장음표시 사용
501쪽
liquando eueniant, obledicis sunt cognoscendi, &comsiderandi. . t VItra omnes Di*rrheae specim ab Axiuioribu ienum iratas, vidi ego diarri tempecialem casum, in qua simul cuniaribba ta ς msnti .cduccbatur continue qu*dam ossicut quoi stlabia hiilaria. qua contracta , aliqua integra erant, similia in totum ossibus avicularum paritarum, perind ac si aegresans auicimias ipsas integras,quas tame nunquam degustavit,in usum alimenti assumeret haec semper cum ingenti dolore ex e . nebantur, quantitas ossiculorum erat pro singulo quoq; die ad mensuram non minus, quam unius cochleari,aut adsuminum duorum. fluXus hic per plures dies perseuerauit, nec ullis unquam potuit remedijs aut leniri, aut firmari. lVnde emaciatus aeger doloribus supramodum urgentibus, tandem misero viti functus est . Quidam censuere hac Diarrheam ex maleficio inductam esse, ossiculaq; illa ex Diaboli praestigiatione, non ex naturali causa excerni. ADtamen nouimus ini abscessibus externis ostium allorum, carbonum, lapillorum, xnguium, testarum similia inuent esse corpora solida.sicuti & humida olei,caeni, luti, mellis, sepi, fecis vini, & alia huiuscemodi,quar omnia vere in ab γ, scessibus reppriri, ultra experientiam ipsam,testatus cst Ga- i lentis, & alij celebres Viri. Vnde iudicent alij, an scuti in externis , sta in internis possint tales materiae a natur si
Tradens curationes diuersarum specierum Diarrheae tunia fh e ei. per int ius sumenta, tum per exterius administranda,nun ratio nubtibia quam docet caulam abscindendam esse. Quod maxime est do absoluenda aduertcudum ab his, qui tales niniones curant; nisi enim ι. causasselibra iunis emtamgatorum tollatur,vel minua:ur,
nec minui alui fluxio poterit . . a tui I Llo lissi ira a
t Inquit,si in Diarenta euacuatio sit symptoniatica,deb Diambea qua mus ipsam collibere, quod dictum difficultatem patituriosi cobiben- propter regulam a Galeno lib. I 2. Meth. cap.primo posi-- ua ita F tali tam,
502쪽
subeant vice cauis vel laedendo vires, vel affectionem at
gendo quare, cum hic fluxus crit syn isti licus; ii erit
recte intelligatus; nam cum diacetit, quod euatarationes iacts tum a naturarium ab arte sunt utiles, quando educumtur,qualia kducere oportet, subiungit. quod i non inliri qualia educere oporteat, educatur , m cs ubere oportet. quod dictum intelligendum est in comparatinue i uperi ris dicti; quonia sicut hulla euacuatione luperiori sequiuius utilitas, & tolerantia aegrotantis; ita in illa, quae huic: OR, ponitur, sequitur nocumentum, S mala aegrotantis toto rantia, ex quibus vires debilitantur. Vbi autem viro; red aduntur debiles ex symptomate, illud symnoma Venit cur qdum; & ideo illi Buxus ex sententia Hippocratis , qui sum 6 aptornatici, dum i fgrum affligunt,& debilitant,simi c hi di nui autem darso succedat, nec curationem indicam,
nec mutant, ut docet Galenus lib. . I 2. Meth. cap. citato. locum autem Hippo. lib. 6. Epid. feci. a. commen. 28. dico,quod Hippocratesila loquitur de materia,quae stat pro 'l causa mibi, quemadmodum ex Galeno in. eodem com mento per eius rema apparet: & ista , quaefat. pro caula morbi , si quo non oportet,vergat, est reuellenda: si autem quo Oportet, inperiendum est ; quoniam &li non aperia
503쪽
Ei l ne in Ieria. I c p. LXXIIIR i amor sanetuinolentae excretionis species ex GaIGno lib. 3. de sympl. c s. cap. 2.quatuor succedet allectitius attestatur esse. Quibus tamen ex eodem Galeno duas ab his distinctas addendas, & notandas censeo; Alteraest ea cruenta excretio, quae in morbis acutis, vel decretorie,vel tabescentiar,& liquationis more contingere comsueuit, in qua excretione sanguis qualitate a natura ali nus , ut habetur a Galeno eodem capite citato, esse solet, di talis sanguinis fluxio consueuit febribus prauis succede. re,ut si pius hoc idem mihi attestate experietia animaduerti. Altera est crueia, & sanguinea excretio facta,cum praecedente aliqua sanguinis vehementi profusione corpus r frigeratum fuerit, unde cum in posterum minus, quam doceat, per cutim digeratur, nimia aggregatur sanguinis c pi a qua stimulata natura superabundantis materiei exonerationem tentans sanguineam excretionem etiam cum to
minibus causat, ut docet Galenus lib. q. de artic. in fine commen 6o. Quare non quatuor, sed sex erunt crue tae sanguinis excretiones. i Ex Aetio viceris crassorum intestinorum signa expones inquit inexplebilem edendi appetitum in his oboriri. Aenec ex tali vicere fames causari potest,nec experientia huic rei attestatur. Quare hoc animaduertant iuniores. i. Signa autem exponens viceris tenuium intestinorum, ait, his ulceratis adesse dolorem circa umbilicum.quod dictum videtur dubium ; quoniam ulcera tenuia sunt inuoluita,& sunt tam supra, quam infra umbilicum. - . . Vbi ulcera sint depascentia, & praua, docet his,quae crustam inducunt, utendum esse, non tamen ad particularia, quemadmodum pulcherrime in tota praecedenti curati ne egit, descendit remedia. Ne autem Iuniores in hoc de lictum ullum non habeant, animaduerto plura a Graecis propo-
504쪽
proposita esse ad hoc praesidia, quae no sine delectu in uvirecipienda sint, quales sunt Trocisthi Faustini, Trocischi Andronis, & Trocisthi Passionis,& alij similes, inter quos
Faustini sunt adeo vehementes, ut illis nunquam uti ausus fuerim.Troc. autem Andronis valde probo, hisque silic ter in ulceribus prauis,& depascentibus utor. Troc. passonis ad idem valent, sed mihi magis arrident praedicti,& tutiores videntur. his autem per sedem infusis utens, ulcera depascentia, & praua firmare consueui. Ad exemplar a tem horum seligantur cstera medicamenta ab antiquis proposita. . Ad absolutam etiam dysenteriae curationem alterum, ultra proposita ab Authore medicamenta, remedium mihi frequentissimum,&selicissimum, pluribus etiam medicis
notum, & consuetum non reticendum elle duco, quod est administratio aquarum naturalium potentia refrigerantius
ex his enim duo in dysenteria, & praecipue biliosa habemus ; alterum refrigerationem iecoris; alterum, quoniam sunt hae aquae quoquo pacto adstringentes , quod prohibedo fluxum, dant tonum visceribus, & faciunt ad curam ub ceris . Harum tamen non indistinctys sit usus. non enim thium est has exhibere, ubi materia peccans multa, ac copis' a in corpore abundauerit, nam si talis materia vi huius dicamenti interci piatur, alterum duorum sequetur Milicet, vel quod haec eadem materia retenta ad alias partes coimuertetur, & inde fiunt aliquando aegritudines lethales, co- uersa hac ad nobiliora membra :aut si non ad nobiliora sed ad minus nobilia vergat,morbos quide minus lethales,graues tamen prodit. V es detenta haec materia acrior reddi.tur , in maiorio; mole accumulatur: unde quandoq; maiori impetu postea ruens est in causa deterioris dysenteriar.
quare usus talium aquarum erit, cum pro parte euacuata materia in minori erit mole. quo tempore opportunu erit
has exhibere, cum ex his tunc di idoris refrigerationem,
505쪽
& vi erum robur & fluxionis interceptionem, & viceris sanationem tum habere posiimus. Quod si a dysenteriae
Himilesinistrationem habuit; ut his opportune exhibit i unqua aliud per dysenteria: curatione efficacius remedia desideratae im, teliorque me his aquis administratis sere i ibam spe concepta senstratum esta: Vtor auterii acta illa Imeldulesi, cuius in ivbris pestilentis curatiune ineuiti' eam exhibendo &'ii, potir, & in cibo ines praeparatio-jhe . & esiam medicamenti l d. videlicet' iubetis,ut in hac cibaria incoquantur, di xi in usu Hysteriorum administi citur, & ut pro potu in prandio, &'cama exhibeatur, & ut rotantes sumitio inact wathum huius adibrinum syrinpi , ac pariter in die ner tres,aut quattuor horasa ante c nachetum assumant; siq; hi sitiant, libenter permitto; ut etiaeandem tempore intermedio bibant. In lidius autem usu inaximam ventriculi rationem habeo, queni semper rob vie, ac defentire proditro, ne ex usu talis aquae labefactetur ; ventriculum enitia friaidiorem soletis agis refrigera-
t m Q In sal IUUS IIMUI IUUI DG ita inconsiderate e libea ur Ica aliqua ei ad milceantur,quae ventriculi robur manu
Ehere queant, vel per extet lora administrata remedia,ide oti oboretur, vel in eiusdem summa imbecillitate huius
mri Ro earum curatione docet serandam elle maleoli v I nanti Gestao: intoniam haec vena secta lignabi hol
506쪽
cipue ad locum a uin, ut in pi or fAccedat asseclio, hincq; viderim ego in tali cesu maximas successisse inflam--tinst i aliqu*ndo cana*ym rς irante plenis iue nun s cm Minnriores,sed potius uperiores vς fo& hoc praecipue seruandum,ubi igintantis tantum lcn se di dolorem . non prouocandi harmorrhoides. ubi enim hosit intentio prouocandi eas, hilius est in omni casu secare sinerimrςs,st e na at i si eas bibae volumus, ut i dem
stinis genito,a quo novi hominςm adeo excruciatum, cum nullo remediorum νnere lςnirςtur dolor, ut prope moristem expiraturus ςsiet, nisi sponte excretus lapis morbu'soluisset. Hoc aduertatur, quod idem etiam non Degauit Galenus fieri posse lib. 6. de loc. affect. cap. 2.licet acti met se hoc nec vidisse,nec alium, qui viderit, audiuisse. Vietus rationem in colicis seruand*m instituςΠ Vrum cibis in Mil. parum ex Pauli authoritate commcndati quae tamςΠ Πῆς an 3ilaniat iui Pahlo inter cibaria commoda enumer Π ur, Des Ho Uxi' dolore colla rulibus in tali casu asi ximantur, licet enim cspa conueniens ratippe intensae caliditat is, quam obtinςt, censeri queat, tamen ratione aquear humiditatis, quam multam possidet, est natuosa, ut habet Gal. lib. 7. de simpl. med. facult.cap.
de Cromio, & ideo non est probanda in doloribus a milia illa enim, quae flatus discutiunt, debent esse sicca, no humida, di maxime humiditate aquea, qualiS in ima portio cibumidit ac arum. inc
507쪽
SI ea, quae superius explicaui de Ileo, consideretur, se
cile erit discemere ea,quae ab Authore proposita sine sub diligenti examine constituenda. De Vermibus. Cap. LXXXI. SIgna lumbricorum explicans, inquit adesse tusses extiguas cum siccitate irritantes. quod tamen contrariari Galeno videtur,qui , ut diximus .capite de tussi, oppositum sentit lib. 6. Epid. kα 2. com. I . & cOm. 26. Inter lumbricorum signa hoc etiam enumerat, quod si qui instar delirantium peregrina in somnis loquuntur. At sciendum est non tantum in somno vermes deliriu, sed etiain vigilia causare posse. quod,vltra experientiam, quae hoc mihi testata est,etia Hippocrates lib. .Epid.circa fine asserere videtur, cuiusda senis historia recessens,qui, cu furiosus esset, ex vomitu vermis suberassi sedato delirio quieuit.
De verme lata loquens inquit ex Aetio hanc vermem esse permutationem membranae intrinsecus intestina ambientis in corpus quoddam viuum: vel ex Paulo esse mutatio hem adnatae in interiori intestino membranae in materiam animalis. Qui tamen sententia non ita, ut verba sonat, est recipienda. nam vermes non ex membranis, parteuh alia solida procreantur, sed ex varijs excrementorum generiabus , pricipue autem pituitosis, aut ex corruptis cibis, sicuti etiam author pulcherrime declarauit, ortum habent. Vnde quid per membranam intellexerit Herodotus,a quo Paulus,& Aetius transcripserunt, declarandum erat,& eo maxime, cum, si ex vera intestinorum membrana generaretur haec vermis, ciccta verme, fanitatiq; restituto aegrotate, intestina ipsa propria,& interna tunica,quae potius carnosa est, quam mebranosa, denudarentur,& priuarentur. Animaduerto autem ego,Herodotum per membranam nopr
508쪽
proprie membranam, sed mucosam illam, & pituitosam
materiam, quae interiorem intestinorum tunicam oblinit, di circunuallat,intellexisse. haec autem materia putrescens potest in vivum animal conuerti,, di inde in latam hanc
tatae vermis signa ex Aetio recensens inquitilis occupatos comitatur corporis gracilitas,& etiam impotctia, seu imbecillitas cum tarditate. Quod tamen verum esse experientia redarguit. non enim huiuscemodi patientes sempersunt impotetes, ac imbecilli.imo dicebat Hippocrates lib. q. de morbis. Qui hanc bestiolam, animalculumve habet, semper ferme validus est. Cum vero debilitatus,vix reficiatur, visq; conualescit. Vnde ex Hippocrate debilitas ista non semper consequitur ad hanc vermem sed quando accedit,vix tolli potest ob assumptum alimentum ab hoc animali dissipatum. & hoc aduertatur, quoniam tales patientes, ut aliquando vidi, non sunt semper debiles, sed tantum, quando superueniente ingenti fame, & notabili corporis
Subiungit aute inferius, loquens de hac eadem lata vermi,haec verba.Huius etenim lumbrici quandoq: cocisae partes prodeunt, quae semel sane exolutae non amplius secundario congregantur. Quae sententia duplicem potest ii heresensum, alterum ad mentem authoris, alterum ad metem Aetij, a quo haec verba, non tamen eo ordine, & sensu, quo Aetius protulit, transcripsit. Ad mentem authoris hoc significare videntur, quod si huius vermis partes aliquae abrumpantur, & concisae prodeant, non amplius restaurentur, & in hoc sensu,si ita intellexit Author, sentEtia haec falsa est. quod no tantu testata est experietia mili qui viderim huius vermis partes quadoq; ad semicubitu, qua-doq; ad cubitum, quadoq; plus, vel minus abruptas ,& e cretasn tamen postea iteria inspexerim eadem vermem ad
xantam quantitatem auctam, ut extrμ podium discederet.
509쪽
sed etiam hoc idem testatur Hipp. lib. citatd per haec ven. ha. Si vero cum medii ina cteat, tecta pars de lumbrico abrumpitur longitudine duorum,sint trium cubitorum, aut etiam longior amplior;& ubi abruptus fuerit, per multum tempus signa cum stercore non prodeunt, postea vero re trescit. Ad mentem autesta Aetij hoe enunciant , quod lata vermis,ubi tota,vel integra,vel in partes rencisa exierk , non amplius regeneratur . sicuti caetera lumbricorum genera, que licet semel,bis,& amplius educantur,tamen iterum, atquc iterum regenerari consueuere. & hoc verum est: nam educta verme, & intestinis mundatis ab illo excremento mucoso,& pituitoso,intestinorum internam caestatem obtinente, quod putredinis merho in tale aniliis conuersurierit,non amplius regeneratur talis vermis.& ideo ad liundiens nar Aetius haec verba protulit, dicens. Et semel sane exolutae', non amplius secundario congregantire iRationem victus in casu isto seruandam docens, vinum aquosurn exhibendum proponit: quod an conueniat, per v μ ροβρεμ dendum est , cum vina aquosa minus,quam potentia,Verr Ira luviisleu culum,& partes nutriti uas iuuent,minusq; alimentum apurum. tredine,unde vermes ortum ducunt,pr seruare queant.. De Hepusicis. a Cap. L XX a II. ,
i x vlta parescissam iusti medicamenta, tum cibarii
s 1 pro hepaticoruri curatione proponit, quae si sub
vissuthia, o diligenti examine ponantur, multas patiuntur difficulia.
a uigdali an co 'tes;nc autem Omnia recestam, unicum animaduerto,quod Metuant hepati ex Alexandro transcribit,dum docet curare hepaticos effris ex intempe intemperie frigida, dicens Pistachia, & Amigdalas in horiefigi β. 'paticis duabus rationibus non coouenire; primo quia harefacile torrumpuntur; secundo quia sunt oleoginosa'. quae
sententia distrimitiis picta est ; nam quo ad primum habet ' mus in oppositum efficacissimum argumentum . dilhcu ter enim coctoiutur,ergo ditauiter cortum tur. Quo ad secundum
510쪽
secundum, quod sint oleaginosa, & facile vertantur in bulem , ignoro, qua de causa huiusmodi cibaria in frigida i
coris intemperie sint vitandae alias caetera omnia cibaria,& medicamenta calefacientia non essent administranda.nihil autem de his,quae facile vertuntur in bilcm, timendum est in hepate restigerato,in quo indigemus calefacientibus, di abstergentibus medicamentis, & cibariis, quoru utruq; usum praestare possunt amigdalae,& pistachia, cum utraq; calefaciant, & abstergant.
Se Hepatis obibactum. Cap. LXXXIII.
A Gens de obstructione cum febre asserit ex mente Ga
leni lib. 8. Meth. cap. . obstructionis magnitudine Aneae obmum magnitudine fcbris discerni, ut quae ex maiori obstru- ctione bepatis ctione maior, ex minori minor fiat. Quod dictum fab sat febris sensi sum est, cum ingens obstructio in hepate cum leui febre,si- dum eius procul & sine febre, saepe generetur. Dictum autem Galeni pomo m. ad propositum istuci nihil facit,cum Galenus eo in loco node hepatis, sed de cutis obstructione loquatur, ut ipsemet eodem in loco clare expressit. De Iecoris inflammatione. Cap. LXXXIIII.
DVm de hepatis inflammatione agit, meminit & de eius erysipelate, & de inflamatioe ad erysipelatis naturam accedente; Curationem tamen exponens,liarum nEverbum quidem fecit, cum tamen hoc maxime facere debuisset;cum ab erysipelate puro,& ab inflammatione erysipelatis natura participante,maius,qua a pura inflammati ne, impendat periculum aegrotanti, maiusq; medico in m dendo discrimen: pro quo hoc animaduerto, quod idem notaui super caput de inflammatione ventriculi,puru Erysipelas internarum partium non aliter sanari posse, quam Domi ro per fiigidae exhibitionem, ut monet Galenus lib. s. Meth. pelas quo cap. I. si autem Erysipelas una cum inflammatione iunctu do curandin.