장음표시 사용
181쪽
Lites luter Alipe Ho, Se, fratrem Hurae a. 'ARTARos quod attinet, tum qui liberi sunt tum qui nuto Crymaeo parent,de in quoque Turcitus Imperator sub ueretur, ne Pontjsex legatos,qui autoritate dc judicio valeant,ad eos mittat,& praecipuos eorum duces pecunia eorrumpat, ne in ipsius gratiam in bellum proficiscantur quod in Helvetia saepius cum fructu teni tum & machinatum fuit. Qua in re Pontificis
nomen aperte publicare & profiteri expedit. Siquidem Tar tari de ipsius thesauris, & autoritate maxima quaevis sbi poli centur . eoque Acilius ipsi gratum Lauri sunt. Quos etiam amrsate te Transsylvano pecunia corruptos suisse Tuteae s spicantur: quod ea multitudine in uunmi non comparuerint,
Scio etiam quosdam nostrorum sidem huic famae dedisse, sed deceptos fuisse inde constat,quod Alip Han cum Nuncio Pontificis tractarit, ut contra fratrem Hirach ips auxilium invpetraret. quo in tranquillo rerum suarum statu permanere po& sit. Cum igitur domi negocium ei crearetur,copiosum exercitum extra tegnum mittere non voluit. Alii hujus rei causam
eo referunt, quod Tartari ab Amurathe graviter ostensi fuerint, in pacis tractatione cum Persa inita. Quam nunquam illi fiςri, volebant, prjusquam tantum territqrii Persae ademissent, quo li bere e Iua regione Mecham usque contendere possim ne Tur x L cicas
182쪽
Heas critiones attingere cogantur. Sed horum error in eo deprehendi potest, quod non Tartari Crymaei, sed illi qui Vsbes Hanobediunt gravi si me ab Amui athes uelint ollenq; non propter causam modo dictam quod Turcicas ditiones necessario transire cogantur, qui ex Tartaris Mecham tendunt. et si tui ii Persae regnum sibi subjecissent sed quod in ea pace ab Amuta the nulla ipsorum ratio habita, sed maximo cum suo detrumento neglecti su issent. Minus vera adhuc suit ratio, quam absentiae suae ipsim et Tartari apud Turcas praetexerunt; quasi a Molaovita impediti& retardati fuissent. Constat enim inter ambos illos satres mu tua exorta suisse odia & eontentiones. Alipe Han regnum avi rum conservare, Hirach eum inde pellere conatus est. Unde imia illa regio tumultibus & factionibus repleta &agitara sui ad quam defendendam pars utraque quas potuit vires collegit, Alipe quidem etsi rebus ille praesit, non omnibus Iamen Tartatas imperat. Neque Hirachi imperium alij, quam quorum ipse in hoc bello dux est, agnoscunt Quem eis quidam putant fore ut de fratre triumphet, quod Mahumetes severe omnibus edi xerit, ut huic soli obediant,& hunc pro rege agnoscant, ipsumq; in bellum sequantur: attamen qui in rebus Tartarorum melius
sunt versati, eosque exactius norunt ,contrarium statuunt, non
modo quod etiam inter Barbaros illos jus naturae valeat & ob servetur. sed potius quod Hirach a suis parum ametur,s qui actu avarus,ci neque judicio neque fortitudine praeditus siti Ultimo loco etiam hoc Turca videtur timere , scis Pontifex & Hispanus terra marique ejus ditiones ad seditione
atque in nihilum redigant. Quo D cum plurimis modis fieri possit, operae precium me iacturum puto,si quod rea est bre iter indicavero,
183쪽
uibus modis o quo praetextu uti deIeot, qui ad hec η ricium perficieηdum a Christianu Principilus emirruntur. 'DKLMvM Christiani Principes, ii inter hos Pontifex praecipue, varias in regionesTurcae subjectas ministros emittere poterunt. Quibus ut major habeatur in excitanda rebellione fides ' ij eligeridi erunt, qui originem ex ea ad quam mittuntur regi ne trahunt. Inprimis, vero decet, ut linguae sint periti, quo ipsi intelligant alios &ab alijs ipsi quoque intelligantur: ut judicio valeant: praecipue vero ne pecunia i psis desit, quaPrincipes po Pulorum cum quibus trasta't corrumpere possint, potentiori bus vero remuneratjopem amplam & splendidam promittendir otestatem habeant. Diadem ut eo facilius in regiones illas 'ad inittantur, neque cito eXpellantur, convenit . ut omnes suas actiones iel gionis praetextu tegant. Non ut ferpentem sub
herba abscondant, quemadmodum perversii Politici solent edui semed verbi dividi inter spinas errorum densissimas spargant. Eo utentes praetextu, quasi Ecclesias in Tartaria, vel Ciccassia, Bulgarja, alachia,Moldavia aut Graecia restaurare velinῖ. Σ Praeterea cum territorium Turcicum, illud inprimis quod in Europa possidet, partim a Turcis naturalibus vel us qui christianam fidem ejurarunt, partim a Christianis incolatur, non abs re Mahumetes veretur,ne aliquando seditio inter ipsos oriat u r. In primis vero si exercitus ipsius a Christianis in fugam erteretur, vel pr*cipui quidam ipsolum duces aere corrum perentur. Inde sane rebellio generalis existere facilime possit, 'cum maximo ipsius damno, ne dicam interitu. Quo stratage male Caesarem devicisse quondam Iubam legimus. Vae vero melius intelligantur, quae de rebellione excitanda diximus, convenit, ut qui sint illi populi, quos modo nominavi mus,amplius explicemus. C. De
184쪽
Q De Turcu naturalibus , quare animis exudceratu L
TURCAE NATURALES, seu qui e priscis istis Turcarum
gentibus originem trahunt, etsi ingenii bonitate ijs. qui fidem Christianam ejurarunt praestent , pessime tamen con tςnti sunt. Ut exigua opera ad rebellionem excitari possint, si ejus rei ducem oportunum nanciscerentur. Causa irarum inde procedit, quod omnia militaria officia, in quibus& honores & divitiae in illo imperio positae sunt, inter Re negatos distribuuntur; paucissimis exceptis, quibus ex singulari gratia, vel Sullanarum filiis aliqua conceduntur. Inde eveRit . ut nihil magis honestum, inter omnes qui se Musul- mannos vocant, reperiatur, quam Imperatoris mancipium vocari, nihilque infamius sit, quam Turcae adpellatio, quae rusticum denotat. Quemadmodum Graeci sub voce Nomadis, eum qui in Numidia natus erat, & rusticum intelligebant: hinc enim & Strabo Scythas Nomades vocat. Unde non incommode modernus quidam scriptor animadvertit, eundem morem apud Turcas observari quem Itali habent. Ubi enim hi in suis Comoedijs Zanos introducunt, qui rustici sunt Bergo mates: sic illi in suis fabulis Turcam habent, sub quo hominem rudem incultum & rusticum repraesentant. A iij vocem hanc ab Hebraeis derivant, qua exulem significari volunt; propter easdem rationes, ob quas Tartari se nominant reliquias, qua de re vide superius. . G. De Turcu qui dism Chrisianam ejurarunt.
SI TVRCAE, QUI FIDEM CHRISTIANAM G
JURARUNT, ea gratia a Deo illuminarentur, ut recognoscere possient quam praestans & singulare bonum amiseriat, non est dubium, quin statim rebellionem excitarent, de Turcicum Imperium protinus subverterent. Siquidea
renes hos solos re autoritas&divitiae, quas & fides & obedi-V entia
185쪽
entia subditorum necessario sequitur. Sed cum ingeniis corrupti gimis praediti sint , ipsisque liberum sit in omni forocia ac licentia pIusquam belluina vitam agere, atque a solutam quidvis agendi & designandi potestatem habeant, malunt hac infami libertate gaudere , quam rebus novis
CIL Euomodo Chri ni a Turcis vocertum De Graecis, Armenis , Georgianis, Iacobilis. AEthi pibis se aliis. Iuricium Sol mannide Haereticis. Rebelso in regione Piana seub GrΔην VI alvo a.
CHRlSTIANI a Turcis Chiauri id est gentiles &in
fideles dicuntur , idque propter multitudinem rituum v xiorum & diversorum, quos praecipue ii qui in Impetrioa ur cico vivunt observare soIent. Miseri enim cum ignorent unam esse Ecclesiam, unum Baptisma, atque unicam fidem; Graecorum alij; alij Latinorum ceremonias habenti Sed de his qui a Graecorum religione desciverunt, ut 'sunt Georgiani, Armeni , AEthiopes, Jacobirae, atque alii, qui sub Tutcico Imperio in Asia Africa & Europa habitant, dicere supersedeo, quod alij ante me prolixius de iisdem scri - pserint: Tum etiam quod res sit dissicili ma , ut hi propter ipsorum diversos mores , dc Ionginquitatem regionum ad concitandam rebellionem instigari possint; unde Turcico Imperio aliquid damni creari possit. Etiam haereticos omitto, qui e variis provinciis in Tu clam se contulerunt, ut maiori libertate fruerentur & vene- . na sua spargere possint, siquidem & Turcae eos detestantur de abhorrent, quod turbatores sint publicae tranquillitatis quemadmodum Solymannus ad reginam viduam Transylvaniae olim perscripsit & hi parum aut nihil ad Iraesentem Iem quam tractam ua conferre queant. De
186쪽
De iis tantum Graecis dicam, qui nostro proposito comaucunt nulla religionis habita ratione, quid de iis speraru P ossimus, quod rebellionem in regno Turcico promovere velint , ostendam. Graeci itaque naturae quodam stimulo i inperii cupidi, novitatis procul dubio sunt avidissimi, siqui
dem praeter modum 1 Turcis omni crudelitatis genere pre muntur, rebellionem non inviti amplectuntur, qua sperant tanquam ultimo remedio se jugum immanissimae hujus tyrannidis & set vitutis excutere posse. Maxime vero seditioni
studere videntur, qui Peloponnesum & Thessaliam aliasque legiones ad mare sitas incolunt; quod auxiliis peregrinis melle illis subsidio veniri possit. Sed hos omnino hoc studio superant Serviani, qui ab Albaniae montibus ad Danubium usque habitant. inter hos varijs nominibus ad pellantur, qui Dardaniam incolunt, videlicet, piperi, Cucci, Clemen- tes, Bellopauligi,&alij in regione Plana. Ex his multi Albani more Romano vivunt, neque adhuc sub jugum Turci- eum plane missi sunt, quod loca munita,& praecipitia mon- . tium habitent , ipsi vero natura ferocissima praediti sint. Hujus rei illustre non ita pridem ediderunt specimen, tyrannidi Turcicae subtrahere sese volentes. Cum enim fama ad ipsos manasset, Mahemetem ad Agriam victum &caesum fuisse, re
bellarunt & arreptis armis Turcarum, quos in suis regionibus reperiebant, maximam ediderunt stragem, duce Gord no alvoda, atque ulterius progressi fuissent, nisi contrarium mox intellexissent. Pessime igitur contenti latibula sitaec montes repetierunt. cim cauteia quaedam inseditionibue m/υenais observandae. Cur Turca Bonorum regi fere tot m provinciamsbernacin erip.erit.
187쪽
SED haec res inulta non mansit. Siquidem 1 ministris
Turcicis sevcrissime fuerunt castigati,unde non modo magis perterriti, sed etiam gravioribus supplicijs continuo oppressi. Duces quidem capite plexi ; reliqui filijs orbati, alij occisi, dc quod supererat facultatum di pecuniarum, exiguam Iicet, omne tamen ipsis ademptum fuit. Hinc adparet veris, sme Joannem Boterum in Africae descriptione, & Anto nium Brunum intractatu de Beglerbegatu Graeciae scripssisse, difficili mum esse tale quippiam tentare, nisi adsint vires dcontinuandum, & modi ad producendam rem ad selicem exutum. Alias enim scilicet crabrones, ut habet proverbium, excitantur, hostes irritantur, & enses ipsis ad feriendum in manus traduntur, atque adeo ipsis autoribus nocentissima,ciijs qui eos sequuntur periculosissiora omnis ejusmodi actio esse solet; maxime vero si omnia, quae occurrere possis at, non recte considerentur, vel consulantur, aut justo & opportuno tempore incipiantur.
Quod quam verum sit, in Ahgnorum rege non ita pri
dem vidimus. Cui Turcasere totam Barn agam regionem ademit, quod Lusitanis faciliorem in mare rubrum aditum concessisset, ab ejusque ministris naves Lusitanorum recepta & omni re necessaria contra Turcas adjutre fuissent. Ab eo tempore Arabes muniverunt & occluserunt suos portus, qui antea omnibus patebant. idem quoque Chimeriotae, quorum superius memini,
expetii sunt. Ab Athanasio enim Lichnidensi, hodie Ochrida dicitur Episcopo persuasi rebellarunt: Cum sperarcnt ab Imperatore scum quo Athanasius se conspirasse dicebat d Hispa no auxilia sibi missum iri. Tandem multis suis damni , α conditionibus durissimis Turcat reconciliati sunt.
188쪽
Oττο MANNqs. PARs III. 30 Necidissimile accidit nostro tempore Ducatis ipsaruini vicinis, qui a yirro Bassa cum sangiachatui Dei uim adhuc praeesset, pessime tractati,tandem in Neribo suerunt transpor '
inii xt ut alia antiquiora omittam, ea quae Coronae, Ociet novi sub Caroli V. imperio contigerunt, quae in Clitiae occupatione non ita pridem facta sunt, consideremus. Narra donec Caesari anos in arce illa occupanda sibi affuturos Mur lachi credebant, sortiser sese gessierunt, licet pauci numero Derjnt. Vetum illi conspecta ea paucitate militum, quo rum copiam multo maiorem sibi polliciti fuerant, e monti-bμs in ahisidium Turicarum progressit, ipsum mei Lenco vi- . . im Chas noruin ducem aggressi sunt, &in fugam compuleru i p sim prosteiues se Turcico Imperatori fidem
Sed ut ad eas gentes revertar, quae in Turcia habitant, superest, ut de LATIN IS aliquid dicamus. Quorum aliqui tantum peregrini eas regiones frequentant, alij continuo ibi minantur. Illi mercaturam vel suo vel aliorum V a nomina
189쪽
nomine exercent; & parum Turcis ossicere poterunt, cum neque ducem habeant neque arma,& paucissimi sint atque hinc inde per regiones sparsi. Quidam Latinos, qui Consta ntinopoli vivunt cum alii, Christianis ritibus ramen differentes, conjungunt, eosque ' putant maximam atque Turcis perniciosissimam seditionem machinari posse. Si quidem in ea urbe major ipsorum copia, quam Cairi Aleppi vel Ecbatanae quae Tauris hodie, aut quavis alia urbe reperiatur. Pera tamen conjuncta, quae fere a falsis Christianis incolitur; paucis Cassa lucchis seu Theod sanis, qui e Cain seu Theodosia 1 Mahemete eo deducti sue. runt, exceptis.Quare tanto facilius coire propter vicinitatem,& armis sibi prospicere posse videntur: sed hisce Turcae di ii gentissime Christianos istos spoliate solent, ut rebus tas
tanto melius consulant. Hinc regnante Amurathe, qui ,
proxime mortem objit, factum est, ut qui tunc Constantinopoli fuerunt Christiani vitae periculum adierint; aceunti vi- delicet, quod in aliquas urbis plateas ignem inimisissemuequo flagitii genere falso quondam sub Nerono Christiani quoque incusati fuerunt. Iusserat igitur Amurathes, ut passim nullo habito personae rei pectu in frusta eos dissecarent Janizari. Sed horum Aga Turcico Imperatori, quantum periculum
propter eorum multitudinem sententiae hujus executio as Iatura esset, demonstravit; tum etiam quod tributa imminuerentur , & jus gentium violaretur. In Christianorum ergo vicem mulieres quaedam Hebraeae, quae Amurat hi hoc consilium dederant, occi fuerunt. Alij putant, praeter Turcarum suspicionem, ministros quosdam sub negationis praetextu in ditionibus Turcicis, Constantinopoli vero inprimis, constitui posse, qui donis liberaliter alios corrumpant, aliorum ambitionem foveant,
vel iras&inimicitias inter praecipuos Bassas excitant,dc civile bellum
190쪽
orro MANNus Rhas IIJ. r sthelIum accendant. . Quod hon ita pridem taciti me evenire potuisset, siquis sedulo aemulationes dc inimicitias Bassarum fovisset promo vissetque. Ferati videlicet de Hibraimi, Pirris Ec Mustasae, di Mehemetis, atque ultime defunctorum Sinani& Ferati, vel illas etiam, quae adhuc inter Cicatam dc Hi- almum viventes gIiscunt. Sed hoc negocium Principis - - potentis divitias requirit,dc ministros qui judicio & prudentia valent. Minus vero dissicultatis haec res habitura esset, si plures fratres eodem tempore ad imperij cvImen aspirarent; quod sub Mahemetis, Bajagetis dc Solymanni siIiis evenit, vel si naturali & legitimo haeredeImperium hoc desti tueretur. Et cum duobus modis hominis voluntas, eo quo volumus pertrahi possit, vel vi coacta vel rationibus persuasa znonnulli putant, rebellionem in Turcico imperio non so- Ium modis supra dictis excitari posse, verum qiiam si Turcis. qui fidem Christianam ejurarunt, de Janiraris inprimis, par 2 tim ipsorum ortum 6c nativitatem, atque etiam Baptismum quo fuerunt initiati, ante oculos quis poneret, partim ver nugas & fabulas Alcorani a Cardinale Cusiano de alijs descriptas ostenderet. Multo tamen commodius libri ea de rzlingua Sclavonica de Arabica conscripti illud essicient ; quod Johannes Andreas Maurus de Alfacquius ex urbe Sciativa ortus lacerunt. Qui Sclavonica lingua scripti erunt, in Europa i spargantur. . Qui vero Arabica, ab Indis Mogam binquam Africae ditionem asque; vel ZODIam dc Quiloen Asiae
provincias ; vel in Moluccas,in Covien, Goa, Dium, OrmuZ, dc alias urbes, quas Turcarum mercatores frequentant: Veiin Oran aut Arnia aliaque loca Hispanis subjecta; vel denique per loca Ethnicorum amicorum, d confoederatorum,
videlicet Calicut ZeiIam Cambala, ad Turcas deferati tur quin de in omnes E uro me partes, quae Turcas attingunt; qu