장음표시 사용
81쪽
C A P. Quia prasulaim Excessus parentum sine culpa filii,filio non nocet ut si parentes ei uam oculos Clerici aduersatij pro filio Clerico, hie non ex
C A P. Crimen. Crimen .vel poena non maculat filium, nec quis constituitur successor alieni criminis. Ol. 1 . CAP. Iudas. Iudaei baptizati,si praeuaricantur, di puniantur, tamen eorum, filii fideles non perdunt haereditatem. 6 L o S. Nili in crimine laesae maiesta. tis.Item , Iudaei non possunt ex haeredare filios conuersos: sed quid de haere.
ricis video 2Dq.7. n princUio. CAP. Iam ita a. Cum filius est alter a patre, non est obnoxias peccato patris .sed quando est unus eum patre,trahit peccatum originale.C A P. Huiusinodi. Peccatum alterius non nocet, si te non peruenit. GRAT. Contra Exod. 1 o. Deus visitauit usque ad quartam generationem , id est, expectat ad poenitentiam. non statim punit.Item , ignorantia excusat infantes baptizatos ab haereticis. GLOS. sicut excusatur qui ignoranter a simoniaco ordina tur, ergo & qui simoniace. q. r. c. ventum est, ct ς. placuit. c. F quis asim
a CAP. Non imputantur. Fiiij non sunt plectendi poena spirituali pro precatis parentum quae committuntur post eorum natiuitatem. GLOS. Poena
spirituali, id est,excommunicatione,sed priuantur ossicio,& beneficio,lieEt sit poena spiritualis,infra q. s a. i c. nasientium, & de filiis preo terorum e. r. CAP. Ecclesia. Probat oppositum per tres authoritates, id est, Ecclesiai consecrata pactione execrata cilci debet. GLOS. Post consecrationem potest pacisci de annuo reditu pro ministris. Item, probat per multas historias, quod unus punitur pro peccato alterius,sed semper in temporalibus, vel vita temporali. 3 CAP. Turbatur. Patitur nauicula Petri,in qua erat Iudas .GLOS. Est temporalis,& sic ignorantia simoniae non excusat, scut Petrus ignorabat peccatum Iudae. GRAT. Ignorantia vel est facti, vel iuris: facti quod scite non teneris, id est . probabilis, praesertim in alieno saeto,& excusat; vel quod scire t necis,& non excusat, ut Christum venisse,id est,non probabilis. Nota ut quis dicatur probabiliter errare, non est necesse,ut sit nimis scrupulosus, & diligensra curiosus in inquirendo, nec quod sit nimis negligens, & dissolutus non inquirendo. Ignorantia iuris naturalis non e sulat; Iuris si tale ius est, quod facile quis scire potest per se,vel per alios.& habet copiam, non excusat,nisi sint milites. rustici,minores,mulieres: hos excusat. Alios vero, si est de damno vitando,excusensi de lucro iaciendo. non excusat:exempla vide ibi. CAP. Si quis in tantam. Qui aufert possessionem rei ante iudicium Iudia .cis,lestituat possessionem,& perdat dominium,&c. si alienauit,soluat.
oti licet alicui esse in Ecclesia vel tangi ordinatione, quam paterna pe-1 vcunia est assecutus Qui inscius obtinet Ecesesam emptam, vel ordinem pecunia paterna,si eam dimittat,potest ex gratia, mox incar anere: bicc. I.deissimonia de Reg. Si conscius simoniae accepit, deponitur ab ordine . vel
82쪽
dignitate, & non debet dispensiari, sed in beneficio, vel Ecclesia dispensi
C A P. auicunque. Cum paruulis, quibus insciis parentes emerunt Ecclesias si eas prius dimiserunt. dispensatur, ut in eis remaneant; sic in ordinibus sacris,si sint digni. Qui grandiores per se emerunt Ecclesias , cum eis non dispensatur, nisi ut in aliis Ecesesiis exerceant ordines sacros ; de si non pos Iuno transferri ad alias Ecclesias,in hac tantum exerceant minores ordines. & non ascendant, salua auctoritate Sedis A postolicae. Si vero ante simoniam erant, illos exerceant,icd non habeant primum locum,uel singularem . ves praeposituram in emptis Ecclesiis. GLOS. Papa potest dispensare cum omnibus: Ideo dicit,Salua auetoritate Seius in6iotica. Item,delictum superuenicns, vel noua causa non vitiant legitime factum. C A P. Eos, i Qui emunt Ecclesiam,si alioqui digni sunt cum his dispen- satur, ut exerceant ordines sine praeiudicio canonum. GRAT. Ignorantia simoniae excusat a crimine, ideo coceditur exercere; sed remouentur ab Eccle-sjs, ne fructum reportent. Idem dicendum, quando simoniaest commisia in ordinatione, ignorantibus ordinato, Ac ordinante. 'C A P. Piastentium Si incuria parentum fuit commissa simonia in ordinatione ordinatus,qui erat ignarus,ex dispensatione exerceat; & si Ecclesia illa indiget,etiam sacerdotium exerceat.GLOS. In simonia pro beneficio, vel ordine si pecunia est data Episcopo,Episcopus non potest dispensare , sed quilibet superior in beneficio,in ordine tolus Papa. Si ignoranter est commissa simonia, Episcopus,vel capitulum potest.c.ex insit attone,desimonia. Sed bodie seriratur, ut iu c. x muhis q. sup.
Non solum qui ignoranter a simoniacis ordinantur, sed qui soluunt pto
electione,vel ut fiat decretum electionis, vel ut scribatur, vel non con . . tradicatur, sunt simoniaci,quia est spirituali annexum. C A P. Si -.Qui vult Episcopatum,vel benesidium,non det pecuniam, ut potetes subscribant,vel suffragentur, nec timore compellat.GLOS.Timor non inducit simoniana,sed peccatum. Item, timor etiam verborum vitiat ele
CAP. Ego autem Dise eligentibus praemium, est simonia , &su oniacus non est aptus orator pro populo.G L O S. Tunc tenetur Praelatus loquirere, quando clamosa querelatio ad euin peruenit.c.licet de simonia. CAP. Sicut M. Sicut qui inuitatus renuit,quaesitus refugit, est amouendus P ab altari ,sic qui ultro ambit,vel importune se ingerit, est proculdubio repellendus; quare ordinentur sine simonia,& sincere.G L O S. Ad dignitates qui perseueranter est renuens non est cogendus. Dist. τ4. e. ista; sed faciendum est,ut de nolente fiat volent. . . uescias, est c. Epistopu is loco , ct a T. q. 4.e.dιθι cet, ct dist. U. e. ante Omma 6. q. I. inscripturis. Item , quis debet fu fere dignitatem,scilicet timere ne sorte non sit lassiciens, vel fugit qui none ingerit, nec quaerit , sed quaeritur. Item, mentitur quis opere, sicut ore, Peccat. 22. . . cum humutatis, ct q. s.c. caueto. An possit peti honor
83쪽
Resp. non, m eo ipso,quoὰ se ingerit .est suspectus: potest peti meritis. non alias an militia saecularis emi possit. GRΑΤ. Si pecunia fuit soluta, vel promissi electo,vel ordinato ignorante,nec eo modo ad electionem,uel ordinem
N renuntians suae hae te si sit recipiendus in dignitate Episcopali, vel in
suo ordine.GLOS. Ex dispensatione. C A P. Si qui pressuri. Clerici ordinati in Ecclesia catholica, postea haere. tici facti resistunt Ecclesiae,vel ab haereticis ordinantur,si conuertantur ad Ecclesiam,admittantur tantum ad communionem laicam , & non ad ossicium ordinum.G L O S. Hoc ex rigoresecus ex pietate. 2 sq. . in 1. Item,Clericus habens duas Ecclesias non potest praestare patrocinium uni contra aliam; secus si habet administrationem in una. C A P. Si quis omnem. Qui violat Ecclesiasticam traditionem scriptam, vel non scriptam .anathema sit. Item,dans,vel accipiens ordinem simoniace,deponatur . nec post poenitentiam exerceat & rara indulgentia cum aliquo non transit in legem Ecclesiae. Item, qui post baptismum i ibi me in fornicationem, repellitur ab ordinatione , & qui cum hoc peceato fit cicerdos , degradetur. Item, non solum pecunia ordinati, sed qui pecunia sumunt curam Monasterii Ecclesiastici,Domus religiosae Hospitalis,orphanorum,deponuntur a cura,ut simoniaci. Item, Episcopus, vel qui est in sacris; si per se, vel alium Percutit ut timeatur,deponatur. Item,qui per seculares pol states obtinet ordinem,uel Ecclesiam deponatur, si religiosam domum , exellatur. G Lo S.Legitime factum, si superueniat delimam,irritatur. Item, per apti sinum tolluntur omnia peccata,& sequentia, ut infamia. Item,in Hospitali committitur simonia.' . C A P. Catiundum. Nemo simoniace locum regiminis obtineat per se, vel
C A P. Conuenientibin. Episcopi, & omnes ab haereticis reuertentes sunt recipiendi in statum pristinum .dummodb abiurent haereses in scripto . & fidem profiteantur: sed qui sponte sunt ab haereticis ordinati, vel qui studio se ad subuersionem nostrae Fidei elegerunt ab Episcopis haereticis ordinari. non sunt recipiendi.G L O S. Synodus uniuersalis est , quando interuenit Papa, vel eius Legatus localis est aliorum sine his. Abbates debent interesse Sy
io C A P. Requisitis. Simoniace ordinati non exerceant etiam post poenitentiam.GLOS. Loquitur de conuicti vel notoris s. Item, etiam de ordinantibus. GRAT. Rigor iuris,& disciplinae misericorditer dispensatur,& relaxatur, pro tempore, vel persona intuitu pietatis,vel necessitatis,vel utilitatis. GLOS. Dispensatio est iuris communis relaxatio, facta cum causae cognitione ab eo, qui ius habet dispensandi. i 1. q. I. ex his. Dem, Ubicumque decoloratur status
Ecclesiae,non potest dispensari. Item , Episcopi possunt dispensare in his, in quibus non eis prohibita dispensatio .e. 3 . de clericis Fug. in duel.c.nuper . de sent. excomm. Item,in multis permittuntur dispensare tui de ibi. Item, dispensatio se Duili su by CO Ie
84쪽
fit,quando requirit necessitas,vel utilitas.αrati,infrin& si timetur malum, vel propter laturum bonum , proptet vitandum scandalum , propter multitudinem.
C A P. Necessaria. Propter necessitatem temporis maturὸ re considerata sol. 21. dispensatur in iure canonico,& temperatur rigor. GLOS. Et sic ex mona- chis. vel laicis clerici eliguntur.& ordinati ab haereticis tolerantur.
C A P. Ouod pro remedio. Idem quod supia, & cellante necessitate , debet cessare dispentatio.G LOS. Facta dispensatio tenet,sed non amplius dispensandu m. e Put, de filiis presb. C Α P. Si qui voluerint. Haeretici venientes ad Ecclesiam ordinentur , &maneant in choro,sed in scriptis fateantur se seruaturos statuta Ecclesiae. C A P. Quoties. Qui reuertitur a schismate, ab iuret, & iuret de perpetua subiectione,&c. ibi ponitur serma. JG LOS. Episcopus cum iurat, non debet tangere librum .e.υθ. de iuret r. Item, iurare coguntur presbyteri in sex casibus, id est pro recta fide ut obediant, ut bona fama, ne verum pereat, ne res sacra, vel data damna. GRAT. Praedicta ex dispensatione, non aliter de rigore
C A P cui in qu ilibet atate. Baptizati, vel rebaptizati extra Ecclesiam ca- χtholicam .non admittantur ad clericatum. GLOS. Si adulti consenserint. C A P. Tanta nequitia. Delictum simplicis senis, non rigorose punitur. GLOS Rigor canonum ratione personae relaxatur. CAP. Si qm,vel temeritate. Ob pietatem aliquando relaxatur rigor canonum,ut aliqui exerceant, ubi sunt,sed non ascendant.
C A P. Quoniam quicquid.ob necessitatem, id est,ad tollendum scandalum toleratur mali factum,sed amplius non fiat, ut si quis sine licentia ordinetur. C A P. Oties a populis. Peccatum multitudinis solet transite inultum, ted in futurum praecauendum. C A P. Didiei. Haereticus,qui avertit multos a fide, si ipse conuertatur,r cipiendus. C A P. Di sensationes. Ne multitudo pereat, aliqui excommunia
C A P. Tali coniugio. Nati ex rapta,& raptore, non ordinentur,nis pro necessitate vel utilitate Ecclesiae, vel sint magni meriti. GLOS. Qui illegitimi. C A P. Exigunt. Quando Papa relinquit aliquod factum contra canones, non concedit simile seri, ut si laicus statim fiat Episcopus sine interstitiis. GLOS .Qubdo in uno iure est rigor,& in alio misericordia Iudex uratur misericordia. Item , dispensatio quando impune peccata dimittuntur, non dat licentiam peccandi in similibus. C A P. Maximum. C A P. Donatam. Idem, ut supra,&duos haereticos conis iuersos statim factos Episcopos reliquit, sed vult professionem fidei mittant. GLOS. An si patronus fiat haereticus,de mox reuertatur,recuperet ius patronatus' res est dubia, post sententiam videtur non. C A P. Saluberrimum. Haeretici,qdi conuertuntur,abiurent haeresim cum autore, non ascendant,sed tolerentur in ordine in quo sunt, si non sunt rebaptizati . GLOS. Quando dispensatio reseruatur Papae. C A P. Si quis. Haeretici quando conuertuntur , publicὸ detestentur haere-sm cum autotibus. GRAT In Ecclesia aliqua certis causis tolerantur, quae
85쪽
cessantibus causis puniuntur: sed quando sint toleranda,vide. CAP . Et si ita. Illa.quae non nocent per malum exemplum,cum causa dispensantur, sed quae sunt malo exemplo,& decolorant, non dispensanda. GLOS. Dist. 14.c. 2. Item,causae dispensandi sunt, necessitas, & utilitas. An ex causa probabili,videtur sic.di's i. i. videtur non. Item dispensationes factae ob necessitatem, si cessat necessitas, sunt mutilandae, sed quae reguluriter nunti
GRAT. Ordinati ab haereticis, si rite,non sunt iterum ordinandi. CAP. Deibertum. CAP. Per id citam. Non secundum formam Ecclesiae ordinati ab haereticis sunt iterum ordinandi. GLOS. Delegatas eligens indignum, iterum potest eligere. CAP. Sanci miti. Ad prouincias gubernandas eligantur probae vitae, non qui ambitione, vel praemio quaerunt;& iurent se nil dediti e , nec postea daturos per se, vel per alium pro illa dignitate, nec quicquam accepturos, praeter salarium: si secus,quadruplici poena puniantur. C A P. ut.Simoniacus, ut praecipuus haereticus ab omnibus respuendus,& si non resipiscit, est opprimendus etiam a Potestate laica. GRAT. Diximus de simonia,sequitur de ordine Iudiciario , quo crimen puniendum est.
Causesecunda,is ordine iudiciario confra crimen, habet squaestio
AN in manifestis sit. requirendus ordo iudiciarius. GR A T. Nullus est
damnandus sine ordine iudiciario. GLOS. Praeterquam in notorici crimine.c. manifesta ead. dg c.ad nostram.de iureiurando. Sed in manifestis requiritur ordo iuris .e.-um .i i.q. I. Item .sententia triplex: prima diffinitiva, quae
sine ordine iuris est nulla: eadqvist. 6.9.d initiva. Si ordo iuris est de substa tia iudicii, ut quis post citationem habeat inductas,ut fiat litis contestatio, Mtestes recipiantur,& sententia seratur inscriptis; secus si non est de substantia,ut sententia non seratur sub conditione, & non prius pronuntietur de
possessione,quam de proprietate.tunc enim tenet sententia ead.q. 6.c biduum. Secunda est interlocutoria.& requirit ordinem iuris, vi in excommunicatione .secro,de sentem.excommde suspensione, d.c.nstmen.& sine hoc, tamen tener.Tertia sententia praecepti,v. g. vi soluat,& solui toron potest Iepetere,licet iudex iniuste praecipiat. CAP. Iris. Sententia non sertur nisi in conuictum,vel sponte consessum. GLOS. Quatuor modis conuincitur,iure,& instrumentis,uel testibus , euidentia Lehi, iuris interpretatione,ut sive citatus est reus, violenta si spicione, Vel p sumptione. Item,in confessum fertur, etiam s aduocatus confiteatur, nec reuocer,nisi in carcere, vi tormentorum confiteatur , & post tormenta in consessione non perseueret. Item,ut confessio noceat confitenti,multa requi
86쪽
Mnda .C A P. I AhiI.Nullus damnetur,nisi prius accusatus. C A P.Primates. Accusatus debet esse conuictus .aut consessus.CAP. 1. Per tolerantiam sustinetur quis,licet sit condemnatus in diuino iud cio. C A P. In primis. Quando aliquis dicitur iniustε condemnatus . superioi mandet, ut cognoscant an sit seruata forma iuris, Sc quae sit, vide ibi. C A P. Si ii .sententia lata sine scripto non valet. GLOS. In criminalibus ac in ciuilibus paucis exceptis .est gpilcopus,& laicus in modicis. C A P. Legum. Idem . C A P. Notum. Qui non est conuictus, neque confessus,restituatur. GLOS. Pro spolio conuenitur etiam,qui ratum habuit, vel
non punivit. C A P. Nemo. Excommunicatio non serenda antequam causa probetun, si secus excommunicaos punitur, &excommunicatus absoluitur 1 superiore. GLOS. Ex consuetudine multi possunt excommunicari. C A P. Nomen. Nullus estexcommunicandus, nisi sit conuictu vel contumax,quia pendente cause,non iudicandum.
C A P. Primo. Non est serenda sententia ex suspicione,nisi prius dii senter probetur causa,ne alijs facias,quod tibi no vis.GLOS. Suspicis violeta sufficit
C A P. Prohibentur. Multi prohibentur accusare, ut tamina, puer,miles. Ossicialis infamis,serui, salsarii pauperes nisi suam iniuriam exequendo. vide ibi. GRAT . In manifesto crimine non requiritur ordo iuris,id est,ut conuin catur,vel confiteatur.GLOS Id est, in notorio. C A P. Manifestu. Haec accusatione non indigent. GLOS. Fama manifestum,& notorium differunt,fama quandoque est ex scientia, quandoque ex suspicione , aliquando ex certo, aliquando ex incerto auctore. Manifestum semper procedit ex scientia,& eetto auctore quod probari potest, licEt quan 'doque quod probari potest dicatur occultum , & etiam occultum dicitur, quod quinque sciunt,de paenit. dist. i. F.hae ergosecreta. Notorium dicitur ma nisestum,quod patet per confessionem,uel per probationem, vel per euidentiam rei .e.cum olim.de ver,signif& notorium est triplex .facti, iuris, praesumptionis Iacti, quod ita est euidens, quod negari non potest probabiliter.c.tuae, & e. intra .de Diabit.eleris.de in hoc non auditur non appellans , sed creditur simplici assertioni officialis, nec requiritur scientia omnium , sed plurium.& hoc factum est continuum, ut ii Episcopus transit ad alium Episcopatum
sine licentia,& tunc nullus ordo iuris requiritur,vel interpolatum , quod statim transit , 8c in hoc requiritur semiplena probatio. Notorium iuris quando est condemnatus confessus , vel conuictus. Praesumptus notorius est quando communiter habetur filius alicuius ; nec requiritur ordo iuris, quia
probari non potest. C A PI siue Lothisiiu.Idem.GLOS.In manifestis neque probatio, neque tapurgatio est necessaria nisi ex abundantia. non sic in notorijs. GRAT.ordo iuris requiritur,ne innocens opprimatura Alsis, & ne criminis euadat sententiam quod non occurrit in manifestis. CAP. De manifesta. In causa manifest id est, in qua non est opus testibus, nec aliqua tergiversatione tegi potest , non seruatur ordo iudiciarius. Item.
potest esse, ut causa sit manitesta delegato, qui procedit sine ordine iuris, sed non est manifesta deleganti,qui procedit secundum ordinem iuris: idem
87쪽
de inquisitione.Item,nemo tondemnandus sine accusatore, nisi in septem missibus.in carta suspecta,cum testis fraudulenter, & procaciter respondit,in tutore suspecto,in marito de lenocinio,in calumniatore, cum crimen probatur per inquisitionem,cum deficit reus in pursatione.GR ΑΤ. In eadem causa nemo potest esse Iudex ,& accusator, nam detineret esse Iudex: ideo quando causaeli nota iudici tantum, ut homini.debet examinare. a C A P. Mulis. Nemo sit accusator de iudex,nec a communione quis pro . hibendus,nisi sponte consessu aut conuictus. Item, aliquid toleretur,vel corrigatur.
C A P. Si peccauerit.Idem GRAT. Quando crimen est notum alijs,sed occultum Iadici, Iudex non debet ferre sententiam. C A P. Dem omnipotens. Nemo credat mala audita, & passim dicta absque certa probatione,& Iudex de his non iudicet ante probationem. GRAT. Quando crimen est uotum iudici,& alijs,& reus negat, sine examinatione non est condemnandus. nisi sit publicum opere. CAP. Scelus quod. Pro culpa manifessa quis condemnatur , ut duo Episcopi defendentes Lothaiium,deponuntur. GLOS. Non per solam publicam
AN spoliatus ab aliquo sit iudicandus, vel prius restituendus. GRAT.Spoliatus est prius testituendus. GLOS. Nisi spoliatio probetur
per modum exceptionis. CAP. Antiquit.. CAP. omnes. Ante litem contestatam, Iudex restimat possessori omnia sublata & fructus. G L Ο S. Pereeptos,& percipiendos,ac si non fuisset spoliatus. Idem dicitur ante litem , quia exceptio spoliationis est dilatoria ideo ante litem proponenda, nisi directe velit agere de spoliatione. Nota cautelam:conuentus ab aduersiaio super aliquo, utilius est, ut directε petas spoliationis restitutionem,quia prius audieris,& restitueris .c. ex conque Hone,ri rejidpol.si vero de alio agit,utilius est, ut excipias de spoliatione alterius rei,quia prius audieris earum diissim,de stia.egmt.' CAP. Nudin. Episcopus si sit eiectus a sua lede, vel bonis spoliatus, non potest accusari. nisi restituatur in integrum cum fructibus. CAP. Inscriptum. Idem. 6c nec ad Synodum potest vocari. GLOS Spoliator in nullo crimine potest accusere spoliatum ante restitutionem. CAP. Nullus. Spoliatus non potest conuocari,vel iudicari, nisi restituantur ei omnia etiam iura. GLOS. Etiam spirituali ut communio hominum, quia inermis non potest inimico resistere. C A P. Preceptum. Idem,nec debet respondet: nisi in omnibus restitutus.
Va poena seriendi sunt, qui in accusitione, vel testificatione deficiunt. EGRAT. Poena infamiae. GLOS. Accusator potest deficere in quinque, primo errore, secvado temeritate , tertio calumnia, quartis praeuaricando, quinto Diqitigod by Corale
88쪽
quinto tergiverando , & in omnibus his desistit: impetrata abolitione non punitur,nec fit infamis; si non impetrauit abolitionem, parcitur ei in duobus
primis , sed non in aliis: calumniator tenetur ad poenam talionis, praeuaricator postea neminem potest accusare,& extra ordinem punitur, tergiversator
punitur in quinque libris aureis. Item, restis calumniator punitur ad poenam talionis, sed dicimus quod non . C A P.Sι quis circa .Qui accusat aliquem,& non potest probare crimen, fit infamis, nec admittitur ad accusandum. G LOS. Poth sententiam. C A P. 6irumntiit ον. Calumniator deficiens in accusatione puniatur poena talionis. G L O S. Fallit in sex casibus. C A P. Qui non.Qui non probauerit quod obiecit, ena,quam intulit, ipse
C A P. Si quis Epistopum. Qui Episcopum, presbyterum, diaconum falso ccrimine accusat.& non probat,ne ei communio danda in fine.G L O S. Nisi resipiscat. ιC A P. Si quis iratus. Qui conuicium temerὸ alicui ex iracundia dicit, &deinde non vult illud probare,nec scribere, non dicitur accusare, nec ut reus eriminis ad poenam talionis puniendus; si vero vult probare, scribat hoc,& ad poenam talionis. GLOS. Licet non teneatur pro accusatione, saltem tenetur pro iniuria. Item,irarescindit contractum, quod probauit,& non iterauit. GRA T. Qui non potest probare crimen illatum, punitur poena talionis;qui deceptus promissione accusationem deseruit,parcitur ei. C A P. Paulum. Qui ob promissionem accusationem deserit, parcitur ei: γ iqui accusat,scribat se probaturum ad poenam talionis. GLOS. Promissione, non pecunia sed testium, qui promiserunt. Item, remittitur culpa, non infamia. Item, abolitionem quis potest petere. C A P. Euphemium. Qui accusat,v.g. Episcopum, de ut ab accusatione de sistat,ordinatur, priuatur usu ordinum. G L O S. Insamia irrogata per ciuilem Iudicem non tollitur a Papa.sed a Iudice ciuiliter. Item, in matrimonio leges sequuntur ius canonicum; & sic vidua nubens intra tempus luctus non est infamis. Item, Episcopus potest tollere infamiam in omni crimine in quo potest dispensare. GR A T. Aliud est cum quis poenitet accusasse innocentem crimi ualiter,& desistit,& absoluitur ab innocente; aliud si accipit pecuniam an Ocente,& desistit. C A P. Si quem. Liberatur si quem p. niteat accusasse innocentem, & in- 8 uicem se absoluunt auctoritate Iudicis sed si per pecuniam nocentis, punitur. GR A T. Calumniari est falsa crimina intendere, praeuaricari est vera crimina abscondere , tergiversari uniuersim ab accusatione desistere. Quomodo cognoscentur haec tria, & qua poena puniendi. GLOS. Iudex in multis c sbus potest arctare. vel ampliare poenam, ut ex causa,& persona,& aerate, dc
ratione scandali. Item, secundum canones non licet transigere in aliquo crimine,quia secundum canones nullum crimen irrogat poenam languinis. cap. bis a quibu/,2 3.q. 8a
89쪽
i Epitome Decreti Pars II. Q V AESTIO V. Nota Ponitur ante deuartam,quia simitu Tertiae.
AN deficientibus accusatoribus reus sit cogendus se purgare. GRA T. Videlut non, quia scut rei possetior deficiente actore non cogit ut probare titulum suae possessionis, nec reus suam innocentiam. GLOS. Nisi laboret infamia probabili.
C A P. Sacramentum. Iuramentum a sacerdote non exigendum,nisi pro fidetecta. GLOS. Prohibet iuramentum incautum, secus iurant in multis. C A P. Misanctora . C A P. Nos sacramentum. Prohibet incauta iuramenta fieri, nec Episcopis offerendum iuramentum. C A P. Si quis preιb3ter. Si laicus agit contra presbyterum, vel presbyter contra laicum, Episcopus terminet quaestionem, oc laicus se purget per iuramentum; sed presbyter interrogatur per sanctam consecrationem, & non iuret, quia non conuenit. G L OS. Hic actor non sequitur forum rei laici, vel quia ita erat consuetudoan aliqua prouincia, vel tunc omnes causae decernebantur ab Ecclesia. item, sufficit si presbyter iuret per salutem, vel per aliquid aliud, vel sub poena ordinis, vel beneficit, & s erat falsum, est puniendus. e.
cum dilectus,de eleti. GR AT. Sacerdotibus prohibentur tantum incauta iuramenta,& quae in iudicio saeculari pro qualibet causa offeruntur: sed si ement a populo infamati,possent se purgare iuramentis. C A P. Presster. Sacerdos infamatus,si non habetalios testes,iuret pro sua innocentia,& vocet Deum testem. C A P. Habet hoc. Diabolus, quos sacerdotes non potest superare infamat per populum; ted ipsi se purgent iuramento,& sic honorentur. GLOS. Se mel absolutus etiam per purgationem non potest ab aliquo accusari in eo crimine,nisi ab eo qui prosequitur suam iniuriam.& dicit se ignorasse accli sationem,& cum vult probare de praeuaricatione accusationi satem,potest inquiri contra volentem se purgare,& quando. C A P. Vennam vero. Sacerdos accusatus purgatur iuramento, S prohibetur vulgaris purgatio,id est,seruentis, vel frigidae aquae, vel igniti serri, vel cu- iussi bet inuentionis popularis. Item idem sacerdos cogitur iterum se purgare coram muliere. GLOS. Papa nimium papaliter dispensavit. Item, non accusatus si se purgat,post accusationem iterum se purger, vel si eo absente. C A P. Quanto. Iubet purgare Episcopum, & eum consolari. quia humiliatis, & poenitentibus non debet negari locus veniae. GLOS. Si mittantur
litterae, ut quis absoluatur,& antea moritur, est mortuus absoluendus. Item, si quis absens excommunicςtur, statim est excommunicatus antequam sciat, excommunicatio statim trahit secum suam executionem. ceas oratis de appetiar. sed non punitur si communicet antequam sciat.
C A P. Qua de causa. Mandat purgari Episcopum de infamia, & post si ex
communicatus celebrasset dispensat.& quicquid egerit cum illo ratum habebit Papa. G Ι O S. Legatus Papae generalis omnia potest,nisi ea. quae sunt re-1eruata Papae .c.nuper,de sentent .excomm . An possit dispensare,est dubium. C A P. Annianis. Papa Sixtus se purgauit sponte de suspicione,non tam eri
90쪽
ex hoc dedit sotmam,vel exemplum idem faciendi si nolint.
C A P. Super causa. Si presbyter accusatur de morte Episcopi.& accusatores deficiunt, se purget,&omnia ei restituantur.G L O S.Non tamen fructus. nisi in sententia exprimatur. C A P. Si legistini. Sacerdos si accusatores non probant crimen, ipse cum septem eiusdem sui ordinis se purget,diaconus cum tribus. C A P. Pres'ter. Si curatus lit infamatus a sua plebe,& Episcopus hoc probare non potest, eum suspendat donec cum septem se purget. GLOS. Suspenditur propter scandalum, non tamen est priuandus beneficio, nisi secundum ordinem iuris. Item, infamatus de crimine non statim est suspendendus, sed prius inquiratur, id est, Episcopus praefigat certum tempus volentibus accusare: si non apparent,inquirat,& si est conuictus, puniatur; si non est conuictus, & mala fama durat, primo illud seorsum admoneat,postea coram testibus, tertio suspendat. C A P. Si mala fama. Infamatus si testes deficiunt se purget coram com purgatoribus. G L OS. Qui dicuntur esse bonae opinionis,& nolunt peierare. C A P. Quoties. Deficientibus accusatoribus Episcopus accusatus se purget coram certis personis canonice, ibi datur forma,) dc compurgatores iurent. G R A T. Praedicta de pulsatione intelliguntur, si accusatus se purgare voluerit,quia ius non cogit. sed lotum dat modum. C Α P. A, duum esst. Leo III. se purgat a sceleribus quae contra ipsum dicebantur,& hoc sponte nec vult imponere succetaribus,& Episcopis ut se purgent. G L O S. Licet purgatio ex dictis videatur voluntaria,& non ex sententia, vel arbitrio Iudicis, tamen oppositum inferius probar. C A P. Omni bis vobis.Sacerdos si I legitimo accusatore conuincitur, puniatur canonice; si accusator deficit,puniatur de calumnia;& sacerdos si remanet infamatus se purget coram tribus vel septem,vel pluribus sacerdotibus. Item, accusiator sacerdotis quis esse debeat. vide in canonibus. G R AT. Purgatio candentis ferri, vel seruentis aquae non est adiicienda. C A P.Cons,lussi. Canones non censent parentes , qui filios oppresserunt esse purgandos candenti ferro, vel aqua seruenti, est enim superstitiosa praesuinptio sed delicta ab Ecclesia sunt iudicanda, si sponte a consessione, vel testium probatione publicentur;oeculta,& incognita relinquuntur Deo. Item, parentes in lecto sui eantes sunt puniendi. ut homicidae, sed moderat E. G L O S.occidens hominem, licet noluerit nocere, si fuit in culpa lic Et leui Lsima, punitur lege Aquilia. Item,culpa est quod a diligenti potuit praeuideri,&non est praeuisum : tenetur etiam quantum ad Deum. dc non punitur ratione
homicidi j. sed ratione negligentiae, id est minori poena ab Ecclesia. Item de iure communi omnia intelliguntur concessa , quae non inueniuntur prohibita. desimeπt. excomm. c. nuper. Item, qui procurat venena sterilitatis cilcitur homicida. c. siquis,de homicid. G R A T. An in iure canoni eo prohibeatur solii mpurgatio ferri candentis, & aquae seruentis, est dubium,an alia,ut aqua amara pro adultera. C A P. In libro namque Numerarum. Ponitur purgatio Zelotypiae cum aqua amara,quam vide in libro Numerorum,c. s.
C A P.Monomai Mim. Singulare certamen inter duos, id est, duella prohi-M 1 betur,