Petri Salii Diuersi ... De febre pestilenti tractatus, et curationes quorundam particularium morborum, quorum tractatio ab ordinarijs practicis non habetur. Atque Annotationes in artem medicam de medendi humani corporis malis à Donato Antonio ab Alto

발행: 1584년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

521쪽

Id eius substantia in hoc stactu potest esse tenue , diaquosum ,& similiter assutia, ct viscidum. C ration In huiusastiebus tradens, solum particularia

ratio qμ- nes, &alias opportunas cicimationes, quae particularib a m mshq prae ae s uni, & 'ussispe in hac astaetio administrari vcniunt, omisit , earumq; indicationes nullo pacto declaravit,quae a Medicisciequaquam neglige alunt. te Priapi o. cap. cn

EX Aetio in hoc affectu admittit innammationem a

cile, unde in curatione inquit,propter dolores, & in V 8φ' nammationes in hisaexillames venam decandam esse. Hic in si antinaduerto, quod in hoc assecturaequaquamadest infla- matio, quoniam tumorcst a statu, & non in inflammati num, sed inflationum, ut docuit Gal. lib. I q. Meth. cap. I. generibus reperitur : Nec .quod inflammatio, remadesse suspicandum sit, qui*arcirigerantibus haec . sectio curari videat d quouia' non ratione atactus, cura hic a frigida causa deli a flatu, qui calefacientia, &' resta uentia indicat, generetur, sed latione causae, quae est nimius calor, vel arteriarum ora ultra modumadaperiens, iis materiam crassanti di utinosam agens, indeq; spiritum crassiorem cducens, Iebigerantia convcni x,qus tarn in principio tantum, cum in procotau morbi rationea M. . in in ictuS pinea caluaci Πtia,& resoquentia administranda veniant, opportuna iunii Al si tautem hic ibius non r aione inflammationis, sed ratione tensionisu unde fit hic casius conuulsioni conformis,cuius ratione, ut in spasmsud scissimi succedunt dolores, taliaque tetanicis similia,e - Ο iniuntssylapromata, & inde,ut in litis.aliquando in patient erus priapisnum morasta deiec iacuit. t. m. I lii x-d Quoad causas Priapis ii noui hominem. quiasium pus medicamentisi nerein rimu si id in Pruru

522쪽

ANNO T. IN LIB. ALTO M. sos

pismum,ex quo adeo aegre habuit,ut vix saluatus maximis adhibitis remedijs eualarit. De ignarissandus genitati s. Cap. C V L

P Articularia tantum remedia recenset, nullam habes ra

tionem uniuersi corporis,quae tamen praetermittenda non erant i cum saepe etiam optimis administratis ad hoc medicamentis , non succedat curatio,nisi corpus accurate fuerit expurgatum,& praecipue, ubi Veneris impotentia a partium languiditate, vel resolutione causata fuerit. De mensiums pressione. Cap. CVII. DVm docet curare mulieres, quae ob plenitudinem n5 Purgantur, proposita Aetij sententia,qui monebat &venam cubiti, & tali in hoc casu secandam esse. In cotrarium adducebat locum Galeni in lib. de curatione per sang.mis. cap. I S. in quo habetur nequaquam in cubito secandam esse venam in isto casu, videlicet, pleno existe te corpore ; nam lactio lisc purgationes reuellere potius, quam prouocare,potest:quam dincultatem dum soluere nititur, divinando exponit, Aetium intelligere id agenduesse, ubi magna ut plenitudo, & vires copiosam non pos. sint tolerare euacuationem, Galenum autem non adeo magnam plenitudinem, viresque robustas supponere. Qus si lutio est mera diuinatio, cum neuter virili meminerit, ne ter , plenitudinem qualem siue maiorem, siue minore ir telligat, exposuerit. HAE autem difficultas ita tollatur. Pl nitudo x et est in causa suppressionis mesiu,sibi vias praechidendo,vel ex suppressione mensium non expurgato corpore, subsequitur plenitudo . In primo casu, qui est casus Aeth, prius est secanda vena cubiti ad tollendam plenitudinem , quae est causa suppressionis,& qui magna plenitudo esse debet,ut quae sibi viam ob multitudinem praecludat. postmodum autem est secanda vena tali ad prouocandost me In si pressis,

ne mensium ob plenitudiis an sini secada πεna siverioresa vel inferiorch

523쪽

menses . At ubi ex suppressione mensium subsequani non expurgato copore, plenitudo, quς non potest esste ingens, cum ex tali causa sit genit ad proliciendos menses seca dae sunt venae inferiores, non supeAores; his enim superioribus venis in tali casu sectis,revelluntur ad superiora, non derivantur ad inferiora menses, cuius oppositum succedis ad sectionem inseriorum; & hqc non diminuta, sed satis copiosa venae sectio ob plenitudine causata esse debet. Et hic est casus Galeni longe distans ab illo Aciij. vi clare patet ex Galani verbis loco citato, cum est. Navi plenitudines a

suppressis mensibus ortas, omnino per crura evacuabis,sive venam secare oportet,sive scarificare. Eodem capite plures enumerat causas suppressionis naesium,quibus omnibus tamen non correspondent curati nes ab ipso propositae, quare non fidant Iuniores huic pci ficta,& absoluta huius affectus curationem habenti De immodica Vieri purgatione. Cap. CVIII.

C Auias immodicae purgationis uteri recensens ponit uteri vasa disrumpi aliquando ob vehemens eiusdε irim Quam sententiam Author hic transcribit a Gaia nimios isto leno. mn Moc docuit pone herian thoracis vasibus. Hoc au. - tem an possit fieri in utero ipso, scilicet, ut propter veli mens eius frigus vasa, Ruenae disrumpantur, videant alib&iudicent. Curationem huius fluxionis tradens ex Aetio, & Patrulo inguina constringere docet , quae sententia examinanda. aure ibis, fu iratis incum hinc sanguis motum ad inseriora accipere , ct rebus an anagis talem cretionem proritare queat; perinde enim costringenia is ligaturae ad partem alligatam, ac faciunt cucurbitulae,attragis . hunt: at cucurbitulae pubi, & inguinibus affixae, ut docet cal. lib. I 7. Meth. cap. I 9. menses euocant, non sistunt'.

praeterea Hippocrates, & Galenus semper docuerunt ad superiora in superauis mullarum purgationibus sanguine, vel

524쪽

vel per cucurbitulas , vel per frictiones; vel per ligaturas

superioribus partibus adminiitratasAre Icndunt e rua- Cacias, & curationes tradens, eas tantum proposuit, quae ratione viarum,& vasorma eueniunt, eas autem,quae vel ratione sanguinis, vel ratione virtutis contingunt,s Perfluas purgationes nec animaduertit, nec curandi modii docuit: haec autem duo animaduertant Iuniores vltra proposita ab Authore, ut peritatam huius simplomatis curam di rationem assequantur. I . a i lan De Muliebri pro uis. Cap. CIT .

EX Paulo plura muliebris profluuij apponit signa, quae

nec propsia,nec inseparabilia sunt; Ultra enivi sensu,& patientis relationem, nihil certi haberi potest, quoniam aliae mulieres ex hoc actetu deterius,aliae mitius habent, aliae nihil inde detriment praeter incommoditatem, doso ditiem locorum, ut pluries vidi, persentiunt. t Curationem tradens,expurgationem materiei peccasmiis administrandam esse docet.; sciant tamen Iuniores , nisi membro, quod est in causia generationis humoris superflui, prospiciamus, incassiim curatio utplurimum tentabiriar: quare pro absoluta curatione attendant, & dignoscat, quod sit membrum illud, cuius ratione cXcremm a. ne ranturn huic prospiciant. hinc edim praeuenient, ne in corpore superfluitates aggregentur, quibus cessantibus Ω-cile superflua purgatio curabitur,&cessabit et De Vieri si oratione. Co. C X.

ESsentiam huius asenus ex Paulo declaras inquit buς esse uteri recursum d superiora,sabd ; ex Galeno in hos ineoq modo, sRrsum,mod' in erum retrahi Pro quo a ii duert/tur, Galenum n9n dixisse hunc ais cium consistere in hac retractione, nec asseruisse in omnivmri ipse quae-

Muliebris pro

fluuii

Muliebris moris curatio quomodo absoluenda.

tio an consistat in uteri retrat Ioue.

525쪽

rens, cur uterus in hoc assectu modo sursum, modo ad latus retrahatur, subiungebat, Aut cur,ipso in sua sede saepenumero manente, nihilominus mulieres quaeda ab hysteriacis accidentibus corripiantur. quod ide inferius declarans dicebat hoc esse, du a retento semine causatur sui catio. Quare nec hic affectus erit morbus in situ,csi nec in hoc situ cotistat essentia eius, nec a situ ipso male afficiatur corpus. Quaerens Author, quare luctericarum mulieru corpust in tusn restigςrςt inutu causam refert ad menstrua,vel ad semen ratione .uare rost stratum, vi cuius uniuersum etiam restigeretur mulieres resti corpus. At inxemperies nulla subito introduci potest,pra gerenturi focatio autem subito causatur. Praeterea si ab hac causa hoc fieret, semper pro resolutione huius affectus necessaria esset vel mensium prouocatio, vel seminis taluxio; at

neutrum horum sispe euenit, cum tamen soluatur affectus. Quare non ab intemperie, vel seminis, vel mensium, sed a venenata, &praua eorundem qualitate, ut Galenus diis se docet, hoc gignituri restigeratur enim corpus non ab intemperie nuda, sed a venenata qualitate, quae hac donata est facultate, ut corpus uniuersum refiigeret, sicuti a scorpionis ictu,a proprietate succedit,ut gradine corpus percua i ei videatur, sicuti & nonulla alia venena cosequitur Ur o-prietate, vel restigeratio, vel incendiu in corpore insecto. De Moti Vieri. Cat . CXII.

Noti esEla, Vm molae signa exponit, confundit signa veri molae, desii M. ' & signa tumoris duri,& scyrrosi ipsius uteri,cu haec ipse ex diuersis transcribat Authoribus,qui molam non in eodem significatu, sed diuerso acceperunt. Alis enim per

molam veram molam,alij tumorem uteri scyrrosum intellexerunt. Quare hoc aduertant Iuniores, ne ex oppositissi, gnis decepti molae veram coniecturam assequi nequeant. Nesa Gratis Molae curandi rationem tradens videtur ponere curatiocus esse de- nem non molae proprie dictae Ad duritiei uteri, sicut arbu

526쪽

tratus est Paulus , & ideo prohibet motum, lubet situm elatum ad pedes , & alia similia,quae in mola vera curanda nosolu no iunt fugienda, sed etia summopere agedan procuranda i& ideo quo ad cura videtur procedcre contra sua principia, cu declaras quid esset mola ex intctione Galeni, ct Arist. docet hanc esse carnem informe in utero genita. Cum ex Galeno declaratur, molam esse carnem in mmem, qus in utero gestatur,non intelligatur eam omni serma carere , sed humana tantum. Quoniam ipsius molae variae,& incertae sunt tormΠ& disterentiae ego enim vidi alias molas obductas, & intertextas multis fibrosissimis ligametis,quae durae quidem erant, sed adeo viscidae, & tenaces, ut gladio nec cederent. Alias vidi molliores, his ligametis carentes,qus tame erant fibrosissimae,& hae omnes aliqua do orbicularem, aliquando angularem, aliquando oblongam,aliquando rhomboidem, & diuersam habebant figuram. Alias inspexi,quq praeter velanacta exteriola nullis fibrisi intertexta erat,haeq; vero parenchyma dici potuissent, nec ullam propriam receperant figuram. Alias vidi, quae quadam rudi similitudine nonnulla animalia bruta, ad quorum conserinitatem sermatae videbantur, repromtabant, quae tamen tantum vegetatim anima donatae erant. Alias autemad similitudinem alicuius humani membri deline vas animaduerti. prscipue autem noui honestam,& nobi-lam mulierem, cum, doloribus instantibus partus naturalis expectaretur, tres molas ad similitudinem pudendi virilis sermatas peperisse, quarum una erat notabilis magnitudinis,naturalem quantitatem colis humani exceden;is ; relia quae duae erant minores, haeq: nullis adinvicem comm nicabant ligamentis. Vnde pateat, cu habet Galenus, m Iam esse carnem insermem,non de omni,sed tantum humana intellixisse serma. An autem cum humana se a possit esse mola,dubium videtur propter historiam ab Hippocrate narratam lib. 2.

x K Epid.

Mola curarunqlia esse debes

527쪽

λ. Epid. in qua habetur Antigenis coniugem puerum tam A .s uis Ita sum mvbri discretis crassum, rotundia, exossatum,digitoniam si quatuor peperisse na talis puer no poterat esse naturalis

partus, cu sine ossbus quib. co carcte,nec cerebri, cordisue tutela, nec corporis firmitas, nec musculoru actio roburue

aderat superuiuereno potuisset.Qui partus si pro mola nohabeatur, videant alij, an pro monstro sit recensendus . Molam quidem sola non tantum mulieres peperisse vi Nolaemas ud di,sed etia eas aliquando una cum naturali partu ipsam exdo muliere, pa clusille noui, quod duplici via factum animaduerti. alias rerς una cum vno,& eodem tempore cum fetu emissam inspexi. alias u naturali par- ro post aliquot dies a puerperio excretam cognoui. a pa tu. tus autem naturalis imissione intermedijs diebus hoc facta est,ut mulieres hoc patientes doloribus continuis affligerεtur, & tumor ventris in eisdem admodum insignis esset,ita ut puerperium non praecessisse existimares. Has autem moriolam persu las per superstiationem quandoq; genitas opinatur H NU ωορη pocrates, quale huiuscemodi lib. a. Epid.in coniuge' GO S ' oiae Larisset factam iuisse enarrauit. st Hippocrates in libro de *minarum morbis asserit, in his mulieribus, quae molam concipere, nec aliquid moueri in

. . utero, nec lac in mammis procreari, attamen experientia. Eis, ah U mihi Oppositum testata est; quoniam in his, quae molam 2, ah G genarunt,vidi δε persensi motum molae, & lac in mammisonsentiant de generari animaduerti. Nili forsan intelligat Hipp. de m tu Hero move tu illo blando, quo naturalis mouetur partus, & quo verori. non mouetur mola,cum motu graui tantum, & quadam extensione noueatur,&de lacte etiam naturali', & persecto intelligat, qui vere non generantur in habentibus molam,

. cum potius in his sit ichorosa, & lacti similis materia, qua, verum ipsum lac. Author prognostica molae recensens, inquit ex Paulo, Nolae in succe cum hic intenditur affectus,in aquam subtercutem degen

dat bdrops. rat. scd non animaduertit Paulum loqui de tumore uteri . . scyrrois,

528쪽

scyrroso,ad quem saepe,cum inueteratus fuerit, solet se cedere refrigerato hepate per consensum ab ipso utero hydrops,non autem de vera mola,ad quam nullus solet subsequi morbus, sed una cum vita in multis mulieribus antiquatur, & consenesci . hinc nonnullas vidi perplures annos molam gestasse, quae nihil ex ea passς sunt, praeter molestiam,& incommoditatem ex tumore ingenti causata, nec ex ea perierunt, nec ullo morbo earum ratione laborauerunt, cum tamen & quartum, & quintum annum cas sim

it Vltra molam,& alios conceptus non naturales in utero factos,vidi etia lapides genitostraecipue autem noui Mo F Tm nialem non claustratam in primo senio constitutam,duper r 'vi o plures menses uterinis fuisset cruciata doloribus, qui nullo quam medicanaeum,leniri potuerunt, tandem eiecisse sponte, nulloq; adminiculante perpudendum lapide scabrosum, magnitudine, & forma ovi anatini, quo eiecto cessarunt dolores:attamen superueniente ex utero Buxione putrida, & corrupta, demum consumpta,&emaciata mi sere vita functa est. Meminit etiam Hipp. de lapide genito in utero lib. s. Epid.m Dyseridis serua,quae tamen eiecto lapide qui ad ius verticilli conssirmitatem creuerat, non in ideterius lapsa est, sed conualuit. Cin De partus dissicultate. Cap. C XIIII.

DVm ponit causas difficultatis partus ratione patiem . . tis,inquit, quod si ossa pubis nimium coserta nierint, quoniam in partu dilatari non possunt, pariendi difficultatem faciunt. Quam sententiam,licet transcribat eX Aetio, cultatem satamen no est cogitandum hanc veram ullo pacto esse;qum ciant ossa puniam ossa pubis in partu non dilatantur, tum quoniam no bis nimium cancerent ad facilitandu partum,cum sint supra os uteri,ium stria. etiam quia a se inuicem non possunt dilatari, nisi per maximam violentiam: nec possunt separari,nisi per diuturnam ΚΚ a cini

529쪽

licta pori partum an sit ne-sigenda. zra isecunda putre

scente excreta

ροβ paucos dies quid si cesium sit.

coctiose, ex qua liquescant ligametaequod sit,no est ectsiniandii, quod in partu, vel per virtute naturale, vel per compressionem mulieris ista ossa abinuicem dilatentur.' Desicunda derelicta. Cap. CXV. PRarmissis ad secundae eductionem plurimis medicametis, & experta manus opera nquit, si nec sic educta fuerit, perturbari Medicum non oportet ; intra paucos enim dies putrefacta, & in saniem dissoluta excidet. hoc autem ex Paulo transcripsit, cui consentit & Aetius. , qui ambo hanc sententiam a Philumeno desumpsere., Sed animaduertant Iuniores, nunquam hunc affectum spernen dum esse, nec parulfaciendum, sicuti haec sententia doce re videtur ; quoniam hinc certa subsequitur mors: nec vera est baec sententia quod intra paucos dies putresectas, citu excidat. immo dum putrescit, febres ingentes, & aluquando malignas in puerperis inducit: a quibus dum expectatur, quod excidat secunda, mors eiusdem tapenum mineuitabiliter succedit. lci Animaduerto tamen quandoq; quidem in puerperis secundam iam putrescentem, & adeo male olentem,ut astatς . ViX eius odorem tolerare queant, infra paucos excidere dies, siue hoc opere naturae, siue artis beneficio conti gat : sed cm cius xetentione, & putredine male iam suerit uterus mulieris, ac eiusdem corpus affectum,non ita utilem esse tunc temporis ob labem ex ea contractam, eius excretionem. quare pro prognostico consideret Medicus statum mulieris.si enim excidente secunda, nec febris, nec symptomata, quae elux retentionem consequuta sunt,quieuerint, sique praecipue'adhuc totum male oleat corpus, signum est confirmatae putredinis,& futuri exiti,. si aute fobris quiescat,symptomataq; cessent,nec ullus malus odor remaneat, indicium erit utiliter secundam excidisse, sali

tumq; puerperae sperandam eta. t a: --. . et

530쪽

ANNO T. IN LIB. ALTO M. , γ

λλ' Da Vieri infiammatione. Cap. CUI. VI his rationem in Vieri inflammatione seruandam ponens ait ex Paulo; a cibo per triduum absti Vtem in nrant. In qua re hoc moneo, hunc cibandi modum tran- mist Istripsisse Paulum ab aliquo Methodico; hi enim hanc λr- mniam cibandi seruabant: unde a Galeno diatritta vocaban ς- 'ς

tur. Hoc non animaduertens Author iste eandem Qrmam ,. cibandi proposuit,a qua tamen abstinere consulo, cum hoc ex Diametro opponatur Galeno,& Hippocrati :qui in au- igmento, & statu tenuiorem victum seruandum esse, quam AR in principio, docuerunt, ultra id quod nostra aetate talem formam cibandi non admitterent, nec tolerarct patientes absque maximo distrimine, in homines nostrorum te porum sint assueti saepius, ct plenius cibari. De Ischiade. Cap. CXVIII.

CVrationem, S modum conficiendi sinapisimum tradens , docet sinapi aceto maceradum esse: sed alias monuimus, quid de hac re sit sentiendum,& qua Qrma mnapisimus parandus sit. Absolutam doctrinam de Ischiade an tradiderit, ex his appareat, quae in superioribus in capitibus proprijs de ILchiade monuimus. De An itide. Cap. CIX.

T Redens eius Arthritidis,que ex sanguinea suxione pedet, curationem, secandamq; Venam docens,inquit, Iis afflin brachio secandam eam internam esse, quae ex directo ουὰ sit loci patientis.hac non apparente mediam quod si ma. eaudis nus dextera dolore infestetur, venam,ait, in dextro crure secabis. Cuius sententiae pars ultima perpendenda est; uoniam si in dextro crure est affectio,iicet dextra manus olore infestetur, non tamen in eodem crure videtur se

SEARCH

MENU NAVIGATION