장음표시 사용
131쪽
Interpretatio Rubr. C. temperato trasta uel spiritu ut in tibiis, aut percheione quadam , ut in his, quae uirga area feriuntur. Qua neri s intenduntur cruomena uocant,
aut euchordaequae spiritu instatur pneumatica dici 6 valent. Cytharam ct eius leges primus ominum pervestigasse Terpander dicitur, qui fabulantur, polline inuentore constituunt , sicuti lyrae Ner curium tu Arcadia Cyleno monte septem chordarum e Tubam aeneam Pisisus Tyrrhenus inuenitilauctore Plinio lib.vij. Inter lituum ct tubam suae: qui differentia constituat,4 litui acutus sonus, Tubs grauis,lituus equitisi es, et incuruus, Tuba peditu est,et directa,auctoritate Vir.r eo carmine,Et lituo pugnas insignis obiba t et hasta .et Oui. Meta.i 2 ton tuba direeti, non aeris cornua flexi . uuam differentiam minimὰ admitto,ex Gellio lib. quinto cap. 8. quisentit utrunq; pari forma et pariter in capite incuruum esse, virmans Virgiti lituo rium pro tuba. A tuba tubicines, a lituo litia ciues dicuntur. Sunt.bdisines , qui apud uita functos et si ultosproprio genere tubae canerent, ut docet Gellius lib. XX. cap. 2. Irabiam Phrygia Midas obliquam inuenit,geminas tibias Marsias ,
cum eis canere voce I raeηenus Dardanus insia
mi autor Plinius lib.vij. Tibi s Usunt Laca monis in praelio teste Gestio, qui pariter refert, Ni eum tibiis canere prius honesii um uideretur , omnium Atheniensium cosin' dissiplina tibise canendi desita eaequod Alcibiades primus eas destio.
132쪽
Pub.Letit. vel Consul. 1sset,qui cum erudiretur apud avunculum Periclem puer artibus ac disciplinis liberalibus, accersissetq; Pericles tibicine,qui tibiis canere eum doceret, traditas sibi tibias cum ad os Alcibiades adhibuis fiungasiq; , pudefactus oris deformitate abiecit, fregit ; ,quae res apud Athenienses omnes pos stea percrebuit. Possent omnes quos supra memo rauimus musicam artem profiteri, inter infames reputari, quasi perditi homines habeantur, qui illi operam dederunt, quum in utilioribus proficere potuerint, nec praestiterint, quos in primis Anthi lenes damnauit, quibusdam Ismeniam admiratibus,
s insignis esset Tibicen, quam cinquit homine esse oportet,nam si esset bong frugis, non esset egregius Tibicen, indicans eos non posse bonos uiros euadere,qui tantu opers Dion'siacis artibus impedisset,eonfert,qδ proxime de Alcibiade diximus, . qui philosophis p ceptis imbutus,voluptates ac artes indecoras assernatus est, dimplinas liberales semper amplexam, lyram hoc argumento reiecit,s νocem hominis imitaretur, plectrum s habitu formamq; liberalem mutaret in illiberale, tibia duplici note damnauit mutaret oris habitu, ut uix a familiarissimis agno ceretur, qui caneret, et up boi propria adimeret uoce,loquetq; facultate eriperet N emo. n.pot instare tibia,et loqui,catent igitur Thebanorusiiij, qui dicere ne sicit,nobis aut Atheniesibus ut d maioribus accepimus, Ictispraceps es Pallas, et Aposto,quom illa fistula cosere'
133쪽
Interpretati o Rub. C. sit, hic Tibicinem excoriavit. Proditu estprificorufabulis Palladem ad speculum tibia canente offensam oris deformitate proiectam comitiisse tibiam , Apollo JHarsiam canedo victum excoriavit. Ego aut nec crediderim musicos fore uiles,et aspernan/dos, nam si Antisthenes O Altabiades eos rete cerunt, marte suo potius quam ulla ratione constat eos fecisse, ut trabit sua quenq; voluptas. At musicum certum est inter artes liberales locu obtinere, qui sola uoluptate eam metiri uult,minime fore audiendum censet Plato lib. de leg. a . quia muticae genera imitationes fiunt morum , ut inquit
in siexto.Ordinatq; idem summae philosophiae diuinus autor,post literarum rudimenta pueris tradendam Musicam , in protagh. quod ea temperantia studeant, caueantq; ne quid perperam agant: atque sicut omnastica corpus mirifice componit,ctualetudini prodest, sic musica animum spiritumq; mirifice format, ct eius sanitati conducit, uuinimo et morbis quibusdam creditum es mederi: na Ischiadici,ut memoriae a Gellio mandatum est, lib. q. cap. I 3. cum maXime doleant, tum si modulis lenibus tibicem incinat, minui dolores, O viperarum morsibus tibicinem scite modulateq; adhibitumederi, ac plurimis hominum morbis medicinam fuisse incentiones tibiarum,tanta prosus est assinitas corporibus hominum , mentibusq; ct propterea quoque uitiis, aut medelis animorum et corporum. quid ultra hesitamus, nonne David Saulem
134쪽
Pub. artit.vel Consul. ii Regem Cytharae sono daemoniacum curauit ' Regum I .c. 1 7. Mone Thales Cretensis cythurg cantu morbos ac pestilentias fugauit c O mepiades phreneticorum mentes turbatas modulis saepe curauit,ac siurdi os tuba medicatus es, ut martianus Capelia refert. Denique quomodo ignominia dulci mam atq; iucundissimam hanc arte notabimus cum Cytharas bra cantu 2 mille,qtie inuenissese dum cor suum Deus pro essus est,maximas semper laudes Deo psallerit , o illi in tim- panis,organis, tharisq; exultandum continue dixerit. Ergo non es s yrusicae studiosius notemus , quos ab omni labe Vlpianus seruat.l .athletas , de his qui notansam. thymelicos appetians, nisi tales fortassis essent,qui inter turpes personas ventri et Agul indulgentescantu quaestum facerent , ui- iti's potius quam uirtuti artem applicarent, face
rentque de liberali disiciplina prorsius illiberalem. Absoluti siunt iam modi, quibus publicam laetitiΞ,
possumus decorare, Nunc agitandae uidentur aliquae, non iniucunda questiumcolae,articulis supra scriptis conuenientes, ct posteaquam proxime de ὶ spectaculisscenicisq; ludis ac diffusica egimus, quorum hec auribus uoluptatem tribuit, illa uero ut plurimum usui, dicendum est ut maior sit uolupras, an quς per uisium,an que per avimulabetur. Diceret quispiam aurium uoluptatem maiorem efse,adduceretq musicam indicem , proectῖ omniv. manifesti um qua miramis modis. aures de)ul-
135쪽
Interpretatio Rub. C. eet, ut omnes corporissensus eripiat, ut facile liquet ex ilia Sirenum fabula, quae mulcebant quidem praeter auigantes canendo atque blandiendo carminibus,ut ad se delatos aliquandiu detinues rit,uoce, tibijs ct lyrae cantu. At no alia ratione fabulis co cium credas mellitissima voce multisonoque cantu Orpheum et Amphionem auditorum anιmos mouisse, Sybias.saxa tequentia cantus
dulcedine adsie pertraxisse, nisi ut delicati mum
Musicae coucentum ostenderent suas etiam ad bruta oe inanimatas res, uires porrigere. Cantus ergo I Omortalibus iucundissimus, ac uocum modulatio munus est, φ d Dris immortalibus prae stari potuit,longe pulcherrimum: quid magis quando in coesis,ubi
omnium rerum iucunditates maxima habentur co-cent;ι harmoniaque mirabili delectantur, nec uisiui' spectacula tamen exhibentur, op si maior uisius delectatio foret utique ante alium coelicola spectaculis oculos, quae oblectarent,frueretur rip tamen inferior di auditus vis, quam ut cum visu oblectatio I 1 ne certare queato nam uisus optimus sensuum, oepraestantissmus esse dignoscitur, maiorques eo rum delectatio, qua rudentur, semper adest, fem- per manet, ac spectatorem ad se prorsius abducit. Statuamus hic modulantes O omnis musices genere utentes, sitque domus pulcherrimis picturis, O
imaginibus auratis exornata, interea dum canent
ad tectumsursum aspicietis, O parietes admirabimini oe picturas ad unamquanque aues exami nabitis,
136쪽
Pub. Laetit. vel Consili. 37nabitis. Adueniat deinde istuc omnibus numeris absoluta pulchritudine mulierio corpore amabili
forma exornato, iam iam omnes ex auditoribus
spectatores fietis ad corporis Jeciem,o fompetegantiam visendam conuersi, si quiphilomelam,
xel Oenum constituat,dulciterque canere iubeat, inter canendum autem pauonem commostret, sat
scio quod ad hunc omnium deflexuri sunt animi , longum valere ivis illorum canticis. Adeo inexpugnabile quiddam videtur esse ea, qua per visum uoluptas capitur, quod liquido apparet ex Gorgonumfabula , cum illa de Sirenibus comparata , hae enim quamuis mulcerent,odelectarent, O in mora nauigantes si serent, siunt qui tamen auribus obturatis praetervecti sunt,earum carmine uitato. Gorgonum autem pulchritudo, ut quae violenti μ a esset, et partibus animae praecipue sauciabit bus obuersaretur , statim attonitos reddebat aspicientes, ac mutos faciebat, O quemadmodum fabula placet, ac fertur in lapides illico prae admiratione conuertebantur . Vec superari dubitamus ab angelica ct caelesti harmonia lucem illam diuinam,qua omnis coelorum chorus ubique perfunditur, O ilrustratur, qua perpetuam fruentes iubeatitudinem adducit. SUMMARIUM
r spectanda an prosint uel noceant moribus.
137쪽
Interpretatio Rub. C. E Τres philosophici termini quibus quaeque res uel
3 Vti spectaculum es , ita flectitur animus. 4 Occidens aliquem in publico certamine,an puniendus sit& an clericus Ipectator in poenam aliqui incidat. s Homicidium commissum in conflictu ubi solet ex consuetudine huiusmodi conflictus fieri non est punib:le. 6 Proiiciens lapidem in locum prohibitum qua pena puniendus sit. et Consuetudo etiam improba excusat a pena . a Qui facit aliquid quod sit illicitum,communiter tamen existimatur licitum, non punitur. 9 Romanorum exempla in huiusmodi actibus. ao Mortis causam per lasciuiam, uel ad conceptionem vel in venatione, uel alio modo prebens, quomodo puniendus. II Occidens aliquem in certamine qui sit in eo non punitur, secus si alium extra existentem.
Ic praeterea tractari belle potest, *e
ctacula ne noxia moribus sint an no :m qua re ut illa perniciosa demonstremus, tria in eis sunt consideran
da, quae in omni re philosiopbus quisique Platonis
imitator con 'derat, quae antecedunt , quae comi
tantur, quae quuntur: hsc si bona sint,rem ipsam
a laudant , sin mala, vituperant. Ab antecedentibus res qusque laudatur , ut nobilis , a presentibus ut magna , a siequentibus ut Nillis: quare ex tribus illisaria haec in laudibus concluduntur,no
bilitas , magnitudo , utilitas ,sed lac flectaculis
138쪽
applicare nequimus , qui nimo contraria , ignobselitatem,uilitatem, O perniciem, si quidem origine spectata a turpibus orta persionis communia Oplebeia euaserunt, moribus hominum ut plurimuincietia: quapropter Seneca existimabat morum
integritati nihil esse perniciosius, nihilque damno- spectaculis odere, quippe qui auarior
rediret,ambitiosior, luxuriosior,immo Nero crudelior O inhumanior,et August. de Civit. Dei lib. i. cap. 32. insitanicos ludos ita inuehit,circensibus
assueto ludorum scenicorum delicata subintrauit insania, sed astutiaspirituum nefandorum praeuidens illam pestilentiam iam me debito cessaturam, aliam longe grauiorem qua plurimum gaudet,ex hac occasione non corporibus, sed moribus curauit immittere, quae animos mistrorum tantis ob cauit tenebris, tanta deformitate foedauit, ut
etiam modo,quod torsitan incredibile erit Ji ὰ πο- stris posteris audietur. Romana urbe vastata quos pestilentia ista possedi atque inde fugientes Camthaginem peruenire potuerunt, in theatris quotidie certatimpro histrionibus insanirent. Econtrario arguimus ex Plutarchi commentariolo, quo
cdocemur, quo quis pacto animaduertat D in uirtute proficere, inibipost multa non parum praeclara assertur hoc quoque, qui cinquito iam magno profectu siunt, non ex orationibus modo ct libris utilitatem aucupantur,uerum ex spectaculis quo-ve,et cxlsemel dica ex omnibus, qδab AUADII a
139쪽
Interpretatio Rub. C. Io factum legimus , ct plerisq; altys, siquidem cum apud Isima octarum dest, pugilum certame spectaret, Aeschilus cognouit ex duobus concertantibus alteri vehementi impacta plaga ab uniuerso theatro maximum aedi clamorem, cum tamen percussiss nihil admodum quereretur: id admiratus, Ionem Chium, qui forte astabat,leniter tangens, Aduertis inquit, quam e*cax meditatio sit, O con- 'etudo s'plagis afectus non clamat, clamant spe s ctatores c Huius rei nostrum fert iudicium oe noxia et utilia *ectacula uideriposse, nam se ni uitae
imitatio, qua de re, Ni erit eorum materia uel turpis, obscoena,sedaque O bonis moribus cotraria, uel uirtuti ct honestatι subiecta, tales ex eis abrabunt spectatores, id quod Platoniana comprobo autoritate, de legib. νβ.sic enim inquit, Tragoediae Nero poeta, qui res cut aiunt o serias narrant, si nos sic interrogant,licet ne d amici in ciuitatem egionemque uestram nobis uenire j poemataque nostra ad uos perferre ' An aliter uobis de re Tragica νisium est j quid ad haec diuinis uiris recte nos respondebimus criam mihi quidem ita uidetur, nos vero ὀ viri optimi Tragoediae,quam pulcherrima et
optimae quoad fieri potest, sumus poeta, ne dνniuersa reipublica nostra pulcherrims,opti quα
vita imitatio est, quam rem nos certe Tragoediamoeri mam arbitramur:poetae ergo uos sis,poetae
quoque ejusidem poematis ipsi sumus,et quasi aemu i ιi ad opus pulcherrimum Tragoedia contendimus,
140쪽
Pub.Laetit.vel Consul. y9 quod sola lex νera , Milperamus potest perficerer
verum nolite credere facile d uobis admitti, viscenas in foro constituatis , ct clamosos conducatis Histriones , qui altius quam nos ea clam ni , atq; ita ad liberos nostros, ad uxores,ad turbam urbis omnem de eisdem rebus,non eadem qua nos,sied cotraria saepe concionemini:ingamremus enim ct nos omnino O ciuitas omnis,si antequam magistratus
uiderint, qua composuistis , O dicenda ad populum iudicauerint , admitteremini. Nunc igitur δνiri optimi mollium Musarum alumni , istos cantus Nestros, cum nostris apud principes comparabimus , ctsi quς dicentur eadem aut meliora nostris esse uidebuntur, chorum uobis dabimus ,m vero aliter δ amici,nunquam dare poterimus. Hec ita
de omni chorea eiusque doctrina , legibus 9 moribus constituta sint , sic Plato hactenus,qua propter crediderim animos spectantium ad uitia desecti,uel in uirtute proficere,ut vitiosium vel honestum spectaculum fuerit. lia contingit quaestio huiusmodi, dum hastilibus ct iaculis luderetur' propter pacis aduentum: Quidam nimia latitia gestiens pilum iaculans spectator feriis, quaesitum
es quo iure teneatur, ct respondit Vlpian. omnem actionem cessare in eum, qui in publico certamine aliquem occiderit , quia gloria causa, ct uirtutis i ec se videtur , non iniuria damnum da tum qua actione. . in colluctatione .F. ad I. . quiLνbi Accursius appellat publicum certame,