장음표시 사용
221쪽
te non stetit quominus perue iit ad libe talem. Multo magis dieemus liberi.item statutam competere, si is, in cuius persona implendaxi sistis', erat eonditio decesserit. Ergo abolenus .id Labeonem qui eum Ofi-r i l . . lio contrariam opinionem equebatur in hac specie, Si Stielius Attiae
statvlib. mille nummos dederit, liber esto. Si Attia uiuo test .itore deeellilIer, hoe iure nos uti scribit , ut is seruus ex testamento liber sit Planesi seruus liber elli iussus sit,&legatum ei datum,si filius citia. annum icti is compleuerit,& filius ante decesserit,libertatem fluore eompetere dieis.eod. x veniente: legiti autem conditionem deficere Vlpianus traditi . Atque hoe sane ea sudistat legatum pecuniarium a libertatis legato Plenior enim fauor libertat illibuitur, ut non ideo minus valeat quod in euen.
tu posita eonditio defecerit. Ac de libet talis fauore commodi iis ada- ,1 M.fi liam iuris regulam poste dicetui . Hodie sane ita in eausa libertatis in ioci. hibebitur pro ficto, ut manumissus,pc quem non stetit , quominus impleret conditionem, sed ab alio, tuam eo cuius interest, vel vi m-io te vel ea steti .im fortuito impeditus suit,obstrictus adhue ei sit, ineuius perio nam conditioni parere debet, potest, idque tandem post
multas veterum varietates, atque dubitationes, Iacui ila sibi Iustinia 4 i. ii.C. nus refert Aitae , IN OMNis Vs IAE , ex quibus quis decond in obligatur intelligi potest, siue illae ex contractu, siue ex testamento,aut eodicillis originem trahisnt. Ait lex, P FAC Τ ria vin cum ei qui debet solvere,aut praestare aliquid, non potest quie quam imputari,culpaeque ac vitio verti sinit lex, vi, non quemlibet extraneum, ut ante diximus, sed eum, quem principaliterae directbres ipsa contingit, quae obligatione continetur , aut
eum etiam euius interest per eonsequentias Vnde si duo rei stipui indi sint,cvni debitor iudicio se sisti cum poena promiserit Lalter autem da. 1 npedierit , ita demum exceptionem duersus alterum dandam esse'. etia; 4. Pliadit ut , si locii sint:ne prosit ei dolus propter societate. S.ine ex de caution. licto, ex improbitate sua neminem consequi actionem alia iuris res ad i. h. gula declaratur,de qua interius disseretur tuo locos. Rursum quod ait fraudantur ps ALIVM adde vel si quo eas fortuito , atque extrario, itatio. ' vi qui fleere dcbuit,extra Omnem sit culpa suspieionem Vtrumque horum quae adnotatione ista comprehendimus,exemplo isto illustrae i. h. ., bitur,quod Iuliani y verbis proponemus,Si patroni plures eonsulto in raer s.l. 7. diuersas regiones discesserint, liberto simul operas indixerint, po- si 'ῖς ii test diei diem operon um cedere,sed libertum non obligari, quia non per eum,sed per patronos stet quominus operae dentur ineutaecidit eum aegrotanti liberto opera indicuntur. Quod si diuersarum ei uita tum patroni sint, in sua quisque moretur , eonsentire dcbent in operis ab eo aeeipiendis Durum alioquin est eum qui se libera repo test deeem diebus operando simul operis indictis . sin accipiendis non consentiant atque ita per eos mora sit qlio minus fiat Leompelli ad praestandam alteri quinque OPςr-rum Hactenus
222쪽
Furioli,ici eius cui bonis interdictum sit nulla volun
tas est. auisint inuti. Deseruitutibus. De diuortio Prodigo diminutio bonoru, non quaelibet admini ratio interdictae li1uam loluntatem habere iure ciuili tensitur proinde a furiose dissert. O, lib. I. ct 34. ad Sabinum, ex quo haec nos ra lex desumpta est, agcbat fere de seruituti bius, in quibus auctore Vlpiano Pomponius infantem ct furiolum inuitos recte diei aiebat,ideoqu)d in seruitutibus inuitum accipere deberemus,non solum qui contradicerct, sed eum etiam qui non consentiret, qui non diserte diceret se velle . Hoe in Ioeo Pomponius idem ait,furiosis prodigio .dd. millam esse voluntatem,quod quem .id modum reserri debeat ad quae R μ' η stionem .sed hoc ita. s de aqua de aqtia pluuia areend. diximus in explieanda'. s. i p. Verumtamen hoc etiam exemplo adhibito non pa- tum illustrari potest. Lex Iulia de Papia inuitos .itrono libertam quae ei nupta est, alii nubere non posse statuit , ut Vlpianus libro tertio ad legem Iul.& Papiam doeethmam ut idem eodem libro scribit, lex bi. in . i.
x t T. Luxo rem esse velle dcbet .Vlpianus eodem libro ait inui e ..i . ititum accipere nos debere in hoc proposito, eum qui non consensit ad p in s. diuortium. Idcire o libertam neque a furios, quippe quia inuitus est ta. . diuertendo soluere se huius legis necessitate A. Sedis quia seriosi nul ira iuri ... voluntas est, non nisi voluntate domini aequiri hereditas potest, ideo si qui seruum suum heredem institutum adire iusserat, prius qua 'μ' ille adiret, sutiosus dominus fictus sit, Africanus negauit secte ser cum i quili, hereditatem aditurum. quia sine affectes voluntate facientis in tu vum: Tia non consistit,ideo seriosum, siue pulla uerit quem, siue conuitium ' '' dixerit, iniuriarum actione non teneti tuo loco Fdocuimus. Ait lex, s ιε i. r. v EL Ius v BONIS, de caetera Lege VI I tabularum v per Praetorem prodigo bonis interdieitur, is vero tunc nihil id que sis. et i ''quam transferre potest,quia in bonis non habet, eum ei sit interdicta deminutio h. Sic enim aecipiendum est , quod bbro primo id Sabi s i. num Vlpianus ait ei bonorum suorum administrationem intei diei , niis. . de
quandoquidem non ei quaelibet administratio interdicta eir. Id autem T. . . et adeo verum est , ut idem eode libro significar,cum eui bonis interdi , de eur. cium cs,sibi si putando acqui ere,quamuis nec tradere ipse, neque Disjligo by Ooste
223쪽
obligari promittendo, nee nae iussor pro eo interuenire possit, semia l. c. I.d nec pro rurioso . Lig melior in stipulando est prodigi quam seriolivet.rbli. conditio. N imi infantis, nedum pupilli melior est quam seriosi, ut Ux, si aperte ostendimus indicta lege quintai. hoc titulo siquidem obligarid iur. - sine tutoris auctoritate pupillus ex nullo contraca potest , ait i meni vel stipui mda, vel per tr.id ilionem acet piendo sibi aequirere potest'. :i aEI A lue eum cui bonis interdictum est , comparat pupillo Iuri lcontul-oqxix tu in i .eerti condictio. g. luontina igitur. de rebus credit quonium ipse stipulando sibi acquirit, nova icq loque obligationem potest, si meliorem conditionem lu.im ficiat'. Sic etiam alia in re potior causa: i libri est:nam is cui bonis interdictum est,quam .li sic stamentu in facere non possit, fictumque ipso lute non .ileat,nili vetustius interdicti Ohe sit, quis mulseti m id testamentum adhiberi testis non pollit, cum neque test i menti fictionem .ibeat, ut eodem libro primo ad S ibinum scriai , euile bit Vlpi .inus in quod de in fariolo verum esse hoc ipso libro indieat' - , dexς ip e tamen prodigus Ic ex testis meto clipere te ata, siue iidcicommil- 44 si, praetercii heres institutus hereditatem adire potest, ut eodem lib.
stamerto , imon et idem iuris auctori. Unde apparet non omnino ut in furioso, sie- a za. in eo cui deminutis tantii minterdicitur, voluntatem nul l .im essem am l. s. in si furiosus omnino contrahere,vel heredit.item adire non potest, ut lu-s,a vj pra docuimus si quamuis .ipud Pomponium nostrum libro singularit in noti Re νularum, ut filium similias, alienum seruum,post humum , turdum,' hi notet M iseellus furiosum ficere non polle est mentum cuius rei ra
tem,nec voluntatem habet fictionem tamen litabere testimenti, quia possit legitum vel fidei commissum sibi adquirere, elim etiam eo m-hra siliu f. potibus mentis personales actiones vel ignorantibus aequirantur i ἐς ς' quod adductis multis locis comprob. tuin a nobis cst indicta lege quinta, supra. 29d in furioso dixi miis,idem obtinebit etiam in demente .ut qu. mulsaeo tempore quo mente e.iptus est aliquis,testametum ficere non Ostir, quia non sanitas quidem eorporis, sed mentis tamen integratas intestatore temporis eius quo est mentum feeit. l. 1. l. in xigitur i. ideoque a Clio Caligula irrietum Tiberi linquam ide- a.' ai- triente conditum testamentum effectum D erit put post Dionem Xi in cito philinus x memoraCrota , E - αγλα sed e κα:Cδ' ἄμυ- si 'ri glesisa S συυi δειρ πεμψα.ακυρου εποἰησεν, - G,τι - , Cai C.iligula imperium ideptus, Uit ad Seratum
mentum Tibe1 1 .ist drue declitr.ιmturritum , aprquam fictum ab eo quamn sanae mentu esset, de caetera. Nihilominus is ex alic no testimento sibi legatum Ideicommissum possit acquirere, non tamen heredita tem . Nam acquiri ab ignorante non ut legatum , ita de hereditas potest. Quinimo eum qui adit hereditatem loqui ct intelligere quid loquatur, quod agitur,non ignorare,ccesse, st. Ideoque a prodi go, non tamen alariolo recte adquisitur quamuis tituique alioqui
nulla sit voluntas. Et ita ibi videtur Exq0Olmielligimus, etiam si plerisque Digilias by O rate
224쪽
plerisque nostrorum procerum locis' prodig0 cui bonis interdict si , i. i. ., est, furiolo comparetur,qui a quod ad bona pertinet, prodigus furio e eurat. sum fici.it exitum his attamen iptius a veritis dici prodigum pupillo non infanti, sed doli ea paci qui a furioso separari solet θ id est proxi obite. mo pubertat. similem esse in plerisque eausis:codemque iure uti tam hi '
in acquirendia, quamis contrabendis obi gationibus in tam in te de tui. gatis&lrereditatibus,quam in negotiis inuemadmodum ex Iuliani αἰ, 'M suis rudentia superius admonui . Vterque potem sine tutore , vel Mini euratore .luc Ore, meliorem suam eonditionem facered, deteriorem isti' non potest: tequirit igitur,non alienat uterque s factus sit ex aliena illis: ἡ.re locupletior,recte actione ex cotractu sine auctore habito conueni ' ς ς4-
tur,atque adeo ciui uter non modo naturaliter obligatur' cum Infans iuri, ῆ. de ac furiosus non possint acquirere actionem ex eεntractu,eave conue- -'
niri utiliter , quippe qui con racium nitite intelligi sine auctore non auct .ist.in queunt sed si locupletiores effecti sint eondictione tantum indebiti, ' aut sine ea ula,quatcnus ex re actio venit, ut puta communi diuidun ium. ἔld. do, i ut etiam negotiorum gestorum actione tutor , ut eurator eo dq' ς rum,conueniatur ipsorum nomine . Ex quasi contractu igitur,non ex . si eurato contractu: Ex hoc enim ne naturaliter quidem obliganturn Ouinis ς' C-ος
ex delictis propriis liue priuatis, siue publicis, pupillum ir ligum I puν ilia. eonsimiliter teneri puto Ita tamen ut prodigus doli semper eapa 'μ intelligatur.Quontum autem ad obligationes seu ex eontractu, seu ex d. lue,ν delicto descendentes , easque omnes quibus ignorantes etiam ad y estringuntur , aut quae ignoranIibus nobis adquiruntur nihil furio ἴi A. .d. Ium,dementem, si tuum, infantem, a prodigo,vel pupillo , nihil a ' eetteris distare verum est, ut ex j eolligitur manifesto , quae sunt a L. i.c., nobis opiosessatis ae dilueidὸ exposita adi in negotijs quinta. s. 'Do 'l. noetit. Ius 1 ne
Non debet actori licere,quod reo non permittitur. In Iaa re obscura multus cst fauere repetitioni,quam aduentitio
lucro. Fauor reo=um Deiureiurando Condictisnumseuor. De dote aeque eo
ruod mfraudem credisorum donarum es. lex desumptarat ex Vlpiani libro ieesimosexto ad edictu,in quo lib.is edictum praetoris de iureiurado interpretatus est. Cum igitur non debeat actori licere
quod reo no permittitur:Reus autem si nec iurare, nec sesu re,nc Clusiurandum referre voluerit condenatio
225쪽
sos a TR FABRI . C. Cim, Em f. sequatur: ex relatione quoque, non iurate actore ab inlutionem sequia .ius ut dicemus,ut idem auctor eode libro scribit'. Similiter quod in reipet- p ς sona obseruatur, ut ei non liceat post litem e testatam procuratore
7 de tale mutare, vel in te iudicium tranSIerre, nisi caula per praetorem ante co-
LV in .inita se ex parte actoris obseruabitur . Et ex contrario si actor po-iu. , se test pendente iudicio, quod sortasse detracta noxa deditione propo-qvς' situm fuerat,n .ituram actionis immutare, ut puta descendedo ad ea u-e qu, o sana nox.ilem', multo magis reo in exceptione id crmittetur: si qui-mn d dem plerunque fauorabiliores rei sunt, quam actores Et inde etiam, Tititii . test apud Constantinum Harmenopulum Θαλποντο αλλe si erus
ri . i. A. parcitu insccμrritur potius quam a turibω. Proinde cum aliquemi 4... condemnauerit iudex , ut intra certos dies latuat. si minorem diem .i .s, , , statuerit tempore leg; tim , repletur ex lege quod tententiae iudicis ritimo deest Sin autem numerum dierum in sua definitione amplexus est, computabitur reo ct legitimum tempus,4 quod supra id iudex prae
fus i epi stillig. Indes in stipulationibus, aliisque contractibus eum quartarure ε'cii cluid actum sit, ambigua vel obscura verba contra stipulatorem de, condςm, ditorem, caeteros actores,pro reo interpretamur,uti diximus adii.
i. 44 s. Itemq; ubi de obligando quaeritur, propensiores ad negandum sumus, si occasionem ullam habeamus: exeontrario Deiliores ad liberandii sumus, ubi de liberando quaeritur,idque Arrianus alti auctore t Arii Iaulo h9xponti se probat Quamobrem si ereditor de mutua pee .sἰ., nia contendens,pupillo iusiurandum detulerit,pupillus iurauerit se da- eapit ex re non oportere, sed liquid probari non possit quid actum sit, vituisisti abde facto,id est,utrum omnino peeuniam accepisset mutuam,an de iu- de probat re inter ei editorem pupillum controuersia suetit, id est an pupillus hoe solo desenderetur,quod tutor eius non interuenisset in obseuro
dicemus quo magis fidei utares pupilli liberentur, e pupillus quod Luc; soluit repetat,iuratum fuisse de facto,non de iure . Nam de in te ob-ptineri de cura melius est fauere repetitioni,quam aduentitio luero , ut sequitur -4 in altera huius nostrae legis regula. Ait lex, NON DE BET. Itaque quod reo denegatur,actori non permittitur. Quod actoria ieet,multomas is reo concessum esse dieemusci nec minus tamen recte a reo ad actorem argumentabimur,ut quod illi concessum sit, huic etiam permissum esse intendamus.Nam4 Vlpianus eodem libro 26. non 22. ad edictu,idem facit in specie .nam postea. f. iusiur.indum. .de iureiura- do. 6 in specie l. si seruus.iuncta l. ledae si seruus. eode titulo .quae sunt ex eodem libro vigesimo sexto ad edictum. Ait lex, A D. Cur igitur actoris heredibus lieri, quod rei successoribus non permittitur in petie .ia tamen. g. si tamen. in fine s.iudieatum solui Respondeo: quia rei heredum nihil interest, ut id ipsis permittatur . aliorum in t reii.Contra,reperias aliquid eo liceremuod actor denegetur Ecee enim qui populis actione conuenitur, ad defendendum procuratore a. .depo dare potest:is autem qui eam mouet,procuratorem dare non potesti.
P Ἀφ'' Ut is , aceto ti Idem in aeculatore Q cui nihil plus quam
226쪽
ipsi reo tribuendum est. Ideo Antiphon. se του ρύδου ore,
ten clui,m Iinepos Iut itione apud quoiu,id obtineant actores de accusatoret. immo fauor .ibiliores sunt rei, tuam accusatores, ut dicemus in I. fauor .ibili Oresta J.j. eodem. Hactenus de priore potissimum,non
nihil de posteriore lagis huius alte diximUM.de qua nunc plenilis dispiciemus. Ait libro vicissimo sexto ad edictum Vlpianus, In re obscura faucndium esse poti iis tepetitioni , quam aduentitio Iucro. Vnde esim que eretur an liber homo,qui ctim bona fide sciuiret,manumissior, is eiusa pecuniam dederat,manumissus 'postea ingenuus probatus pecuniat posset condicere. Idem auctor eodem libro refert in quo de eonditionibus praelertim agebatu Uex Iuli. ni sentcntia manu misso repetitionem competere . inde etI.lm qui animo incerto pecu at i stiniam,aliamve rem indebit .im persoluit in bet repetitionem neque vati . . contra eum transactionis praelumptio inducitur , ut Iustinianus con iurictituit unde si mulieri solve o id quod tibi debebam, ab ea ratam , i. D. C. rem te habiturum stipulatus uero , di sorte te ratum non habent : ζ'φ4, Ragere ex stipui iis instituero:exceptionem S.Consulti quod de inter-eessionibus sceminarui. Dictum eae, non profuturam mulieri Iulia- ις seribit hae ratione addici: Non enim videri potest alienam obli . i. si misi;.gationemreeusare,eum m ineam debito oblig itus nempe propterea riquod ratam non habueris solutionem quam illi secto ipsa de lucro 'agat, opponendo scilicet exceptionem S. Consulti aut eius auxilium implorando ac potius eddere cogatur in executione nimirum actionis ex stipulatu quam ei intendi quod non dc bitum acceperit, quam pro alio soluere. Quasi di eat , ibi enitii quidem mulieri quae onus aliena obligationis in se suleepit , ct cum suo nomine peri- I. spina.
clitatur', non tamen usque eo ut ipsa lucrum faciat, gitur quando
magis fauetur repetitioni quam adflentiti Olucro, possc quam dedi . i. sit hapecuniam condicere , . repetere tanquam indebit. triari potero igi az: tu eadem ratione ex stipulatu aduersus eam agere in id quod mea adulti in interest, ratam habitam a creditore solutionem muliel fictam , me 'M μιque Pereditore absolutum esses; quo iudicio id consequar multo. magis ut pecunia mea mihi restituatur , cuius lucrum com mea iactura ficere non debet. Praeterea si minor is x v annis tundum vendiderit&tradiderit , Cemptor rursus eum aliena uerit , si prior emptor qui a minore rem accepit , vel heres eius solucndo non est, restitutionem aduersus sequentem emptorem etiam ignorantem fieri oportere Pomponius ex L.beone ape Vlpi.mum , et ulir, Di in ea u-
praesertim si grande damnum adolescentis vertetur, etiamsi eolluso i . t. i. .
non intereelliit. Equius enim esse minori luccurri etiam aducrsu si te o mor. gnorantem,quamuis bona fide emptor est. Cur durem aequius 'nempe. u. ii 'rem suam minori ei sequitur cunis repetationi potius quam aduenti eodem iit.
uo emptoris lucro fauendum est Itemque si maritus de misi ἀ
227쪽
li et in matrimonio deeessisset,liabebit locum, ii non probatur illis su- . i.44uo, perstes viro ruisse : fluendum est enim repetitioni potius quam ad- ό ό uentitio lucro. Nec obstat quod dicitur donatione inter virum de ribu .dub. 4orem fici .i, si simultam seu donauit, quam cili donatum em', capti sint ab hostibus, vel deeeilarint, nautiugio sotὸ vel ruina, vel incens 4;. dio, V λlere donaxionem Vim praeter quam quod orationis,'quae do
.i οῦ. . de nationes inter virum , x Oremm firmi Icrb.i haec sunt sprιον itarςb dv. decesserit qua donatum aecepit, non videatur autem prior decialisse,quiei. ., hi simul deeciliis: illius rei ponti haec etiam ruio reddi potest, quod in. ό. . a. imbigu Ot Iio Reple ut quee.im interpret.ὲtione in fiet mus, 4-. .isi idque accipimus,quo res qua de agitur m gis .ileat, quam pereat, vir c ' quam tutissimo loe sit res bona fide eont r. et i Potest is aliud e- ..ib. um xemplum ad hanc posteriorem regulum accorimodari ex edicto de de rebus iis quae in fraudem creditorum facta sunt quod edictum eum eoercet iri a , qui fraudem suleepit sciens: sau em ignorans id fecerit,etiamsi damia ubi fusiua num patiantur ereditores, celsint edicti verba . t si cui donatam. Αὐ- sit, Iurisconsultus ait,non et se quaerendis an te ente eo eui donatum tem .s .hoe estigestum sit, sed hoc tanἰum , an fraudes itur et editores nee videturiis. i. q Piniuria. me iis qui ignor/uit eum.non damnum infligitui sed luctu instau cre extorque.itu cui, ut hae nostra regula definitur, non l.im fluendum critaesa est am repetitioni, ut creditores tuum eo ni equantur. Et similitets.simili mo cuicta hereditate bonae fidei possessor, euius ei m non elle pronuntia-
l. illud reditatis, ct actiones si citias nactus cst,veluti interdictum unde vi , .lut
π α quod preeario F, it Smque quod lege Aquilia exegerit, non simplum,
in L de sed duplum restituet petitori qui vicit : Lucrum enim ut apud Iulia
r diat nunc est in ex eo quod propter hereditatem accepi ficere non debet.
184 de ν Ita fit igitur ut repetitioni potius siue itur, quam aduentitio posses- ς ς4 soris qui superatus est luero. Post S. Consultum enim fictum Adriani temporibus tam bonae fidei quam praedoni omne lucrum auferendu l. posts esse Paulus definit, adeo quidem ut si posse: Ior ex hereditate inho-C I nestos habuerit quaestus, eos etiam restituere cogatu C. ne honesta in-k i s ditis terpretatio non honesti quaestus luerum posse itori faciat , multo z' igis luerum quod sensit lege commissori. praestaturus est A non Deum. s. modo rei venditae': etium, sed de poena ob id tardi sis lolutum praesti- - . - ta,qu locupletior in tolli factus est,idque Vlpianus nos alio ad inrari. i. dictum libro euidenter docet. Cui leto quid ex alio eiusdem libri Io- cialis . co, ixem es Pauli eriptis possit obiici M. Sed non obstat ullo modo, DLi ἔ. . si recte hoe est multo aliter quam ab Aceursio fictum est, exponatur: ' . . . . , i quod alibi Deiente Domino praestabimus nune si ieere tentare- .su i mus, a proposito longius nobis uagandum foret. Porrigetur etiam , i 04 non inepte huius regulae sententia, ut quemadmodum repetitioni, sic etiam liberationi potius quam aduentita luero faueatur ad speciem istam, si debito alienam rem pignori dederit credisori suo, qui deinde eum ipsi munia eredita non olueretur, eam rem lege pignoris, ita ut
228쪽
IT. DIVER REG. Is N a Q. ositi ut euictionis nomine non obligaretur, vendiderit, de pretium eonsequutus sit. Hoe enim, ut ait Triphoninus',liber. lidebitorem perso a M. Lnali actione pecunia ereditae. cum enim ex contractu qualiquali obli Pt si ii pr.gnione debitore interpositae erte ex octaisione eius id preliu red .i ho ' cium sit,aequius proficiet dcbitore . iuctore I. Coquum lucro creditoriae edat quod est aduentilium, prael citim cum in obseuro proniores ad liberandum simus h. Ait lex, ADVENTI Tio a vcno. Sic b Arria aduentitium uerum ab Vlpian ipso huius regulae a fetore i libidi Acesin ei tui :hle autem illud accipimus quodno ex re eius qui id factat pro ς -- 'defectum sit, sed aliunde accesserit quo genere aduentilium peeulium,' 'μημα de aduentitiam dotem,quibus prosecticia Opponuntur,nu acu p. tremo seri solent. Porro lucrum desinit Arii toteles,cum quis suo pluah.ibet. Eius enim illud est d,το se πλέον εχ ν. G αούς, κερδμνειν λε relissis. Φο 'ε,ατs σεξαMης,9 αιῆ s. Lucrumfacere est auando aliauuplicoluinet auum suum.Damnum ero accipitu derui minus obtinet quam
αὐ- libro non ad edictum prouinciale.
Qui in alterius locum succedunt, iustam habet causam ignorantiae an id quod peteretur,deberetur. Fideiussores quoque non minus quam heredes, iustam ignorantiam possunt allegare. Hec ita de herede dista sunta cum eo agetur non etiam si agat nam plane qui agit,certus esse debet cum sit in potestate eius,quando velit experiri, SI am te debet rem diligenter explorare vi tunc ad agendum
procedere. Hre dum,aut fideiussorum a quib- petitur ignorantia ultumio moramfacere non ideantur re. μ ω debeamin det petitionib- .ma n agere ubilagere. Sust, in bonae fidei eontractibus ex mora deben- tur :nam non propter luerum petentium, sed propter moram non soluentium infliguntur. Ex quo equitur, ut si mora non interuenerit,non sit loeus petitioni usurarum adeoque eum succetar, Ide iusso iustam habeant causam ignorantiae,an id quod petitur debeatur, iustamque ignorantiam allegare possint ut in hoe loeo traditur xv suras non debebunt, etiam si solutioni moram secerint modo tamen iudiciumaeeipere fuerint parati.Nam si iuste,ae sine dolo malo ad iudiem pro- voearunt moram fecisse non videnturue,s eessetur ab eorum aduersa ri Oh: ne vero improbi, aut dolo fecisse possunt videri, qui disset unt
229쪽
a LM,6 ideo,quod an de quantum sol aere debeant,neleiunt': nam nee exequi st φ dolo videntur , qui eausam ignorantes eu petere non debeant , pe- , . . . 3 tunt . Quemadmodum ergo facta patrifami l. mora, heredi proximo, M' hereditatio iure eompetit, ex ad caeter os deinceps transmittitur', non visi' - ita etiam heres in mora est,ideo quddin mora fruerit defunctus:simo doli 'ido duo ipse differendi eausa facit, non fraudandieaura simuletur R
i . re viantὸ diximus )ob dolum defuncti ex cotractibus bonae fidei te
. - neatur heres, ideoque ipso iure non exculetur,si dieat se instrumenti silicia fortasse tutelaria non inuenisse: heredum tam ignorantiae, quia Ut seq. et constitutionibus subuentum est,propterea non tenebuntuis. Illud etiade viar. hoc loeo notandum est quod Paulus ait , Heredi eius eum quo con- ...' in ' tractum est,iusiuradum deserri non posse quoniam eontractum igno- 'ΤΑ. rare potest Sed di eum is qui rerum amotarum instituit actionem, seruet M. vehi magis iusiurandum deserre cogatur aduersarius iurare nihil diglib. . se ' uortii eausa amotum esseh,is demum cogetur iurarequia mouisse diis .i. M, F eitur,non etiam pater,aut heres eius,cum iniquum sit de alieno ficto Ius s. i. 3 alium iurare de quo iusta ignorantiaeeaulam habere potest, propter
V . ii, quam si pr*diruenditor ignorans de tributonisnpredixerit, quod sor-
- P eis is exemplum sententiarhuius eliei posse arbitratur sed in hae regula,sie Allegareaeeipiendum est , vindeiussor iustam eausam non aduersus debitorem, sed aduersus ereditorem alleget. Ait lex, sacvM E A GAE T. R. neque hae de re cum defuncto actum suerit:alioqui transmitteretur contra eum actio ex defuncti dolo,' ut asi non post mortem tutoris conueniatur, sed lite eontest.ria tutor disi .i . . .eesserit Sed etsi transmittatur aduersus heredem aetio ecepta eum d
i , v functo,ei tamen in hoosueeurritur,ut dilationem iudex causa cognita indulgeat,propter iustam scilicet ignorantiam,vt instrumenta tutelam l..ratio rii sortasse proferre postu.Si mimVlpianus Illud videndum,sede-: s. . . runctus aeeeperit aliquam dilationem propter instrumenta,an successori quoque eius dari debeat Dan vero quia iam data est mplius dari non possit: Et magis est,ui hic eausa cognita d.iri debeat.quae Vlpia ni verba quia sunt generalia, non ad eam tantummodo speerem pertinere puto,quam proposuimus de herede eum quo agitur, sed Mad illam eum heres non quidem actionem ineliciat sedeceptam adesuncto persequitur nam &ale quoque indulgere dilationem hereditu- , ,1 .e a de causaeognita debebit. Ergo cte Constantinus Imp. si unus exui νςndo a ligatoribus adhue pendente appellatione defunctus sit, non res duum r' tantum temporis heredes eius habere voluit, sed etiam aliosquatuor mentes a temppre deliberandi Elapiseomputandos:hae ratione addi
ta. qilae huic regula admodum eongruit .Ne ignorantes negotium,vel
etiam super adeunda hereditate dubitantes priusquam aliquod commodum sentiant, clamato assiet opeli intus.Nam quod ait de ignorata
230쪽
tibis,eo satis ostendit Imp.heredum ignorantiae merito haberi rationem. Carierum si cum eo agetur,qui hereditatem possidet, eis iustam in ea: teris ignorantiae rortaue eausam habeat , cogetur tamen ditere
virum pro possetareia pro herede possideat . illud no itidem cer- .i a
te non protinus an heres,vel quota ex parte sit: sed interrogatus in tu c. θὸν tive hae de te tempus ad deliberandum impetrare debet,ne si perperam ς ς Di consessus suetit, ineommodo afficiatui h. Ait lex, C ER Tvs Esscimis e Dis mari Meret brfitando qua agit,hoc est de eo ore,non denomi ntureiae. ne: nam cum in rem agitur,s de eorpore conueniat, error autem sic. i Mys. in voeabulo, recte actum esse videtur'. Quia vero certus esse debet, uniui. s.
ideo non tot ei dantur dilationes,quo reo:qui eum praeter spem ad a d. : .. a. lienum iudieium trahatur,instructus esse non potest it lex, e v di quaasIT IN PUTEsTATE. Paulus ait actorem in sua potestate ' habere quando utatur suo iure,eum autem eum quo agitur , non habete potestatem quando eonueniatur:de ideo actionem de dolo e et-to tempore finiri, exeeptionem doli esse perpetuam'. Eadem ratione s. t.2.. Constantinus ait,in petenda in integrum restitutione , fidit.itio ultra I exel. reeeptum legitimi temporis spatium petatur, actori petenti denegan-Lmri neuius arbitruo fuerit inferre tune litigium eum petitae dilati nis mora legitimum spatium non egeederet. Reo autem petenti non denegandam, quia non steterit in ipsius potestate quado litigi pulsa m. . D. re tui interdum tamen peetitor iustam eausam dubitandi liabet, utputa C a se. legatarius,cui honio legatus est, si haesit et quotum partem vendieare Α' ι' debeti propter incertani puta9detractionem ex legatis interueniente
lege F.ιlcidi. i. Hoc igHur cali clim iusti citula sit . ineertae partis vindicationem dari Caius nosterolibro non non , ex quo lex nostra de aesumpta est, sed quidem septimo ad edictum admonet. Eademq; ct de peto.
ce eris rebus intelligeda esse. Ait lex, T ANTE DEBET RAE M. 30d cte. Huius rei cauta solebant olim in iure interrogationes fieri ne, innisata. dum ignorare actor qua ex parte,aut quatenus aduersarius teneretur, i omm di interdum plus petendo aliquid damni sentiret . Uyniam ergo rem h et d. diligenter explorare debebat actor,antequam ad agendum procede in e in ret,cum experiri non cogeretur:ideo si plus petebat re , tempore,lo. eo,eausa maius enim aut minus fit,ut ait Seneea tempore, loco,e.iu Epistat.
sala quamuis idem sit 9 eadebat olim formula, litem araesitiebat,rem quam temere in iudicium deduxeraceon tumebat vix etiam resi- uuis. tuebatur a Praetore in integrum,nisi ut est apud Iustinianum minor action. annis vigintiquinque,aut ex alia qualibet magna iusta causari quod h etiam Claudium recisse Suetonius reserti. Denique M. Tullius lib. a. de cvt. de Inuentione teribit,Praetoriis exeeptionibus multas excludi actio nes, ita ius ciuile constitutum nos habere, ut eausa eadat is,qui non quemadmodum oportet egerit. Quam in rem alios ex Imperatorum constitutionibus, veterum auctorum seriptis Ioeos elatissimus anteeetarculaeius observavit,i in publieu protulit ,quibus adda mi R. ea. tur quod apud Quintilianum in Institutionibus legimus , ct ab aliis itidianisse annotatum video , ubi de transiatione'. Neque ignoro . insinu .