장음표시 사용
201쪽
opponenda, uel ad extremum reseruanda, IN uioribus interiectis, quod duobus his lotis posita maxime adlisreant. Quatie minime miror, te argumentum istud de sermonis sua ultate tamquam firmissimum, & in quo explicando
in oratione recitata plurimus fuisti, ut clausula disputationis nostrae esset, uoluisse. Verusti uide quam a te dissentiam GONE AG Α. Hoc enim argumentum, quo ad linguam commenia dandam nihil magis putas ualere, eiusmodi mi hi uidetur, ut nihil aeque sermonem istum ue strum premat ac despiciendum faciat. in quo argumento quam multa peccentur, ita mecum considera. primum labi te dicent, in eo, quod putas, consonantibus uoces asperius terminari . non enim consonantibus asperiorem uocε
fieri, sed grauitatem, ac sonans quiddam addi: maiorisq. ponderis ac sublimiorem sermonem fieri. Deinde, cum id quod paullo ante ostensum est, nihil uarietate fit iucundius ac pulchrius , qua uitium satietatis in omni te uel maximum in primis uitatur; auribus haud dubie iucundior erit ea oratio, quq n6 uoeiblis eosdem exitus omnibus habentibus constet, sed qui uarie & multipliciter cadetibus terminetur, & distinguatur. Praeterea ut in uocalium exitii fit ista,quam inesse uis, dulcedo, non tamen ea perpetua & continuata potest esse iucunda.qSmilla re magis natura nostra, ut scpe iam diximus, quam uarietate delectetum, contra conatinuatione oflandatur. ad quemadmodum siquis
202쪽
quis epulum det, in quo omnes cibi e saccaro sint, uel saccaro sint conditi, cito conuiuas satietas ac nausea etiam capiat, contra illae epulae sint iucundae, quae multiplici condimentorugenere uariatae simul cum dulci salsum, auste-sterum, acidum, asperum, lubamarum habet, illaq. uina Galli in primis in pretio habeant,quq una cum leni austerum mordicans habeatim mistu, neque ille chorus delectet, qui unius tantum soni uocibus constet, sed qui omnibus uocum sonis temperarus iucunda quadam &inter se cogruenti dissimilium sonorum uarietate, quam Graeci uocant, concinant.
ita nihil est, quod sermonis pulchritudinem& decorem aeque commendet, atque hoc uarie cadentium vocum, suauitatemq. cum grJuitate miscentium temperamentum . neque
nimia ista& perpetua ac nusquam intermissa dulcedo sermonem suauiorem facere,sed molliorem & est minatiorem reddere est dicenda. Neque uero huic ipsi suavitati sunt primae dandae, quae nimia sermonem potius deprimit qua extollit . facit enim ut nihil grande ac sonans habeat. quam laudem nonnulli in sermone comendando uel primam putant. Quod igitur primum ac maxime excellens ad popularem sermonem extollendum sumunt, id illum uesin primis deprimit ac deformem facit ; quod J. illi summae laudi esse putant, id ego in uitio uel maximo ponendum statuo. quam humi
litatem 2 turpitudinein si aures nostrae consuetudine
203쪽
tudine opprese in hac lingua minus semiunt, in alia, in qua aurium liberum sit iudicium, neque usus uinculis constrictum, facile& liquido deprehendentini mirum in latina ct Cretca, ex qua utraque exempla subiiciamus. qui rem planam faciant.
Eadem uerba redde demptis extremis con
Iλeformitatem magis sentiemus in latina, quappropior & naturalis nobis est , Rugm qu m milai semper Κςquens conspe- eius Moestςr multo iuς undissimWs, bis autem locysyd a3end*m ampi Ismus, id dicendum oritatis imul est uisu iritς , innςn hoc adipula ud 4 , qui semper optimo cuiq. maxime xyis, non me uoluntas, sed meae uuae uonss b ineuir state susceptae pronibueriit.
t trepida , o captis immanibus essera Dido Sanguiuam uoluens aciem, maculisq. trementes Interfusa genas, O pallida morte futura Interiora domus irrumpit limina, ct altos Coa scendit furibunda ruos , ensimi. recludit Dardanium , non bos quorum munus in usus.
204쪽
Redde eadem omnibus uocibus uocali ita te
Qua qua mihi sempe freque conspectu uelle multo iucundissim v, hi aute locu ad agendu amplissim v, ad dicendu ornatissim v, e uisu Quirite, tame lio auditu laudi, qui sempeoptimo cuique maxime patui: no mea me uo Iunia, se uitae meae ab ineunte aetate susceptae ratione prohibuerit.
Destriae captι ιmmanita effera Dido sanguinea Moiae acie maculicr. tremente
Interfusa gena e pallida morte futura Interiora doma irrumpi limina e alto conscendi furibunda rogo, enstes recludi Dardaniu no bo quaesitu munu in usu.
Q ut igitur Grscam & Latinam linguam uoca-
libus ita omnem terminet, atque ea de caussa suauitatem sese illi addere putet, ac non contra sordidam humilitatem & non ferendam deformitatem sentiat, neminem puto fore, qui tam inepte desipientem non ingenio tantummodo stupido ac prorsus amentem existimet, sed sensu plane carentem statuat. Equidem sermonem Hispaniensem populari Italo ne ipsos quidem H spanos praelaturos puto, sed hac in re tolerabiliorem illum esse autumo, qui uoces suas terminatione & uocalium & consonatium uariare didicit . quam rem sensisse aiunt Baltassarem Castillionium quo ingenio,quaq. ad omnia uersatili, qua doctrina , qua el O-quentia, qua scribendi facultate, tum autem qua prudentia, qua magnarum rerum intelligentia,
205쪽
gentia, quoque usu uirum, in libro quem illum de utriusque sermonis comparatione ferunt conscripsisse. Praeclare uero dictum illud Delphici oraculi, quo nullum est uerius aut sapientius, NS . QVID. Ni NIs, seruauit popularis iste tuus sermo. qui suavitate hac instilia ductus non modo nimius sed infinitus fuit. Vecontra non illum sermonem laudauerim, qui studio grauitatis & magnificentiae, OmniSq.
suauitatis oblitus non cum consonanti uine minatione uocaliu quoq. exitus misceat,ac sic
temperetur, ne in rudem & plane agrestem exeat . quam rem Romani sensisse uidentur, qui ut ex Duelliana tabula superius recitata apparet D. qua littera sextum casum fere terminasse uidetur antiquitas, pucnandod, marid, praesented, maximod, Dictatored, altod, naualed, praedad, auribus admonentibus sustulerunt. Extremum hoc faciam, cum uarietas rebus pulchritudinem in primis addat, ac fati
talem uitet, quam rem nemo umquam inuentus est, qui negare auderet, tamen tam proi
cta, ne dicam impudentia an inscitia pace illorum dixerim, veritas enim ita me loqui cogit nonnullos reperiri, qui audeant asseuerare popularem sermonem melius ac laudabilius
uoces suas quinque tantum modis terminare . tot enim sunt omnino uocales, quam latinum mille atque adeo innumerabilibus, ut uariis formis uarios atque infinitos reddentes sonos consonantes miscet. Sermonis igitur latini C c a sum-
206쪽
ma ac praecipua maiestas & pulchritudo . cum ex iis, quae attigimus, tum in aliis multistebus colligitur, quae singula persequi maioris operis maiorisq. otii fuerit. Illud tantum Inprssentia pro clausula orationis meae ponere non dubitabo, latinum sermonem, ut initio dixi, sublimem esse, magnificum, locupletem. inum ι multiplicem, floridui grauem, uer . cum splendidis fulgentem, tum grandiabus & sonantibus aures implentem , euiu'. summa grauitas & acris uis nihil horridum habeat aut asperum, sed mira iucunditate & sua uitate temperata niteati di in quo Romana maiestas adhuc spiret; quiq. splendore δε pulchritudine sua decorem rebus & dignitatu addat. Contra popularem istum uestrum exilem, te
nirem, mancum,mollem, emaeminatum si iei
nutii , inopem, sine neruis, nulla uarietate e cultum, aut florentem, nihil habentem excet sum aut amplum , numquam sese attollantem
sed semper iacentem, incomptam illam & agrestem barbariem, unde originem ducit, ted Ientem, anilibus fabellis δέ sordidis mini steriis, quarti magnis digrauibus rebus tractandis aptiotem , quas humilitate sua potitis depriamat, quam extollat. i IIud etiam addam, quod nemo, qui de rebus recte possit existimare, quiq. in re perpendenda mentem & cogitationem acriter defixerit, profecto negauerit, se monem popularem istum uestrum suauiter quidem, ut uos uultis, ut ego sentio, molliter Io-
207쪽
qui posse ν significanter, copiose, ornate, magnifice, neruose, quae sunt primae eloquentiae laudes, non posse . Tum BON COM P AGN vs latinum, inquit, serin onem staso populari elagantiorem, pulchriorem, uberiorem, grauiore, praestantiorem denique esse,facilem apud omnes, ni fallor, assensum inuenies, sed iidem fortasse putabunt, contra Italum popularem sermonem ingenium tuum nimium exarsisse ; diuinatq. animus, non te tot in illum congesta conuicia impune laturum . proinde te ad resistendum para. magnam enim negotii molem tibi conflasti. Cui S A V L I V s euidens, inquit, ueritas, ac bonitas caussae me ad omnes imp tus satis firmum, & ad petitiones tectum facit. Quae cum ille dixisset, surreximus omneS,n musq. egressi aliquot spatia in xysto secimus de disputatis rebus uario assensu pro cuiusq. ingenio inter nos eollocuti, cum in hoc extremo de utriusque linguae dignitate & pulchritudine nemo esset, qui non assentiretur fAv-LIO , ac non longe prima9 latino sermoni dandas iudicaret, quamuis eundem in populari sermone insectando nimium & supra quam aequum esset, uehementem si ita nonnulli statuerent. Deambulationeq. finita , ac BON-CONνAo No in Aedes Pontificias reducto Vaticanum egress rhedas conscendimus.
208쪽
R O M AE, Apud Iosephum de Angelis M D LXXIIII.
209쪽
r 4. republicae, reipublicae. s paulatim,& paulo, multitin Iocis errarum eli, cum debeaescribi paullatim & paullo. 6. uiro, uero. ν tamq. tamquam. 8 tantumq; tantamque. simit, si 'mul. ead. rato, raro. Is suseeptam susceptam. 18. euiusque, eiusque 29 constituti, constitvi 1 37 accedamur , aceenda mur. retineanr, retineant. 33. barbarum, barbararum. 3 memoria, mei Dorie. 88 stri benid scribendi. 93 NA V ti,,N A Ueis. Ioa, aresente, praesente. lo plane. plana. I i 3 hee uel illa, hac. ir sir, sit. ead. in scripta in grauium, inscripturam grauiuna. I delegamus, delegaremus. ira quisque, quisquam. us sympatiam, sympathiam. ι74 cademque eademque. 7s quae uno, quas. 179 L gurer, Ligures 4rad. utuntur, Utantur. 2oo auileuerum, austerum . ,-N IN