장음표시 사용
491쪽
reai,considerentur verba Aetii, qui in principio capitis habet haec verba: Vt ne lac in mammis puerperarum in m 'mos coeat. & paulo post eodem capite subiugebat. lac etia instar casei coagulari iti mammis prohibet cera alba,& quod non alia dixit ratione, nisi quia opinatus est idem esse lac in casei speciem, & in grumos concrescere. Hoc idem inscriptio capitum doceat , in primo enim, in quo praeservationem huius affectus docta, titulus est; Ne lac in mammis in grumos cocat .m secundo aute in quo curationem tradere intendi titulus est. De coagulato lacte. Hoc ida in processu Pauli habetur,qui in principio capitis praeseruationem docens utitur hac voce ; lac in mammis casei m do cogi. cuius generationem prohibere intendens, rem dia in principio capitis tradit. Quod si contigerit, fiatq; hic affectus in mammis, tunc postea curationem tradit, &. - i utitur hac voce, lac in grumos conuerti, dum dicit. At diastentione oborta, vel lacite in grumoS concreto, panis ex xi hydracleo,&c. ex quo processu clare liquet, Aetium, & Pau.. Ium eundem existere assectum arbitratos esse,& lac in gr mos conuerti, & in casei speciem cogi. De Cardiaco morbo, Cardialia. Cap. L X. Ponens Car dialgiae signa, ait, aliquando adesse vomitatum bilis,aliquando eiusdem humorem infra excerni, bifigia. ut docet Galenus lib. a. de Hipp. & Plat. decretis,cap. 8.Attamen idem Galenus lib. . de usu partium cap. q. ait, necessario vomitum bilis praecedere Cardialgiam Curationem Cardiaci morbi tradens multa ex Aetio, . . i, Alerandro, caeterisq; adducit. Galeni autem curationem. cardiaci mox praetermisit, quam ipse posuit lib. primo ad Glauc. cap.de Horatio. curat. lab. cum accidentibus, dum docet curare eos, qui ex vitiosis humoribus os ventriculi mordicantibus , dis soluuntur. quo loco exacta, & perfecta traditur curandi hunc aEctum Methodus. Qui docuit etiam , ubi stoma-- chus
492쪽
chus valenter mordea ut, optimam esse remetam oleum dulcissimum epotum lib. 2. de simpl. med. fac.cap. 13. In cardiacis, ut refert author ex Alexandri Trallianilantentia,Ora humoris acrimoniam saepe eiusia humoris pra-ua,&venenosa adest qualitas . Vnde in huiusce morbi cura . - i. v, atione phares insurgunt indicationes ; nam vel humor pec- Τ' can Illim in vomitu,aut talectione euacuandus esti vel xta non possicita facile euacuari, eius acrimonia contemperaeda quidem, sed ratione venenatς naturae potissimum prata uad qualitati aduersanduerit quam huic maxime incubat Medicus,t emessiisq; , quorum ne verbum quidem, nec mutionem authorlhabuit, potentibus resistat ; alias incussum omnia experietur remedia.hac cium non euieta,nec motubus superari poterit. '' a tot est . Hul OU
. Hic etiam moneo Medicum , ne, priusquam humor peccans vomitu, aut deiectione expurgetur, vel eiusdem acria monia retundatur, praua* qualitas superetur, ori ventiliaculi adstringentia, aut roborantia adhibeat medicamenta; his enim magis constiparetur materia , rebellior* alter tioni, & euacuationi redderetur, hinc* magis apta fieret ut facilius,citiusq; aegrotantem perderet. Vnde indilaritanatim talia remedia, sicuti docuit Aetius , cstcrique anti. quiores, nequaquam, sed tantum educta , ut monuit Amthor , vel saltem, si euacuari non poterit, temperata)materia, administrentur huiusmodi enim medicamenta in primcipijs,ut docuit Galenus loco citato lib. I ad Glaucone, &dum humor pravus adhuc in parte issa continetur, non co-- . ueniunt. sed tunc temporis tantum, quae os ventriculi cita
stant , loca, & manus,& pedes ad laxanda partem af ctam, & ad faciliorem prouocandam, di ad diuertendan '
493쪽
De Canina anerentia. Cap. LX L- ,
Assignans Caninae appetentiae causas ultra intemporiem,vel simplicem,vel cu materia, assignat ex Gatentia an fieri leno totius corporis immodicam digestionem. In qua re possit ratione hoc aduertatur,quod Canina fames,est fames inexplebilis, immodica dige unica habet causam,scilicet, corrugationem oris v si is, triculi ab intemperie, vel simplici, vel cum materia causam, tam , ut habetur lib. a. AphO.commen. 2 i. cuius ratione semper fames haec est vehemens, & indeficiens. Cum autem Galenus lib. primo de sympl. caus. cap. 7. caninae famis alteram causam adducit totius corporis immodicam digestionem, aduertatur, quod Galenus hoc in loco exantia quorum mente loquutus est, intensium appetitum caninanti appetentiam vocans, ut ex eius verbis liquet, dum inquit. Vitiosae vero appetentiar, quae quidem quantitate modum excedant, vocanturq; a quibusdam caninae, tum existunt, cum vel acidus quispiam vitiosus succus ventriculum momdet, vel totum corpus immodice digestum inops alimenti redditur; vere enim lames canina est insaturabilis,& indeficiens: at quae ex digestione corporis prouenit, licet sit i gens, non tamen est indeficiens, quoniam expleto ventriculo,cessat,& quiescit appetitus edendi, qui tamen intensus est,& cito ab assumpto alimeto quoniam citissime hoc dissipatur redit,& patientes angit. Quoad vitiosum succum famem caninam excitantem, iudicauit Author hunc pituitosum,& acidum csse humore, D is ut ex eius curatione ab eo posita clare apparet. Sed scia-qM Iuri μὴ tur et hunc eundem affectum ab acida posse gigni mericholia, quae & rigida, & acida pariter aliquando erit, ut
pituita,quod Galenus attestans,& dς humore hoc melaim cholico loquens lib. 6. de loc.astect. cap. primo, dicebat Athuiuscemodi euacuatione suppressa, nonnulli maestitia melancholica vexantur,atque cibos auidissitae concupiscunt.. idque
494쪽
Ihque praecipuri si valde luerint acida,quq ad ventriculum
transferuntur,excrementa. Hoc idem lib. 6. Epid. scist. s.commen. 37 siurmabat, docens immodicas appetentias ab acida gigni malancholim Quod idem ego attestor, quituraui, & vidi appetentias vere caninas ab acida melahcnolia causatas. Quapropter utiimadueriat Medicus distarentia horum humorum, pro quorum di istate,diuersa etiarequiruntur medicamenta. Famis caninae, & in 'tiabilis, ultra astignatas ab Authore, est& alia notabilis,& maxime animaduertenda caussvidelicet Uermes in intestinis existetes, & omne assumptu cibu depascentes. De lumbricis famem hanc procreantib. meminit Galenus lib. de Theriaca ad Pisonem, dum vallias Theriacae facultates enumeraret. De lata autem verme, helminthes vocata,habetur historia ab Alexan. lib. .cap. 6. ii quo agit de grandi fame, quae bulimus Graech dicitur, Quoti idem innuit Galenus Ioco citato, dum de lata vera me loques inquit,Theriacam hanc latam vermem,qus C hem asilinaptum cibum depascitur, eoq; reliquum totum torpus emaciat, mirabiliter ab intestinis educere. Et ego testor me curasse talem famem a lata verme causatam. Vnde in casu famis intensae, & insaturabilis Medicus circunspitrat, an hec vitio vel intempttici solius,uel humorum acidorum,siue hi sint pituitosi,aut melancholici, vel vermium in testina occupantium, vel immodicae totius corporis dige
MCanina famis causam quataque esse Nem
Α'Gens de Bulimo ponit Aetii dictum , scilicet, quod
2 1. btilim iis contingat etiam in febribus: quae sente tia videtur dubia stante dius citent ia , sicuti declarat Gale Tus i videlicet quod sit armi si defectus ex sanae, quae quid si stagna inchoauit, sed tamen nondum perduret, ortum ha
bente exul igeratione e, mi sicca ventriculi, & ex imbea . H H cillitate
495쪽
Ventriculi in-mmationis si- να Ventriciat eusipelatis curatio.
cillitate eiusdem, quomodo autem in febribus possit Gse, dubium videtur. De Vomitu.'CU. LXV ILCAusas vomitus recensens duas tantum assignat in genere , scilicet vel copiam, vel vitium humoru: quod dictum diminutum est, cum ex Galeno lib. 3. de sympto. causi cap. a. detur tertia causa,& est quando in ventriculo adestaliquid alienum a natura, non quantitate, aut ques tate molςstu, sicut dulcis pituita ,vel sanguis;& ita no duae, sed tres sunt causae vomitus in genere. De insummatione ventriculi. Cap. LXV III. ΙNter signa inflammationis ventriculi hoc, quod omitisum est ab Authore,recelandu erat, Videlicet, quod os ventriculi,quoties insigni afficitur inflammatione, pro piissimum inseri delirium, ut habet Galenus lib. priamo Prognost. com. 3 2. . Notat per inflammationem omnem c lidum tumorem intelligi , siue sit a sanguine, siue a bili ,& utriusque notas , & indicia proponens, non tantum verae instamm tionis, sed etiam erysipelatis signa proponit. Attamen postea curationem exponens non explicat harum aegrit dinum diuersam curandi ratione ; quod maxime agendum erat, cum utrisq; non eadem conueniat curandi r tio . In erysipelate enim magis refrigerantia, quam in inflamatione,conueniunt,& Medicus in huius curatione, magis
quam in instaminatione,solicitus esse debet, animaduertes si purum sit erysipelas, non alia posse ratione, quam per frigidet exhibitionem, etiam non apparentibus coctionis signis,assumptam curari. Quod si erysipelas ipsum sit cum inflammatione mixtum, curabitur etiam per frigidae e hibitionem, quae tamen soluin apparentibus coctionis signis, inhibenda erit , ut docuit Gal. lib. 9. Meth. cap. 7 .
496쪽
Quae curandi ratio nequaquam inflammationi purae comvenit, aduersatur.
Curationem tradens, pro potu concedit decoctum ciariandrorum, vel cinamomi; quae, quoniam calida sunt, vatido suspecta sint in affectu inflammatoris, quare non admi
tantur. nisi mrsan declinante morbo-l In moderata inflammatione ceratum a Galeno descriptum lib. . Meth. cap. .ex cera, Vng. nardino,aloe, ct mastiche administrandum docet. Hic aduertant Iuniores,c ratum hoc non conuenire in inflammatione, nisi in ultima declinatione, cum tantiam in hoc recipiantur calida, & roborantia,qus vigente inflammatione non conueniunt.Quare si per moderatam inflammationem intelligit no magna, sed debilem, non est tuta eius sententia. sin autem intellupit declinantem, aliquo modo admitti poterit. hoc liben-rcr notaui, quoniam in inflammationibus internis quilibet minimus error lethalis esse potcst, & solet mortem accel rare;& ut caetera remedia ab eo, non ab essentia morbi,sed sub alia consideratione proposita ad aegrotantium salutem exquisite ponderentur, di administrentur. . De Lienuria. Cap. LX XIIN cap. de lienteria simul agit de Caeliaca passione, tu
ab eadem causa hi duo pendeant affectus, licet haec in Fluxus eblalienteria intensior, in Caeliacis autem remissior existat. An si cause. autem sub Caeliacis comprehendat fluxum eum, qui a rece Ptioribus chylosus dictus est,in quo educitur chylus conco- lchus quidem in ventriculo,sed cum non distribuatur , acciti ii , v. idit, quod tanquam onus expellatur a virtute expultrice, dubium est,cum hi duo assectus non omnino coincidere videantur, cuius tamen, vel in hoc loco,vel in cap. de Diar rhaea meminisse conueniebat, cum haec fluxio saepe accidat,& molaesta sit. Quae fluxio contingere consueuit his de
causis, scilicut vel quia exissente aliqua abrasione in intesti HH a nis
497쪽
Mi via expulsu , εntequam exsiccatus sit chylui, molam
ra, & irritata a materia, eandem excerne, Ni r uuae iii
hecillitatis cωαmiuaeuote norum,quaei contentilia ratione aut frigiditatis,aut humiditatis labetactatur, cuius meri, tu chylus, ante iiii raritur, descendit 'et hoc est,qura nutrimentum iptum non distribuatut,non distribuitur ausi,
Ut ratione obstructionixa venarum mesarescarum . Vnde
vidimus saepe tales fluxus admodu molestos ratippe vallorum obstri stionum in dictis. venis existentium nito , unon adstringentibu ,alterantibusue, se uti mutari u bus medicamentis sanari potuerunt. aut quia non fax almctio. Atti actio vero no fit,vel quia nou fiat reinluxio in uniuersi corporis ambitu, quae sicuti nonunqua est huiui fluxionis,pariter etia est aliquido no famescedi cauta,ves quia iacoris infirma sit attractrix facultas , cuius merito liquidundi nondii iusto modo exsiccatus chylus de citur,ut testatu cst Galen.lib. 8. de compo, med. secudu tot.cap.de hepatis hct. per haec verba. Cu igitur hepar prae imbecillitate ex ventre,& intestinis alimentu trahere non potestisquida, cinondum iusto modo exsiccata per sedem excernuturi Et si quidem veter simul cu.hoc viscere fuerit imbecillis, ac non probe conconuens,cruda. Si vero validus laetit, concocta quidem sed liquida, propterea quod nulla laut Omnino iaetu i modica digestio, ac distributio ad hepar est facta.
., nia ii ies Lienteriae causas recensens ex Aetio inquit,hanc frequerienteria an ter oriri e praecedente magna distenteria,cui successerit cumgset feri ex catrix leuis, di dens quae cicatrix, ait Aetius, est lienteriae cicatrice a dy- causa, quoniam ob densitatem suam, ciborum per corpus
sentaria. digestionem fieri non permittit, cum per eius densitatem venarum ora obturata sint, quae distributioni alimenti dostinata sunt. Quae sententia nec Galeno consona est, nec veritati; Galeno quidem, quia solum duas posuit causas,alteram abrasionem ventriculi, alteram imbecillitatem s
498쪽
purit .vescum materia labefactatam. Veritati autem;qumniam non est imaginabile fieri posse lienteriam ex tali cic, trice inducta in intestinis, quamuis distributionem alim
ti impediret, cum sic necessarium esset, Vt cicatrix omnia' venarum ora, per q&e ab intestinis ad mesaraicas venas succus attrahitur, intercluderentur, quod non est possibile, cum hanc praecessisse debuisset dysenteria maxima,omnia intestina exulcerans, & occupans, cuius magnitudinis ratione fieri non potuisset, ut superstes aegrotus fuisset.
Sed stante etiarn tali cicatrice,quae omnia venarum ora Occludat, non potest fieri lienteria; quoniam lim cicatrix novelocem cibi ta ventriculo delapsum causare,&ideo semper cibus' aliquo modo esset cococtus,sed tantum liquidas e retiones , non facta distributione,edere posset. in item teria autem requiritur, & quod cibus velociter deijciatur,d quod in eo nulla facta sit mutatio. Cum aut e hanc eandem sententiam ex Cornelio Celso confirmare nititur,aduertatur, quod si idem, quod Aetius, intelligit Celsus, in idem discrimen cum Aetio incidit. Si autem ex dysenterialienteriam oriri asserat, quia ex dysenteria ventriculus, ut quandoq; heri vidi, valde labefactetur, hincq; virtutem a telitrice Libelactata,subsequatur lienteria, admittatur. sed in tali casu habeatur curationis silmina ratio, nec ita omnia Celsi remedia admittatur, qui etiam in ultimo consulit vomitum ex elaboro albo, quod remedium in simili' asse- ictu omnis discriminis est particeps, cum omnibus intentionibus aduersetur, tum propter medicamenti uch mentiant; tum quia euacuat per locum assectum; tum quia educit ab uniuerso corpore tum quia maxime vires,di ventriculam ipsum labefactat. Curatiotieri lienteriae ab ulcere intestinorum, & ver triculi superficiei genitae docens, ait huius curationem in
dysenteris cura patere . Sed aduertatur, quod desumptis a loco allacto indicationibus, acremedijs , hic fer ea,qua
499쪽
ingeruntur, in dysenteria autem per ea quae per sedem in iundantur , agendum erit. l. digus I De Cholera. Cap. LXXII.
DE cholera humida tantum agit, siccamq; pranermiusit, de qua nos in superioribus egimus. iex ebole- Prognostica ex Alexandro recensens inquit, mora i ramali cura- uis in curatione huius affectus,videlicet cholerae humidae, tu positIucce habita,non simplicem offensam,sed etiam absolutam subin pMisei. de tabem, quae phtisis dicitur, conciliat. Quae sententia nosimpliciter admittatur,cum a cholera ad phtisim nulla sit communicatio, cum haec pendeat a ventriculo, & intest, nis larsis, illa ex pulmonis ulcere, vel putredine, hocq; sit exemplum, ut alias dixi, eorum,quae ab Authore indisti indiscriminatim nullo habito examine, ab alis transcribuntur. Vbi cholera suerit ex corruptione alimentorum, que procliuiora fuerint, ut per aluum excernantur purgantibus di bolera bu medicamentis, licet leuioribus, inquit agedum csse; in qu L L ,μ' si hoc animaduerto,quod hic non est amplius casus cholerae: ω. '' i'S At enim cholera fit, dum perturbato ventre inferiori, & Ventriculo ipso fit euacuatio materierum humidaru, tum per superiora,tum per inferiora simul, in tali casu non erit ch lera, derivatis solum excremetis ad inferiora:quae si adhuc etiam per superiora inoueantur, superfluum erit exhibere pharmacum purgans ; quoniam statim hoc conturbato
Quod dixit de pharmaco in cholera ex corruptione aliati. . p entorum, idem affirmat, videlicet leuioribus medicam beat vi ,ha. tis, gendum esse, ubi bilis, vel quiuis alius vitiosus succus maci. Oeta yd excretionem naturam irritare videatur , nihil auic men ione bili, Eii tione dignum vel per aluum, vel per os erumpat. At G Mntu in , u- lenus lib. q. de ratione viet. in acutis commen. II o. in tali risiam casu, ubi venter liquidus sit, in ventre autem sit bilis, quae - acris
500쪽
acris,& alui contumax existat,non leuiora Ad valida pro bat medicamenta, haec verba habens. Qui autem in assectionibus huiusmodi saepius vesciater auxiliatur, is cac
chymiam valente medicamento affatim eXpurgat,Vires c teplatus Tri,habitu, anni tempus,aetatem,& constitutionc. De Diar ea. Cap. LXXIII.
Docens signa, per quae alui fluxus per liquatione codiporis factus, in quo colliquata caro in ventrem d fuit, cognoscatur,inquit, quod tunc per aluum excernitur Minus tollia deiectio exigua , glutinosa, opima, admodum graueolens, quefactivi se In quo hoc animaduerto, quod sano in tali casu deiectio viati est exigua,glutinosa,& opima, non tamen semper, nec ne cessario graveolens. tunc enim tantum fit graveolens,quando'ultra causam colliquationis additur & putredo. Vnde dicebat Galenus lib. 2. Prognost. cCmmen. 2 2. Graveolentia vero putredinis indicium cst. Quapropter ubi non sit putredo, non est graveolentia, cuius merito in colliquationibus Ispe excrementa nec faetida.nec graueolcntia vidcmus. Docens quibus signis deprehendatur fluxio alui a cer bro dependere, ait, huius esse indicium spumosa excremeta. Sed sciatur hoc indicium fallax esse, nec id affectum Fluxus revia hunc certo indicare posse ; tum quia excrementa posIunt Halis sin η esse spumosa alia de causa, quam ob fluxionem a cerebro cesWH hil pendentem, ut docet Gai, lib.7. Aphor.commen.3o. tum sit etiam, quia non semper distillate materia a cerebro fiunt Iph Q lspumosa excrementa, sed solum quando spirituosus limmor ex capite ad ventriculum defuit, ut eodem conmem habet Galenus. Si enim pituita viscidior, di tenax,cras . 'saq; , non autem spirituosa descendat, nullo pacto inae- .Ementa spirituosa erunt. Hoc eodem capite omisit signa, & curationem eius Diarrheae, quae fit vitio ob irectionis venarum mssaraic imrum, ves quia ab eisdcm non fiat attractio ; qui casus cLm .