Rudimenta doctrinae de peste

91쪽

hodierna nullum adhuc medicamentum satis actuosum contra hostem adeo praecipitem cognitum est. Contra variolas nullum exstat adhuc specificum, cum tamen morbus minus periculosus & mias m a variolosum minus subtile sit pestilentiali, qnae pauca spes refulget ergo

pro specifico antipestilentiali Τ

Deficiente itaque specifico secundum analogiam statum corporis, & symp- tomata uti in variolis aggredi pestem debemus; attendendo ad molimina naturae, ut ea non turbemus, sed succuremus, ut quanto citius eXpellatur contagium ex corpore, qu0d fit in peste vel plenaria expulsione per sudores, vel depositione per bubones & carbunculos, simulque sudore, id essicies, si vires nimis intcnsae erunt quod vero. raro si eas solvendo, si vero debilitatae ex dissolutione sanguinis putrida, vel ex statu laxo aquoso eas erigendo roborantibus anti septicis nervinis quae quidem indicatio frequentissima), si bilis turgens corpus turbet, eam ejiciendo. De singulis his

92쪽

pestis speciebus earumque cura fusius quaedam dicam; adeoqlle. 1. De cui polis inflammatoriae. Multum inter optimos autoreς di PUtatum est, an in peste secari possit &debeat vena 8 Occurrunt exempla non pauca salubriter initio misi sanguinis. Vi- Cissim utem non desunt multa infelici a exempla. Hinc accurate determinandum erit, iii quo casu tuto suscipi venae- sectio possit. Hoc jam aperte patet pestilentiae solae causa venam non esse mittendam' , sed ta11tum' praesente plethora, ne nimius Humorum motus miasmatis excretionem abscessuum maturationem impediat. Quare 111 plethorico Corpore, ubi febris major est malignitate initio morbi, ante tumorum erupti0nem,& praesertim si diaeta aestuosa praecesserit, aeger aetatis Vegetae sit, ubi pulsus plenus, tensus, fortis, dolor acutus capitis, si aeger ab initio statim in sopore in incidat, deliret, respirationem dissicilem pleuritici vel peripneumonici aliquid habeat

93쪽

habeat, metusque adsit futurae pleuritidis sanguinem omnino mittere Vel saltem Icarificare licebit a . In genere sub iisdem conditionibus sanguis mitti potest in peste, uti in altero stadio febrium putridarum 'regulae traduntur.

Absente pleihora & in progressum orbi inprimis p0st quamlibet materiae

malignae eruptionem aeque perniciosa est Venaeseictio , ac alvi evacuatio b . Ingens post venae sectionem remedium est emeticum ex i pecacuantha innitio morbi exhibitum, si aeger facile Vomat, vires habeat, vel, ut saepe sit, si inter prandium caenainque pestilentiae prodromus sentiat, adlatumque sorte a quodam halans Contagium cum Cibo vel salvia deglutiverit, vomitibus se

94쪽

prodens a). Annotavit CL sthriob memorabiles casus ex epidenata Coronensi

anni 1718 in quibus post emetica statim propinata, & postea data levia sudorifera morbus initio supprimebatur & plenaria curatio succedebat. Emetico haerens in Ventriculo contagium eliminare &transpirationem promoVere , atque re sidui quantitatem aliquam ejicere possumus, adeoque si non penitus suillaminant pestem incipientem emetica eam tamen minuunt, levantque. Inde Diemer-broech annotavit eos quix initio vomuissent sponte mitius tulisse morbum, & qu0sdam bubonibus & carbunculis caruisse. Autor epistolae apud Cel. Ferro Constantinopoli emetico quoque initio morbi exhibito subito morbo sinem factum esse refert.

95쪽

Reliqua materiae contagiosae pars in sanguine eYistens quanto citius eXpelli studeatur sudore leni in lecto, non tincturis & essentiis beχoardicis, Verum iis, quae diluunt & materiam sudori aptam praestant; & simul ob conj unctum acidum c0rporis putredinem inhibent. Talia sunt: decoct um Hordei florum 1ambuci, scabiosae cum aceto & melle, succo citri: cremore tartari, ro ob sambuci, nitro , antimonio diaphoretico, camphora , sero Iactis. α

Praecipua in hac reminia sunt evacuantia & diaphoretica, interdum deinantiseptica roborantia. Evacuantium classem absolvunt e-

metica purgantia & clysmata. ConVeniunt emetica initio morbi, seu die prima data tam , ut supra dixi, ad Venenum pestilentiae ex ventriculo ejiciendum, quam ad materiam biliosam tu gentem eliminandam. Si vero nec pla-F a nitu-

96쪽

nitudo ventriculi nec suspicio deglutit1 contagii seu cum cibo, seu cum saliva in clauso praesertim conclavi, ubi aeger alius pestiferus decumbit imo inflammatio Ventriculi vel alius visceris adsit, nec non in progressu morbi prudenter abstinebis

Ab alvum ducentibus etiam remediis serio dissuadent Autores optimi, at que a lenissimus Iethales di arrhaeas cum animi deliquiis se observasse memorant, interim ubi plenitudo ventriculi, diuturna alvi obstructio, murmurationes Ventris, meteorismus, dol0res in lumbis saburraque intestinorum adest, clysmatum usui locum adesse quis prudens Μedicus negabit δEVacuata primarum viarum saburra de promovenda transpiratione remediis in para grapho praecedenti laudatis cogitandrina est, sique dein vires frangantur, Vel fractae jam sint, eae sunt' eri- gendae nervinis roborantibus, sine mo- 'ra praescriptis simuL

97쪽

3. Curatio potis putridae.

Cum in pestilentiis putridis adsit dissolutio sanguinis putrida, Viriumque

IangU0r, ergo remoVenda sunt omnia debilitantia, ut venaesectiones, purgantia, & praeter emetica solummodo ordinanda talia quae putredini resistunt, debilitatem tolunt, & roberante eXcitante, Ca-Iefaciente stimulante vi gaudent. Talia sunt cortex peruVianus a). Camphora, spiritus vitrioli, succus citri, acetum, flores amicae, rad. arnicae, Valerianae, alumen, terra japonica, folia rutae scordii, cortices aurantiorum ; radix serpentariae virginianae , Angelieae , contrajerVM , Myrrha flores chamomillae, acetum rutae, florum Calendulae, rosarum, campi, Oratum, beZoardi cum mynsicliti, propholasticum, vinum & vesicantia.

a) mehen te L. C. Vertens pag. Igo.' Chenos. L. C. aliqui jam bono cum suecessa , in peste usi sunt.

98쪽

Pro praecipuis morbi symptomatibus tollendis vel leniendis praecipua rursus adhibenda sitfit remedia. Ita si aeger deliret cum pulsu forti & oculis rubicundis , scarifica Nucham vel applica capiti Hirudines, & pedibus sinapi SmOS, Prae

scribendo simul acida, corticem peruVianum & camphoram cum Nitro.. Si vero

cum pulsu debili deliret & facie pallida

applica vel si cantia & interne da corticem peruVianum. Μ0selium, Vinum, camphoram. Eadem.remedia oppones comati. Egregie conveniunt contra syncopem situs horigontalis, vinum & roborantia, nee non ad nares acetum Ve1 spirituosa. Contra subsultus tendinum, tremores, convulsiones Moschus, camphora, spiritus C. C., vesicantia, c0ntra Vermes valerianae sylv. radiX.

99쪽

Vomitus ex saburra primarum Viarum curatur Ipecacuantia: ea absente, si nulla viscerum inflammatio adsit the riaca cum aceto & camphora.

Anxietates levabis A si ex saburra primarum. Viarum emetic0, si ab atavia stimulantibus , si ex animi pathematibus paregoricis, si eX pl*th0ra Venaesectione. Ardor stomachi si ex hile oriundus poscit emeticum, si ex inflammatione antiphlogistica si a veneno pestilentiali, cardiaca nerVina. Haemorrhargiae sunt sistendae alumine, terra japonica, vino rubro, cortice Peruviano, spiritu vitrioli. - Sudores excessivi poscunt regimen temperatum, corticem peruv. spirit. Vitrioli, alumen, salviam, vinum rubrum.

Divi

100쪽

Diarrheae si moderatae levantes sibi relinquendae ; si colli quativae sistendae spirit. vitrioli, rad. amicae, cascarilla, cort. peruV simaruba, terra japonica, elect . diast ordit. Gangraena in aliqua parte oriens curatur methodo chirurgica' & scabies reconvalescentes vel etiam restitutos a peste infestans, alvum laxantibus remediis. 4 Methodus medendae pe sis uer fae. In periculosa hac pestis specie attentio potissimum ad nervorum perturbationem est dirigenda: praescribenda remedia quae vi nervina sedante gaudent, ut moschus, camphora, rad. Valerianae sylv. mixtura simplex A liquor C, C. suc. spiritus C. C. cum aceto vel spirit. Vitrioli saturatus, elixir Vitrioli, Vinum,sores chamo millae, crocus, corticeS aUrantiorum, herba menthae, melissae tincturae beetoardicae, & praeprimis tinctura

alexi pharmaca Huxhanai, nec non Vesicantia.