Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

261쪽

,1 COMMENT.

contulit , qua defectum alimenti per cipere , aliudque ex proximis unaquae que loeis attrahere valeant. Ea veroiaeuhas a penuriae sensu modo is sensus dicendus sto oritur , atque naturalis appetentia vocatur , omnibus an mantibus atque plantis juxta comm nis. Iam quia insensibilis hae eorpo- iis diffitiori Graeci L-ο -ppellant extramas partes primo exhaurit o propiores enim cuti et quam exhalatio sit , remotioresque a succorum meini sun plane aecidit ut hae quoque primae egestatis sensu peistringantur , quare alimentum , proximis locis trahere properant aei nox illae rursus ex sibi vicinis , haeque deinceps ex aliis atque aliis , equedum undequaqου rapto vivitur , fit ut hoe eeleri tractu vasa ad ventriculum

pertinentia tandem exinaniantur , quaec

ipsa tum quoque ejus viscetis tunicas vellieare atque exugere incipiunt Atque molestus ale iactionix

tis triculi partem supra omnia sensibia Ulem , parcelluerit , ipsa statim oritu animalis appetenti quam inediam seu famem appellamus. ieelarant hae: prima long eyidentissime quod praecipua o xia cau nis appetentiae causa ipsa sit corporis Lia difflatio , quodque haec a calore fiat. lacra , tum quod rimariae causae men

262쪽

DE ANIT TUENDA ars giam promoveat jorporis ad difflationem aptitudo. Ergo quicumque e

multo naturae alore affluunt rara sunt mollique orporis textura , ocvssime cinedic urgentur pariterque hanc egerrime serunt. Iales apprime sunt puer . juxta illud Hippoe Raetis. tui sint ιrescunt plurimum Ment cali/i innati, Aph. i itaqua plurimo egem alimento , alioqui Discer-

corpus consumitur. Porro disternere in nendum ter eos homines oportet, quam citius esu ter eos

1iunt, quam ab inedia pejus affieiuntur. l: I 2

Etenim ierinde non est neque iisdem iugis semper innectitur causis cito famescere , et, c& cito a fame laedi Pituitosi enim eelet. Rjbus rim cibum eoncupiscunt . uos tamen ςJ V

media adeo non ostendit magnopςx Inedia etiam juvet eorpore Cui ait GALE Nuc ex pituit crudis quos continet laeeis alto. Rursus sis pro- tum stomacho tum reliquo corpore bilio Dcua c

ssi, haud ita prompte quidem tament, ςibo ri

camen non sine noxa diu carent. Adhae M. i, μ' senes tardius quidem esuriunt , inediam Bilioὴstamen impatienter ferunt , quatenus his fames qui pauculus superest ealor moritur nisi tarda iugi modicaque alimonia ea lamento' R

sustentetur. Iaxta Illud HippocRATI Q itidem Senibus parum calidi innati ins πώb idi serui paucis agant fomenti ubi tamen subin. bus. telligas , saepius quoque repetitis su quidem ipsorum eator ,ὰλbrio est cum V imbecilla lampadis flammα, quae toti 'δε nas inuri, oleo aut justo ratatu . am

263쪽

Inedia uberius idque eonfertim assum. In sum quibus , hos inedia maxime debilitat, qui obiri sest, ' corporeae 'ς turae raritatem facile dis 6 solvuntur , ut pueri , quique temper menti alidi occasione prompte inflammantur , ut juvenes , Qquam propter naturae imbecillitatem eeleriter esiaciunt , ut senes. Hae intuenti omnia

qui quaeso obscutum sit inediam , ut Qiri EL SU docet facillime a mediis

r sustineri aetatibus. Sub mediis aetatibusum ipsos omprehendimus adolescentes uilinim Deilli I in 'num quintum VlceIimum , DO nondum tricesimum sextum exeesserunt. jeju Nempe hi praeterquam quod increscerenant. ampi idem dc sierunt . inter reliquarum aetatum homines plane sunt medii. Itaque longiote abstinentia non ita usipantur , ut puer , neque tantopere meenducitur taeeanturque quantopere juvenes , neque tam tacite elaogaeseunt cetam senes. Iterum moneo , hae ista de inediae noxa non promptitudine intelligenda esse. Quod quidem senum

1s ac juvenum ausa lociuor, quos inedia ιi. 1. ut pessime excipit , rite arcte primit h. ID um quoque ne pugnare CELSUS cum H; PPOCRATE videretur . qui sica ita bes sene iacillime jejunium ferunt, Deundo loeo qui aetatem conssistentem habent

Clem

Celiis minus adoleseentes omniumque miniis Contra pueri. Enimvero rite sit , ut quoi

iv quis duriore minusque diffabili corporis.

264쪽

eompage est , eo tardius cibum appetat, onniti ideoque juxta praesentem HippocRATIs inediae

Aphorismum pueri irasim esuriunt: at zΣ aue his minus cito adolescentes , est quoi

muIto quoque minus jumenes , omnium usminime senes Maxime tamen secundum

hunc CELSI loeum inedia offenduntur cum pueris senes , atque his minus Iuvenes , minimeque omnium adolesciniates Sed obstreperit nobis sat Meio Neoteriet , illos dico qui devotis animis quocunque jure , quacunque iniuria in verba G L pNi jurarunt novam hane esse interpretationem clamitantes GALENI commenratione alienam. At hos primum rogo , aequi judices in re eo troversa ui sint , quod si non impetro utique nihilo minore audacia illorum ego protervis oppedero vocibus , qua in ipsi eognitam oppugnant eritatem. Ergo eu GALEN interpretatio in hune quem proxime retuli aphorismum minus arrideat , operae rectum est om- pandi ostendere. Quoque id fiat eom. modius , praestiterit aetatum discrimina seu alicujus hypotheseos loco prius exponere ut quid de quaque earum parte senseries eum ae Dus tum Hi Ptima pocRATE , manifestum sit. Ut mundi nae vitae annique totius aetates quaino , sic

hominum sunt. Prima est pnerati a i Taipso ortu ad quintum sere, deeimurn annum porrecta .m qua multo cal,

265쪽

λ les do humidoque orpus affluit. angcentia exeipit adolescentia , ubi jam pubes vestire inguina se deeorare faelem barbalneipit , quam vitae atticulam Graeei

η3 eακε - CELSUS Ndiam nominaverunt , estque CALENO Iure, judice , omnium temperatissima Tertiatus aetas juventus est, latissime hae illae patens , dieiturque latinis constans, Graecis καθὲ δια esse quoniam sub ea omne inerementum corporis sistitur. Dixi hujus aetatis paeia late porrigi , nam quae prima ejus pars intra quintum vigesimum annum trigesimum quintum includitur , viribus florentissima est , at Martis Venerisque Palaestrae aptissima

suntque in ea quos Graeci α ι-s Vocant. Plus hi quam adolescentes ea- loris: minus humidiratis habent. Geunda pars , quae sere intra comprehensum terminum prioris is quadrages,mum secandum annum est , viros proseri , maturis onsiliis , prudentiaque pollentes , Graeci , iis , nos aetatem virilem dieimus , estque exuperanter calensis sicea. Finis juventutis omnis etra/ακε Lo id est , declinantem aetatemhaebet , ad quadragesimum nonum annum eatensam. In hae bilis alta domi. natur , ea quam exuperans ealor ex fi

vae retorridam feeit, aceiditque, hie inbescente propter desectum humorissaiora , corpus refrigescet , siccamque

266쪽

ste penitus senile fieri. Permisso exemplo, omnes proprid dixerim. Neoterie Neot

se generis partes distraxerun , parum o inmemores ejus ARIsTOTELICI τα φ distin- ζοντι και alis crito, να- , in guendis ου μεταβαMλειν Nempe laus hos oportuit aetatum diserimina pro totius tem peramenti demutatione non paelis an, norum circumseribi oportere. Quis enim nescit omnem juventutem calere si

eamque ei se , temetsi prima ejus pars plus nativi aloris minusque secitatis novissima huius plus minus illius quam media possidet. Quod si primam temperatam diees , adolestentia ea erit non juventus, si postremam frigidam Gamque ensebis , ipsa erit malorum plena

senectas. Esto annorum eurricula et te non temperamenta orporum fa-eiant, at eur ipsi quaeso senectam itidemici sua non distraxerunt membra, ut

non alteri uiris clieeat longe plures quam sex vitae partes statuere , rerumque multitudinem distentem obruere. Quippe estis pueritiae sua intantia , est eadolescentiae sua pubertas seu ephebia. Iuventa primum νεα δε κω s mox viros , postremo declinantes profert. Quin senectus ipsa quoque in totidem ut mox audies diducta partes , aetatum differentias in totum derem entelat. Haec vitae spatiorum circumscriptio , non

267쪽

134 COMMENT.lum inartificiosa , sed in ipsum quoque

virum seu Praeeeptorem haud poenitendum eum alias fere semper tum hiequoque rectissime secutus C Eas a quatuor aetates hominum, non plures senee numeravit. Superest ultimus vitae teristus minus senectus, recta ad interitum via, propterque intemperiem corporis frigidam ac siceam , nec non ingravescentem naturae imbecillitatem multis resedita amaritudinibus. Ejus pars quae circiter annum so ultirrae copulatur ainventuti virens esse dieitur , obeundis etiamnum vitae muniis par Graeci in hae constitutos ἔμονέν iris apellant, da-ratque haec ipsis sere vis ad annum sexagesimum . eum jam deficere homines incipiunt corporis pariter atque animi offiei eoneidere vitae omnis araia trophe , deerepitos senioque consectos

continet , Graeci hos πεμ ελM Vocanti

ri h 'Rςipii Hi anno septuagesimo , duratis R' 'u nitumum vitae diem. Et si e Galeni quidem positis aetatum discriminibus,

in libr. proximus est ad rem propositam redia Aph. e. Primum itaque non video cur ιν-preta QCRAT 1 , ut GALENus vult sub appetatio. latione o Deo,m, magis , τε - , id est , virentes senes , quam 'γ ζει

268쪽

seu decrepitos inaudierir. Neque enim simile veri est tanti nominis utorem vel tam male fuisse sedulum , ut discrimina , ita neeelsati prinerierit , vel adeo denique sui oblitum moris ut particulam orationis aliquam non adjecerit

qua senectutis pars certa notaretur, quod quidem cum alias toties , tum evidentimam eo Aphorismo observavit , qui

rates & cstillationes , in valde senibus Q. ad muturationem non perveniunt. Iam vero fae intellexerit HippocRATES primos duntaxa senes, at quid porro ea sae GALENus juvenibus praetexat eur hos elatissima voce Hippo e RATE deel

rarit Taeilius adolestentibus elinitum ferre. Quo errore vix scio an qui quam in medietna magis pudendum

aut indignius Hippo e RATE sit. Etenim erta res est , eonsistentes se juvenes , ut sunt immodiee alidi siee1-que . tardissime quidem amereri famem veto difficillime . hoe est maxima eum offensa pat3. Et quis vero jam non Ldet aam parum circumseecte me dieam vete in hune Aphotismum illud dixerit

GALEN Us Speciatur ejusmodi serendae

inediae facilitas in non appetendo , nihilque inde noxae sentiendo. Ex contrariis aestimatur dissicultas. ei stat igitur ineoncussa eum CELSI turn im

269쪽

POCRATI , quam nos primi de samerae. dimus interpretatio. Neque vero si Misimi perflua est nae ista HippocRATIsrtoI usus est randae inediae observatio , quae ob id ab Hippo eodem Autore mandata literis est , ut cratisti eonstet ibandi tempora Iro corporis P Φ neeessitate , non semper famis promp- Atho titudine Pleg oportere. Quemadmo-riimus dum enim cibo indigentibus, nunquam 13. non ibus est utilis, si aliis hune non aventibus dari , appetentibus negari sarupe expedit. Nam si ex eruditate adolescenti pituitoso morbus est , et desi. deratus , inutilis tamen datus cibus est. Si bilios juveni ex labore a vigiliari

bris est , ut certa Myξια . sic certum per σιτίαν perieulam est. Hae eum eis curate scite ac disternere oportet

quisquis eruditer de fame disserere volet. Porro generale omnibus praecedixi tum CELSUs proponit . ut inediambendi quo minus innoxid seri qui ue eo sae- cibi ge pius ibam assumat. Id vero sanis pa-olid. Rixςx xρος fixis iuxta commune est. i. ' Nam tanta hujus rei vis est , ut interdum etiam in medio libris impera, etiam inrempesta nocte cibum extorqueat , idque exitii metu, quod in propinquo esset , ni potinus aegrotis alimento subventum sit, videsieet duobus ex malis, quod magis urget, ad id dirigi urantis consilium debet. Tum quoniam ubat

tu vires serrare, nihil aliud quam ipsam

270쪽

ser are vitam est, sequitur ut nullo non tempore is quid deficit, sit sustinendus. Caeterum aetate cinerestentibus clibera lacteialior cibus apprime utilis est , quia eo flexζspioso hi alore actuunt , ratiore or lilii 'aporis sunt textura is non Olum uir trientii. tionis ut caeterae aetates , sedis auctio.

nis egent. Multas nominibus ealidae Calida

quoque lotiones his sunt condaeibiles , lotio ut quae humectato astatim orpore, prae cur pue properae siccitatis petieulum arcent ly Nec inutiles quoque hae senibus redun- i, Uitur , tametsi alia ratione iis conferant quam increscentibus. Sanes enim umniam exuperanter sieei stigidique sunt calida lotio seu analeptieum a corre torium iraesidium exigunt. Contrariis namque omnis cum alteratio tum sanatio perfieitur. At cinerescentibus a dem haees ut conservativa temper menti convenit. Conservatio namque similibus qualitate a tota substantia auxiliis eoinpletur. Unieam hic demas postremam senectam, cui lavacra minus sint idonea merepitorum ne e corpora non solum parum olligunt i midi exere menti cui exigendo dulces unde potissimum inserviunt sed vires etiam possident infirmiores , quam ut balnei laxantis vim sint ferundo Quaproprer TELEpHus ille Grammaticus inis

gravescente jam ad eontesimum qu Ranum aetate , non nisi bis hieme, Pa s. i.