Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

271쪽

ter aestate , ac ter vere , autumnoque in menses singulos lavabat, caeteris momtalibus ea tempestate indies lavare suetis. Atque his ita definitis , ad vinum is accedamus , Quod CELSU inutile esse puehi, ' pueris scribit , nisi suffieienti dilutum

aptius aqua sit Graecis δατωδέ appellant. Ea est opinio maximis innixa rationibus est. Ut enim meraeum immodice tum consumit tum inflammac tenellum pueri corpus, ita dilitum contra hujus omnis expers ineommodi effieaciter humectat. Plato i Sane constat PLATON, adeo in pueris

iis, inum horruus , ut ejus usum ex toto toto ab , is circumciderit. Nempe si potens stinen hic Baeehi liouo ipsi etiam virili anidos cen morae improbas maidam Tyrannus im-ιηix perat , quid non de pueris futurum 1ρο- res, quorum tenella mens fragili illigata corpustulo rebus quam minimis violatur. Idque sanes Grammatie illius Romani puer evidenti testatus exem1. est, quem puerum GALENU narrat, eum a1. i. abiente praeeeptore eum iasit , vehementius sitisse , eumque deficiente aqua vinum pervetus a Grammatico repositum liberalius hausisse , Igilem illico permanum ae dein febria Meta ixasse , moxque oborto delirio periisse. cui se Ut viniim dilutum pueris, ita meracumnibus utilius longaeris est. Esse vero hoc ip- ,ἡis' sum oportet colore Rivum substanti in ' ae tenue , ex ouo triplex hic fiuctus

272쪽

sensibus obvenit, felleio nutritio , membrorum omitium aifactio ae sero excrementi te urinas expurgatio. Iam date quod astringens vinum est , quodque in vehementer crassum , tum quod nigrum i Vespariter ae dulce est jecinori, lieni, ε ζ'enes

renibus obstructionem inserunt . eaque ob de ausa si liberalius sumuntur hydro eruatapem atque alculum generant , ut oe ς'lbus MDmine senibus quoque futura pernieio V 'x Ia sint quos lenes nullum juvare aliud consert

in una potest , quam quod supra mera quod citatem sit etiam iuretieum. Neque ' fit Veio his ipsis tantum , sed e pueris vi diuretina nocent , quae erassa sunt, dulcia , nec Natura per aetatem sat defaecataci nimirum, potens nates ista movent se exiles vasorum magnos

os anium postremus CELSU doeet, mi f*pςd νnus j lvenum interesse, quae assumant, ἴr,i, quomodo eurentur . ii facile conce succumindent, quibus obscurum non est naturam it. multo robore sultam nihil propemodum non posse , imbecillam larvis etiam aerumnic succumbere. Illa pollent magis adωlescentes, ac iuvenes, hae fluctuant ipsi senes Pueris etsi natura per se non est invalida . Quia tamen raro fluxo lite com Mehensa subjecto est , ni-h lo magisqiam ea quae senes regit, er- roribus par est sustinendis.

273쪽

inibu juvenibus fluxit ala

vus , plerumque in s nectute contrahitur , quibus adolescentia fuit astricta , --pe in senectute solvitur Melior est autem in juvene fusior, in sene astrictor.

Integer hic est HippocRATis Aphorismus quem quia prolixo doctoqae

commentario GALE Nus illustravit non satis ausae putamus secundo exponere , ac multorum exemplo nulla meessitate ambages sequi. Quare ad ea quae sequuntur, transeundum.

De varietate temporum.

TLmpu quoque anni conis

siderare oportet Hyemα plus esse convenit, minus sesmeracius biberes, multo panta uti, carne potius elixa, mo

dice oleribus, semel die cru

274쪽

bum capere , nisi si minus venter astrictus cst. Si pran- cum sine carne sine potione

Spatia omnis temporis pro syde Annirum exortu occasu Graeci metiun tempo-tur seri enim ci citium 4on Arietem Q. attingens , finem ortae Vergiliae faciunt c, ei Estas hic incipiens apparente intcturo distinfinitur. Sequiturque ordine Autumnus, guant. post hunc anni senectus hyems , ille Vergilarum occasu naees inde orsa AEquinoctio verno terminantur. Atisque haec temporum anni apud Hippo Avicen- CRATEM , DiocLEM , atque GALεNu γ' eireum seripti est vero Arabs ii AvicΕΝΗ1c in definiendis tempotibus Graeci non astra, sed praesentem intuetur ae anni iis tempestatem , idque tempus asta 3ςMPO

utilius est exi - . ipsum sic-

sumere. Eo tempore anni calidis omnibus potius utendum est , vel calorem moventibus Venus tum non aeque

perniciosa est.

275쪽

dum secumque est ue id Hyemem, a quo his contraria dominantur; id Autumnum quod siccum, in altera qualitatum oppositione ineonstans est , id

denique ser quod inter caetera maxime attemperatum est. Sane hae ista RVICENNA computatio , etsi patum est astromonica , non videtur tamen Lquequaque ejicienda esse , nam omnibus ex aequo gentibus inseruit , eum illa contra quae apud HIPPOCRATEM atque Diocca est, non nisi Graeci atque eorum synaecis esses usui possit. Etenim frigidis regionibus byeme productiores , aestates contractiores sunt Anni cauidis contra Quinetiam Ipse Ἀ-

rem po LENU profitetur anni tempora ab a non aetis notari tempestatibus non item Q οβ vocum nomenclatura. Iuxtaque hanc tempes rationem , non Iemem mobis Oeeitas a demes facient Veigiliae , sed celum cit perseveranti humiditate a frigore DHyem petum. Tum igitur , ut CELSUS praeciuPviri' plurimum esse convenit , quoniam esse eon innatus calor, ab ambientis quantate

fert in viseera fugatus , ibique multa sanguinis ac spirituum copia stipatus au-Hip. lib. gescit. Comprobavit enim Id Hippo I. Aph cRATEc hoc pholismo. Ventres Θσ- me a mere natura calidissimi somnique longissimi sunt , quare per hac temporaeibi evisui sumendi Neque vero solius caloris ergo plus dendum hie

276쪽

me est , sed etiam muniendorum vitaeerum ausa adversus saevientis brumae injurias. Calidis enim multisque epulis intus inelusis, ventriculari , hepar lien, caeteraque corpori penetralia in tuto sunt. Quod nec Hippoc RATES in V. vet. Epidemiis silentio praeteriit sies in uia. quiens Cibus e somnus visceribus confe-νunt. Sed QPOLYaus hyeme utendum suadet copioso siccoque alimento. Sie

enim inquit, prafrigido ho tWmper oti Peru

m valetudine titeris minusaue rigebit uis Quae profecto ausa est , quod non solum eum. plus esse, sed, meraeius bibere eonve Hyemeniat. Id enim nihilo segnius atque eibus mera- ab externo frigore viscera tutatur. Iam tu . et quia corpus id temporis partim ambien .h tis vi , partim voracitate hominum mul dum. ta pituita oneratur , poeula parciora ac multus panis utiliora sunt , illa enim,

minus adjiciunt humoris , hi potenter ζζζζ,seeat e valentis atrimenti est. Quo perihr niam ad hunc locum perventum est, non memaba re fuerit panis omnes disserentias utilis. enumerare, ut constet, qui maxime salubris, qui noxius fit. Ergo is paratur ex his frumentis quae panifiei vo et Insecant, triticum dico . milium , hordeum , se ita siliginem hujusmodi siliginem Vo passis. eo non purissimam illam farinae particulam , da demptis furfuribus superest, sed id frumenti genus inuo 'ulgo Robus , Gallice u Seel nominatur.

277쪽

anis ex ptimd panis ex tittie est , post hune quo fisi ex siligine , uterque alias ex tota fari nex xi na, quanta est pensitur, estque omnibus M' N pene milii maxime frequens Graeciatili , α is appellatus.

iri:, Post hane sequitur alius , di bona .r6

Panis tis pars non omnis detracta est , vulgo P imum simitaeeus a semidalis dicitur. Acce-Sς0' di tertium genu . quod ex sola ligkrium' ne confieitu laeteto per cribam Q. Ter sare, unde, siligineas , Qvulgo cantium. diduc appellatur Novinimum locum QS' panis tenet, qui ex puro propemodum

furfure pinsitur, detracta farinae pari ilominus omni siligine , estque innitam vili minus, dictusque ob id furfuracens ac zibarius. Atque x genera paniam apud nos hodie omnia sunt in usu AEGil GALE Nus quintum genus adnc1t, C. cd ejus aetate ex polin frument et rivissimo ad molae parietem adhaereicente indeque multis eum sordibus deteraeanis eonfiebat. His omnibus ita deli*1aluber iis , saluberrimum panem elle permo - rimu mu . qui ex optimi tritiei tota arin λῆμψδ' eonfectus , justamque fermenti as portionem a leptus , a probe subactus moderato ibani aut furni calore percoquitur Hic enim, mi

itiosus. Vidus solet. Postremum uti nyn in

278쪽

lum propria substantia , verum etiam apseparatus obstruentem facit. Nempe pistores e . inflatum ae iisti si iis placet suaviorem reddere studentes loco serment , ac salis pessimo exemplo plurimum erevisiaria: Heis massae R

rum prob sit istuc, ex quo vis ejus obstruens augetur spicuoque enim panis Cui ait AzεNuc neque rermenati neque salis justam ortionem aeeepit atque minus aecurate coctus est eranium effieit, glutinosum suem , qui obstructiones in jecinore , lienes, ac renibus parere solet. Atque hae de panum differentia ae viribus dixisse abunde,

de earnis elixae per hyemem usu praeeipit, id eo loeo disputabitur ubi de Liate agetur Ventum est ad olera , quae oleta si ex Digidis, mollientibusque herbis ut qualia

gustanda sunr. At vero non nidonea primo cibo censentur , quaecunque in

horto nascenti boni odoris vestaque sunt, quale est , cheretolium, νssopus iatonica, apium , euhasia, menta , petroselinumvis si quae his alia non in paria sunt , utique si salis quoque ae-eesseries momentum. Tum enim non solum serosos humores per urinas pellant , sed, laniam ventris pituitam,

279쪽

quae id temporis maxime cumulatur, disseeant , detergentque Porro quod Hyeme semel duntaxat hyeme ibari expediat rariu difflationis faei exiguitas, .caloris

Q nativi integritas. aedia tamen CEL.sUs addit , nisi si minus astrictus venter est. Praestat enim ibo saepius dato viribus subvenire erebra deicctione periclitantibus Gaeterum qisi versus Septe atriones cineolunt in itientem Solem forte hane per hyemen vescendi normam haud temere respuerint , tum quia pro ingeniti caloris opia oraciores aliis nationibus sent , tum nia exinanita semel eorum viscera rigcntis aurae intemperie saeile violantur. Praudendum igitur his quoque erit, idque siceum itane , ut CELSU praecipit, a sine multa potione , ad minuendum

ealidis dem de ausa , tum quoque ut con e- cibis ac niet omnibus ealidis , ut vino merae .hibri '' inermis , aercitatione , aeribus medicamentis, e huiusmodi generibus aliis quorum vis atraeiens partim propria

in substantia vehitur , ut meraei, partim tota perpessis aliquid ab iis eorpori

debetur , ut exereitionis , frictionis Venus quae ob id a lassa Morem Per hye ventia nominavit. Venus id eo per ζ hyemem satis ommoda est . quod cor hiHI pus ecet , calfaciatque , idque tostremum non vacuati seminis iacit occae.

280쪽

DE ANIT TUENDA. et 'sione psi enim refrigeraret sed propter contentionem cillam indam Venus ciet omnium corporis artuum e quod quidem - effusi per id tempus mdores . invalescens spiritus testantur. Ut recte dixerit in Epidemiis HiPPO Η'. I. CRATE Venerem assecatibus omnibus Epid. pituitosis insitu lati Tametsi viente ri supta modum bruma aut natura Σ - - morbo plus justo debili recte GALENU tuitosis Venerem damnet . ut quae tam corpus utilis. facere magis frigidum atque imbeeille possit non possit vegetum.

AT vere paulum cibo de.

mendum, adjiciendumque potioni, sed dilutius tamen bibendum est , magis

carne utendum , magis ole .ribus , transeundum paulatim ad assa ab elixis. Venus eo tempore anni tutissima est.

Ver quoniam inter aetera anni tu pose tempota optime attemperatum est , re rutatrum omnium in victu medioeritatem medie . quantum in serim, postulat, proin ei xR