Vita Francisci Borgiæ tertij Societatis Iesu generalis a P. Ribadeneira Hispanice scripta; Latine vero ab And. Schotto Antuerp. vtroque eiusdem Societatis sacerdote. Accesserunt nunc primum Pia opuscula Francisci Borgiæ

61쪽

obuiis ulnis amplem. Venerat commodum Roma Barcinonem Antoni AraCZ, Societatis Theologus, ab ignatio Loyola missius. Hic ossicii gratia dum Marchione rufalutar, inter varios de pilis animi exercitationibus sermono, de Eucli aruita etiam mentio incidit: quantumque in eo genere excelleret Ignatius,expotuit.ince sito Ma itellionem cupiditas ad illum hac rota de re animi seniuin referre. Datis itaque R mam litteris, gratulatur Primum ignatio, de recens orta,opera ipsius , it i rpe, Eccle

siae Catholicae emolumen et orare, quid de frequenti Sacramentorum communi ne sentiendum putaret,certiorem faceret. Redditis litteris Ignatius respondit, Socie- .. ratis illud bonum, solidum esse DEi ben a. Cor. 3. sicium. Paulus plautauit, Ap, origari DEVs autem dedit incrementum. Ad Eucharistiam quod attinet: inter eius commoda, ut j

pnia sunt,& illud non postremum videri;

frequentiore eius vi,a vitiis homines auocati, rariusique impingere: sin, ut homines sumus,lini contingat,ditius e urgere, re- sipiscere, ad frugemque reuocari. Neque Nna amussi ingenia omnia metienda: aliis rarius, frequentius aliis, ad diuinam mei f in accedere,vide videri. Suadere itaque,

62쪽

multis deligeret, cuius potissimum consislio in pietatis studio uteretur. Assensus it tim Marchio est, in elusique sententiam libens iit; & iam tum Societatis IES V pres byteros, ad excolendum animum, consi lioque regendum, libenter consitatuit. CAPUT XI.

Lamiis Ducis Gandrae mors. .

Hi s fere intentus, recte prouinciam administrabat incolis acceptuS, quod

omnes officio adiungeret, laederet neminem: cum tristis e patria nuntius nec opunanti allatus, Ioannem parentem vixisse. Percussit non leuiter FRANCI SCI aniamum, tali se parente orbatum. Erat enim ob singularem animi facilitatem Ioannes, morumque integritatem,cam acceptus'; suis;tota ut in luetu,& squalore ditio Ga .diensis, amisso communi parente, iaceret: lugerent vero potissimum inopes, quos,Vt CHRISTI mebra, uitliberaliter. Vnum . de multis exemplum seliga. Cum Praefectus Curiae pares eleemo mis non videri rationes expostularet, Ioannes respondit: sum ad meam ipse ναπtatem, delatasque spis me mea expenderem, conqueri minime solebas: nunc cum egentibus, quibus debentur, haec distribuo.

63쪽

DE VI ΥΑ rR AN C. IOR GIAE / . . vitae necessaria deesse, quam CHRrs Ti membris, patiar. In DEVM quoque marinae pius exstitit: dum enim Gandiae corpus D - minicum per compita ad aegrotos viatici nomine eteri consuetudine,deferebatur; - fa m lpie ardentem dextra gestaressit;

tus, suis omnibus exemplo erat. Quin ita Venarum egressus, quo studio mirifice te nebatur si mrte,ut iusserat, signu daretur aere Campano, confestim retro domum, reduem equi freno, calcaribus etiam a Gmotis,redi bat,ut hoc ossici j de more pra staret. Valentiae quoque nobilibus viris praeivit, ut ab aula, quae Diui Laurentij templo obiacet , ad Hieronymianorum usque Diuo Michaeli sacram aedem, Re- giam cognomento, longo admodum in- ruallo, ordines nobilium duceret: qui nobiles taedis ardentibus, honoris gratia, Eucharistiam antecedebant, & reduce, banc. Morte itaque parentis nunciatae, FRANCis CVs ab I p. Carolo, qui tum serte Barcinone in Italiam cogitabat, po- stulauit, uti ad suos redire, pace illius, remque tueri familiarem liceret. Impetrauit, amuis aegre,a Caesare: ea tamen

lege , ut Philippi Hispanicae iuuentutis

, Principis, Romano more loquor qui tum

64쪽

LIBER PRIMUS.

sitanorum Regis filiam,Curiae Praefectas esset; sponsae vero a cubiculis Monora uxor. Quae res tabulis etiam imperata, immatura Mariae morte,diremta est. lgi tur Gandiam magna omnium exspectatione peruenit, animiCII. m. tertio, &quadragesimo et bene ominantibus suis, quod in illius humanitate, dc beneuolet tia, magnum sibi praesidium collocassent. Parentis famulos non dimisit, ne delerios se quererentur; tametsi pridem familiam integre constituisset Xenodochium ad hoc instaurandum curauit, &lificandum: annua etiam pecunia attributa. Oppidum Mari nost o vicinum, quod piratarum incursionibus obnoxium esset qui ex Atrica in Hispaniae oras desilientes, captium a ducerent, & pecora abigerent, muniet dum,muri sque cingendum, qua parte nu' dum, censuit zium ne praesidiis militum,

'ui fere impotenter agunt, & libidinosis,

inquilini perpetuo vexarentur. Aenea quo que tormenta recens conflata disi ivit,

moles iecit, λssas, & valluin duxit, excubias ordinauit . nihil ut ad elegantis oppidi speciem, decusque desiderari posset. Ρalartium etiam . membro exaedificatue, auxit, potierorum commodo pagos ad haec finiati mos, suorum concordiae, & quieti, ma'

65쪽

, DE VITA FRANC. BORGIA Egno appenso aere, redemit, aditinXitque Gandiensitum ditioni. in vico Lomb ae, coenobium Diui Dominici familiae a fundamentis construxit: Vasis aureiS, armgenteisque templum ditauit , ictui corporisque cultui,quantum fatis esset,attribuit Maximam enim rationem habendam ex istimabat inopiae Religiosorum hominum Iudicabat item, reque i pia praestitit, pari peres quidem iure alendos V tum vero iustius eos, qui splendida olim fortuna vii, graui accepta calamitate, ad extremam

inopiam recidissent.

I scus, post non diu coniuge etiam vi duatus luxit. Qua quidem fidissima secia

plures annoS usuS est; non inlum tori, venam etiam piaru omniam eXercitationum. Erat enim matrona singulari in DE Mpietate, & in egenos caritate: Et, tametsi dissimili ingenio Miset, mariti tamen do- mestico exemplo frangi potuisset. nterro voata aliquando a nobilissima ferrum, cui simplici adeo,paeneque attrita veste, nulla dignitatis habita ratione, uteretur: Mene, inquit, simuli, sericii, aut purpureis indui vim

66쪽

LIBER PRIMUS. duminum meum Oic enim virum appes Iabat a cilicium gestare sciam Cum igitur annos ipsos duodeuiginti, une querela simul vise

Tlssent, prior illa, duitui non orbo Pn

fecta tandem decellit. Lento nimirum dolore expiari crimina, si quae torte coim traxisset, voluit DE vs. Assii it igitur & ille Calus FRANCISCI ,quamuis con stantem, animum: quod alteia sui parte imitari se videret,libes Oium matrC,& dolorum,ci rarumque socia. Aegrotante illa orare fre quentius, pioru n etiam hominum precibus adhibitis, eleemosynis, atque ieiuniis. Solus aliquando conclave, remotis arbitris,ingressiis,obnixe, lacrymis fusis,obi , stabatur D E V M, saluam coniugem, si 1 perstitemque vellet: cum ecce tibi voce quandam interiorem clare audire visus est, ut post ipse retulit, quae diceret: Vxo' rem diuti s supereseris, arbitratu tuo fiat: ait i tibi non exserit. Qua re turbatus, minime dubitauit D Et vocem esse. Parendum it que:tacite enim redargui,quodHuid pet ret, ignoraret. Rursus vero in lacrymas iit, hisce admittis vocibus: Domine DE US, de hoc mihi ut arbitratui committas meo, quod in tuassius est potestates Mea permagni refert, turmsequi in omnitas voluntatem. Quis enim te nouit

67쪽

DE VITA FRANC. BORGIAE nec de Moresolu, sed de liberis etiam, fatura supplex oro. Obseruatum, coniugis morbum statum quendam tunc tenuisse, ut dubita- nx medici, meliuscule ne, an deterius haberet; post has vero preces ad despera- tionem laborare coepisse. Animam agenti ad ceruices adfuit, & diuiniis alloquiis con firmauit: mortem sorti animo,DE I miseri cordiae innixa,obiret. Illa vero CHRISTI

de cruce pendentis imagine pie amplexa, anima salutis auctori, spei plena, reddidit, ante diem vj. Kal. Aprilis, anno redemti

3s 6. orbis C ID. II. quadragesimo sexto.

Gandiae Societatis IESU Collegium, ac demiamque constituit

ORTUA Leonora, Gandiam com-- modum Venerat Petrus Faber,AE

ox, qui primus se ad Ignatij L olae

societatem Lutetiae Parisiorum applicuit. Hunc ex Hispania Paulus III. Pont. MaX. euocandum curarat, ut in Theologorum sedis Pontificiae numero, Tridetino Core cillo , Catholicae fidei caussam, aduersus recens ab inferis excitatas haereseS,mer tur, Una cum Iacobo Uayne, & Almons, Salmerone Toletano, Sociis. Ignatius iri

68쪽

LIBER PqIMVs. 'ret,FRANCISCVM Dycem, ossicij gratia. salutaturus; qui aedes Societati . excitare animum induxerat: eoque paullo ante sacerdotes Roma, & Olynipone, allegati. Incredibile dictu, quantum illius aduentu

delectatus FRANCISCVS : ut animi pa-rentem, & moderatorem, tum demum nactum se, DEI beneficio, praedicaret. Exercitationes enim Faber, quas Ignatius de C H R i s T i rebus gestis,& morte dictarat, meditandas proposuerat. Asceticum

hoc opusculum incentim, Basilii Magni

auctoritatem secutus, appello, quas Vulgo Exercitationes stiritus post FRANCISCUS, utilitatem reipsa expertus, Pauli i4 i. Pont. Max. auctoritate, ratum haberi curauit. Diploma quoque ut in eam sent entiam

fieret, quod libello additum legimus, impetrauit: ad eorum opinionem minuet dam,qui,quae non legerunt,temere damnant; aut si Iegerunt, fascinato inuidiae Oculo, non recta ratione,dijudicant. Iacta collegij sundamenta, feliciter, ante diem iij. Nonas Maias, anni CIP. ID. XLVI. Primu quidem lapidem Faber, facris rite operatus, posuit; alterum Dux, pystque, eius exemplo, liberi. Breui aedes constru-' ictae, Iudique aperti humaniorum litter rum, diuinae item, & humanae Philos 1 2 D phiae.

69쪽

so DE VITA FRANC. BORGIAE phiae. in & in Academiae formam, Summi Pontificis,ac Caesaris auctoritate, evexit. Prima ea omnium Societati crodita. Bibliotheca item exornauit. Faber, salutato FR AN CISCO, quammaximis itineribus Romam peruenit. Mox Kal. sextis libus, magno Sociorum luctu, Occubuit.

3s4 . Insequenti anno Monsonium, in Celtib riae sinibus id oppidum, ubi trium regnorum haberi conuentus solent, Philippus Hispaniae tum Princeps, FRANCISCUM honorifice euocauit: quo nobilium animos

ad concordiam reuocaret Memoria ten

bat, parentem suum Carolum Caesarem, i quincto ante anno, fideli eiusdem opera usum. F R A N C I S C V s, quasi iam viti muni id ossicium Principi praessaret, dc immo tali se Regi compararet, quod ad patriae commodum, nobilium emolumentum,. Regis ornamentum pertinere Videretur, nihil praetermisit. i

70쪽

yi gare itaque pios homines, quoties ad se

i adirent, precibus, Liturgiis, a DEO post ' rent,salubria sibi consilia de optimo vitae , si genere deligendo,in quo sunt omnia,sity gereret. Ipse quoque eleemosynas indies erogabat, plusque tribuebat temporis or a tioni,meditationi,atque vigiliis: ieiunia,de, . Corporis verberationes intendebat. Didiscerat enim puer, deliberationem de vitae cursu ineundo,omnium esse dissicillimam. Vo , Illud vero fixum, animoque obfirmatum, diuitiis , honorumque titulis abdicatis,' CHRISTUM sequi; eiusque, Crucem tol-

lendo, vestigiis insistere. Haec vero dubia, a & impedita cogitatio,in duplici Religios a rum hominum via, utram ingredi melius

r esset: eorum ne,qui caelestium rerum m

ii ditationi dediti, in solitudinem se, homias numque infrequentiam abdiderunt , Ma suae duntaxat saluti inuigilant; an qui e cellente animi magnitudine, proximos Christo, qua verbo, qua exemplo, lucris cere student : qualis Christi, & Apostol rum vita fuit.Et vero sunt arctissimo inter se vinculo,tanquam germanae,colligatae. ii quae in contemplatione,quaeq; in actione o versatur vita ; in Maria, & Martha λ- roribus, designatae. FRANCISCVS quiali dem sesitudinis amantior videbatur,ut ves