장음표시 사용
21쪽
-- Idnuitae in rem publicam administratulam vim habent, neque Mnis publicis mami momenti gerendis adhibentur, sed domesties quietae iegotiis una tantum cupidia
tate, eaquo vehementis,iniae, sive more, sive vindicta sunienda, conui ventiir. Apiii hune autem eruditionis, ita eximia Periclis aetatu seminas nonnullas excubias esse constat, vestigia animadvertimus.
quod ut in singulis tragoediis investigemus, uel e in quo iusti artificii
ratione ii compositus est, ut cogitationem quali lani itidique e totius aetatis ingenio, ne pio ex religione profectam, id quod apud Aeschyluna fieri solet, sed Poetae ipsius exprimat numen divinum. Si quis superbia elatus suoque ipsius robore an inritat pie potentia Confiisus resistere emit in illius voluntati orietur hangere Bunt ni Ple Pervcrteru quani quidem sententiam exponendam in Oedipo Gl- ne poeta ita Persequitur, ut miser illo, non iam sua, quam facti .culpa reus a
quo amictus, non plane perdatur, sed, postquam multas virtutis proluuidae cui mitates perpessas est, mortem divinitus oblatam quasi liberatorem ac vindicem malorum laetissimo obeat. Atque hic et in hanc poeta sententiam, quae est
apud Senecam nescio quo in oeo exprimere videtur ..Ingeniis talibus mors reis medium est, naeliusque est depellere illis, qui nunquam ad se redituri sitiit.' salo te exitus genus ab Aesehylca ratione valde discrepat . neque ullo in loco haec de mori sententia apud eiu invenitur. IXam, ut uno tantum utar exemplo Prometheus vineius, licet vehementissimis cruciatus doloribus, iam sulgure ac tonitru orto terraque motu concussa, ne his quidem terroribus victus, in Tartarum pro emitatur. Praeterea alter alterae ratione deos institutaque Atheniensium sententiis peragendis adlii hct Aeschylus enim, ut Orestes a striis vexatus liberetur, po
Iines, III nerva iunipnidibus pie utitur Sophocles in Dodilui Cotta neci . hi innitem aliquando erroribus ejus linis imponatiir. Theseum reana qui iterarum inistro ruri
sacra usurpat Ac si quando AeschIlus idem, quod Sophocles, iacit, atque in
A. IV. v. Schlege I, p. 23 M l. it verset, legeneri harii liae .lo Aeget inlus und Sophocles et g si etinimenta inaltender, is in de Eumeniden uod dem Oedipus a Colonos, da ei de Si ita elixen
22쪽
una eademque re sive explicanda sive praecipienda uterque versatur ita tamen inter se disserunt ut si ad aliquam rem permovere animos velint, illo apertis justisque, ex deorari cultu in t aerinioniis quae vigent, repetitis hic reeonditis quibusdam a quodammodo aritis Praecuti utatur.
Oilemadmodum autem res divinas alter altera ratione in scena pro emisitio suo adllibet, ita urbs quoquo et incolae ejus multo magis diversi apparent. Nam illi, quum apud Apselix lini mullis circumventi peristulis, senum sacerdotumque eonis silio adjuli, et si iis et de oriani viribus cmati exhibeantur apud Sophoclem, omnibus malis depulsis, securitatem quamdam minii et ulterhiam satis aperte Praeso serunt, et in theatro cupido occasionem sibi ipsis applaudendi suosque ipsorum et virtutes et vitia admirandi exspectant, qua re postea Euripides tam scite utrusus est. Popillius apud Aeschylum, si chori partes agit, modestum, obedientem trepidumque so prohibet, neque rebus se immiscet gerendis, uno exemplo, de quo supra diximus, excepto Sophocles autem, etsi illius notatis, ex qua rem sumit
tractandam, indolem retinore vehement pristi id et tamen non solum Popillum Atheniensem in Dedipo Cotoneo sed Iliehanu in quoque in taedi pos ego ita adhibet, ut studium ejus et suadendo et dehortando manifeste declar t. Praeterea morum, mansuetudinis liberalitatisque haud paraum inter utrumque Poetam discrimen intercedere, ex his duabus maxime tragoediis facile intelligitur Atheniensis enim populus, quum ad humanitatem magna doctissimorem ho-
nun uni rei lupi ilia lili pratissimisquo studiis revi tempore excultus insigna rhoniis tale IDrlimque legantia uteretiir, omne ii crudelitatem Et immanitatem aspernatus
e t Sapienterque Sophocles hoc fecit, ut res atroces, quales in scena exhibebat Aeschylus, inde amoveret. Itaque, quum alior rebus sormidolosis atque terribili-
23쪽
biis percutere animos spectavinium vellet, diveriam viam alter ingressus blandiui-- mollissimisque vellus ac rebus ad Omnurrendos animos usus est, uno tantum sertasse loe in indipo nego exemto, quum indi ita oculis effosis in scenam procedentem saceret. Neque ortasse,iusquam in illa antiquitate majorem indipo
Cotoneo pietatem pro lit cui quemail modiini Coeli vespertini serenitas campo, in pio Palillo ante tempestates saeviebant, ita pax Pia odii in uni nitidio tranti ii illitas Circumsu , est Mirum quantum sonant, et, ut ita dicam, Christianismum rhdolent versus 28 sqq. Tun illud quoque observandum esse puto, in duobus indipis, nee indipi tantum persona atque fortuna animum nostrum teneat capium, eam hujus semilia partem, qua seminis contineatur, haud parvum augendae exornandaequo fabula habere momentum. Nec denique ab hoc loco alienum esse
eensm, commemorare, quum illud versuum genus, in quo verba altercantium se invicem ex ei pia iit diverbia . si iani saepe ali litotri S tamen legantiir illam Pausarum Iren Si iiiii leti rarationem significari, qualem quideli apud Euripidem saepissim invenire OSSuniUS. Magis vero commutati Atheniensium mores in Electra declarantur, neque id ob hanc ausam, quod primae partes delatae sunt seminae ingenti piadam animi magnitudine prastilitae qualem apud Aeschylum quotPie deprehendimus sed quoniam heroicae illi Electrae virtuti eonii incita dissini illima Chrysothemis non solvi saeit, ut migis emineat illa, sed etiam accuratani nobis imaginem Summae animi teneritatis muliebris, qua populi ad summam exculii humanitatem et urbanitatem uiuimtur, ante oculos ponit. Deinde illud quoque inde apparet, quousque AEt magna emidi tomim pars ad liberalitatem honestatemque progredi, et admodum pauci ad animi niagnitudinem ac sublimitatem ascendere possint. Denit Pi quum Athenienses gloria Pllis, quae contra Persas gesserant compara labluti libertati Rian hiilisei Iue ad insolontiam licentiamquo convertere COPPisSentu ne iit in tangit poeta,
24쪽
oinnes Athenienses. iii naeliora stilocti erant de rebus uniariis livinisqtie saepe judicaverarat, impunitat m Sumn am esse nurium maloruli illecebram, minimoque
in pera ciem Praecipitare civitates, restos Planissimo dicit. aram vero, si in hanc pariem interpretabimur, satis acute subtiliter o exprimore intolligemus maxima incommolia ex plebis insolentia atque abusu potentia et in totam civitatem est in singulos redundare homines quam quidem insolentiam Atheniensium optimus quisque per illud temporis spatium expertus est, und maxinium rei publica damnum paratum esse constat. Atquo ut in hac sabula vitae societatem consuetudinemque commutatam videmus ita hoc quoque, idque vel maximo, in ea continetur, vitam hominum fragilem esse atque caducam, neque ani mortem beatum quemquam esse praedicandum, . in qua Solonis illius eximia sontentia saepe, veteres scriptores, maximo uerodotus, versantur. Nostro autem in sabula oporte eam chorus in sine pronuntiat. Vitae vero rationem, etsi ex Trojano oti repotita est Persona Pri nutria lotis: alia in lanien hi PSSE, quam apud Aeschyllina aut Homerum, apparet, atque I ii I oti SSimi in loris aPParet, in quibus Tecmessa Ajacis uxor, prodit. Iam heroicam illam magnitudinem animi cedere humanitati mortimque inansuetudini hominum erit litoriun atque,
rum, quis est, qui non vitavi quid minii idem inrubuo deprehendituri
25쪽
euius quidem mores et in hac ei in alia sabula, quae Philoctetes inscribitur , ita d pinguntur, ut Periclis ejusquo Malium rationibus clxitatis adii inistrandae simil
li in sint hoc cinium liserimine intercedet ite ut nilem agendi ratio in ilice hono in Philoetet ni ala exhibentur. Noni iii illa tragoeilia iliseor liam litonique Teucrum inter et Atridas exortar ita eomI, 3nit ut utrariique Parten communis ad
moneat salutis, quae, nisi in gratiam rediissent, esse non possit. Mediam igitur viam, quae est inter cupiditatem et rei publicae soluiem, tenet. 1 huc vero si bula, quum huic ipsi salus consulere studeat, morum integritatem postponit.
In Antiet in autem, ut ad aliam subulam transeamus. IIaemon eos deni sere. suos in Electra Lili miliemi, more exhibet Auni quemadanodum IIae juxta sortitudinem magnitudinemque minii, qua Electra excellit, posita humanitatem atque urbanitatem, qua non pauci hac aetate utebantur, vel maximo expriniit et ante oculos nostros ponit ita uaemon tartasse solus in antiqua scena hunc amorem, qualem quidem existimant nostra aetate, praesint, quum apud veteres cupiditate tantum
caeca contineretur utque in eo loco, quo morten Silii IIaemon Crans Pispi . longo aliam exuti in mili rara Din. lua in Ieroicis illis emi Diri tui . inti rPDd Dra videmiis, suae occidental in lirrarii in nioribti similli nisi CSt. Antii in in D leni si Sa licet tota in heroica illa virtute versetur, uno tamCn crSi progreSSus Allieniensium in huniani
tate suetos indieat. Praeterea aliud quo illae in animo poeta habuit, ut expliearet, id quod versibus infra adscriptis ' evrimitur. Neque minus eandein hanc
26쪽
sententiam in fine tragoediae exprossam legimus, hi ni,orte Athsenioriges admonet. Trum nuper civitatern et Egibus constitutam et potestate gloria pie auctam nacti sint, caveant ne hac felicitate et ostilius elati ad insolentiam superbiani in inclinent, unde ad perversam agendi rationem ul)ductos Sera Poetiitentia Suhent. In his tribus igitur, quas explanavimus, tragoediis tres personas depresaei dimus, Chrysolliemin in Eleetra, Tecmessam in Ajaco. IIaemonem in Antigona, in quibus mutati Athenietisium nores iii Iue melius leni pramina decursu Qx ulti Satis aperte exhibiti Sunt ne te minus haec eadem res ex sonii et in Triachi dira intelligitur, in qua consumnasse Poeta videtur, quod hi genio proferre posset lis enim
fruoribus , ea pietate ornata est haec semima, quales dubito num quis alius scriptor in illa antiquitate e lubuerit. Nam quum amor adducta innocenti, ut putat, oribsidio ad retinendum maritum adhibito eum perdidisset, errore intellecto, vitam non italem ducens moriem sibi ipsa consciseit in quo saeclo nonne sumntuni recti seimsum, summam pio Cligionem conspirimus seminae, Piae os ei opinione permota ad expiandum sustinus ne vitae qui item parcerichim esse sibi vi doretur Nocpie Ponsentire possunt summi Itigenii viro Aug. s uil Schlegotio qui duo lissimilem hanc falsulam caeteris positae nostri esse arbitratur, ut dubitet, an dophonti Potius, silio
Sophoesis, tribuenda sit 3 Quem quum bono resutariti mannus in praelatione ad hanc tragoediam, non est, quod plura dicam.
27쪽
Mammo autem in Philocteta praeter heroicani illam virtutem Atheniensiuin inlininvisitate progressus conspicui siuit. Nam et Philoctetes et deoptoloniis tantam liberalitatem, tantam animi magnitudinem, tantam urbanitatem praestant, ut proximo
ad nostros mores accedant, unde factum est, ut haec fabula, quum in Franco- Gallorum scena sin ulli sero mutatione ederetur, ab M ani nihil illiu i ii elatis, quae erat uni Perturba lui in iii istam rerum publicarum eli getiratissi in is cetiri litissimis pie summo applauSu exciperetur. Praeterea ad religionem quoque et rem publicam haec
sabula pertinet. Nam quum res divina et caerimoniae iam tum in id brium e iurentur, hoc maxime poeta praecipiendum Atheniensibus esse putavit, ut eas servarent et in honore haberent ueros ipse ad nodum expediendum, mela vocatur vide, quae de hae re emtannus, vir doctissimus, in praesulion ad editionem hujus fabullae saeta bene loquitur , hunc populum manifesto monet de cri desitate, qua in expugnatis urbibus uti consueverint. Sed tempus est, a divino nostro poeia, cuius tragoediis omnes et superioris et nostrae aetatis homines eruditi mirifice delectantur, transire ad alium, ne iusto diutius in hoc uno morati finem hujus specimilius egrediamur; uvidem dico, quem,
ut tempore ita et deseris,llone morum et dignitate orationis, et varietate ac vicantic Di iiiii literiorem Aeschyli et Sopilocle luisse facile omnes fatebuntur. Sed dolendum est, me hujusco speciminis exiguitato coactum esse Praeterire risivim-
'em illum poetam comicum, qui, quum omnem Atheniensium iam et humillimam et sublimissimum elegantissimamque comoediis complexus sit, moraim illorum opibinus nobis interpres exstitit, in quo quidem judicio omnes summii vita, vel sanctus
illo Chrysostomus, consentiunt. une Plato in deliciis habuit, in riusque animo velut in sacrario Gratias sibi ipsas domi pilium constituisse aliquo epigrammate Prodidit. Itqii hii ita granditatem, vim ne dignitate ni Cantistrarum qui perspicere U-let, adeat in avibus versus os m. 685 sqq. nubibu versus 6 3qq. et 5s SV I. Nemo autem , ut Creueteri verbis utar, ' commovenda miserationis major
28쪽
artifex exstitit Euripide qui philosophiae fruetum clivinaque Anaxagorae Socratisqaio Plae ita in seeliae actionem tradii xit. Atque iit in aliis tragicis poetis, ita in hoc cognitum est, quid sit illud tragoedia animi Purgationem perfici. Etenim quum virum magnum videntus, Cum magna fortuna compositurn in ipso moditis articulo sibi constantem, neque metum remia concidere animo, sed sublimo spectari immobilem nascitur in animis nostris simul cum miseratione illo sensus hinnanitatis, qui ab omni munditam alienus, nosmet ipsos alio spectare docet, ut pote divinitati cognatos quodammodo at pio conjunctos. Et quemadmodum Aristophanes comoedias suas ita instituit, unde omnis ratio ac disciplina appareat iniceatque ejus aetatis, quae, quum sua ipsius magnitudini excelsitatique impar esset, a summo eruditionis fastigio, in quo brea ratio, mens et concivin vigebant, ad ludum quondam argutiarum nugarumque declinare coeperat cita hanc aetatem scripsam admirantem facit Euripides, qui quidem, quum
haud tediocri poetica facultate esset instructus, Philosophiam quoque atque et quentiam 3 ita adhibuit, ut neutra prosperum eventum haberet, id quod ex Ari-Stophanis, terrimi ejus aestimatoris . comoedia, quae Ranae inscribitur, patet. Neque vero illud hujus positae aestimatori obliviscendum est, homines illius aeta-
iis, vim magna cura magnoque laboro et copias et imperii gloriam sibi compara sent, iis tui voluisse erraditionem autem et humanitatem, qua antea pauo tam tummodo instrueti erant, divulgatam esse, atque in communionem Matomin iram siue exempla denique emo a mare , qui ante sierunt, poetis esse proposita;
29쪽
ex quibus exemplis repetita sim praeceptis, misi, quod antea summo tantum ingenio poterat fieri, id poetae haud ita mi gna indole praediti emere potuerunt a senim prior sint praeceptis, quae nulla fuerunt, nondum invento, quod iis indigeret imo igitur temporis opportunitate adjut ejusmodi poeta milia librorum lectiones apto
rerum iam tractatarum tele et ac studio diligentiaque ea vitare possunt vitia, ad quae altius assurgens ingenium, ratione doctrinaque non adjuncta, abripi solet.
Unde sit, ut poeta peritus, qui quidem non Plane ingenio sit destitutus, Postquam et exemplis et doctorum hominum disputationum intellectum est, quid rectum in aliquo genere, et quid vitiosum esset, ad summi poetae, divino viritu lassati, praestantiam nomuinis in locis accedere possit imo autem inter utrumque inimmst, ut bio nunquam deficiat atque prolabatur, divinitatemque usque quaque exhibeat cinoria pius a divina mentis incitatione plane aberret, et aliena inepta Tic proferat, ' id
vio ex pluribus Euripidis versibus et cuiguidis et insulsis elucet , quos Vallienarius et alti viri elegantes, inim inti et inlatos haherent.bjicere inlinerit volueram t. Nam liae ipsa istorum versuuin exilitas apud Euripidem est documento incorruptaoeomini integritatis. quod si singulis in tabulis perquiremus, ecubae ut in hanc primam ingrc-diamur, sic iit omnium fere hujus poetae tragoediarum, illud initi uni est a Aristophane vehementer vituperatum: ' Ille ego, pii te. quod Prologorum genus Pectatores, quum historiam quandam audituri resque mirificas, non rem quandam,
qua aut ad religionem, aut ad rem publicam pertineret, enseram eniticarumque, contemplaturi theatrum frequentarent, quo res siciliorem haberet intellectum, esso volumini. Praeterea, quum in duas partes continuas tota fabula dirisciat, in Pinxenae mortem et Polymestoris poenam, altera plane oratoria est et in causa serens versari videtur, qua in re Atheniensibus, qui ob hoc indo tempore usque
30쪽
nil libertat P amissam disceptationiblis accusationibus rebus qui justiciariis valde delectabantur, id quod iis saepissime Demosthenes in orationibus Philippicis, Olynthiacis et ullis crimini dedit, gratificatus est. Ac priusquam iustum exercetur judicium, Vidisses verissmirum nobis patronum, sophisiam et sycophaniam rvr semiat, qui multi huc aetate Avienis esse memini. In alterii autem Pario ipsum tribunal in scena constituitur, undo Athenienses contradicentes sibi invicem disceptantesque Perso staudiveravit. Nam Agamenumn iudicium exercet, uecuba vero et Polyniestor
causam dicunt. orum autem orationes totae si praeceptis ex morum doctrina et Philosophia repetitis versantur quae, quum versibus inelii sae essent, eo facili iis NM in Oriae mandari recitarique potuerunt. Neque Chorus ne in hac ne in steteris poeta nostri tabulis resertus est gravissimis istis, quibus apud priores poetas, sententiis imaginibusque, ex prisca actato desumus, sed loribus quibusdam facialibusque locis, talos quidem sunt apud Cyclicos illos et Lyricos poetas, quos supra continemorarimus, ex quibus inprimis Euripides multa repoti in Haec a tem omnia unusquisque, etsi haud ita doctus et eruditus, mento consequi potuit.
A equo vero oria noster chorum, ni fallor, recte instituere, dignitatemque et gravitatem ei addere potuit, quot ipse destitutus erat pietate animi, qua Aese hv liis et inprimis Sophocles insignes suerunt. Etenim nemo ni Si qui Summa Pietate imis butus est, chorum fingere potest, officia explentem, quaereoratius,praecipit. Sed ut ad fabulam nostram redeamus, memorandi sunt duo loci, quorum alter
Et regat iratos et amet Iieecare timente h
Ille dapes lavdet mensae brevis ille saIubrem austi in legesque et apertis olla portis; Ille tegat eommissa Deosquq Hreni et obnUt redeat iniseris, abeat fortuna superbis.