Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum Pars quinta continens materiam medicam ex animalibus curante Jo. B. F. Ste

191쪽

tione, vel adalligatus brachiali. Rusdem a coitu spuma collecta roseo panno, ct inclusa argento, ut osti an tradit. Salpe genitale in oleum servens mero jubet septies, eoque perungi pertinentes partes. Bialcon cinerem ex eodem hi hi, vel tauri a coitu urinam, lutoque ipso illini pubem. At o diverso muris simo illito cohibetur virorum Venus. Ebrietatem arcet pulmo apri aut suis assus,

jejuni cibo sumptus eo die, item haedinus. LXXXI. x. Mira' praeterea traduntur in eisdem animalibus. Vestigium' equi cxcussum ungula sui solet plerumque) si quis collectum reponat, Singultus remedium .esso recordantibus quonam loco id reposuerint. Iecur luporum equinae ungulae Sintile esSe , et rumpi equos qui vestigia luporum sub equite sequantur. Talis ' suum discor

diae vim quamdam inesse. In incendiis si simi aliquid

egeratur e stabulis, lacilius' extrahi, nec recurrere oves

paulo post: . eoque perungi perti

nentes partes. . PINT.

5. Sol e semitiale in Metim feroens. Adde pronomen id. . Salpe genitale id in oleum servens . , Ex eo dem. PrNT. - Salea. Salpe DIstetriae genitals asini mergi jubet, etc. H. . 6. Biation einerem ex eodem his Non Bioleon in eod. sed Diae scriptiam est; lego Dialeon. x ipso Indice tam seripto quam impresso. PINT. - Biation. Haec vox in MM. eodicibus variis effingitur modis: Dio n. Biaeon, etc. Verius, ut remur, Dalion, des quo a ictum estiti Anetorum Indi . II ARD. LXXXI. r. Isinia. Ideire dum. taxat ea prodit, quod furit pr dita . non quod vera putat. B. a. natistim Ferrea equi solea. H.

a figultui medetur. DALM. 4. Rumpa equos. Dinisci abdomine. 9Elian . de Animal. I, e. 36, si easu equias lupi vestigium caleaverit, 3Orpore eorripitur. Quadrigae incitatae, si quis lupi talum subjiciat , ab equis eo calcato . 4mmobilis

currus subsistit. DALvc. - Rami. Ilia equorum procidere ruptis intestinis. Ghtorpescere solum equos

σκ . AElian. H. I. I. 36; phile pag. 8o, aliique quos Plinis, ipse sequutus est. cap. 44 listi hujus.

192쪽

bovesque. Hircorum 'Carnes virus non resipere, si panem

hordeaceum eo die, quo inthrficiantur, ederint, laserve dilutum biberint. Nullas vero teredinem sentire . luna decsescente induratas sale. Adeoque nihil omissum est, ut leporem surdum y celerius pinguescere reperiamus. Animalium vero medicinas:si sanguis' profluat jumenti. suillum fimum ex vino infundendum. Boum' autem

morbis sevum, sulphur Vivum, allium Silvestre, ovum coctum : omnia haec trita. in vino danda, aut vulpis adipem. Carnem caballinam discoctam, potu suum morbis mederi. Omnium Vero quadrupedum morbis, Capram Solidam cum corio, et ranain ' rubetam discoctas. Galli

naceos non attingi a vulpibus, qui jecur animalis ' ejus aridum ederint: vel si pellicula ex eo collo inducta, galli inierint. Similia in felle mustelae. Boves V in Cypro contra

stabulis oves bovesque. Dec eo deinde regredi. BA D.

miraeuli. Si quia enim surdus le- .pus, pautare vix laborat, quo assiduo quatitur pavidissimum animantium genus; quo fit ut Meuis rior quotidie epuletur, pinguissimusque prae eae teris evadat. At miror aurditatem e nam vides aures in tubi aeustiei sormam promissas I Dee ulla alia metus perpetui causa quam nuditus persectio. Aa. 8. Si sanguis. Simile Bahdarrha mani placitum, cap. xxv I de sue, . D. I 8 r . ster re admissarii suis subtiliter otitoso, e liquefacto in vino si linietur ungula iumenti eouisa, sanahitur. . HABD. 9. Roum. Cato de R. R. e. Lxxx :- Bos , si aegrotare coeperit, dato continuo ei uti diu ovum gallinaceum crudum , integrum saetio devoret. Postridie eaput ulpici conterito cum hemina vitii iacit queehihat , etc. . Est autem ut picum

allii genus, de quo suo loeci diximus. Columella . VI, 4 , de vitiis houm et medicinis: . Saepe etiam languor. et nausea discutitur, si integrum gallinaceum crudum ovum ieiunis saucibus in se as. ac postero

die spicas ulpiet vol allii eum vino

conteras, et in naribus ἰnsunda . . H. xo. Attium sinestre. Ulpicum. Cato. D L C.

mine sutili et stupido. Nam ho es

193쪽

182 C. PLINII NAΤ..HIS T. LIB. XXVIII.

torinina, hominum excrementis sibi mederi. Noli subteripedes boum' ', si prius 'A cornua pice liquida perungantur. Lupos in agrum non accedere, si capti unius podibus in- lsractis, Cultroque adacto paulati in sanguis circa sines agri spargatur: atque ipse defodiatur in eo loco, ex quo co perit trahi. Aut si vomerem, quo primus sulcus eo anno in agro ductus sit, Excussum aratro, sociis Larium, quo 'familia convenit, absumat: ac lupum nulli animali nociturum in eo agro, quamdiu id. fiat. Hinc deinde revertemur ad animalia sui generis, quae aut Placida non Sunt, aut sera.

194쪽

C. PLINII SECUNDI

LIBER XXIX.

NATUR A remediorum, atque multitudo instantium ' ac praeceptoqum, plura de ipsa medendi arte cogunt dicere: quanquam non ignarus sim', nullius ante haec latino sermone condita, ancepsque' lubricum esse rerum omnium novarum, talium utique, tam sterilis gratiae, tantaeque

I. I. rassantium. Et eorum quae proxime dicenda sunt, et eorum quae fiunt ante occupata. Ita Ch. eod. quem se ii sumus Prae Caeteris. in quibus ae ρ interitorum leagitur. Instantia sunt. ea da quihus dicere proximes ineum biti sic diomitiatare dieimus. Praecepta . quae sunt anticipata, ante Oecupata. II. a. Oaanquam non ignarus sim.MSS. . Naturae remediorum atque multitudo instantium ac praeceptinrum, plura de ipsa medendi arte cogunt dicere, quanquam non ignaros nulli ante haec latino seria mone condita, ancepsque lubricum esse rerum omnium novarum, et talium titIque, tam sterilis gratiae tantaeque dimeultatis in promendo. . Sie Vossiantis et maiorem etiam partem Chimetianus : Deque aliter legendum sest. Pro eptorum est an ticipatorum , Oceu patorum e nisi malis peremtoriam. Plotianus ex ap grapho e . ancepsque ae lubricum

esse rerum omnium novarum prinin

ripium. . Sed hoc condiderunt. qui non intelligebant eo liari messe hic positum, ut quum diei tue

tulit Golenius. Nequa id alii qua

tuor nostri agnoscunt. G N. 3. Ansem a via lubriciam essa re riam omniam no rum , taliam utique

quam steriles gratia , dissipeta tes in promendo. Seriho, 3 ancepsque aetnhrieum esse rerum omnium no invarum principium et talium utiqua tam sterilis gratiae tantieque Ain seu talis, in promendo, . Ex nostro apographo. PINT. - --ps. Luishricum quasi substantive. non sine elegantia : sie lubrieum iuventutis diei mus. Ah interpolatorum manυ est, quod libri quidam praeserunt, anc sque ac L3riatim. Η BD. 4'. seritis. Haee quae sunt planissima , quaeque totidem Omnino via labis apieitiusque repraesentant iusta exemplaria omnia Beg. I, 2. Ch. aliaque . miror neglecta ab edito.ibus Plinianis, ut tenebra

195쪽

disseultatis, in promendo. Sed quoniam Occurrere Verisimile est omnium qui haec cognoscant cogitationi', qu nam modo exoleverint in medicinae usu, quae tam parata atque pertinentia erant: mirumque et indignum protinus subit , nullam artium inconstantior in suisse, et etia innum Saepius IA utari, quum sit fructuosior nulla : Diis a primum inventores' suos assignavit, et caelo dicavit. Necnon et hodie multifariam ab oraculis medicina petitur.

Auxit deinde famam etiam crimine, ictum fulmine Esculapium fabulata , quoniam Tyndareum' revocavisset ad

nobis hoe loco meras offunderent his verborum ambagibus : u quam

steriles gratiae, difficultates tu promendo. . Η BD. s. Sed quoniam Me rere verisimile est omnium qui hree cognoscant, cogi-

ωt'si. Puto legetidum permutatis dictionibus r u Sed quODiam occuris rere est . verisimili omnium qui

haec noscant eogitationi, a sic enim sere est in eodem. PINT. 6. Diis primiam inoentores , etc.

Agenorem et Cheironem medietnam primos fecisse seribit Pluta exima in Srmposiacis, inh. III. Quast. I. i DAL c. Diis. Apollinem, uΕseulapiumque intelligit. Η n D. . Quoniam Tyndiariden , etc.

Thesidam Hippolytum Thesei et Hippolrtes reginae Amaronum sislium , ab equis disserptum scribit Plutare ius in Parallelis, Ilist. 34.

tica tu sexione ex Lueiano, qui ita Nominat in liti. do Saltatione : tibi

hujus sabulae meminit : et Zenobi in Parco a istavi saretiis ζ item Pindari inierprete, cuius vertia in Pythiis visum est subjicere: . Aiunt

AEsculapium auro corruptum vita

restituisse Hippolytum mortuum talii Tuendar oti malunt, alii Capaneum. alii Glaucon. Qui Orpheum secuti sunt, Hymenaeum, Stesichorus praeter Capaneum, etiam

Lyeurgum. Alii quod Proetidas satiaverit. Alii quod Orionem. Philaretius, quod Phinei sitos eurave. rit. Pherecydes, quod eos qui Delphis Oecumberent, revocaret ad itam. . Pinae. - T1ndaratim. Belenae et Clytaemnestrae patrem , de quo Hyginum eonsule . fabula 78, sol. 38. Ita restituimus id nomen ope rodicis Reg. α . cui suffragatur et is quem Pintianus vidit: in uir que enim Tynduretim, non TFndaridem , ut in editis, legitur. De hoc Tyndareo , praeter Hyginum. Didiximus in Noti prioribus meminere Tretzes, ehil. IO. Hist. 349, vers. dio, de aesculapio: Nεκρούς ἀυ treλα-

ab eo excitatos, Tyndareum . Hii' polytum , aliosque non Paucos . . Zenobius iq. Parrem. cent. I, n. 4 , ubi de Asopo et metυ παρ θει

196쪽

sua', clara Trojanis' temporibus, quibus fama' ' certior, vulnerum tamen dumtaxat remediis- ΙΙ. Sequentia ejus mirum dictu) in nocte densissima ilatuere usque ad Peloponnesiacum ' bellum : tunc eam

ρεσου, καὶ Ηρακλχου, καὶ Γλαῖκου. . Bie adeo egrus exstitit Diis, ut revoca tum iti vitam hunc. hulentur, veluti Tyndareum , Berculem, Glauis cum . . Apollodor. lib. III de Diis, ex diversis nuctoribus eorum Dorimina eolligit, qui revocati ad vitam ab aesculapio serebantur Capaneum ac Lyeurgum Stesichorus profere

hat : Eriphylen et Hippolytum , is

qui Naupactiea eonscripsit: ΤΣndareum , Panyasis : qui orpheum. sunt secuti Hymenaeum : Mnesagoras denique, Glaucum Minois Cium. HARD. 8. Operastia. Sc. medicina. Dicuniatnr eadem a Celso, in praes. statim;nitio operis : a vetustissimus, inquit , medicinae auctor IEsculapius celebratur; qui quoniam adhuc rudem et vulgaretra hanc scientiam paulo subtilius exeoluit, in Docirum numerum receptus est. Huius deinde duo siti, Podalirius et Machaon, hollo Trojano ducem Agamemno nem secuti , DOD mediocrem opem commilitonibus suis attulerunt : quos tamen nomerus , non in pestilentia, nequs in variis generibus morborum aliquid attulisse auxilii. sed vulneribus tantummodo serro et medicamentis mederi solitos esse propcisuit. . HARII. 9. Trojanis temporistis. Machaone

et Podalirio, iraculapii filiis, in

eam expeditionem prosectis. D L. IO. Fama Ortior. Celsus in Proe

II. I. Peloponnesiaeum. Bellum in Graecia longe atrocissimum, maximeque diuturnum , Athenienses inter et Peloponnesios e quod erupit ann. U. C. 3cio, ante Christum 454. Han D. - Nempe, ni tem- Porum ratio numeraliter tantum et remota paraphrasi dicatur, ab anno ante Christum natum Ix83

ad 43t , nulli fama contigit qui

medicae rei incumberet. Causa. si pauxillum attenderis, patet. Nam. que poetis duntaxat et sophis per id grande sane temporis intervallum quo plus quam septena comprehenduntur saecula, mos fuit in medi- ealia inquirere. Unde passim Hesiodo. Homero, Epimenidi, Tha leti , Pherec3dae , Pythagorae, Alcmaeoni, Empedocli, ' Pausaniae. Aeroni , Epicharmo, Timaeo Locrensi. Eur3phoni , Democedi .

Democrito, etc. eo nomine laus fuit, quod humanarum infrmitatum non expertes, sanaturi aut satiaturis similes aliquando viderentur: Acro

nem ducem Empirici iactare ; sententiarum Cnidiorum quas Hippo-erates laudat Euryphon scribaeenseri a medicina gymnastica ah Her meo prolata, in vulgus ire, qui de diaeta quoque ad Eustath. lib. I in Iliad. Comm. pag. 7Da). Mediei, id a idii, ut per longa u

197쪽

revocavit in lucem Hippocrates genitus in insula Coo, in primis clara ac valida, et aesculapio dicata. Is quu insuisset mcis', liberatos morbis scribere in templo ejus Dei quid auxiliatum esset, ut postea similitudo prosi-ceret, exscripsisse ea traditur, atque ut Varro apud nos credit) templo cremato, instituisse medicinam hanc, quae clinice vocatur . Nec suit postea quaestus modus a quoniam Prodicus Selymbriae natus, o discipulis ejus, instituens quam νocant iatralepticen q, re-

aetatem empirici, nihil amplius so-rent; quod quidem non poterat non fieri: si quid autem ratiOei nationibus omissis detexerant, id posteris

uadebatur, or tantum, nec litteris mandabatur. Ergo illorum nomen ad nos nee venit, nee potuit venire: postquam tamen litterarum crebrior suit usu , multa seripta in aeseu amidelubro servata Hippocrates tandem

invisit ae digessit. Aa v. um rates. Natus olymp. LXXX, ex ipso AEsculapii genere . quartusdecimus ab illo , ut quidem

3. Mos. Et hiane AEgyptiis suisse

198쪽

unctoribus quoque medicorum ac mediastum' vectigal invenit.

III. Horum ' placita Chrysippus ingenti' garrulitate mutavit, plurimumque et ex Chrysjppo discipulus Er sistratus, Aristotelis' filia genitus. Hic Antiocho' rege

sanato C talentis donatus est a rege Ptolemaeo filio Mejus, ut incipiamus et praemia artis ostendere. IV. Alia' factio ab , experimentis cognom&ant om-

diastinorum obirent munire. Hann. - Medias inis. Balneatori hus . . Mediastinos pro ba)neatoribus N Dius accipit, quem secuti sumus.

De hac voce sium vide in Etym. HAM . III. J. Horum ρlacita, etc. De Cbrysippo et Erasistrato a hunde diximus in Auetorum Indice. De Erasistrato Praeterea multa Appianus, in Sygiac. pag. Ia , sqq. H. a. Chrysimus monsi garrutitate

da la Med. g. 2 9I . a Plinio comtendit Chrysippos duo eoMundi , quorum alterii Cnidio et medico non sat patet quid 'obiicisndum ;alteri ,ero philosopho et Stoico potui t garrulitas exprobrari . Riquidem de logica miti undecim volumina

ultra tresenta. Caeterum Galenus , de Veta. - . adv. Erasistr. tradit

multa. in medicina a Chrysippo novata. Coys. SCRDr.TE . hist. Med. pag. 353. Sx V. Cl. Quκα-N er dideris duobus medicis jd nominis fuit Rriorem Rhodium . . iaciat Sehol.Τheore. ἔα Idyll. XVI; posterior vero Alexansei et Lagidae Soteris principat eeleberrimus Cnidius fuit. De hoe Noster. Αδ. 3. Aristotesis. Non natura tamen , sed adoptione silium modosuisse ait Sextus Emp. .dv. Μathem. c. 1 v. pag. 5 r , tibi Pythia dem Ari totelis filiam tribus viris nupsisso resert e primum quidem Nicanori; deinde Proeto . qui μ

τροδωρω ἰατρι, . Chrysippi discipu.lo, ErasAtrati magintro : Xρsσιππου μου rei. Κvtδίου μαθητε, χ ρασiςρήτου δὲ υpvirητ'. Ita Servium Gathami . . noverca sua adoptatum legimus apud Tranquillum . e. I . H. 4. me Antiooho rege, etc. Vide quae diximus da Cleombroto, quem eamdem esse eum Massiuato conieci in us , lib. VII, me. 37. Fuit is porro Antiochus, de quo nunc' agitur, Sesteuci Nicatoris F.

quem amore Stratonices noverca

aegrum deprehendit, Erasistrat sana it. Vide Valer. Max. lib. V. cap. 7; Macrob. lib. ult. Salum.1 5; Plutaretium in Demetrio, alio que. HARD. . S. Censum. Monetae nostrae libris 2 4o,ooo, ut diximus lib. VII, cap., 39. H RD. IV. r. Alia faetio ab exmri emis

sa es mi hans empiricen, eoepit Im

Sisuis , Aemne ririgemino , etc. Iuvetusto codice, . Alia saetio sabexperimentis cognominant empiri in

199쪽

18d C. PLINII NAT. HIS T.

piricen ' , coepit in Sicilia, Acrone' Agrigentino Empo

doctis pi sici auctoritate commendato. v . Dissederuntque' hae diu scholae : et omnes eas damnavit Herophilus in musicos pedes venarum pulsu descripto ' per aetatum gradus. Deserta deinde et haeceen j eoepit in Sicillla Acrone Agrais' gantino, et . . Pr T. . . a. Em ricen. Eμπειρικα , secta medicorum dicitur, quae ηοla experientia utitur. HARD. 3. P crone. In quem illud est Empedoclis ep. recitatum a Laeristio in Empedocle, lib. VIII: AMOvΑαρωου' 1κοαIα divo, πατρbς ἀκρου Κρυ τει κοηαυξ: ακρος πατρί ς ροτά c. . Acronem summum medicum summo patre natum, In sumina patria summus habet tumuis lus. . De medicina hunc scripsisse sermone dorico, et librum imum de Victu sanorum , Eauctor est Sui das, verbo Λαρωv. HABD. V. L. DissederunIque em actolis det omnes eas diam Pit vero itas. Quinuor nostri . . Dissederuntque ex schola. . Antiquior hinducole.

Lege: . Dissederuntque hae diu sch

lae . . GRON.

a. . Herophilus. Cons. Indicem nostrum lib. I, sin ubi ide viro praelibatur; tum uota Erasistratra etiam praestitisse Herophilum anaintomicae rei indagatorem sagacissimum ; unde serunt ab AEgyptiis regibus hoe illi concessum, ut morte. damnatos vivos secaret Celti Praefat. ), quod quidem non Verum

Tertullianus vehementer e secratur de Anim. cap. x; illius Icripta aetas abolevit, non sine eruditorum dolore; nam contra Prognostica Hipp. liberrime scripserat; et primus Omnium sat exacte de pulsu egit: nam quae de IIoam-ti Sinarum imperatore seruntur, quem aiutit ante Hippocr. nat. a o anno de medicalibus .praesertim de Pulsu, multa scripsisse, nemo hodie accipiet. Nec ignaros tamen velim tum Hero. . Philo, ut exacte de pulsu micante dieium , sic de pleno secus narratum , tum et sphygmicae reii nouprorsus expertem Ilip cratem. CL DR HARN et Zimmermanniani doexperientia voluminis interpretem galli cuni Lypsinu RE DE VILLE-

3. De musteos pedes. Plin. supra , lib. XI, cap. 88 : a Arteriarum

Pulsus index sere morborum in modulos pertos legesque metricas...descriptus ab Herophilo, medicinae vate miranda arte, nimiam propter suseilitatem desertus, et C. di Martianus Capella, ni : . Herophiluς

aegrorum venas rhythmorum collatione pensabat. . II BD. 4. In musicos Pedes venarum Pulsiad serpto. Vetus est musicas notaRsphygmicis motibus applicare apud. Tchinenses, quos aut Plinio legendo incubuisse, aut Herophilo , nequa quam credi par est: illos tamen conia

stat organo musico humanum corpulcram Parantes, talem cecinisse earum Partium , et viscerum harnaciniam

esse, ait facillime do interno statu ille dignoscent, cui oculi, lingua et in primis pulsus proho obser ais

200쪽

LIBER XXIX. I 89

secta est: quoniam necesse erat in ea literas scire. Mutata

et quam postea Asclepiades ut retulimus ) invenerat. Auditor ejus Themison ' suit, qui quae inter initia' scripsit, illo mox recedente a Vita , ud sua placita mutavit. Sed et illa Antonius Musa' riusdem auctoritate Divi

Acacl. . suisse qui inter initti . . Pintiani codex Prorsus ut Vossianus. Gnox. - λιi quis inter initur. Heris molat haec' manu resicta. In Parmensi e . Seque inter initia scripsit. Illo, etc. . In Reg. a , Pintiani cod. . seque inter initia adscripsit illi: mox procedente vilia sua et placita mutavit. . Conjectura Pintiant :α mox procedente avaritia . . Nostra e . Seque inter vitia adscripsit illi : mox recedentis a vita sua ad pla-5. O retulimus. Lib. XX VI, calip. cita mutavit. Primum sese Aselo 7 , 8. Il An D. piadequi prosessu est: illius dei los In mison. Fgimus de eo in mortui Placita mutavit ad sua. Sen. Auctorum Indice. HARD . simus nos piatea id jam 7. Qui quin inter initia scripsit, illo visse Gronoviimi HIno. moae r cedente a lita, ad sua placita 8. Sed et illa 'tonius Musa ejus mutis. D. In cod. . Seque anter in ilia Hem Asina auctoritrahe. Scribonia ascripsit illi. Mox 'rocedente, vἰtia. dum sorte, . Sed et illa Antoni u sua et plaAta mutavit. : Iegendum Musa ejus discipulus, Augusti auretur. Neoterici quoque id systematis suscitarunt, quod diu sepultum in Iairopa iacuit : quos inter II1RQUET , Lot Daringi ae duci Leo.

Poldo. a curando corpore assuetus; Noso. meth. facile et curiausa Potir'Prendo Par tes notes de la musiqueia conmitte se potiti de rhomme ; et Buc'uoκ , cuju. dissertatio inauguralis versata in Semicitica hunc praetulit titulum dian a musica Pulsuum

- Otii quae inter initia Pripsit. Heris molias , α sed qiuae inter initia scripsit illo mox roc. a vita ad sua

placita mutavit' alantat, u Requectoritate. . PINT. - Antonius. Diximus antea de eo lib. XIX, cap. 38. Sed hoc loco vel scribendum in contextu , ,et subintelligendum

sane videtur ejusdem auditor: ut sen

inter iiii ita ad cripsit, illo mox ec. tentia sit, Asclepiadis, ut Themisonem , ita et Musam auditorem suisse. HAn D.- Νptandum Praetcrea non medica dumtaxariando Mursam celebrem. Virgil. in Catalectis , nox t. ed. t. V, P. II 8, ubi vid. not.. Alter enim quis te dulcior esse potosi 8 Cia Venus ante alios, divi, divumque sorores Cuncta neque indi in Musa, dedere bona: Cuncta, quibus gaudet Phinhus, cliorusa vita sua placita mutavit. . VOM . seque inter initia adseripsit illi mox irocedente vitia sua et Placita . . sere et Chim. Forte di. Auditor eius Themison filis, s que inter initia adscripsit illi, mox recedenti a vita sua ad placita mutavit. a Primum sese Asclepia deum professus est; dein mortui placita mutavit ad sua. Men' et

라틴어 텍스트