Philippi Berterii ... Pithanôn diatribae duae. Quibus ciuilis imperii Romani notitia & ecclesiae politia illustrantur

91쪽

6 8 PR. BERTERII metropolis sit, sed an secundum in prouincia i

&c. quod etiam inter plures ciusdem dioeceseos metropoles obseruatum csst l. . de ossic. ProconcVeritin omnes ciuitates, unam si excipias in qualibet prouincia metropolim , eodem pene iure Utuntur: nam priuilegia, quae a Principe impetrari solent, nullius in hac disputatione momenti cem sentur; omnibus sane curiae sunt attributae: quod postea filo loco fusius persequemur. Coloniae a tem, municipia, praesecturae, fora, conciliabula, ad politiae, quam effingimus, cognitionem parum facere vidcntur. Nam horum sere omnium memoria 4'ostquam ius ciuitatis uniuerso orbi datum est, sensim consenuit. Porro ciuitatibus territoria assignantur l. pupillus 2 2 9.dc verb. signi fl.caetera. I. g.sed ii quis. de lcg. .l. 3.S.non perpetuae.de sepul.Viol.l. 3.C.de incol. Scd regionem ciuitati ascriptam is rumi esse voluit Aristoteles lib. vij. politic. cap. V. 6

ξ mpe quo &respexit forte Siculus Flaccus: praemensium quod niuersis suffect rum 'tat debatur. In territorio autem sunt vici,pagi, castella ; quae ciuitati, cuius est territorium iubij-ciuntur. Strabo lib. iiij. -Gους Nemausus

92쪽

qui nulta dignitate riuitatis ornaxitur, sed GDu garι hominum conuentu incoluntur, propter sui

paruitatem maioribus ciuitatibus attribuuntur.

Quamobrem recte vicus ciuitati legatur l. cum pater.TT.S. Vlt.de leg. a. Scio in glossis, quae Isidori nomine editae sunt, pagum exponi collegium c riae ; quod vico minime conuenit: sed vereor ego, ne ille de Areopago Atheniensium curia cogitarit: nam refert Turnebus lib. xxviij. cap. V. Areopagitas in Veteri quodam onomastico curiales appellari. Verum aliquando vici ciuitates imitantur, legata capere possunt l. si haeres. 7 3. deleg. i. sorum habent Paulus lib. iiij. cap. vj. recepi. sent. magistros literarum l. a. de vacat.mun. Ecclesias re Clericos l. in Ecclesijs de Episc. & Clcr. reguntur tamen ab Episcopis, quibus respondent.

In illis Presbyteri χωρ σκα ι, aut ria institui debent can. I o. Concit.Antioch. can. 6.Concit. Sardi c. can. 37. Concit. Laodic. cuius haec sunt:

doctissimi, qui egregiam Gratiano operam nauarunt, ex manuscriptis codicibus retulerunt,

93쪽

o PH. BERTERII Latinae omnes interpretationes confirmant cum Balsamone; tametsi Episcopos ante hoc decretum in vicis aliquando constitutos apparet ex eadem Synodo , quae iubet eos μηδεν α ρα τῖειν ἄνd γώι Gis Em-οπAGI mλ . Non assentior Balsamoni,

qui hic Metropolitanum intelligit: nam quod de Presbyteris eo in canone adjicitur, magis Episcopo conuenit; idemque de Chorepiscopo cauetur cap. X. Concit. Antioch. quod iure optimo factum arbitror, ne sccari&diuidi prorsus videatur paro cia , faciliusque & procliuius ad pristinam formam redeat. aequum est enim vicanam Ecclesiam, si sorte Episcopum consequuta fuerit, eo saltem defuncto, in pristinum statum reuocari ; quod de Palaebisca & Υdrace vicis Pentapoleos, a Theophilo Patriarcha Alexandrino statutum scribit Synesius

At certe rescinditur in cap. iiij. Concit. Tolet. xij. Episcopi institutio, quae Visambae Regis authoritate facta in villa secrat. Satis ergo compertum est, non sollim in Repub. sed in Ecclena, vicos subi jci

ciuitatibus, quarum territorio continentur. Sunt tamcn aliquando metrocomia: l.s diuina.de exact. trib. l. i. non licer.habit.metroc. l. vlt.C.Theod. de patroc. Vicor. quae Vicinum matres sunt, ut metro-

94쪽

PITRA NON DIATR. I. T I

poles ciuitatum. Vnde forsan Cephacastellu act. iij. Concit. Chalced.in hac subscriptione: I De Episco-

ραι Opbacastesti subscripsi. Et nos in Gallia Nar

bones metrocomias nunc C casteti appellamus. Pagos etiam & castella in ciuitatum territorijs iam constituimus: atqui paguS nonnunquam regionem seu prouinciam significat, ut ex Caesare, Tacito, & alijs non illius tantum, sed infimi etiam seculi authoribus notum est. Sic loquutus Theo-dulphus Aurelianensis Episcopus ad Modoinum: Nempe Tolosam locus est rurasque Caturei Extimus, hoc sinit pagus terque loco. In hac tamen disquisitione parum a vico pagus differt l .exactores.C.quae res pign.oblikpostfuterque enim κώμη vertitur in antiquis glossarijs &onomasticis: nec alio sensu pagus a Plinio sumitur lib. xxxvij. cap. x. Cepiom des ιn MEotidis Miarne nunc pago olim oppido nascuntur. quin & villam significat in l. Caius de annu. legat. & apud Ser uium lib. ij. Georg. Castella vero,seu burgi in limitibus extrui solebant l. a. S. in Sardinia. S. & homi

pio exponuntur lib.ij.de aedific. Iustiniani:

βους ς mc, Vt βουργέα λίς lib.iiij.muriS certe & pro pugnaculis firmantur castella & burgi, verum in

95쪽

hodie prouinciae Narbonensis ciuitas, in veteri Iti nerario Ierosolymitano castellum est ; ideoque nullus illi inter ciuitates locus in Notitia Gallia

rum. Quare castella recte μα- ώτεω vocantur a

Synesio in orat.de Pentapoli,& a ciuitatibus distin

o castellum reddidit noui Testamenti interpres , ut cap.ix.& j. Matth.xj. Marc.vit. Luc.&Xj. Ioann. Augustinus lib.iij.de consens Euang. Caslestum nouabsurde accipimus etiam miliam potuisse appestari. Ergo castclla ciuitates non sunt, sed nec ipse oppi da. Vetus glosarium: κώμοπο , oppidum, conculiabulum. Castra tamen in Notitia prouinciarum Galliae cum ciuitatibus numerantur, ut in prout cia Narbonensi, ciuitas Lutuensium, id est,Lutana

castrum, de cuius Episcopo fit mentio in epissi iij. Bonifac. qui, Honorio & Theodosio imperan

tibus , Catholicam Ecclesiam rexit. Mansiones etiam Sc mutationes ciuitates dici non possunt l. a.de cond.in publ. horr. l. modios. de susceptorib. & arcari l. a. de lucr . aduoc. l. 9. C. Theod.de ann.& trib. De curialibus tamen Cla

diopolis, Prusiadis, & Tottat, & Voridis oppido

rum, Disit iroo by Coosl

96쪽

PITHA NON DIATR. I. TIrum, seu mansionum per Bithyniam agitur in l. II9. C. Theod. de decur. sane Tottalo Bithyniae mansio est in Itinerario erosblymitano; sed man sones illas ciuitatis iure donatas liquet ex ipse comstitutione:& quidem adt.iij. Conc.Chalced.Hcipidius mansionis Termensis Episcopus memoratur. Denique ut vici & pagi ciuitatibus subij ciuntur, ita agri & fundi,qui possessorum arbitrio constitui lent l. locus. de vcrb. lignis vicis & pagis ascribendi sunt l. . de censib. l.Caius.de annu. leg. sane

urbis Romae territorium τους Φλκώνους

Numa diuiserat, ut author est Dionysius lib. ij. Omnis tamen regio ciuitati tribuitur, cui vici respondent; sed fundi possessorum sunt, inter quos diuiduntur. Dion Chrysost. Orat. XXXj.

termittam quod scribit Cassiodorus lib.iij.epist. iij. Orbem agris olim diuisum fuisse: Augusti inquit

temporibus orbi VJ ρmanus agris diuqιιs,Gnsulue descriptus est, 'possessio sua nulti haberetur incerta , quam pro trabi orum susceperat quantitate soluenda. Tthicus magnum hoc opus intra annos duos & triginta a Iulio Caelare incoeptum, & ab Augusto persectum, ac de orbis continentia ad Senatum perlatum testatur: quam diuisionem intel-

97쪽

7 PH. BERTERII ligit Aristides in orat. de Roma: μυ

-ωὶς, &c.Sed omnes orbis Romani partes,quas hoc cap. indicauimus , complectitur Augustinus epist. l. αuot liberantur ait per istas leges ab illa pestifera aeternaque pernicie fundi , pagi , vici, castella , municipia , esultates. sic sere in l. 3. C.

Domicilium Imperii Roma.yn ea)rbesumma

iudicia exercebantur. Frinceps πώς ερας. a pestationum cognitionem Augunus risu pauit. M Senatu tandem non potuit Frinceps peltari. Frinceps pars Senatus. Consiliati nes. Splendidior Senatorum ornatus. Silentiam conuentus. Fedibus, esporrecta manu ibatur in sententiam. Ubi Frinceps, ibi Toma. Senatus maiestas. Ab eo Imperium confirmari, bellum indici,-legati ad populos exteros miti soletant. Senatus Froconsules creauit. Froco sules august. Senatusconsulta legis authoris tem habuerunt. M Frincipe confirmata. Con

sulum dignitaι. Imperatori Consulatus erat

ornamento. Disiligod by Cooste

98쪽

i I c explicata orbis Romani deser ptione , iuuat pauca singulis eius partibus attexere , quibus rudis quaedam administratae olim Rcipub.ratio informetur , & illustre operi nostro fastigium accedat. Veterem Romam Occidentis, nouam Orientis metropolim osten dimus ;'πολήων ξυωωράμ dixit elegantissime Synesius: pro quarum S Vtriusque Imperi j dignitate,& gemini Imperatoris incolumitate Votum com

λεων , ὼ - αν βου ψη δ σωθω. Itaque quod de Roma a me deinceps dicetur, de Constantinopoli quoque dictum velim. Hic sedem & domicilium Imperatoris constituo; haec mater Imperij: φει -- ι Ουs, inquit Seuerus lib. ij. apud Herodianum,

Mamertinus de Roma in panegyrico ad Mari minum : Vos cum totius orbis securitate composita, ilia Imperῆ meari mater acceperitia sexus eius arctibsimos interdum piis manibus resoluatis. Cla

99쪽

76 .' P Η. B E RT ERI I rmorum, Hau pιe parcnssquaesundit in omnes perium. Quamobrem' Romanis ita blanditur Aristides in orat. de laudib. aeternae urbi S: ω-ερ ού y-μυ- πο-

dubio Principi magis conuenit, in quem populus omnem transtulerat potestatem. Verum Maximus

ut ab Herodiano proditum est ) populi etiam Imperium agnoicebat , & Imperij sortunam ea in urbe stam profitebatur his verbis: ου sa-αὐοδο

urbe summa omni um rerum & controuersiarum iudicia exerccbantur. Aristides: ἀκο- - ci cl

Appellationum caulas intelligit Aristi ς , quarum iudicia quoque in m sitiat Hescitio, fari ab urbanis tamen imagistratibus prouocatum fuisse nemo ignorat.

Nam & Augustus in ipso Imperij ortu appe lationum cognitionem usurpaverat, in qua d

100쪽

PITHA NON DIATR. I. 77bium non est, quin consilijs paruerit , quae, ut a Dione accepimus, pulcherrima dabat meccnas. Nec repugnat quod ait Suetonius, eum appelD-

tiones quotannis Urbanorum litigatorum CPraetora

deleg Τι 'Drbano caut potius Praefecto in Drbιs P at prouxnc; utium Consularibus miras, quos singulos cuiusque prouincια negotijs praeposuis . quoniam non iure magistratus, sed ex delegatione Principis, eiusque vice hae causae disceptabantur ; verum ad Senatum postea, ut ex Tacito, Tranquillo, Vopisco, & alijs Romanae historiae auctoribus notum est; demum etiam ad maiores Iudices appellati nes deductae sunt: sed ita certe, ut ad Principem rursus prouocare liceret. Vetus hoc mecenatis

Qtiaobrem recte Imperatorem Aristides magnum vocat Iudicem, quo nullum optimi Principis nomen praestantius. Themistius in orat. ad Valent.

libus igitur, ut innuit Capitolinus in Marco Antonino, a Praesecto etiam Vrbis , a Proconsulibus, Vicarijs, Prauecto annonae, & Praesidibus, ab ipso quoque Senatu Principem saepe prouocatum, atque ita datos ab eo Iudices, ut appellatio intc poni non posset, saris notum est l. I. l. a Proconsu-