuor, &c. J Trilaterarum formarum de ex rectis lineis comprehensarum species sunt tres. Vna quae rectum angulum continet,& efficit triangulum recto angulo , . quem Graeci orthogonion appellant. Altera quae angulum hebetem compre- 'hendit,&efficit triangulum obtuso angulo, quem Graeci ambivgonion vocant. Tertia quae acutis angulis continetur & eficit triangulum , quem

540쪽

iso NI C. RIGALTII OBSERU. ET NE TAE. Graeci Oxygonion nominant. Quadrilatera forma est, quae quatuor rectis lineis continetur, cujus species funt quatuor. Vna quae rectis angulis contine tur,&aequi latera est, quam quadratum nominamus. Altera quae rectis quidem anguliS continetur,s ed non est aequi latera, & vocatur altera parte longior. Tertia,quae quidem aequi latcra est, sed rcctos non continet angulos,& diciturRhombus. Qt arta, quae nec aequi latera,nec rectangula est, sed tantum aduersa latera&appositos angulos aequales haber,

& appellatur Rhomboides. A E Q v A L i junctorum diastemate. J Aequali punctorum diastemate.

L. . . D. O. M. i