장음표시 사용
91쪽
tempore Mauri, et in eo monasterio ereVerat numerus monialium. Sed hoc aegreserens generalis eorum fratruum conventualium. assidua apud romanum
pontisicem deprecatione laeta, impetravit ut bonaemoniales de novo custodirentur ab ipsis fratribus, et hoc annuente etiam duce Mauro. Sed moniales proposuerant potius mori et bellum sustinere quam talia pati. Hinc est quod fratres conventu ales, numero sorte centum, loricis, ballistis, sel0petis ac armis induti aetem ad bellum instruunt et ad fores
monialium eum trabibus accesserunt; eXixitque edictum a praeeone ducis ut nullus auderet monialibus auxilium impendere sub poena aeris et per-S0nae. Moniales intrepidae cum aqua calida et cum vexillo sanetae erueis ac lapidibus bellum sustinebant; sed metu selo petorum aufugerunt in suas cellulas, Deum ac beatum Franci Seum rogantes ut eas furore fratrum liberarent: unde fratres eum trabibus ac securibus portas aperuerunt, Sed non ausi sunt manus impudieas in eas p0nere, quoniamC0menses Statuerant, eontempto praecepto dueis, fratres omnes serro oecidere. Sed moniales omnes m0naSterium reliquerunt, et ad hospitale sancti Leonardi ad habitandum per duoS annos Steterunt. At comunitas Comi, cives, moniales, et fratres Ob-SerVantiae ad romanum pontificem causam hanc dixerunt, et sententia lata suit contra conventualeS; ac moniales cum magno gaudio a civibus in eorum monasterium introductae fuerunt, unde magnum suseepit et in religione et in aedificiis inere mentum. Ludovieus II. Anno MCDLXXXXIX de mense aprilis urbs Φη,' PV Pixarum, quae annis superioribus Florentini S Obtemperabat, et per Carolum Francorum regem
eis ablata suit, in manibus Ludovi ei Mediolani dueis Ssortiae devenit; sed eam Venetis custodien-
92쪽
dum reliquit; noluitque Maurus a Venetis referre et suit occasio omnium malorum. Nam Veneticum rege gallo se colligarunt ut Maurum fugarent dividendo dominium Mediolani inter eos. Utinam talis divisio non fuisset tentata, qu0niam nec MauruS,
nec Veneti, nec reliqui Italiae principes ae populi
essent in captivitate, nec dep0pulati, nec serro iugulati, nec Varia m0rte necati: et Pixani, ut suam libertatem conservarent, multa et diversa bella et calamitates a Florentini S non aecepi SSent, quamquam samenon perissent. Sed anno MDXI rex Ludovieus Pixanis libertatem suam defendere promisit, et laeta unione cum omnibus principibus christianae religio uis ad destruendum Venetos, urbs pisana Florentinis restituta eSt, Sub certa lege et paetis, quibus in totum libertatem piXanam non abstulissent. Proto uotarius de Ni .gris sancti Simplieiuni abbas et perpetuuS commendatarius, eui multa ossicia a romano pontesce erant concessa, ut tandem Mediolanum quieSceret, quum inter Servos SuoS in aurum quemdam haberet, et ei salarium sibi pr0missum Solvere recuSaSSel, ab hostense occisus suit. Hoc quidem occurrit quum haberet inaurum non christianum sed insidelem ob ser- ientem, nam eo tempore in ducatu hi mauri, seu gens nigritarum, ita creverant, ut nullus esset aulicus qui unum ad eidem servientem haberet; eo quod Ludovicus S sortia Mediolani dux se eognominari secerat Maurum. Melius enim fuisset si Christianus nuncupatus suisset. III. Orta sunt bella igne et songuine repleta inter Maximilianum Romanorum regem Austriae gentis et uelveticos, nam Helvetici ea Stra sua locarunt super laeum eonstantiensem. Η0c idem constituit R0manorum rex,
qui ex ei vitatibus in serioris Germaniae imperio subditis in castris conduxerat ultra laeum in loco de
Prolonotarius il Nigris O ciditur a servo
93쪽
Umbelinga, et hinc et inde ex utraque parte multi
occiduntur. Feceratque erigi rex Romanorum prope Agnedinam superiorem bastionum unum magnum, ne Helvetii a binde pertransirent versus loca Austriae ducatus, et milites tormentis eum militibus suae gentis convocare iusserat: sed Helvetici ad dietumba Stionum cum t0rmentis accesserunt et bellum intulerunt. Pugna coepta est et inter eos hinc inde occiduntur, sed Helvetici superarunt inimicos, et bastionum cum maxima sanguinis effusione comprehenderunt. Fertur in ea pugna ex utraque parteeeeidisse sex millia hominum; tandem Agnedina superior igne consumpta suit et locus de Mais; et ineolis multa damna allata sunt, Romanorum rege ab eo bello absente. Sed Ludovicus Maurus, cupiens ut Germani cessaretit a bello, Balthassarem Pusteriam militem ex primariis Mediolani, Marchesinum Stangam aulicum suum praedilectum ae Galleatium Vicecomitem dictum, alternatis vicibus, ad Romanorum regem et ad Helveticos eum honorabili comitiva destinavit; sed sero fuit sirmata pax inter eoS, nec Maurus auxilium ab eis reeipere non potuit, donee a Gallo fuit expulSUS.
I. Ludovici auriliensis rationes in ducatu Mediolani, quapropter bellum Mauro inferre decrevit. II naurus copias suas eontrahit ad defensionem sui dueatus. Galli oppidum Aratii et Annonis ea-
94쪽
piunt et laeendunt. III Mauri eae Mediolano fuga. IV Maurus Novoeomi prope est ut capiatur.
V Galli Mediolani dueatu potiti fidem eivibus
non servant. VI Ludovicus reae Francorum ad Pupium venit. VII Ludovicus reae Francorum
Franeiseum Ioannis Galleatii lilium monaealem habitum in Gallia suscipere cogit. VIII Duae Valentinensis Cafarinae Hortiae bellum intulit.
I. Anno Christi MCDLXXXXIX mense tulit Ludovicus Francorum rex cogitans quod iure haereditario dueatus Mediolani ad se spectare Sciebat, quum eSset
nepos dominae Valentinae Ioannis Galleatii primi Mediolani ducis sororis et Philippi, postea dueis Mediolani, qui sine prole legitima ultimum diem clauserat; et lieet Ludovicus Maurus esset filius Blaneae Mariae Philippi Vicecomitis Mediolani ducis illegitimae et a Maximiliano Romanorum rege in ducem creatus eSSet, bellum Mauro inferre decrevit; et hoc maxime durante bello inito inter Romanorum regem et Helveti eos, quia Seiebat Germanos non posse fluxilium Mauro impendere, et omnis Mauri spes erat in Germanis. Sed, ut celerius Maurum expellat a ducatu, gallus rex eum Venetis sese colligavit ea lege, quod, expulso Mauro, civitas ampla Crem0nae et omnia oppida, quae erant ex Mediolani dueatu ultra sumen Abduae, essent sub Venet0rum dominium, et residuum galli regis; et ita aetum est. At melius secissent Venetiae caeteri Itali in unum se colligare et ultra m0ntanos in suas sedes derelinquere; nam sic sorte Italia moesta, laeerata et in se divisa non fuisset ab ultra montanis, et tandem igne c0neremata et in praedam posita. Gallus rex castra sua peditibus et
militibus stipavit, ducem praeseeit Iae0bum Trivullium
Ludovicus rex Francorum bellum Mauro inferre statuit.
95쪽
Pias contrahit ei ad defendPndum se parat. Rocha Aralii et oppidum Annonis capitur.
civem medi0lanensem generalem a Mauro hannitum in civitate hastensi, iam pluribus annis a Gallo pos
II. Anno Christi MCDLXXXXIX de mense tulit Lu
dovicus S sortia dux Medi0lani, cognito Venetorum eum rege eon Sili0, magnum contraxit exercitum, ad Ascanium eardinalem fratrem suum residentem in urbem Romae ad se Vocavit, qui de manu Alexandri pontificis aufugit. Castraque locavit in civitate Alexandriae sub Galleatio Severi nato; sortici liuin, quod erat ultra Padum, militibus munivit, Franciscum comitem Caiatii Severi natum et Franciscum Bernardinum Vicecomitem eum multis militibus in Glara Abduae transmisit ut Venetos expellant; nam comes Pistilianus senatus Veneti generalis ea pilaneus castra inibi locaverat, et quia Galleatius Severi natus non se de Alexandrinis multum considebat, Maurus Federicum Galleatii Severi nati fratrem cardinalom ad eum remisit. At Galli magno eommeatu ea Stra munierunt, nam sames, ut dieitur, intrinsecus pugnat et Vincit saepius sine serro, et ad Roeliam Aratii, quae a multis Italis custodiebatur contenderunt, et prodeunte Augustino Manera castellano, R0cham Aratii hora sexta noctis
ingressi sunt; eapto primo Blaxino Cri bello eum equis ballistariorum, et, spoliatis militibus, eam depopulati sunt et in einerem posuerunt. Similiter, die seeunda septembris Galli, habito cum Italis proelio, oppidum Annonis ingressi sunt eum maxima sanguinis effusione et ignem inibi posuerunt. Anno Christi MCDLXXXXIX mense septembris Maurus adhuc pecuniis sitibundus a populo Mediolani et eaeteris subditis Suis pecunias postulat, immemor pecuniae ostiatim ablatae diebus praeteritis, sed vana fuit petitio. Galli seeus moenia Alexandriae eastra sua lo-
96쪽
earunt, ac Severinus dux ea Strorum Mauri eontra praecepta rei militaris in urbem Alexandriae se claudit; at Galli coeperunt percutere muros in minam, Sed Severinus, relictis militibus et castris, nec Verbo
quidem laeto , Alexandria aufugit. Sed hie bonus dux belli si Τri vultio fuisset alloquutus, cum eo secisset pactum quod, Solum restituta Alexandria,
omnes Itali salvi essent; sed, mane laeto, eaStra lauri, quae Sine duce reman Serant, coeperunt terga dare, sed a Gallis comprehensa, maior pars eorum equis et armis spoliata fuit. Postea Galli ad ei vitatem Papiae Se contulerunt. III. Maurus vero sentiens quod Severinus castra dereliquerat coepit de iuga consulere, et Ascanium fratrem eum siliis ac toto thesauro ad ei vitatem Comi transmisit ut Germaniam peterent. Exporta Vitque Maurus cornua duo unicorni, unum eorum erat brachiorum
sex et amplius ac magni pretii et sorte annis ducentis, quae a Vicecomitibus in castro Papiae in bibliotheca reclusa suerant. Venit et ipse Maurus Comum eum multis militibus, dimissa arce portae Iovis Mediolani commeatibus, tormentis, militibus ac denariis repleta sub custodia proditoris Bernardini de Curie papiensis, qui a Comensibus lacrimis
suit receptus et in episeopatu hospitatus. Mane laeto, Comenses in hortibus episeopati ad se voeari, sedit et eum lacrimis causae suae lagae declaravit, et rogavit eos ut gallo rege Sine praelio se submit terent non Venetis nec. Helveticis; quoniam eorum dominatio nunquam decedit, sed rex gallus uti homo moriturus est et ipse Maurus sperabat ad suum Sceptrum revertere: rogatque Comenses ut Gallis obviam aecederent ad sidelitatem praestandam. Ipse vero in Germaniam maxima eum trepidatione petivit. Sed Antonius Landrianus Mauri thesaurariu8,
97쪽
Maurus comi Prope est ut capiatur.
et eui mala omnia adseribuntur, quum dedisset causam ut Maurus omnes peeunias abstulisset una eum Burgundo Botta, quum una mane vellet ad Maurum in arce Mediolani existentem accedere, suit a Simone Rigono Vallis Sassinae interceptuS, aemultis vulneribus confossus suum diem clausit extremum. Hi ne est quod Maurus statim Comum petiit ne ibidem sibi fieret propter aVaritiam. IV. Maurum in Germania prosciscentem insequebantur Galli, et maxime Nicolaus Ioannis Iaeobi Trivultiistius, ae Georgius filius quondam Firmi Ioannis Iaeobi fratris; et nisi a qu0dam sacerdote sancti Laurentii Mediolani admonitus suisset, Maurus cum reliquis suisset in civitate Comi captus; nam per- subitum dixit Mauro: α aufuge, nam hie post te sunt Galli . . Unde Maurus per ostium viridarii episeopati navim ascendit et ad oppidum Bellas ii se contulit, nam Marchesinus Stanga Cremonensis Mauri primus camerarius a landamentis palatium pulcherrimum in loeo Bellasti erigi laeerat. Georgius insequutus suit Maurum et eoegit eum Τurrim Olonii
ascendere et Severinus Georgium navi armata repellit. Τamen navem unam onerariam Georgius comprehendit eum aliqua quantitate auri et argenti. Maurus vero eum duobus filiis legitimis et eum Ascanio eardinale fratre et Ioanne Maria archiepiscopo Ianuense
Illegitimo fratre, comite Mettii episcopo Laudensi, Alexandro filio illegitimo dueis Galleatii V Mauri fratris et Hermete filio legitimo dieti Galleatii, Fe-deri eo Severi nato eardinale, cum archiepiscopo m diolanensi ducis Ferrariae fratre, ae eum tota curia
per Vallenitellinam, ubi optima vina fiunt, transivit ad terram Tirant, et in Germaniam per articulos Braulii montis ad eivitatem Bressanon Austriae du-eatus ad habitandum se eonduxit; dimisso Andrea
98쪽
Tridentinae dixitatis eum mille Germanis ut subside Mauri eustodirent Tirant oppidum. V. Comenses, Mediolanen SeS, PapienSeS,N0Varien SeS, Alexandrini, Dertonenses, Bobbienses, Placentini et
reliqua oppida, quae regi gallo de dueatu Mediolani
obvenerant in sortem, in manibus Iacobi Τri vultii generalis regis Francorum gubernatoris fidelitatem iureiurando firmarunt; prius per eos saetis capitulis, quae postmodum a rege, nec ab episeopo li0nensi, paria menti Mediolani magno eancellario, minime fuere observata. Et audacter galli praesidentes sine rubore dicebant . IieuisSe omnia promittere eis, et licere pacta non servares. Lieuit et subditis fidelitatem non servare, etiam iuratam, iuxta textum in
capite secundo de iure iurando, ubi ait: frangenti sidem sides frangatur eidem etiamsi fuerit iurata: nam quales subditos quis optat habere, talem subditisse debet habere. Ludovicus Francorum rex certior laetus suit a Iacobo Triuultio et de fuga Mauri et quod omnia in dueatu erant sub eo paeata; num Bernardiuus Curtius papiensis areis p0rtae I0vis eastellanus et cust0S; de quo Maurus, p0spositis omnibus de familia Sua ac aliis ex antiquis cognationibus Mediolani, plurimum conssus est); eam arcem, uti dixi, quibus vita carere non debet omnibus rebus munitam, et tormentis, et militibus, et ducibus bellorum, absque spe praetii, non expectatis oelo diebus, ineonsulto Mauro et in seio Ioanne Iaeopo Trivultio restituit: qua in aree erat etiam Burgundus Bolla a Mauro praedilectus, qui et ipse consensit restitutioni arcis. Reliqua oppida post eam ultr0 se dederunt; et maxime oppidum Bellingonae, quod similiter erat munitum commeatibus, regi Se dedit. Unde rex, eum omnibus priueipibus suae gentis et eum amplissima
99쪽
vicus rex Franis rorum ingreditur.
Ludovicus rex Francorum Franciscum IO.
comitiva, sorte equitum duo millia in Italiam descendit ad oppidum Uiglevant, quod per Maurum
suerat quasi in totum reaedifieatum et picturis ornatum; nam Maurus plateam magnam ante oppidum, cum stabulis equorum, quae erant ad secundam plateam eum porticis depletis, et secundam arcem
ac multa palatia a fundamentis, aedificari secerat; multa praedia inculta sub duobus fluminibus ad novalia reduxit; d0mum magnam nomine Ssortia dum et Cassolum similiter construxit l), et innumeras moroni plantas ibi plantari curavit. VI. Deinde rex ad civitatem Papiae eum aulicis Suis, cardinalibus, episcopis, oratoribus, marchionibus, et aliis multis se contulit, et omnes Papienses Ornnti vestibus et gemmis obviam regi per pontem Tieini
Venere. Eratque Strata nova drapibuS, celonis, ac variis picturis et ornamentis cooperta uSque ad
arcem; sed inundatio imbrium omnia devastavit, nam tanta fuit inundatio aquarum in introitu regis ut res valde admiranda extiterit. Rex autem Seeolloeavit in illa mirabili d0mo, seu arce, per Ioannem Galleatium Vicecomitem ae Mediolani primum ducem, extructa una eum leporario muris per viginti milliaria cireumdato. Voluitque rex d0mum ipsam visitare et ascendere superius ubi arma proavi sui reperuit; nam Ioannes Galleatius in armis suis deserebat anguem coloris axurii, ab alia parte infinita lilia, quae sunt signa Francorum regum. Multa fuerunt a Papiensibus regi dono data, et inter eaetera formae centum casei Placentinorum civitatis.
VII. Isabella uxor Ioannis Galleatii VI Mediolani ducis, silia Alphonsi Neapoli regis in omnibus desolata
100쪽
ue moesta, iussu regis detulit eius filium Franeiseum, Gallealii situm
Mediolani ducem de iure, formoSum et a Mauro bitum mona- et postpositum et in pupillari aetate eostitutum ad ζζς imii β' pq pedes regis: sed rex iussit in Galliam deserri sub cura unius abbatis, deinde eum coegit habitum monachalem saneti Benedicti suscipere; ne in suturum ducatum Mediolani repeteret. Papienses multa a rege petierunt Sed nihil eis suit concessum; tandem rex' ad ei vitatem amplissimam Mediolani aecessit, et a Mediolanensibus eum laetitia et amplissimo apparatu receptus, in illam arcem mirandam t0to orbi a Franei seo Ssortia Mediolani duce et a Mauroa sundamentis erectam se locavit. In alia die ineeelesia maiori dein Mediolanenses regem et omnes eum eo existentes ad prandium invitarunt l), et
super sala magna aulae magnae ducum eum in siniti S Ludovieus diox mulieribus auro, gemmis et vestibus decoratis, quasi Fr neorum Me reginis, suit receptus; et, Sumpto prandio, coepit eSSe dilue ei p rin eboreis, et per mensem Mediolani suit. Sed quia ' 'i' oppidum Tirant in Vallelelina solum sub side Mauri
custodiebatur ab Andrea eum multis Germanis, iussit castra sua dirigi Comum; deinde per Vallemtellinam, cum sex millibus Helvetiis, qui ab Antonio Baisseto ex Germania condueti fuerant. Et cum multis t0rmentis Germani expectarunt castra, sed positis e larinis seu bombardis seeus moenia Tirant, Germani oppidum Tirani magno magistro Franciae restituerunt, Salvis ipsis Germanis. Aloysius de Quadris illius oppidi et in valle quasi primarius, pro captivo Gallis remansit, qui omnia in praedam p0Suerunt; et is duo millia seulorum magno magistro ut Seredimeret persolvit.
Iloe aeeidit die vigesima mensis octobris huius anni. Vid. rium cap. XIX.