장음표시 사용
111쪽
Divisio Νeain politani regni inter Hispanos et Francos.Galli lenique e regno fugantur.
seopi Sedunensis pax firmata est, ae Bilingonensibus concessum suit quod per Mediolani ducatum, ad habendam bladam et alia necessaria, tutus dareturaecessus, qu0d antea conceSSum nequaquam erat.
MDII. I Xeapolitanum regnum inter Gallos et Hispanos dividitur. II visaeulum in Germania. III De . dueis Valentinensis et eius patris Aleaeandriri ponti ieis morte. IV Pius III et Iulius II Pontilites. V Ludovicus reae Franeiae eaeulibus comensibus reditum permittit; inundatio et πλdemia in urbe Comi. VI Gallorum fuga prope Gaetam. I. Anno MDi II rex Ludovieus Galliae et Mediolani dux, et Ferdinandus uispaniae, Lusitaniae et Aragoniae rex, ut pax iniretur, regnum Ciciliae seu Neapoli diviserunt. Ludovico civitas Neapolis in partem obvenit eum multis ei vitalibus, et ibi in vice-gerem praefecit ducem de Na mors; Hispano regi obvenit similiter Calabria eum reliquis civitatibus, et ibi in vieeregem Fernandum hispanum magnae staturae ae rei bellicae sapientissimum statuit. Sed quum maiestas et amor duos non capiat
Sle Ms.: vero non Perdinandus sed consalvus uernandea hieerat.
112쪽
in una sede morari, de toto regno coeperunt Galli et Hispani inter se contendere, et hinc inde parato exercitu eonflictum iniere; in quo proelio Galli superati, maior eorum pars serro ac tormentis oecisi suere, ac reliqui de regno expulsi; et cecidit mo tuus dux de Nam0rs vice rex ex Navariae regibus. II. Miraculum circa quod tempus apparuit in Germania maxime in terris Ulmiae, Constantiae, Coloniae mirum: quod descendebat e coelo aqua viscositatem in se habens, super vestes hominum quae imprimebat cruces , quae cuius essent coloris nemo di- Scernere p0terat, nec a nemine descendi aqua dignoscebatur; nec hoc sietum putandum, nam Germani multum de hoc signo exitabant.
III. Dux valentinensis Alexandri pontificis silius,
dimisso ossicio eardina latus, ducem armorum Selaeit, et omnes priueipes Marehiae ac Romandiolae ex eorum dominio fugavit, eardinalem Ursinum capite privavit eum multis aliis de Ursin0rum domo, ducemque Candiae pontisicis silium in flumine Tiberi interfecit, cuius pater pontifex Alexander VI, disceptantibus regibus hispano et gallo de neapolitano regno, ad Deum convolavit. Nam si lius Alexandri VI dux valentinensis, qui mullos cardinales
veneno et serro occiderat ut dominia et pecunias eisdem auferret, Volens nonnullos eardinales Veneno
occidere eos ad prandium eum pontifice vocavit, vinum in tossieatum in sia seliis detulerat, iusseratque credentiario ut de eo vino nemini daret sine eius speetali lieentia. Pontifex et cardinales, expectata hora prandii, omneS ad men Sum pro prandio Sederant, sed dux Valentinensis, sorte impeditus, stetit per aliquod tempus moram trahendo ad prandium. Pontifex dixit credentiario si bonum vinum habebat; respondit: qu0d erat vinum ducis valentinensis et
Alexander Vlpontifex vellen obiit.
113쪽
quod sperabat esse bonum ; pontifex iussit omnibus deserri, quo p0tato, optimum dixerunt. Interim dux venit ad prandium, pontifex iussit de eodem vino duci tradi, quod utique laetum. Sumpto prandio, dux credens quod vinum intussienium adhuc esset in phyalis iussit deserri certis cardinalibus ibidem adstantibus. Sed eredentiarius ignorans de
veneno dixit : amplius de Vino non eSse, quoniam
ipsi duet, pontifici, cardinalibus et aliis in prandio existentibus ad potandum dederat; unde licet ipse
dux stati in medicamenta Sum pSerit, Ponti sex tamen
cum aliis plurimis periit. IV. Mortuo Alexandro pontifice, suerunt et uniti,
ne schisma fieret in ecclesia, patres cardinales, ct quum multi eorum essent in Gallia et commode ad eleetionem intra decem dies accedere non possent, iuxta textum in ea su ubi perieulum de electione libro tertio, terminum uniuS menSiS Statuerunt. Et quum multi essent eardinales hi Spani, sere ii mero sedecim, Se clauserant in palatio pontificis sancti Petri; reliqui cardinales in monasterio Minervae fratrum praedi eatorum. Interea ex Gallia venerunt eardinales rothomagensis; Ascanius S sortia:
cardinalis lueimburgensis; cardinulis saneti Petri ad vincula, et saneti Georgii; qui duo eardinales in euria numquam suerunt recepti in vita Alexandri propter inimicitias : Antonius Τrivullius episcopus comensis; eardinalis serrariensis arehiepiseopus Mediolani; qui omnes, ubi fuerunt Romae, putres in
conclavi, sicuti m0S eSt, Se elauserunt, et Pium Se nenSem concorditer elegerunt: qui quum esset senio
conlaetus infra viginti dies obiit. At patres similiter in pontificem elegerunt ea ruinulem saneti Petri ad vincula, qui Statim pontifex coronatus ducem valentinensem filium Alexandri in arce saneli Angeli
114쪽
recludi fecit, atque sere omnia per eum in praeliis ablata propriis dominis restituta suere. V. Gallus autem rex omnibus exulibus, qui in captivitate Mauri in Germaniam ausu gerunt, ut lares proprios repeterent concestit; ea tamen lege, ut, ubi bona eorum essent fisco publicata , vel aliis dono data, ea pecuniis redimerent. Sed Petrus Antonius Vieedominus doctor et miles, qui et ipse timore Gallorum ad oppidum de Areo Tridentinae dioecesis confugerat una eum uxore et siliis, ibi ex laterum dolore interiit. Aufugerat quoque Ioannes de Zobiis optimi ingenii: qui, licet Comum reversus suisset, tamen in furore ductus visum suit eidem, quod Galli eum comprehendere conabantur) ex civitate aufugit, ac Patavium se conserens ibi mortuus est. Octavianus Ripa doctor, Gaspar della Τorre doctor, Franciscus de Zobiis, Ioannes Petrus,
Vennae eomes in montibus mortuus est Boveredum
Τune temporis mense septembris, frequentibus pluviis, Larius laeus ripas suas quasi ad mediam civitatem posuit; epidimia autem, quae annis du0bus iam Comi cessaverat, a Varisiensibus delata multa incommoda civibus intulit. VI. Ludovieus Francorum rex ut regnum neapolitanum de manibus regis hispani auserat et recuperari possit; castra sua militibus, peditibus ac t0rmentis parari iussit in agro parmensi cum sex mille uel veticis, ae t0tus exercitus erat triginta millia armatorum : sed dux belli Tremolia , ibi magna in-srmitate retentus, reversus est in Galliam. Gallus
il Ila codex: punctis ego signavi ut in lacuna; nam non patet etextu an lil essent exules, et si tales ; an in exilio desurcti an in patriam rediissent.
Ludoxicus rex exulibus Mediolanensibus reditum permittit. Inundatio et
115쪽
vastant comen gem et mediolanensem.
autem rex iussit eastra dirigi Romam versus ; et quum ibi fuissent, eardinalis r0thom agensi S , quieupiebat eligi in pontisicem, iussit castra residere circa moenia Romae. At cardinales elegerunt pontificem italum VI Pium; quo electo, insurgit praelium inter utrumque regem, in quo Galli ab Hispanis in fugam conversi prope urbem Gaietae, et Salvis personis, Sp0liati ad civitatem Ianuae descenderunt.
I Lupi comensem agrum vastant: dueis Subaudiae eonfugis Margaritae Maximiliani siliae mors. II De inus a duobus militibus gallis Comi patratum. III Insirmitas et terremotus per Italiam. I. Anno MDIV lupi rapaces sex abhinc annis innumeros homines oeeiderunt, ac nemo extra urbem tutus erat tam Comi quam Mediolani; et adeo timor omnium incaluerat, ut neque rustici permittebant armenta et greges ab adolescentibus ex more custodiri, sed plures natu maiores simul eum armis ad eustodiam p0nebantur. Mense Septembris mortuus est Sabaudiae dux l), invenis formosus sine prole, relicta Margarita uxore
luxi miliani silia; quae, primum Car0lo Gallorum
116쪽
regi desponsata et ab eo repudiata, secondario silio Fordinandi Hispaniae regis e0pulata suit; qui, eum ea nonnullis quum cohabitasSet annis, decessit absque prole. Quae quum tertio data suisset Sabaudiae duci
et iterum vidua remansit; unde a Maximiliano patre in Flandriam ad gubernandum eius nepotem Flandriae dueem, magno quum ea eSSet ingenio, mittitur.
II. Quo tempore duo erant Comi sub stipendio regis militantes galli, gubernatore Antonio Digionburgundo; qui, propter eorum libertatem, die sabbato prope sorum bladae ingressi sunt domum cuiusdam Georgii de Atendolis publicas gerentis usura S, Ut
eidem pecunias auferrent: quem repertum ac baculo percussum lane suffocarunt , occisumque in ieetulum prostravere; tunc ostium ac vectem claudentes ad aurum et argentum ac caetera quaeque preeiosa exportanda incumbunt. Interim quidam quaerens foeneratorem ad ostium camarae accedit, quem perrimulam in Ieeto interlaetum videns, abiit; statimque Vox ad gubernatoris aures delata est. Galli autem rumorem guhernatoris audientes sibi fugam consulebant , sed sugientes comprehen Si : sequenti luce, eorum dextera prius amputata apud domum occisi, Super platea ecclesiae maioris capite intersecti sunt, atque per quatuor senestras divisi. III. In hieme suit maxima infirmitas tussium et gut- . turis sutacalionum in tota Italia , et quasi maior pars viventium suere ea infirmitate retenti, et multi periere: durabat ea infirmitas per men Ses, et in civitate Comi nulli decesserunt. Terremotus subterraneus urbem Bon0niae pluribus mensibus et vicibus vexa it, adeo ut, pluribus domibus diruptis ac in ruinam p0Sitis, B0nonienses coaeti fuerint urbem relinquere ac per campos et territoria habitare.
Infirmitas tusinsium. Terremotus Bononiae.
117쪽
Muralius tuis ne a suae familiae enarrat.
MDV. I Muralius funera suae familiae enarrat. II De fonte intermittenti in villa Plinii: magna fru- sum earitas in Italia. III Ludovicus reae Francorum fraviter in morbum incidit. IV Ascanii orιiae cardinalis obitus. V Inundatio Larii. VI Legatio Mediolanensium ad gallum regem. I. Iacobus capitaneus Muralius die domini ea obiit septimo mensis aprilis dolore laterum; Iir sane pius, placidus, ac erga pauperes liberalis. Quum esset Cumanae ecclesiae, Insulae, Locarni, Abbiale, ae Canturii ea non ieus, horas ea noni eas nunquam praetermittebat, ac per multas cuiuslibet diei horas preces ad deum tandebat, ad cuiuS exequias, mu-ximis sumptibus saetas, intersuit t0tus clerus; Sepultusque suit in ecclesia maiori apud capellam sanetae Luciae. Deeessit et Christoph0rus pater meus,
qui in utraque censura erat periti SSimus, et eoi silia sua ab omnibus tamquam lex observabantur. Periit et mater mea domina Ioannina ex Castilioneorum familia, matrona Veneranda , quae in ec-eIesia sanctae Crucis ordinis minorum de obserVantia, quum esset tertii ordinis, similiter eum toto et ero
sepulta est. Obiit, ac cum patre meo sepultus suit, dominus Nicolaus patruus meus, qui similiter suit in dietis ecclesiis et aliis canonicus ; qui Semper
118쪽
media noete surgebat ad matutinum, quare inter beatissimos connumerari potest: nemo est enim qui eum peccatis minimis accusare possit. Aetate centum annorum mortuus est et Aloysius eiusdem ecclesiae can0nteus patruus meus, qui ea pellam in eandem
ecclesia maiori praediis dotavit sub titulo saneti Stephani, sub titulo iuris patronatus Muraliorum lamiliae christianae. II. In agro comensi iuxta Larium extat lans admirabilis valde, parum distans a terra Turno, Pliniana dictus; qui singulis horis semper intumeScit, erescit et decrescit: est valde latus, quod conducit plura molendina et sulas ad sutandum drapos lanae. De hoe sonte dicit Plinius in naturalis historiae libro
Seeundo cap. de miraeulis aquarum. Hoc anno, pr0pter inundationem aquarum tem-p0re Seminum, suit magna caritas bladarum in tota Italia, et plus homines fame vexabantur extra Lombardiam; nam Romae rugium ), quod est mensura eorum, erat valoris ducatorum quindecim et sexdecim. In urbe Venetiarum starium frumenti, Mediolanensis mensurae scilicet liprarum sexdecim, ducati unius: sertilitatem tamen eo anno Deus dedit in agro eomensi et Mediolani, nam eastaneae agri comensis deserebantur Bononiam uSque. IlI. Iulius II ponti sex ex litteris Ludovici regis Francorum certior laetus est quod, eo existente in in-1irmitate semimortuo ac nulli responsum praebente, visione se vovit sacramento corporis Christi; et, voto laet0, spiritum reassumpsit et in sirmitate liberatus suit. Quare iussit pontifex in toto regno et ducatu Mediolani sacramentum eorporis Christi deserri per urbes et oppida; et iis qui eum sequuti
niano. caritas annonae. Ludovicus rex praneorum πω viter tu mor
119쪽
Ascanius Ssortia eardinalis obiit Romae. inundallo Laril.
suerint processionaliter remissionem omnium peccatorum a p0ena et a culpa concedebo t. Et hoe
seri iussit intra Oetavam corporis Christi, aut in die vigesima sexta mensis Iunii, quod quidem ubique
IV. Ascanius Ssortia Francisci Mediolani ducis filius, romanae ecclesiae eardinalis ac vicecaneellarius post captivitatem Mauri fratris, Romae repente m0rtuus est; l) quem antequam periret, voluit eardinalis rhotomagensis in Galliam ducere, sed hoc vetuit ponti sex Alexander B0rges, qui et ipse ad sideraeon votaVit. Gallus autem rex quum optaret eligilaturum pontiscem sibi fidum, transmisit Georgium de Ambaxia cardinalem rhotomagensem eum quatuor aliis eardinalibus gallis ut interessent electioni pontificis , qui cum aliis in conclavi elegerunt Pium Senensem. Gallorum autem rex dum Ascanius Ssortia cardinalis vivebat, eo quod noluerit in Galliam revertere eum rotho magensi cardinale, ei omnes redditus beneficiorum sequestrari iussit; et ex redditibus abbatiae clarevallensis et episcopatu Papiae, amplissimam domum secus abbatiam sancti Dionysii Mediolani fabricari iussit, ubi per tempora epidemiae insecti conducerentur; monasterium sancti Ambrosii, qu0d in perpetuam commendam dabatur, n onaeis clarevallensibus de Observantia in perpetuam dedit, et magna aedificia eonstrui secit. V. Laeus Larius mense Iulii per plures vices intumescebat , et residerat ex edendo ripas et alveum per centum brachia, modo se dilatando modo se retrahendo cum maximo impetu , quem dixerunt
Pestilentia. Fides Bembo in hac re non est habenda qui Ascanium in vinculis in Galliam defunctum narrat. Ascanius praeterea episeopus erat cremonae.
120쪽
astrologi esseetum fuisse subterranei terre motus. Idemaeeidit in lacubus Lugani et Verbani; et in antiquis eodicibus reperitur accidisse hoc idem anno MCCXXXII mense septembris. oelobris et novembris
impetu Ventorum , quia omni die ae nocte domus et arbores videbantur in terris sterni, et erat mirabile dictu. Noete exeuntis sesti sanctorum Apostolorum Petri et Pauli maximae pluviae in toto agro eo mensi descenderunt et infinitae mansiones ex inundatione aquarum submerSae Sunt et praedia infinita collapsa Sunt. VI. Anno MDV Ludovicus Franeorum rex et Mediolani dux volens providere de suturo haerede seu Suce SS0re, uni ea tum suscepta filia ex Anna Britanniae dueissa, ) illam cuidam eomiti regia domo nato in sponsam tradiditit adhuc in pupillari aetate
constitutam , et moneri fecit Mediolanenses ut oratores in Galliam eum mandato speetali ad praestandum iuramentum fidelitatis in manibus dieii ducis transmitterent. Unde pro oratoribus electi sunt Ioannes Stephanus Castillioneus iuris uirusque doetor elarissimus Mauri tempore consiliarius , ac Castellinus Scaram uti a Vieeeomes, qui cum hon0rabili comitiva in Galliam profecti sunt, et apud regem oratione habita per Stephanum fidelitatoni iuxta mandatum iure iurando firmarunt , eui Stephano rex dono dedit burgum Mandelli lae s Larii: eosque postea Mediolanensibus gratias agendo remisit.
Seli. Claudia quae nupta suit Francisco comiti Engolismensi.