Interpretatio rubricae. 100. vt publicae laetitiae vel consulum nunciatores, lib. 12. Vnà cum descriptione festiuitatum et solemnium ludorum Gentilium, quae laetitiae tempore celebrabantur, Iosepho Moniardo ... auctore

121쪽

Interpretatio Rubmi, tolebant quoq; pecuniae hpargi, Ut sit a in vulgus proi ci profusa liberalitate .pe l.insiti ro diui uorum Uus postea fuit lis tres C.de Cons. lib.xij.opolea permissus,sed temperatus, in auten. de Consin prιolossueuerant etiam

in his solennitatibus crimina aboleri, l. abolitio, di ad Turpil. carceribus detιnti liberari, Mathe. 3 xxνῆ. Ioann. xviij. oec. Pro signo praeterea huismodi demonstrandae utitiae, creberrime ct ante omni a Campanarum s nitu uti hac ic emte flemus, qua multorum actuum signa explicant, Bal d. in rub.C. de dediti. tra. lib. tollen. Innocen. Hostien. O alti, in c. i. de Wf. custod. Et quamuis vulgaris admodum O tritus sit earum usus, atq; de eis acturi in humili prope campo vagari videamur , nihilominus quoniam diuino cultui apprimὰ sunt necessaria , de Uu earum inuentione disse 4 remus. Credimus autem eas hac de cassis indictas fuisse , olim enim ueteribus Hebraeorum patribus fuerat a Deo opt. max. constitutum, Nisi quan do populus ad sacrificia conuocandusfuisset, tu- ibis clangerent , quibus etiam humanum genus Christus adiudicium nouissime aduocaturum professus es , hoc exemplo moti Christiani Ponti- .fices, constitutis quibusdamhoris, quibus Chri-tsianis cris interesse deberent , dissicillimaq- foret Christiani populi propter innumeram multitu- .

122쪽

PuM. Laetit. vel Cons s o

atque adfacras aedes aduocare coeperunt Paulinus Vola Epissopus primus campanas in hunc um instituit,que postea caeteri imitatisunt. Hinc notam pro campana dici obseruatum credimus , O autoritatibus duabus atq; historia fulcire possumus huiusmodi instrumentum veteribus fuisse ,

aut certe aliquod huic proximnm, quo remotiori bus ut conuenirent,dareturproponereturve gnu,

Valeri Martiat. in Apophoretis. Redde pilam, Ionat as thermam, ludere pergis, Virgine uis sola lotus abire domum . Aes nmiq; rermarum tintinnabulum, quo e Gymnasio lauaturi reuocabatur ad thermas paulo post claudendas, ct monetur is qui in Gymnasio est,νιs lauari vult , Huante tjntinnabulo properet , nam paulo post,no erit lauandi locus, clausis thermis, oportebitque lauari aquafrigida, sequidem lauari volet, Iuvenalis. Tot pariter pelues, tot tintinnabula dicas. Historiam uero ad hoc ipsum praecipue attinentem apud Strabonem aduertimus. Iesus inquit incolas habet, parte plurima piscitio oe pistatu uictitantes,cum infecunda fere sit regio , uerum pisculenta. Hinc iucundum narratumactum, documento etiam magno futurum, quantum nos saepe fallat opinio, ostentabat inibi citharoedus artem, audiebant,ut tum uisum est, attentius Iasset omnes , mox vero ut aditum tintinnabulo signum uendendo piscitio est, confesim cumsuasibi musica desi-

123쪽

Interpretatio Rubr.C.' tuto artifice avolarunt omnes, uno uix excepto , qui oblaeso erat auditu, proinde captum eum artifici, suauitate opinatus Cytharaedus propius accedens', est quod agam gratias inquit 9 O quidemi maximas tum p musicae negligens haud quaquam Nidere,ium quod dspectui me prorsius non habueris: nam reliqui quamprimum tintinnabulo cecinit signum piscarium, dicto citius hinc se proripuere e

quit increpuit aes e eo uero annuente, Bene tibi sit cinquit' 'magister optime , ac conjurgens f sinabundus accurrit ad uiuarium ipse quoque . . Ex his deprehendimus id instrumentum, non censeri nouitium inuentum, quavis crebrius apud Chri

V sianos post fuerit. senti Surraceni quavis multum commendent, quia Christiani praeuenerunt,eo uti nolunt, i inquit glo an Clem. i. de Iud. Os r 8 rac. Maximo etiam Uui comodi o campana fuerunt,postquam in earum mentionem incidimus, nam earumsonitu horas distrinxit in ecclesiis offici, gratia Sabinianus Tusius Pontifex. LXV. Ocreditur praeterea mirabilem istarum sonitupotestatem inesse, quippe immundos O infestos aereos spiritus propeliendi, quia diuino praecipuὸ cultui dedicatae in templis constituta ans dis liceant summo ipere. Habent etiam proprietatem dimouendi nubila onitrua,densioresque grandines,repercutiente ac findente Duitu con*issitudines. At si campas narum materium di se tractatam nosce deside

124쪽

Pub.laeti t. vel cons. Di Iras, vide Gulielmum Durandi in tractatu de ratione diuinorum osciorum , lιb. l . cap.q. de campanis. Vide etiam Ioan. fuit. O Panor .in. cap.i.

Q.cusso ubi es ad panorm appostilia apposita his

Io contemnenda . modo deScenicis ludis agere oportet, dictis a Icena lassis .celebrabantur, a theatritis actoribus: is quoniam hic locus ita postulare videtur, quas U multis in locis legenda proὰ

ponuntur, hic omnia νnaserie contexam, quo melius intelligantur, et priuru de eorum origine apud G cos, postmodum apud Romanos, imitatio ex GraecIa manavit in Italiam , Ῥeteres igitur in Graecia agricola, cum facrum Libero pro anni mouentufacerent elasgesta,Nictorias, ubactosque reges illius triumphos O regum calamitates II concinnebant,coepit prorum industriae praeponi caper , uel caprisacrificati corium viniplanum,ctingema tum praemio non parui apud rusticos tenues precis, tum ossentandi ut gratia carmina confinxerunt, incondita primum, paucaque,deinde vos plura,et elimatiora,cumq; tu deuictis d Libera regibus parum esset insingulos annos materiae, ad reliquos reges illis calamitatibus similes istim est, radeque ipsis multa siunt cantatae Atque haec nuncupata tragesia est o πὸ των τραγον, hoc es hirco, quem accipiebat uictor in certamine, vel ὰ fecibus vindemiarum , quibus ora perungebantur, quas Graeci trigas uocant. Comoediam dimi qui eis

I 3 dem cypta acris uelis ali acrjs Apollinis 2 co

125쪽

Interpretatio Rub. C. mhi,hoc spastori , vicorumque prysidiis, quida per idem tepus utriq; deo sacrificare tradui,dicam

quod est vulgatius, Athenicsibus p pagos adhuc

dispersis nec dum coactis in νrbem a Theseo , agri colae peractis sacris tum eos, qui Uacrificio fuerat, 2 tium etiam viatoressalsis dictis impetebant, risiuntque citabant θemtoribus,urbe constructa somni lato tempore uetere more agricolae in urbem ueniebat plaustris uecti faceta dicacitate modo rasticos, modo etiam plerosiq; urbanorum incesseres,.

praecipu/si d quocunq; erant iniuria assem, et haeo

quidem Comoedia est dicita, απο των κομον idesta uitiis pagisq;,in quibus agebatur, uel quod in ui stisciuirentit dictis petulantioribus luderent.Placuit hic mos urbano populo, eis qui dicendo umlabant, ad eruditius scribendum de eo , argumenti

genere came mi adhortati ta sensim rusticisunt exclusi,quisimplicitate Rasiue odio, siue inuidia

momorderunt quidem,sed non cruento moris. Poete urbani primum acrius cum taxassent Ciuium se dia, profuerunt nonnihil,quod a siceleribus multos metu retrahebant . Caeterum caeperunt affectibus uel Dis uel amicori eruiresimultates alere exercere olis pro telis abutentes,principesq; viros iuterdum nihil comeritos in sicena proscindere, idq; nominatim. Quod cum passus esset Alcibiades ab Eupolide in Baptis fabula, illum corripi iussit, ac mergi in mare,nam tum forte Alcibiades Impera r c. tor erat,classemq; habebat in Piraeo,cumque mer et

126쪽

Publ. Laetit.vel Cons geretur poeta , istud siubinde Alcibiades ingere bat, Tu me in scena sepe mersisti Eupoli ego te in

mari. Huius exemplo satis territis poetis successit lex opera Alcibiadis lata,ne quem liceret nominatim in Scena taxare. Ita genus illud Comoediae abolitum est, dictaq; est uetus Comoedia. Dccessit media, qua obliquis dictis pefringebantur multi tacitis nominibus ea uenit in suspicionem nobilitati, tanquam sua Dcta notarctur, ita in totum esssiublata,r emaq; est noua,que de mediocribus per Dis lusit, consectis nomi bus O argumento tam alieno ab his, quae faciebat nobilitas, ut manife/sum esset qγo is potius quam nobiles pefringi,

deinde affectibus tam moderatis, ut nemo desie dici etiam nominatim regia admodum tulisset. Huius Princeps Dit Menander qui cum Al andro Macedone uixit, pauli minor eo, eius bellis Pelopone iacis uiguit,in quo Aristophani plurimi deferat

palmam,quamuis tu media multu eum ualuisse diacant,stu haud dubie Antiones Larisseus fuit in eo genere facile primus. tq; lac quidem in Graecia

I o vero,fumantio ab urbe condita circiter quar bdringetes , Tito Sulpitio Potito, io Licinio Molone Coss. et uperiore anno laboratum esset pesilentia, oe eodem laboraretur, ex libris sibystinis ludi Scenisici unt voti,noua res in populo bellicosio. iudiones sunt ex Hetruria acciti,quigeritis nominemstriones nuncupantur, bique ad tibicinis cantu taciti saltarunt tibu non omnino us illa aetate

127쪽

Interpretatio Rub. C. inconcinnis, neque uersum dixere ullum, Rustici in Italia uetusto Graecia morepactis sacris post mei 'fem, gratulatiq; Di s de bono anni prouentu,hilariores opere perfecto,rusticana quaeda dicta in se inuicem iactabat,ad risum mouedum; interim spurcis uerbis non abstinentes, iterum paulo mordacius attingentes , idque alternis uersibus, qui dicebantur Fescennini 2 Festennia Ciuitate Hetruria. Hos cyperunt Romani histriones imitari ,sed paracentes nominibus, nam id iam antea duodecim tabulis cautum erat,ne fieret. Fescenini sensim exscena abierui, relictis nuptjs ct triumpbis fabu*qξ perunt introduci, qus delectarent , sine cuiusquaofensione, quod Horatius epistola ad Augustu attingit. Ita cum nominatim udere quenqua insicer ena non liceret, ex Greco ritu alia sunt fabularum 'genera adducta,noua scilicet Comoedia ct Satyra, non illa, qua uno carminis genere in uitia inuehebatur,quale sicripstre Horatius, Persius, Iuuenalis,nam huic initia dedit Lucilius,qui sub Scipio ne Aemiliam meruit bello Numatino ,sed in qua introducebantur Satyri contumeliosi, et spurci,tunicis uilosis,motui ut, inconditoq; rusticano, i Scena erat floribus, stodibus,herbis uirentibus ini uestructa n facie monitu, bluarum, et spei carum,

sicutscenae Tragoediam regalem magnificentia imitantur, et Comica mediocrium ac plebeiorum aedificiorum rationem, vi Vitruvius libro quinto sicriabit .is ludis fabul iusto argumeto exhibebantur,

128쪽

publ.ltetit vel con s. S I populo interim histriones motus dabat impudicos, silentis nonnunqua quaedam dicebant in ratione festi conficta. Ex fabulis sunt nonnulla palitatae qua 17 rum argumentu es Graecu, histrionesq; pallio more Gryco ututur, quales sunt omnes Terentianae et Tiauι inaralia togatae,quarum argumentu ex Iloμmanis petitur rebus,ludionesq; toga Romano indumento amiciutur,quales siunt Afran*:et ex togatis, alia fiunt ρ textata, cum res Imρeratorum ac

principum tomanorum aguntur,necesseq; est esse

praetextam in scena uestimentu magi stratuu Romanorum,d quibus non multu crediderim argumento

abfuisse Trabeates, quas Caius Melissus Spoletanus Mecoenatis libertus inuenit. Alia tabernaris,

in quibus de rebus vulgi agitur. Sunt igitur Traudissunt Comydia ,siunt Satyri, sunt etiam Mimi, 18 qui dicuntur planipedes, quod nec socco utuntur, nec cothurno, sed planis pedibus exeunt in projἰenium, siunt pantomimi omniu personaru imitatores, es ictoresq; , de quibus babetur.l. si quae. C. despe- ctac.lib. xi.Sut Ethologi moruexpressores, qui gesu ipsis corporis Ano vocis ita hominum mores primul, ut eorum gestus et mores loqui uideat tur. Ethopei jde sunt, ut Ethologi, qui mores imitatur ejus personae, qua sustinet. D e his Budeus. omnes uero uno nomine nuncupantur hypocrita idest

simulatores est enim opocrisis alienae persons simulatio , qui quando propter praemium in scenam prodeunt ignominiosi notantur. l. IJ de bis qμi

129쪽

γ Interpretatio Rub.C. not.infam. O inMusa persona habentur, d. I siquae. Tragedra magna infortunia continet, ardetes assectus, atroci celera, minimum turpitudinis.

Comaedia amores, nequitias, stetitia tractat,quae in fabulam induxit Menander, ut Macedonibus huiusmodi rebus deditis placeret. Satyra lasciuiores habet faunos, ct Disanos qui iocis saltiabus agrestibus delectabant, interim adminis lach mis sit vi erant dis immundi O illoti, Junciora iactabant oe foediora dictu, audituque . In miamis licentia maxima,nullis parcebant turpibus, et tamen erant haec tolerabiliora prae aliis rebus,quae in bacebanalibus agebantur, qua propter incredibilem turpitudinem ex Italia Senatusco ulto sunt eiecta, uel in Saturnalibus vel in Floralibus, quos ludos per memetrices O perditissima hominum Isnera celebrabant,quorum Floralium actores,cum ipsam Deam non reuerercntur, hominem unlim Catonem funt reueriti,quo praesente agere recusartit, et postulare, vi meretrices more solito nudaren tur , ut refert Vati X. ut Cato Impudendos ludorum motus abhorrens, ne praesentia sua spectaculi consiuetudiuem impedirent e theatro discesserit,

Nesses iocosae dulce cum acrum Florae i' In theatrum cur Cato severe venisti e An ideo tantum uenires, ut exires iis

130쪽

r Musica pro publica laetitia ex dei pr cepto indum.1'Musica triplex est mundana humana & organica. et organica musica quibus instrumentis concipiatur& quid sit cruomena & enchorda & pneumatica. Instrumentorum diuersorum inuentores enarran tur,& quid tuba S lituus & an inter se differunt,& siticient es qui dicantur.3 Mulica an sit ars infamis & damnata. o Alcibiades est musicam aspernatus. et Musica plurimum conducit. 8 voluptas quae maior sit, an quae uisu uel auditu pero Amphitrionis & Orphei sabula cur conficta. Io Cantus laus. i i Visus sensuum optimus.

Zliquum est , ut de Λωsicis dicamus, quibus nostras se stiuitates et laetitias

honestamus no citra Domini praecep N-- ---tlim , Numeri. X . Si qualido inquit

habebitis latitiam, ct dies festos ct Calendas,camnetis tubis superbolocaustis oe pacificis uictimis, ut sint uobis in recordationem Dei uestri, er quidem quamuis musicam triplicem tradant munda innam,humanam, organicam ut meminit Coelius, Rhodig.antiquar. lectio . lib.9. cap.Vi . Ego organicam ad hanc ipsam rem spectante tractabo , ea instrumenta habet, quae varietatis summa c ut capiuntur ingenia 9 artifices peritia excogitarunt, Hec uero aut intentione perficiuntur, ut neruoru