장음표시 사용
241쪽
sermo Metaphysicus di qu bd ideae sunt numeri ineut est de sensu communi di de pucto.
Vis simum Vigesimos exto. praeterea arguitur l si ideae sunt numeri tria essent genera numerorii, sci Diniari licet idearum, Mathematicorum, de sensibilium, sed hoc est absurdum: igitur absurdum est Eie. ponere ideas esse numeros: consequutia probatur.quia quando principiata differunt neces ponere ideas esse numeros: consequetia probatur.quia se est principia quoq; esse diuersa: sed Metaphysicalia Mathematica naturalia disserui : e go ideae illorum omni u differunt. Hoc soluitur ex dixinctione numerorum cum dictust quod triplex est numerux, scilicet numerans quo numeramus, dc numerus numeratus, es coquod non inconvenit ponere plura genera numeri numerati, quia in Deo nint plures unitates, nempe sapietia, bonitas, potadec. sed istae unitates sola rone distinctae sunt in Do Mathematica, naturalia, Metaphysicalia vero constant ex unitatibus realiter distincta .roti muta igui imo sep timo, praeterea primo Meth. pol sumi hoc argumentum si in rebus senses
libus 5c Ma henisticis sunt numeri. qui coitant ex unitatibus: isitur sicuti numeri exilitates in Mathematicis sunt causati a numeris idea libus: ita di vir itates numerorum Math maticalium sunt causatae a numeris illis ideatibus, Ze sic numeruς erit ante unitate, quod est magnum absurdum. Ad hoc dicimus verum esse numerum non praecedere unitatem, sicuti principium non praecedit suum principiatum, quando principium de principiatum sunt eiusdem generis: sed quando sunt in diuersis generibus, non inconuenit numerum diuerti neneris praecedere unitatem diuersi generis, cum hic loquamur de numero numerato, qui alius est in praedicamento substantiae., ab eo qui eli in praedicamento quantitatis, ic ita Vis, si um de alijs generibus. Vigesimoectauo. praeterea si idea erit numerus , Quaero quomodo elix' -R ' unus, aut per comprehensionem, aut clauo, vel glutino,aut quia una idea est potentia, ite ra in actu: sed nullo horum inodorii dici potest. no primo: quia tunc ideae non essent aeut solui u nx: nec secundo, aut tertio, quia hoc conuenit rebus natu talibus: non quarto , quia id At hument. In Deo sunt eiusdem rationis. Respondetur st, cum Deus sit maxime unus. de quia multi pi posita. pliciter concipitur ut est bonus. sapiens, iustus, 5c imitabilis ab ovei leone: Sistae mul. is conceptiones saciunt numerii vel attributorum, vel idorum : se hic numerui satius ea ab intellectu: quia attributa Dei non distinguuturo natura rei ut ait Scotus, sed tanta per in teli ectum ratiocinantem: S sic patet qua unitate numerus idearum est unus . Vigesimo nono. Praeterea si ideae non essent numeri. tunc sequeretur unitas non esset principium de substantia omnium rerum,quod est contra ipsum Platonem hoc asserentem. consequemtia probatur: quia ab uno quo constituuntur ideae, 5e ab uno quo con sti tuuntur res Pli scae, de Mathematicae, non potest abstrahi communis conceptus cui conrespondeat natura communis, ut haec communis natura sit principium S iubitantia omnia . Ad hoc de facili respondetur quod quando Plato asserit omnia stare ex uno, 'uod etiam Parmenides& Mellitiis dixerunt omnia esse unum de immobile. volueriit intelligere ut intellexit si merus, sicut Aristitelesinet satetur lx. Metaph. Entia nolui male di sponi: unus ergo prin-
ceps, de ab ip i unitate tanquam ab agente non tan uam a materia dependent omnes na
meri ideales Mathematici de Physici Sc hic eli intellectus 5c sensus omnium verorum Phi-ς p losoph. de Theolog. Tria sino,ex primo Ei bicorum suinitur una ratio ς, non datur iera os β β nim iri argilii Arist. contra Platonem: ubi licet accipere prius, de posterius, ibi com
m unis idea assignari non potest: sed in rebus bonis est accipere prius Se posterius: ergo co munis idea boni non reperitur. Maior est Platonis qui in iis non posuit ideam. 5c ob his caui in neque in numeris. Minor probatur, quia in omnibus praedicamenti, datur prius d posterius: ergo non datur comunis idea nec boni, nec substantiae, neque etiam aliorumentium . Respondetur huic argumento dici do quod concludit contra V lgarem uantita
opinionem idearum, sicut suit opinio Speusippi, qui nedum negabat ideam boni. sed etia o i aliorum entium: sed Plato posuit ideas omoi accidentium, materiae primae, de multorum t exemplatorum a Deo rc cum bonum sit cremptatum a Deo. se uitur o, sit idea boni. Quod etiam Aristo. concedit ut isti ius dictum est ex lx. Metaph. ubi ponit duplex bonum, duci nempe. 5e cxercitus, ec bonum ordinis in exercitu est exemplatum a bouo duci x, de est iera illius: unde eo modo quo entia sunt exemplata de producta a Deo eo modo sunt ideae in ip - so Deo. siue aequaliter, siue secundum prius de posterius . Trigesimoprimo, eorum 8 priuia Ain. sunt in diueriri praedicam inti non est aliquod uniuersale c5mune nec etiam idea una coamnis, sed bovum rePeritur ia diuersis praea tamentis: ergo ipsitu noa est aliqua m
242쪽
munit idea: mἰnor patet, quia bonum eonvertitur eum ente: Malor quoque quia entia decem generum non habent aliquod commune genus, nam si haberent potissimu est etens: sed hoc eisse non potest ut probat Aristo. 3. Metaph. quia proprium generis est descendere in sua genera subalterna per differentias formales, sed ens descendit ad praedicamenta per
disserentias modales: ergo ens non est genus , sic etiam dicendum est de bono, quia quot modis dicitur eos, dicitur etiam & bonum . Respondetur quod duplex est idea, altera imitationis .cognitionis, & factionis, altera existentiae ipsius boni quod conuertitur cum ente quod dicitur bonum transcendens, non datur idea exilientiae, sed bene datur idea cognitionis, imitationis, & sactionis. Tragesimo secundo, probatur adhuc quod bonorum noest una idea : quia quorum non est una scientia non est vita idea . sed omnium bon iam non est una scientia. ergo omnium bonorum no est una idea. Maior patet, quia ideae sunt propter scientiam . minor 'uoque : quia diuersa sunt bona, quae considerant diuertet scientiet, nam aliud bonum est illud de quo tractat ars δc scientia militaris, quia habet considerare tempus bellandi ,& aliud bonum est illud quod considerat ars medendi quia contemplatur, puta tempus status augmenti, cibi & pharmaci. Aliud etiam bonum est quod confiderat ars gymnastica: Sc sic patet non es le unam ideam omnium bonor v. Ad quod dico 'iubd cum duel ex sit bonum aliud per es lentiam quod est Deus de quo scribitur Matth. Are pirpo Nemo bonus niti Deus. 3: aliud per participationem de quo Boetius libro de Hibdomadi. tuum. bus: Sola Trinitas est summum bonum quod pia iratissimis mentibus cernitur. alia om. p nia ab ipso sunt bona per participationem . Tunc dico stipi ius suin mi boni non hil idea, sed est idea omnium, nee in inconueniens plurium bonorum plures este ideas Q 'a ratione distin his . a iis sino tertio, praeterea Arist. primo post. habet contra Platonem pon sdiiserentiam inter praedicata substantialia & accideialia dicens, valeant ideae Platonis. mota δε se stra enim sunt ii simi:& est argumentum quo utitur Zimara verbo idea in tabula ad pro- p. 3s.bandum non posse Platonem cum Aristo. conciliari. Ad quod dico quod hic verba suot Pirim in eointra P latonicos illos qui non ponebant formas intrirentes, ted solas exemplares, S non hoc Atist. contra germanam doctrinam Platonis ponentis formas exemplares & in birentes. Trige. sim octu .ir to, Praeterea primo de anima ait Aristo. non dari uniuersale animal contra Pla Ttiges dionem:& Auer. quoque tertio de anima habet quod uniuersalia nullum elle habent extra i in ' a animam, quia si haberent este, tunc non elletnt cellarius intellectus agens, quia si ponerentur ideae darentur uniuersalia habentia esse extra animam, quod Aristoteles non concedit: CLmen . is igitur distentit a Platone in positione idearum . Dico ubis hoc argumentuin est contra it solutio Ai-los Platonicos qui posueriit ideas esse sormas uniuersales habentes esse existetiet ut ait Sim sum .plicius, no cotra germana opinionem Platonis ponentis in diuina nacte, & sic idec di n-tur uniuersalia ante res. Damur uniuersalia in rchus&post res, ut ait Eustratius & Am- Lib. ris. monius, & haec concedit etiam Aristo. Auer. quoniam ad haec agenda necessario requiri p- io. tur intellectus agens . Trigesimoquinto .nraeterea Id &ideata aut communicant in na sp imsitura, aut disserunt. puta homo ideatis S sensibilis : sed neutrum est dandum : igitur non Irim 'dantur id . probariar minor: quia ii communicat in materia, cum honio sensibilis sit cori μruptibilis: ergo& ille ideati : ii vero dicis dister re, contra, quia Plato ponit quod conueniunt in una&eadem ratione: igitur conueniunt in eadem natura. Respondetur quod Responsio homo ideatis&sensibilis disserunt. P rimo. ex natura intrinseca, quia sensibilis costat exi At summateria , idolis non . Secundo , Quia sensibilis est corruptibilis, ideatis aeternus: nam si quis dis finiret, quid est homo sentibilis, diceret quod est animal rationale: ideatis autem est imago animalis rationalis. Trigesimo texto, praeterea Arist. s. Meth. ait punii in sub Trigesima stantia facit idem. vmi in quantitate facit aequale.&vnum in qualitate facit simile sed pro pter distantiam quae est inter Deum S creaturam, nulla potest elle identitas: ergo neque 'PH- η aequalitas: ergo neque similitudo : ergo in Deo secundum Aristo. nulla est idea quoniam ι olutio Ar-
idea requirit similitudinem rerum. Ad quod dicitur 9, licet co datur inter creaturam & ιμ' Deum nullam esse identitatem & aequali tatem, non tamen eli concedendu es, nulla sit limi Iuudo. Se ratio est, quia aequalitas & idelitas requirunt perificiam natura rcpei it i inter e dem&aequalia, quod non requirit similitudo . Trigesimo septimo, arguitur na Arist. Ir. Metb. eodem pacto D tus cogi olcit se sicut S alia : sed seipium no cognoscit per ideas: tui
243쪽
simum. I, p. quaesi. cari. 4. solutio Caieta Primo Eth. cap. c. Lere Scotu
serentes animani ratib-nale in esie terriam, de iminor tale.
cognoscentis mur eodeni modo gnoscit se & alia, sed non eoncidit hoe ex parte rei eo gnatae . Nam creaturς cognitet a Deo non sunt idem secundia rem cum ipso Deo: quia tune emet multiplicitas compotitionum in Deo quod non conceditur. Trigesimooctauo. Praeterea Arist. 3. de Anima 3 p. habet quod res materiales non pollunt intelligi sine phantasia, de r. Meth. res sicut se habet ad esse sese habet ad cognosci ergo res omnes sint cum materia :isitur sine materia intelli δi non pollunt: cum ergo Deus intelligat line phant sa, etiam sine materia ei equitur quod haec talia non intelligat: ex consequenti non habeat ideas istorii m. Quod etiam confirmati potest per illudi et Meth. quod Deus viles sermo non percipit, quia tunc eius intellectus perficeretur a vilibus. Ad hoc dieitur nod intentio Arist. est in omnibus Lia locis Deum haec talia non percipere sumendo scientiam a re bus: de intellectus qui ita intelligit phantasia indiget: non Diuinus quia omnia unico intuitu prospicit in sua eslentia. Trigesimon ono, Plato cositur ponere ideas omnium s su larium, de accidentium: sed Aristo. istorum no ponit ideas : igitur nulla est conciliatio posita luter Arist. & Plat. probatur mitior : quia singularia sunt infinita,& Aristo. negat dari infinitum . Ad quod dicitur qu multiplicatio idearum est secundum diuersos nupectus ad res extrinsecas, sed non inconuenit secundum Aristo. relationes rationis multipli eari in infinitum, ut ait Auicemias in sua Methaphylica: propterea optime conciliatur Ancum Platone etiam in hoc. Quadragesimodi ultimo. Plato ponit per se ens. per se unum, per se boaum: sed Aristo. impugnat dari per se elix, per se unum, & per se bonum: quia multa sunt per se entia, per se una. & per ic bona. Nam mulis sunt scientiae per se appetibiles ut puta naturalis Philosophia, Mathematica, Metaphysica deci igitur nulla potesse conciliatio inter Platonem & Aristo. circa positionem idearum. Adde qubd S. bo. vocat positionem Platonis de ideis elle irrationabilem, & propterea Arist. multipliciter improbat eam. Ad hoc respondet Caietanus ibidem, qu bd di fierentia Aristo. & Plat. non est nisi verbalis . Quoniam vi placet Eustratio & D. Tlio. Aristoteles inuehit contra Platonem non dari per se ens, per se unum, per se bonum per modii speciei separatae, sicuti datur ii mo per es lentiam, leo per es lentiam, ut tenebant quidam Platonici putas usippus,& si ita intellexistet Plato, irrationabilis ei et sua opinio: sed loge ab hoc sensu fuit germana Pl tonis opinio ut dictum est supra . Quoniam per se eris, per se bonum, de unum,Plato intellexit Deum: quomodo etiam Aristo. intellexit Iz. Metaphy. Propterea D. Tho. quaerens an omnia sint bona bonitate diuina, ait quod huic sententiae Platonicae Aristo. etiam eo cordat quod a primo ente & bono per et lentiam unaquodq; dicitur ens & bonum: Ex hiret omnibus patet Aristo. no dissentire a Platone in positionei harum. Et lice dicta sine de hac disputatione in qua meam opinionem ita prolatam esse volo, ut ubi veritati consentanea inuenta non fuerit, ingenio venia detur, ubi autem veritatis tramitem sequuta videbitur, pratiarum debitet actiones Deo Opi Max. h beantur in secula Amea . Roni e : Ex hospitio Sanciae Mariae supra Mineruam Anno Iubilci Domini. 117s.
Aduerte hanc Additionem esse decimam in ordine,& sub quaestione
cie immortalitate animae legi debere.
VI A de animorum immortalitate multa.& praeclara ingenia scripserunt, re que ipsam prolixe . & satis subtiliter tractarunt, non oportet aliud addere, nam, bi Plato. Socrates, Pithagoras, Theo pluastus, Themistius , Seneca , Cicero, Simplicius, Philoponiis loquuti sunt, do inter latinos eorum Princeps D. I b Romanus Egidius, Suessanus, & quam plures alij omnes una voce allerunt amnim esse immortales, nihil est qui od ego huic disputationi addere possim, eo magis, quod i a. Me Ἀ- rh. rex. 17. negotium hoc accurate egi . Averr. quoque inter Arabes non potuit sibi pes suadere animam esse mortalem: & licet discrepaverint hi grauissimi Philosophi in aliquibus, dum . ' Quidam horu, cum immortalitate, ponebant quoq; unitatem , pluralita aute non nulli, de immortalitate simul, unde de loco et post corporis definitione dubitare ceperunt quare Pytbagoras incidit in illam in laniam, st, trasmigrabat alae, de corpore in corpus. Quidam aut i proficiscebantur ad stellas,nuae eis dominabantur prius . Alii aute volueruleas couenire in caris sysiis, i refert Plutarchus, nillilominus coclusio eo
244쪽
rum erat animum nostrum esse immortalem, medium quo utebantur ad hane astruenda Lib. . eones usionem varium quoque erat ' Dum quidam viam motus acceperunt dicentes, ql De Plaesii semper mouetur, immortale est , quia quod aliud mouet & ab alio mouetur, cum habeat ter Philosopb-minum motus habebit & terminum vitae: igitur quod scipsiam inouet, quia numquam Prigidib. deserit, numquam cessat moueri: propterea erit immortale : sed anima seipsam seinpem qui initivi mouet. quandoquidem ipsa est fons, dc principium motus . igitur anima ipsa immortalis tur derui erit . hac via usus in D Plato, usus est D. Plato, usus est etiam, dc Cato introductus a Cice. chro. rone in lib. de senectute. Quidam usi sunt via beatitudinis: quia anima nostra est capax beatitudinis quae consistit in cognitione abstractorum. Quidam via virtutis, quia si ani olbs is, ma esset mortalis, tunc nulla prorsus esset virtus, nullaq; sortitudo de m in nullo casu quanium cumque vrgentistimo mors subeunda esset. Sidam via remunerationis , quando- rseusippui.
quidem nullum bonum irremunera tum relinquitur, neque malum aliquod impunitum. ni naturale est hominibus appetere vindiciam tyrannorum,
HAliqui vii vindictae, quoniam i sic male operantium , de naturalis appetitu ustrari non potest . oportet ut debeantur eis poenae sua sensum, quae multoties in vita ista non videntur Quidam via legum, siquide solomposita mortalitate animorum, oes leges essent salst, quae statuunt ipsos esse immortales, non loquor modo de lege Moy si quam ludaei sequuntur, & de lege nostra, quae euidentissime asserunt an tiaram nostram esse immortalem, sed de legibus gentilium utputa Aegypti rum . & Romanorum, quae hoc etiam publice edocebant. Quidam via apparentiae, ap- porph r. Iapirent n. multotiens animae desanctorum nobis qui vivimus, non tantum in coenae: erijs. l. b.de Philo in quibus sepulta sunt earum corpora, sed etiam in propriis domibus quod utique non ap psi puerent, si destruerentur destructo corpore. Quidam via libertatis, qua homo semper a iis takii iur in sui, operibus , quia Deus cum sit prima causa mouens Sc naturales causa ,Ic xo- eomui ibi-luntarias, sicut naturalibus causis mouendo, non aufert quin opera earum sint naturalia, mei . . sie mouendo causas voluntarias non aufert quin opera earum sint voluntaria. 3c ea hoc naicitur si, anima sit immor alis , quia utitur libertatet. ' Quida via simplicitatis, quia cori ruptio sit per hoc , st, forma separatur a maretia: anima rationsis, cum sit substantia sim- Ar i. Maia plieissima. perse subsistens, non composita ex materia dc forma, te perse ei competit esse. non Tex. ia. potest ab ea ipsum esse separari, sequitur eam esse ς ternam Aliqui via operationis, scili x-ςonx gent. cet intellectionis. Se potentiae nempe intellectus qui est immaterialis, 3c immistus: I: haee ri r est via rectissima, qua usus est Artii. & s. a b. pluribus in locis suae doctrinae. I Qui vero & in q. de
existimauerunt an iniam esse mortalem. Multi quopue suerunt, quoru princeps fuit Alex. animaq. t qui in doctrina peripateticorum adeo magnus erat: ut nullus peripateticus esset nisi me IGU xandreus d ceretur. hune sequuti sunt nonnulli ex latinis, ut est Petrus Pompon*tius Man iniri inori. manus in quodam peculiari tractatu suo. Cale. ex ordine nostro, qui exponens teritu lem. de anima in expositione x. cap. putauit se ad mentem Aristo. loqui, utendo sundamento po Tex. ii. in sito ab eo, in prooemio primi libri de anima: si anima habet operationem propriam est se parabili , si non non: ex quo deduxit ipsam esse mortale ad mente Arist. Portius quoque Potituι. Neapolitanus, in quodam libello de mente humana , substinuit eandem opinionem. con. 3, de anima. firmando idem fundamentum. quia cum anima sine phantasivate intelligere non possit se ruitur ipsam interire ad eorporis desinitionem:& hoc voluit Ar. quoque primo Phyc ubi G i. . icit se tractare velle de sormis naturalibus, ait:de formis, de corruptibilibu , speciebui iti rosteri u demonstrandis dicemus :& inter istas formas corrurtibiles ponit animam rati nalem. de x. Phys quoque declarans quomodo natura dicitur de forma &de materia,&φ forma non separatur a materia nisi ratione nima eum sit forma humani corporis, δἰ est natura: sequitur quod no separatur a materia si rem,sc sic perit peren pio corpore. 4. Phys, quoque probans Ar. 21 forma non sit locus, utitur hoc medio. locus separatur ab eo cuius est locus. sed forma non separatur, igitur &c. Cum ergo anima sit forma : sequitur ipsam esse inseparabilem. s. Phyc. volens declarare quomodo motores ea lorum sunt immobiles assumit istam propositionem , principia quae mouentur per accidens sunt corruptibilia.
scd anima mouetur per accidens ad motum corporis , sequitur igitur eam non esse aeterna ad metem Arist. Vtitur quoque argumento cornu ni assumpto ex primo de calo. quod pe- Tei. iis. neratur est corrui'aibile, anima generatur : quia iam incipit cum non sit aeterna a parte ara
ira: ergo neρ erit aeterna ararie postea. Est quo ue principium a a Plitiosori Q Ar. ci, insi. '
245쪽
nitum in actu non datur nec in superioribus, nee in inferioribus,sula In superioribus est ordo. & ubi est ordo, ibi est priuς, & i osterius, & persectum, re ubi sunt haec non est infinitum , in inserioribus quoque non datur in sinitum, quia 3. Pliris probat Philoso. neque inquantitatet continua, neque in discreta dati insitu: si animae nos irae est ent aeternae. essent multiplicate in numero, & sic infinitae actu quod est falsum quia 3. caeli dicitur si, formis inquantuin scrinis repugnat infinitas. ex Metaph. habetur locus circa fine . q, destructo toto non remanent nisi partes materiales ,& clementares, de in i z. Metaphy. habetur ille locus. s, felicitas inest Deo perpetuo, nobis autem rauco tempore. & infra probans unitate caeli & Dei, ait 9, si es lent plures caeli, ut homines, tune caelum lia ret materiam, sed animae sunt plures: ergo habent materiam, igis non aeternae. addit quoq; si si Ar . agnouisset aeternitatem animorum, per aliquod medium cognouisset, sed non reperitur hoc medium. quia non ex operatione quae est vegetare, sciat ire, & intelligere,quae omnia sunt corruptibilia, de praecipue intelligere de quo A r. ait primo de anima, corrumpitur quodam interius corrupto. & si dicis u= corrumpitur pro hoc statu, dc non pro alio,contra quia A r. non e gnouit alium statum praeter ictu, quo est in corpore, non cognouit etia aeternitatem animae per mobile, quia mob: te eius corrumpitur quod est corpus si cognouit aliquo alio medio. vel illud est lensibile, vel intelligibile: non, L. quia Ar. proccdit ex sensatis.& animam esse immortalem contradicit sensibus . Addit adhuc cp serma aeterna semper producit suu opu et aequaliter: si ergo anima esset aeter . semper aequaliter intelligeremus in pueritia. in iuuentute, & senectute: quod in constat esse falsum. aduersatur dicit istam conclusionem de immortalitate animae, multis principijs Philosophiae, quorum primum est, P aeternum non pol unita immediate rei corruptibili, sed anima immediate unitur rei corruptibili: igitur aeterna esse non pol. sua est, quia omne quod fit, mediante motu producitur, sed quae mora fiunt, tempore marcescunt: ergo anima non potesse aeterna . Tertiit principium est, Paeternum non pol perfici a re corruptibili, sed anima perficitur a rebus corruptibilibus, cu pe sciatur ab intelligibilibus materialibus I . de anima. Quartum principium. 'd immorta te non pol esse principium nutritionis, augmenti, & sensationis, sed anima humana ei steadem nutritiua, sensti , S: intellit cliva, cst principium formale nutritionis : i itur non est vere immortalis. intum principium, i desinitio noli potest separari a desinito : sedeste actum corporis Sc. est definitio animae ut anima est: igi tur dempto corpore no erit amplius aia. Sextii principiu es, ς, nihil est ociosum in naturalitata esseti mortalis, tunc citet ociosa: quia non habet corpus, quod moueat, dc ybantasmata, quibus intelligat. Septim Plia,c primo de gener. contra illos qui dicebat alam generari ex atomis dicebat Ar . contra, qtii isti negant oes sensus, s sic concludebat animam non generari ex atomis. nec aliquo alio modo fieri ex nihilo, quia ex nihilo nihil iit ex eoicosensu Philosophorum igis qui ponit alam aeternam, vel seri ex nihilo, vel eam intelligere sine phantasmate negat oessensus' propterea concludunt multi Philosophastri discipuli huius praenominati alam ei te immortalem sola reuelatione sciri Ic fide iencri, dc oon in via naturali. c Philo orborum.' Sed horum opinionem arbitror salsam, de contra veritatem, cum dicat D.I h. su per B lium de trini tale, quod si quid in dimi philosop horum inueniatur cor rariu fidei, hoe non est philosophiae, sed magis Philosophiae abusus cx desectu ronis. unde concludit st, ea quae sunt fidei non sunt contra rationem naturalem, & contra sensus, scd supra ratione natur lena x supra sensus, quandoquide ea quae naturaliter rationi sunt insita, vel istima ella constat, in im ut nce ea este salsast polli bile cogitare, nec id id fide tenetur, cum tam cui denter diuinitus confirmatum sit, fas est cridere esse salsum. quia igitiolum salsum vero conmtrarium est, ut ex eoria definitionibus i nspectis mani sine apparet, impostibile est illis priaci pijs, quae ratio naturaliter cognoscit, eritatem fidei aduersari , ex quo colligit oia ars menta quς aduersantur his quet sunt fidei non procedere ex principijs, quae sunt naturali ter nota, de ob hoc non habent vim demonstrationis, sed sunt rones probabiles, vel sorbiusti ei, hine de facili solui pollunt. Vnde in coccilio Lateranensi habetur, Cumq; verum
vero minime contradicat. ocm allertionem veritati illuminatae fidei contraria omnino s.lsam esse definimus, & ut aliter dogmatizare non I:ceat, districtius inhibemus, o sq. huius di erroneis alteri ionibus inlistentes, ranu haereticos vitandos, Ec puniendos sore decerni,
mus. Illud aut quod subdit hic opinio, anima esse immortalcm sola fide, & reuelati ute
246쪽
teneri, quod etiam quidam alius delictor non est veritus asserere, dicens se nescire animam vile immortalem, sicut nescit myiurium trinitatis, & verbum caro iactu est, unde haeconi Inrp. adi6.nia fatetur se credere sicut credit reliqua in v steria fidei, & mystcrium praedestinationis , de P : reprobationis: hoc enim dictum periculosum 3c temerarium arbitror etiam este, Si quide moliati a multa reperiuntur argumenta ex principijs P bilosophiae quae vere demonstrat animae im- non solati. mortal. talem apud intellectum rccte dispolitum, & non proterve obstinatum, ut est argu- de Lino . mentum quod sumitur ex operatione propria, quae est intelligere, lil non recipitur in corpore, nec expletur per corpus, S etiam illud quod sumitur ex appetitu solido&constanti, qua naturalitate appetit semper esse ut excellenti stimum bonum: & illud quoq: sumptu ex intellectu , qui est pars potestativa ipsius animae, unde de veritate coactus oppositu scripsit soluens argumenta Scoti: scimus enim quod Ar. docet acribologiam mathematicam non P II
in omnibus esse expetendam, siquidem de rebus arduis. &diuinis fatis aliqfi est probabili- ru tabit,
ter dicemunde Augustinus asserit Philosophos quosdam naturali ratione animet immorta Tex. ιν. litatem inuentile, licet pauci sint: & Chrysostomus clamat, qui Philolophi de animae im- inde init. mortalitate dubitent, eos dubitare arbitramur, an in meridiest dies: d lib. conicis. scribit glubes, i ..idem Aug. nisi credidissem restare post mortem animae vitam, & actus meritorum qi Epi- de proui. Ii. curus credere noluit. Epicurus palmam in animo meo accepisset.stant igitur argumenta in bio 6. se euidentia, Se certa que demostrant animae immφrtalitatem δί non sola fide de reuelati ne illam tenemus, ut asserit baec opinio. Posuit teit iu dictu in sua assertione. in Philosi Eliditur ter-phia naturali non habemus animae immortalitatem : hoe etiam dictu praesumptuosum, & Π sine ratione emissum iudico,qn quidem per viam naturalem non intelligenda venit ea truvia quam Ar. nobis scriptam reliquit, sed ea quae procedit ex principijs notis lumine intellectus agentis: Ic iam scimus ubii naturale de aliquando obiective. quia est de obiecto ita turali, ut est phy si ea, quae est de obiecto naturali, Ic mobili: aliquando enective, de ite intelligitur omnis scientia, & cognitio quae oritur in nobis ex causa efficiente naturalis , puta ex lumine intellectus agentis, Se sic metaphyllea, Sc mathematica scientiae naturalec dicuntur , dc sim hanc cognitionem & viam naturalem esiective . dicendum est multos Philolo. rbos inuestigalle se inuenisse immortalitatem animae:quod confirmat Concilium Latera-Den. supra citatum dicens, hoeticum esse asserere ex principijs Philosophiae animam esse mortalem: his verbis eum diebus nostris nonnulli auii sint dicere de natura animae rationa Iis, P mortalis sit, aut unica in cunctis hominibus.& aliqui temere philosophantes sin saltem Philosophiam verum esse asseuerant, saero approbante Concit o damnamus,& reprobamus octasserentes anima intellectivam mortalem esse, aut unita in cunctis hominibus. Vltimum dictu quod atterebat opinio praedicta , quod anima non est immortalis in via Thilosophoru, hoc enim magis temerarium, de praesumptuosum milii vides, cum in principio huius ADD. tot illustres Philosophos narrauerim allerentes animam ei te immortalem, quomodo ergo in via Philolophoria non est immortalis , nonne Plato fuit Philos phus nonne Themistius, de Theophrastus 6 caeteri qua plures qui philosophice loquentes affirmarunt, ut qui animam mortalem existimat is statim negat Deu humanaria rerum esse, uec provisorem, Icludicem, ut Cicero probat, quia nulla natio tam sera est, quin Deum habendum scia . ita apud oes gentes comuni consensu firmatum est animos desunctorum interitu esse liberos. quJ oino rem suneris caerimoni js testata esse voluerunt: nec . n. corporibus impatiarent nati animos sacroselle, ac diuinos in animum induxisto t. diceret sorsan, P per via Philosophorum intelligit viam Ar. id salsum bi est , ut supra ostendimus.' Amplius,Tho. noster Aquinas doctis inius Philosophus ex Ar. principijs deducit ipsamaiam esse immortalem, 5: multis argumentis. & auctoritatibus ipsius A r. corroborat, cin utramq; par ce magna argum Ctorum copia viic, adeo ut in qq. disputatis viginti Sc unuargumenta soluat, dc in p. p tria, Ie in alijs locis istae doctrinae multo plura,& Augustinus Niphus Suellanus vir ingenio, & doctrina sua tepestate elarisiimus , oia argumenta Petri Pomponati j soluit in tractatu que edidit contra ipsum de multi alij sapientissini interpretes A r. sustinent ipsum pro comperto habuisse aiam esse immortale. Quauis Scotus Docior subtilis, de Henricus ante ipsum ieri scrint,st, dubium est quid M. circa animor uim
tutariter cognouetunt animae immuttalita
mortalitate senserit, quia varie loquit in diuersis locis, Sc habuit diuersa pi incipia. ex quin tu aliquibus videtur sequi vau oppositu, & ex aliut aliud,vnder robabile est, ut in illac n-
247쪽
ro. sessiones. celebrata 2 decemb.
elusionem semper fuerit dubiu ,rc nune magis accedit ad unam partem, nune vero ad allatia
secundum quod magis tractibat materiam consormem uni parti, magis quati alieri: neq; omnia dicta assertiue ab Aristo. fuerant probata per necessariam rationem naturalem, si assequenter non habebat nisi quasdam piobabiles persuasiones, vel vulgarem opinionem praecedent, um Philosophorum. Et quamuis argumentum illud de infinitudine anim rum , videatur magni valoris, de laboret A uctor in solutione ipsius, ut patet in resposione ne ad octauum argumentum, nec responsio appareat quietare intellecto: propter quod tuerunt aliqui dicenter, quod si Arist velit subii nere omnia quae scripsit in doctrina sua. ne- cellarium est sileri incompatibila. de contradictoria. quia haec duo simul stare no potiunt. Animae ii immortalis, de mundus est aeternus, et errauit de perpetuitate mundi, scuta e rauit in veritate. unde mirantur etiam nonnulli, de dicunt te nescire quomodo in doctrinas Tlio. sustineri potest, mundum polle esse ab aeterno, & animos este immortales, de . numerata sine circulo, 6e impossibilitatem ins itatis in actu simul etiam per accidens, nisi concedendo quod mundus potuit esse ab aeterno . solum quoad sub tantiam constantem ex quinque corporibus simplacibua, & quo ad motum caeli,& g. nerationes oriano, pretio humanam, aliter euitari non potest . quin aut sit infinitum in actu.aut recurrere ad mirocula ponendo unum hominem infinito tempore umile. de a certo tempore generaste,& sic etiam non saluaretur generatio humana aeterna, sed solum humana species in illo homine. His addunt alii d argumentum quod ilita sortissim v, 3c achilles videtur, quo de ego aliquando usus sum in publicis disputationibus argumentandi gratia: ii quidem 3. de anima Arist. probat intes lectum non ede actum cortoris seu organi corporei, quia tunc esset caladus. de frigidus, quo fiante sequitur ipsum este generationi. Se corruptioni obnoxium, hic est procelius eius. huic annectunt aliam minorem ipsius etiam Ar. i. de anima, p ration
lis anima est actus corporis pby sici organici &c igitur id quod sequitur. Nec valet, dicim, quod propositio intelligitur de actu educto desinu, & gremio materiae, modo a bima noueducitur de potentia materiae, quia sic etiam pollet obi jes Aristo. 9, tune intellectas elici calidus, aut frigidus, & generabilis, de corruptibilis si esset actus corporis eductus de solentia materiae, modo aut intellectus des oris venit, propterea nihil concludit in illa probati ne. hoe argumentum licet aliqdi uicultatem secum gerere videatur in doctrina Ar. scio isi hoc, & infinita alia si infinita neri possent, nullius esse momenti, ait valoris 3 a doctis viris de facili solui, tum ex naturali pbilosophia, tum siti Ar. principia, eo magis cum hoc affirmet sacra synodus lateranentis districte praecipiens omnibus, de singulia Philosophis in uniuersitatibus studiorum generalita, de alibi publice legentibus: quia cu Philosopitorii
principia, aut conclusiones in quibus a recta fide deuiare noscuntur,auditoribus suis lege rint, quale hoc de immor talitate animae, aut unitate, & mundi aeternitate 5 alia huiusin gi. teneatur eisdem veritatem religioni ς Christianae omni conatu imanis est m sacere, & pe suadendo pro post docere,ac omni studio huiusmodi Philosophorii argumenta, cu omnia solubilia existant,pro viribus excludere , atque resoluete: quae & ego hic soluetem, ne rei de qua quaeritur magnitudo peculiare, & grande satis exigeret unlumen ut multi fecerunt, J a me has breues additiones annectente.no siue legentium molestia fieri pollet qua qui dem additiones non nostro arbitrio, sed aliorum precibus. praeclarissimo huic operi Gniungere constituimus , obidq; pr ter nos tum morem nullo rerum facto examine , quasi iabortitio partu in lucem edidimus , tum quia haec omnia, & multa alia his difficiliora in quaestione habita a nobis super decimum leptimum contextum ii. diu morum quam cum alijs diuino fauente numine quamprimum typis mandare conabimur, fusius soluimus.