Rudimenta doctrinae de peste

81쪽

Calor nimius & mitis Uterque malus, pejor si simul inaequalis petechiae latae nigrae ab initio conspicuae lethales; serius apparentes vix exitiales, si sub largissimo sudore calido rubicundiores fiant, malum vero , si contra. Vibices a9 pleriamque lethales: Subita & ingens virium prostratio eum fatuitate & balbutie conjuncta necat, item deliria in principio morbi nata , crebra animi deliquia sopores,

sternutationes frequentes, motUS tremuli manuum , pedum & linguae , subsultus tendinum , dolor in gutture sine inflammatione , ' lingua nigra tussis, respiratio laboriosa, dolor in visceribus quibuscunque praesertim obtusus & gravativus , singultus.

Foemina tamen; in cujus corpore fuere bubones carbunculi & Vibiees convaluit idemia Coronensi.

82쪽

Haemorrhargia narium & Haemorrhoides ita itio corpora quaedam pleth0rica levasse, interdum observatum est. Post tertium quartum diem Vero Valde

periculosa, praesertim parca stillicidia

narium. Item defectiones alvi Cruentae, haemo piissis, Vomitus cruentus, mictus cruentus, BUXUS menstruus. Gravidae abortum patiuntur siVe omnes & m0riuntur haemorrhargii S a . Urinae sanorum similes saepe lethaleg etiamsi nulla alia symptomata gravia compareant, turbidae malae quidem, at non tam periculosae. PingueS, Ole Osee, nigrae, lividae hypostasin nigram vel lividam habentes plerumque pariter exitiales haberi debent. Cura pr0phylactica. Regno cuidam imminere pestem, suspiciendum cst, si in Vicinis regionibu S

83쪽

bus eadem regnet. In quo periculo n0strae regi unes, quia Vicita de semper Versantur propter continuum cum eis commercium vel interdum bellum. Periculum eo magis pertimescendum erit si1 annonae penuria, aer calidus, ac thumidus sit, graves febres putridae epidemicae in eodem regno decurrant. AVertendae itaque pestis ad nos propagationis causa ex benignissima Principum nostrorum providentia ob endemium interris Tur Cicis morbum continUae adornatae sunt in Gnibus nostris eXcubiae secundum lineas mercium & hominumeXploratio, eorumque reservatio in sedibus comm0dis per aliquot tempus, qu0d Cel. RUen ein ad I5-uo dies restringi vult, eXperientiam enim provocat, quod non ultra septem dies delituisset venenum peltilentiale in corpore humano a .

a καIeserus non uItra tres dies idem in corpore delitescere asserit

84쪽

Merces aeri eXponuntur, & ita ' dein quantum licet purificatae, nain ex toto impossibilo est, uti etiam Chen Ot docet infectae & non infectae ad nos & alias regiones transferuntur. Nihilominus per vias occultas Walachi pestem in nostras terras ex regionibus Turci Cis saepe at tulisse constat, cujus jam supra in prN, satione mentionem feci, Intrasse ipsam pestem in regiones nostras cogitandum est, si in aliquo loco inter easdem aedes multi, subito morbo corripiantur, plures pereant', & quibdem plerique ante finem diei quarti, alii quoque, qui aegros adierint psti ciantur; praesertim si bubones & Car - bunculi prorumpant. Cognitis his distinctis pestis characteribus, siquis tamen adhuc de pestis praesentia dubitare vellet , suadent autores, ut malefici apud infectos domicilio per aliquod tempus

includantur eorumque vestibus invol Vantur, contagium non diu manebit

occultum in ipsis. De

85쪽

De existentia pestis certis nunc factis ut sistatur ulteri0r propagati O, Omnis opera naVanda est. Hinc sanis ditioribus suadeatur fuga in aliaS regiones, pag0s , bona; ea enim optima propitylaXis. Inter reliquos in eadem loco

mansuros omne commercium cum loco

infecto, seu urbs, seu pagus fuerit, praesertim cum domiciliis inlactis tollatur, non minus etiam cum suspectis evitetur :hine 1. Infecti & suspecti transportentur in no mia, non Vero ampla, sed ex singulis contabernaculis eXstructa a .

Suspecti utantur diaphoreticis, sero lactis vinoso & balneis, si per septem dies sani

6 Bene perpendendum vero etiam est no&comia ab altera parte inultum damni pa-Tere. Timor enim nosocomii, absentia ab amicis, crudelis tractatio, aer putridus

nosocomiorum, cura manca plurimos ne

sare ibi debent, qui domi sanari potuis, Rat.

86쪽

sani manserint, induant Vestes mundatas & abeant ex no ComiO. Re C Onvalescentes a peste itidem aceto abluendi, novisque Vestibus Vestiendi, antequam inter sanos exeant. Infectorum, res infectae purificentur aere libero igne , sussitu, sulphure, & lotione cum aqua & aceto ; domicilia eorum itidem.

Non manibus vero apprehendere res

infect as suadet servis C eL Mertens scd forcipibus, quia alias ipsi facile ita infici possent. u. Mundities publica & privata cum

renovatione aeris in domibUs recommendetur, terrores panici suprimmantur, cadavera absque rumore nocte sepeliantur, & annonae penuriae praecaVeatur; separationes enim locorum pestilentialium manente penuria plus pestem au- , gent, quam minuunt, ipta enim impedito commercio paupertatem augent, &e X ea graVes morbi putridi succedunt. 3. Caeterum omnes c0nVentus publici tollantur, & unusquisque se in Cludat

87쪽

dat domiciliis su1s. Ergo immediatum

contactum inter sanus & aegros e it et omnis homo.

4. Medici, clerici, iique qui pe-gros adire debent, eos ne adeant ante jentaculum, nec sudantes. Suadet priori scopo Cel. RUestein pa1nem bis coctum aceto vini intinctum vel panem butyr0 obductum ruta commiXto. Nec inutile mihi videtur consilium nonnullorum 2utorum, quo re Commendant super Vestes pallium ex tela piceata laetum aceto ste- pius abluendum, similesque chirothecas& ocreas. Praeterea indusia saponu Iavari non debent, sed aceti Vapore ma- desieri, & vestes stuphuris fumo in aere libero subinde imbuere. Sanus mansit Chirurgus in epidemia Coronensi anni III 8, qui masticavit radicem Eeddariae& fumavit vestes saepe sulphure. Deni

licet, evitent medici, hinc si conVeniendus aegbr est, non nimis prope ad illum accedat, nec faciem illi admoveat,

88쪽

retinendus vero est spiritus, si comminus eum investigare opus est, & mox postea acetum olfaciendum vel panis vel spongia aceto madefacta ante OS 1erVandus. salivam ne deglutiant & domi reversi ne ingerant quid, antequam DS pauxillo aceti colluerint, s. sn remedium 'prophylacticum ad-Versus pestis contagium in rerum natura existat a longo jam tempore quaesitum est. Post multas factas observationes jam aperte patet nos eo adhuc carere. Et quaeso quomodo invenies specificum adversus pestem cuique conVeniens cum status corporis adeo diversus in omnibus sit, ut idem remedium omnibus applicatum plane non Conveniat, limo nocere debeat. Patet hinc quam nociva ab omni aevo laudata alexi pharma-ca quam plurimis hominibus fuerint. Uni

Cus cortex peruVianus acetum & succus

citri mihi remedia esse videntur, a quibus in plurimis hominibus plurimum eX- spectari poterit. Me cum consentiunt de

eo optimi medici: praeter alios Rusill

89쪽

extracti vel insus aquosi forma cortium pe-ruvianum utilem sentit, & nuper eum suadet Cel. Cui en a cum camphora. Cum enim pestis symptumata humorum putredinem& nervorum perturbationem ut plurimum involvant, huic corp0ris statui ip- suin obviam ire , mor umque leviorem facere, seu corpus aliquomodo munire ad non vel minus suscipiendum contagium poterit. Optimum caeterum pro phylacticum

est fiducia animique constantia, res domi non angusta, Vita sobria, mundities victus temperans acidulus , modicus Vi ni usus , Corpus sanum , etsi impurum,

ejus emendatio pro singulari suo statii vitioso quantum licet , masticatoria , &sumus tabaci. S. IA.

90쪽

S 7. Cura pestis radicatis.

Ex iis, quae in paragrapho praecedenti dicta sunt jam facile patebit, quid de medicina specifica praesente ipsa peste , qvie antasma in corpus humanum receptum vi quadam peculiari iners reddere vel destruere valeat, vere sentiendum, & an vere quaedam talis laudanda fuerit 8 ingenue fateri debeo, me nescire ullam, nec empiricam nec methodicam. Indocti analogon specificum ut corteX peruvianus in febribus est, invenire non potuerunt, & d0cti non valuere ex principiis medicis eruere medicamentum, quod corruptionem Humorum incipientem tam cito aVertere natam emendare valeret, uti miasma pestilentiale eandem Corpori humano inducit. Nescio an in eo lateat causa lethalitatis tantae pestis, quod hucusque medici pestiferis assistentes nimis timidi& nimis parci in medicamentorum dosibus fuere, vel quia in materia medica hodi-