장음표시 사용
61쪽
at, et in omnibus operibus suis te
semper timeat, tibis iugiter placere
Deus Dei filius Iesus Christus Dominus noster,quia Patre oleo partici
pationis unctus est prae participibus suis,ipse per praesentῆ sacri ungueti infusione Spiritus Paracliti super casput tuu infundat benedictionem, eandems'ad interiora cordis tui pernetrare faciat, quatenns hoc uisibili,& tractabili dono inuisibilia percipe re,& temporali regno iustis moderationibus executo aeternaliter conre
gnare ei merearis, qui sine peccato Rex regum uiuit cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum Amen. Interea
adducitur Imperatrix si adest, de simi liter perungitur in eisdem locis,dein de dicitur per eundem Cardinalem Episcopum oratio super eam sed cumitra, quia ad ea no ad Deu sermo dirigitur. Spiritus Santi gratia nostrae humilitatis officio copiosa in te descendat, ut sicut manibus nostris liscet indignis oleo materiali oblinita pinguescis exterius, ita eius inuis bili unguimine delibuta impinguari me rearis interius, e Iun Spirituali un/ctione perfectissime semper imbuta,& illicita declinare tota mente, ais spernere discas,& ualeas,&utilia animae tuae iugiter optare, ais operari queas, Zἰ opereris auxiliante domino nostro Iesu Christo, qui cum Patre,& Spiritu Sancto uiuit & regnat Desus &e. Et haee quidem fiunt ad altare beati Mauricii na ad altare beati Pe. tri nemo in iugitur, nemo Ordinatur, nisi Romanus Pontifex solus. His completis Imperatri κ ad suum sug/gestum reuertitur.Et Coesar cu Episscopo Cardinali,& Diaconis ad Pons
tificem. Diaconi acceptis suis Dalma,ticis,gc mitris in manibus uadunt ad reuerentiam papae qui descendens de sede sua procedit ad altare processio/naliter more solito et recipit ad osculum oris, de pectoris tres praesbyte ros Cardinales. Deinde facit consensionem Coesar ad dexteram Episcopi Cardinalis assistentis genuflexo su per suum faldistorium permanente. Facta cofessione Pontifex accedit ad altare, osculatur, de in celat, ut alias, deinde recipit ad osculum oris. & pectoris primo coesarem , deinde tres suos Diaeo nos Cardinales, & mox ad eminentem sedem ascendit,& Coesar ad suum suggestum cum suis princi/palibus, de ministris deducitur. Cum Pontifex decessit ab altari, ministri Coesaris asserunt gladium cum sua vagina,& cingulo, coronam, sceptrude pomum danda suo tempore Impesratori,& Imperatrici, quae per sacri.
stam, & clericum cerimoniarum lo/cantur super altare. Interim uero . dsi
Pontifex facit confessionem, incipit Chorus Introitum & Κyriel. Ponti sex uero in sede eminenti stans sine mitra legit Introitum, de procedit inmissa ut alias usi ad dictam Episto. Iam, 6 gradu ale. Sed post orationem diei dicit pro ipso Imperatore hanc
orationem. Oremus. Deus regnorum
omnium,& christiani maxime pro te. ctor Imperii, da servo tuo. N, Imperatori nostro triumphum uirtutis tuae scienter excolere, ut qu i tua constitutione est princeps, tuo semper mune re sit potens. Pro secreta. Suscipe Domine hostias Ecclesae tuae pro salute famuli tui. N. supplicantis, de pro te ctione fidelium populorum antiqua brachii tui operare miracula, ut superatis pacis inimicis secura tibi serviγ
62쪽
SACRARUM CERIMONIARUM S. ROMANAE ECLESIA F
LiBER PRIMUS. De Atilione Romani Pontificis. Vliseri Ibeat elictio Titulus primus.
lieae Sedis, Romanis presulis Cerimonias ritus,& obseruantias
fices uti cosueuerunt collecturi,congruu arbitramur ab ip/sa Romani Antistis electione Inchoasre, Si prius locum, in quo electio ipsa celebranda est descripserimus. Et qua uis Romani Pontificis electis, ubi, eunt Pontifex decesserit, secundum Gregorii decimi, Clementis quinti de ereta dc ordinationes, celebrari debe at, tame quia frequenter Romae, ubi pontifex plerunt residet & audientia causarum Pontifice itinerate relinqui consueuit, de in palatio apostolico apud Sanctu Petrum haberi solet, utpote in peculiari, & propria sede, lo/cum conclauis. Ita enim hodie appellant, ubi patres pro electione includutur in Ipso Apostolico Palatio desi/gnabimus. Is locus cotinet aulas superriores duas, siue tres,& Sacella duo, Mita Undis firmis repagulis muros clauditur, ut ostia nulla,fenestrae nul lae nisi altissimae, exitus nullus, Introitus tantum unus supersit. Descriptio Loci , Roniani Concilius
D Vm igitur Potificis desuncti exe
quie perague, Camerarius Sactae Romanae Ecclesiae,& qui Apollolice
camerae praesunt, curam instruendi, ornandis locum conclauis diligenter gerant ad quem ascensum, aditum p unutantum dimittant, qua ad Sanctu Pe/trum per portam in principio primae aulae meridiem uersus descenditur. In
ipsa prima aula , quae Regia appella tur, eo-ibi publica consistoria o Regibus, Regiis s legatis suscipiendis celebrari solent, fenestrae portaes oes
muro, ac cemento firmentur, praeter
illas, quibus ad sacella de ad secundam aulam itur. Porta prima in principio aulae ferreis uectibus M clausuris quatuor muniatur. In medio porticulum habeat, quo esculenta , dc poculenta clausis patribus sub ministrentur, in angulo ad sinistram intranti camerula aperiatur pro latrinis,quae nullu exi tum nulla mi habeat fenestram, in ea sedulo ardeant lampades, ibis cerimoniarum ministri dormiant. In sacello, siue capella minori ad dextram, quae Paulina appellata est. conueniant pastres ad diuina perageda,& ad electionem celebradam, in maiori capella ad sinistram parentur cellulae P patribus
tot,quot sunt numero Cardinales electioni intersuturi, in capite huius ca pellae ad Dexteram intranti camerae
sunt, in quibus sacrista palatii Apostolici habitat, haru prima pars quae laetrinas habet,pro conclaui reseruetur
63쪽
cetera ora muro claudantur ita, ut te
nebrosa fiat pars illa. Et ideo ut deprima camerula diximus,lampadibus ac censis continue illustretur. Cellulae in ipsa capella maiori hine inde consti/tuantur no muro , aut materia distin te sed cortinis lineis, aut laneis ternuioribus separatae. Eriguntur nam pipsae cellulae lignis quaternis a supe riore parte, a quibus cortinae dependent, firmanturi ipsa ligna aliis lignis transuersis ita,ut locus non ma
culetur, de inter cellula & cellula spa/tium dimittiturpalmi uel circa famusti Cardinalium . ut primum distribu/tio cellularu facta est, illas ornare properent, quae per litteras alphabetii siγgnantur Inde non ordine sed sortε patribus distribuantur pridie, qua ingrediantur conclave, ut cortinis lectis Mopportuna suppellectili in tempore possint ornari, locus ipse coctauis ita undis claudendus,ac muniedus est, ut aditum nultu nisi unu tatum ut dixiγmus omnino habere possit, nemo inclusos alloqui, uidere, seu qusppiam ad eos clam mittere queat, Sed aduerintendum est maxime, ne supra aut in fra , siue a lateribus habitationu conclauis ire stare,habitare quisqua pose sit, nec uoce, signo, sono, aut aliquo alio ingenio perscrutari quae intus
fiunt Vbi conueniunt C rinalis uacante Sese.
INterea patres crebro conueniant uel in sacristia ecclesiae, ubi exe/quiae defuncti Pontificis celebranture finita missa, siue in domo Domini Caγmerarii si ea est idonea, Ac si is est ex numero Cardinalium . Nam dc extra collegium potest esse Camerarius. Administratio enim temporalium, dc ur bis,ac Romanae curiae gubernatio, eante sede ad sacrum Colleggium, ecpraecipue ad ipsum Camerarium spectat.& ideo apud nullum alium Cardi/nalem, sed apud eum tantu, aut apud
aliquam aedem sacram si magis id ibbet conuenire solent. De custodibus putat, , cime s.
ΙNter alia ibi constituunt quadru
plices custodes futuri conclauis. Primae portae palatii custodia alicui magno praelato, uel nobili potenti, ut primum obiit Pontifex committis
tur, qui armata cohorte die noctus palatium,patre is tueatur, cui ducen ti,siue trecenti pedites assignantur. Secunda custodia est in prima porta,qua ad locum conclauis asceditur: et haec de mandatur conseruatoribus, de capitibus Regionum urbis, qui adiunctis sibi aliquibus nobilibus ciuibus porta ipsam custodiant. Tertia custodia in
secunda porta aliquanto superius de mandari solet oratoribus laicis, siue non praelatis Regum, aut principum, aut etiam aliquibus magnis,& poten tibus proceribus numero condeceti. arta autem custodia, quae est in ip/so aditu unico cocta uis comitti consueuit Praelatis dignioribus Roma nae curiae sex aut octo, siue sint oratorres, siue non, dc si commode fieri po/test, ut alii idonei censeantur, curandum,ut ex diuersis nationibus eliganσtur, ut omni u studiis tractetur, quod ad omnes pertinet. Sed haec omnia quoad custodiarum distinctionem, de custodum numerum x qualitatem in arbitrio sunt Sacri Senatus, qui pro temporis de loci cὁmoditate,& con ditione opportune prouidere consueuiticustodes prissiae portae palatii co
64쪽
irmatis,ut primum obiit Poti sexdoγeum seruant,alii uero eum patres in/trant conesaue. De ultim porta conclauis,et eius clavibus
FT haec quidem porta quatuor cui
diximus clausuris munitur, ab extra una supra porticulum, duabus, in fra porticulum ipsum etiam una. Et similiter abinius idem porticulu una: eustodes ipsius loci claues duas portae,&clauem porticuli retinentuclerici cerimoniarum, aliam portae claue,&Hauem porticuli abinius, ita ut nεsporta, nes porticulum aperiri possit sine consentit illorum,qui sunt intus,& qui sunt extra. Aulae siue duae sint,
siue tres, reseruantur pro deambula tione patrum. Que liceat Carginalibus tractare in conclaui
ET in una ex eis, remotiori stillaei,
solet aliquado simul conuenire ad ea statuenda, quae sunt praeter electiosnem Pontificis. uaqua secudum sa/crorum canonum constitutiones fas non sit patribus aliud tractare in conγelaui nisi de prouidendo manifesto,&urgenti periculo terris Ecclesiae,& de substituendo pro tempore poenitetiarIo summo,& Camerario. S. R. Ecclesiae,si interea uacarent: non est tamen
inconueniens, & a maioribus nostris frequentatum ste, tractare aliqua, quae etsi ipsum actum electionis praecise non respiciant, tamen laudabile regi/men futuri Pontificis concernunt, dc ipsius Pontificatus religiosam admi/nistrationem honestiori quodam uin
culo temperant. ruranda, si em urbem electio babεti esset.
CAEierum si aliquando continges
ret,ut alibi celebranda esset Pon/tificis electio, hinc esset sumendum exemplum,& curandum in primis, ut locus ipse idoneus, & tutus, de fideli militum manu munitus sit, deinde ut aditus ad conclaue triplici custodia firmari possit, tum aulam quandam ita
capacem habeat, ut in ea cellulae ominnes pro Cardinalibus conitae constiγtuatur. Praetera ut sacellu contineat pro re diuina,& electione celebranda idoneum,demu aulas aliquas pro dea/bulatione, de latrinas ad partes. Et ita claudendum est ipsum conclave, ut nemo inclusos uidere, nemo cu eis collo: qui,aut ad eos quippiam latenter tra smittere, iacere ue ullo modo queat.
IN eum locum supellex opportuna
eouehenda est pro Cardinalibus Neorum famulis, esculenta & poculen ta nulla, praeter aquan de consectio. nes, & quae ad medicinam pertinent. Quae uero ad cibum de potum attinet portantur uespere & mane, singulis diebus. Descripta summarie loci in quo electio celebrari debet couenieti forma. Nunc ad Ipsam electionem de ueniendum est,cuius modum & originem altius aliquantulu repetemus. Orti e rei Ponti cis ἐν ratio.
IV, itas eligendi summi Pontificis
a Christo domino derivatu est. Ipn .se Christus primum denominatione succetate instituit dicens Petro, Pasince oves meas. Et ea ratione Petrus
Clemente etiam nominauit: quod tu
65쪽
ita ereditur, si a Senatu ecclesiae Ro. admitteretur. Senatus autem Roma nae ecclesiae a Petro diuina inspiratione institutus est: cu quo omnia ardua ecclesiae negocia explicaret. Ad queuere ferret, videlicet collegium. xxiiii. Senato tu ex presbyteris:& diaconibus Romanae urbis instar. xxiiii senioruquos Agnus dei Christus Saluatori Apocalypsi Ioannis astantes habere perhibet . Hos enim Petrus loco assidistentium apostolorum post eoru per orbem diuitionem elegerat & designarat, ac cOfigliarios Romanae ecclesiae coadiutore sis at Romani Pontificis electores instituit. cognoscentes igitur huiusmodi denominationis forγmam grauiter in futuru ecclesiae pos/se nocere. Senatores non Clementem acceperunt sed Linum elegerunt
illum post Petrum pontificatui R.
mano praeesse voluerunt: queuis deinde Clemens decedetibus Lino,& Cleto ab ipso Senatu electus fuerit. Hic autem mos post Petrum longo tem pore fuit obseruatus: ut videlicet Sein natores Romanae Ecclesiae summum Pontificem eligerentes psi autem Senatores . presbiteri scilicet & diacones
urbis temporibus Sylvestri primi Pa/pae sunt appellati S R. E. Cardinales: ptincipes videlicet in Ecclesia: qui postea tepore In nocetii Papae. iiii. quod ille in eoncilio Lugduli. cauit pro insigni aristocratiae de maiestatis in Ecclesia pileum rubrum suscepere In te
rea uero orientibus cui assolet in reγbus humanis scandalis 3c scissuris in
ter eosdem Senatores reliquus clerus Romanus & populus ad praesentiam solummodo exhibendam in electione Pontificis:& cius corroborationem
adiunctus est inde ut plerums sit insducta Violentia aut aliter quoinodo cul. alii etiam a Senatoribus ipisi, ad ipsum actum de ius electionis activa
tantum coeperui interuenire, licet passive priscis illis temporibus solis ip/sis Senatoribus in presbyteris de dia
conibus. S. R. E. ius electionis in summum pontificem conueniret prout patet ex concilio Stephani Papae, de habetur in decretis. lxxix. di. oporte
bat cum duobus sequetibus capitibus unde satis liquet a Petro de praesis teris de diaconibus. S. R. E. in sum pontifices eligendis, qui semper fue/rut senatores ecclesiae. 8c hodie de Stephani teporibus eardinales nominati. Ius igitur eligendi Romanum ponti ficem priscis temporibus ad eleru ecpopulum romanae urbis spectasse nesmo dubitati procedente dinde Tem/pore ad sedandas contentiones ac Tumultus, qui ob ea rem sepe oriebane Romani principes manus appossve runt, nemos canonice electus putabatur nisi Principis decreto esset confirmatus. Unde cum Pelagius II. iniussu Mauritii Imperatoris ad Pontificatuas sumptus esset, Diuum Gregorium
Diaconum qui ei postea successit in
Pontificatu ad se super ea repurgadii constat inopolim misit. Liberata post haec tempora Italia,ac Romana ecclessia a longobardorum durissimo iugo erepta; Hadrianus primus,ut. lxiii. di. c. Hadrianus siue Leo. iii. ut alii uolui Romanum imperium ex Graecis in Germanos transtulit, Carolums ma gnum Augustu declarauit cui elemosnem Romani potisicis,& ius ordina dae Romanae ecclesiae concessit. Nec multo post Leo octauus clero de po/pulo bene uolente idem confirmauit
Othoni primo & eius Imperio Romano successoribus. Sed piissimi de inde principes cum experientiadi
66쪽
dicissent huiusmodi potestate Romnae ecclesiae 3c reipublicae christianae pernitiosam fore, illa se abdicarunt. rursums ad clerum, dc Populum res rediit Ludovico presertim imperatore statuente at volente lxiii. di. Ego
Ludovicus. ex quo pro Vera Roma
ni pontificis suprema monarchia sautius ostendenda ad id res deducta est, vi Gregorius quintus Othone iii.c5ssentiete imperatores de caetero a no
nullis principibus spiritualibus, de secularibus fore eligendos sanxerit: occi ad summu pontificem dei uices gerentem in terris tanquam ad eum, per quem reges regnant, supremum chris
stianae monarchiae principem Roma ni imperii moderationem pertinere significauerit. De potesate Hessiems tria lasecro. Carditulisitat legio er sabiniam in ea sentandis:
VErum eum variis, eontrariis vulgi seditionibus,ais studiis, de aliqn principum violentia in electione pontificis creberrimi tumultus, cotentiones, rixae, ais etiam cruentissamae pugnae committerentur: saepe altero per uim deiecto, alter cathedra occupare res Romanae ecclesiae in maxima pernitiem deuenerat. Nam paruo annorum interuallo decem diuerssorum meritorum viri Petri sedem tenuerunt. Benedictus nonus, Sylve ster tertius, Gregorius sextus, Clomens secundus, Damasus item secun dus, Leo nonus, Victor etiam secun/dus,Stephanus nonus, Benedictus deo imus cecius:&eetat Nicolaus secu/dus potifex maximae prudeliae,& sanctitatis, ut talis,malis obviaret anno
salutis Quinquagesimo primo supra annu Millesimum in cocilio Latera 3nen. sacram legem edidit, de electione Romani pontificis per sacru senatum
sacro cinctae romanae ecclesiae cardi/nalium peragendam, cuius quidem tergis obseruantia ut apostolicam sedem ex maxima calamitate liberauit, Ita ilIamineam, qua postea tempora fio ruit,maiestatem ais potentiam sublirmauit. Deinde ut schismata tollere Alexander tertius in concilio generali statuit ut ille demum canonice ele ctus censeretur, in quem duae collegii partes consensssent. sed vetuit Simarchus cuipiam licere Pontifice adhue superstite verbo, scripto, vel promis sionibus , 'iuramento, aut aliquo alio modo agere de succetare. transgre Dsorea dignitate 8c comunione priua vit: accusantes de coplices impunita' te,ac praemio afficiendos censuit. Nicolaus autem praefatus voluit Romani Pontifices electionem cum deliberatione praedecessoris fieri debere. Grigorii Xolatu tum δε eisime. post haec autem ne diutinae vacationis incomodis Romana Ecclesia
premeretur, neue patres variis ambi
entium studiis corrumpi possent, Gregorius praelibatus eius nominis deci mus in concilio Lugdunen. statuit Romano Pontifice vita functo Car/dinales presentes decem tantum dies absentes expectare oportere, moXs eum illis qui adessent locum c5clauis in urbe, in qua Pontifex cum sua curria residebat, simul Ingredi cum vno tantum ministro:vel si patens necessi/tas fuerit cu duobus. Conclaue ipsum nullo pariete aut velamine separan/dum:in comuni habitandum ta clau/dendum: ut nullus postquam conue nerit, ingredi vetqueat: Neminem ad
67쪽
eolloquium admittendum nisi forte erore urgete & ab uniuerso collegio
approbatu,& a nemine nuncios, siue literas accipiendas. fenestram siue porticulum unum tantum dimitten/dum . quo subministrari possint,quae ad uictum pertinent . Si uero postquam patres intrauerint, intra tres dies electionem non per fecerint, perquini sequentes dies tam in prandio
quam in cena uno tantu ferculo conγtentos esse oportere.quibus elapsis, si adhuc concordes non fuerint, panis tantum, uinum, & acqua illis admini/strentur quoad Pontificem rite eli, gant. Interim uero nihil de camera
Apostolica a patribus percipiendum, nihil aliud omnino agendum, nisi comuni consensu aliquid pro patrimo ni oeccletiae necessario sit prouidem dum, Si quis ex patribus ob aduersam ualitudinem egressus est,aut de nouo adueniens ingredi uoluerit re adhue
in tegra,admittendum ea conditione; ut eo utatur, quo alii patres tunc ututur. Si extra locum suae curiae Pontia feκ decesserit conueniant cardinales
in ciuitate illius territorii, ubi deces, sit in palatio episcopali, uel alio con decenti loco,&omnia seruent, quae superius sit ni dicta. Statuit &alia plerat Gregorius,quae ad dominos loci
conclauis se patrum tutelam ac iam ritatem pertinent, hortatur patres ad
electionem rite faciendam pro dei honore et publica utilitate et pactiones, iuramenta, obligatione omnes pro ea re factas dannat ais irritat. De Climgiis gunti iecuratione et aatione.
confirmas declarat illud per sanctae romanae ecclesiae cardinales ua, cante sede nullo modo inmutari posese, nee licere cardinalibus quicquam potestatis,aut iurisditionis pontificalis tunc exercere,nis officio camera, rii,& maioris paenitentiarii si sorte
per id tempus uacarent pro tempo re prouidere. Pro territorio autem
diocesim intelligi uoluit hae additi ne quod si audientia camararum de litteraru apostolicaru in aliquo certo Ioeo Pontisice moriente remanserit,electionem ibi non autem ubi papa de/cesserat, esse celebrandam, nisi prius per papam statutum fuisset de curiatrasserenda. Item si electionε non co, pleta patres de coctaui simul,uel suo cessive exierint compellendos esse a dominis, seu magistratibus locorum rursus ad conclaue redire dc opus perficere. Demum absoluit 8c habilitat omnes tardineses ad essectum electionis ab omnibus censuris, di paenis. De dementis sexti limitatione
s X tat & decretum ClementIs sex
ti circa annum salutis quadragesismum supra Mille de trecentos editur per quod superiora statura limitan/tur. Quod quia ultimum est, & in se,
crorum canonum eodicibus non a
huc descriptum de uerbo ad uerbum duximus inserendum. Clemens &Gad perpetuam rei memoriam. Licet in costitutione a se.re. Gregorio parpa X. praedecessore nostro super eloctione Romani potiscis edita in eo
cilio Lugdunen inter caetera cauea tur expresse, quod si eundem pontiocem in ciuitate qua cum sua curia re sidebat, diem claudere contingat exstremum cardinales in palatio, in quo idem pontifex habitat, omnes conuestuant,& in eo singuli singulis tantum
68쪽
dodo nisi illis, quibus ex pateti neces
state duo permittuntur, sint conteti seruientibus clericis, uel laicis, prout elegerint,unum conclaue nullo inter medio pariete, uel alio uelamine ha/bitent in communi. Et quod diebus certis non facta prouisione de pasto/re decursis: panis uinum & aequa tantummodo eisdem Cardinalibus do nec subsequatur prouiso administre. tum Quia tamen sicut frequenti mul/torum assertione, & in cardinatatu constituti percepimus, nonulli ex cardinalibus ipsis in obseruatione consstitutionis ipsius grauati nimium ex titerunt,multis exipsis duos in dicto conclaui habuerunt servitores non abs scrupulo conscientiae propter ambiguitatem dictorum uerborum, uidelicet ex patenti necessitate duo permittantur , in dicta constitutione ut premittitur contetorum:Nos prouidere super his cupientes: ex his Maliis certis causis rationabilibus, quae ad id nostrum animum induxerunt, rigorem constitutionis ipsius, dc ad fratrum nostrorum supplicationem in hoc prouidimus temperandum. Statuetes quod cardinales postquam conclaue huiusmodi, seu clausuram pro dicta electione celebranda intra/uerint, singuli duos seruientes tan tum clericos uel laicos prout duxeς rint eligendos,ac insuper singulis diebus praeter panem uinum,& acquam in prandio,& in cena unsi dumtaxat serculum carnium unius speciei tanγtummodo,aut piscium, seu ovortim cum uno potagio de carnibus, uel pi scibus principaliter non consecto,& decensis salsamentis habere ualeat ultra carnes salitas,& herbas crudas, ae caseum, fructus, siue electuaria. Ex quibus tamen nullum specialiter ferculum conficiatur , nisi ad condi/men tu fieret uel saporem, nullus ue ro eoru de alterius serculo uesci possit, liceat etiam eis ex decentia hone/statis habire in clausura huiusmodi, cum in lectis quiescendi causa, uel dormiedi esse uoluerint, intermedia seu uelamina simplicium tantummodo cortinarum.& se.me. Clemetis papae quinti praedecessoris nostri, & aliis constitutionibus apostolicis contra riis, quibus propter hoc in aliis de/rogari nolumus non obstatibus qui buscunt. Nulli ergo δce: Datu Aulnioni. VIII idus Decebris, auno. X.
Exhortatio ut reuideantur malarum desereta super electione.
rum patrum libauimus pro inrgenii nostri imbecillitate. Sed ho rtain mur Reuerendissimos. D. Cardinales ut cum electionis negocium inmine/bit secundum Hostiensis in sua lectus ra consiliv,diligenter reuideant pon liscum de conciliorum statuta de elerctione Romani Psitificis edita,& do
ctorum super ea re interpretaisones. Et quoniam res est maxime ardua,insd eis magna discussione, fiet fortasssis super hac respecialis tractatus. De missa Spiritus sancti Osermone.
Xequiis igitur desuncti pontis/
ccis per nouem dies completis,c claus opportuno praeparato, decima die patres conueniunt in basilica Sancti Petri uel alibi pro temporis,& loci opportunitate ubi per unum ex eis missa de spiritu sancto celebra tur;& infine per aliquem praelatum, seu alium doctum uiru habeatur ser/
69쪽
mo in quo moneantur patres, ut se/politis omnibus priuatis affectibus, deum tantum prae oculis hebentes, Sanctae Romanae de uniuersali ecclesiae de pastore idoneo prouidere cu/rent. Est p admodum conueniens, ut decreta summorum pontificum pro
electione huiusmodi statuta ab ipso
oratore summatim repetantur,& re,
ducantur ad memoria Dominorum eardinalium.
RE diuina peracta, si placet patri
bus tunc intrare conclaue, cleri cus cerimoniarum capiat crucem pa/palem,& procedat . quem Cardinales sequatur, Episcopi, Praesbyteri. Diaconi Crucem praecedunt familiares cardinalium laici.& immediate catoγres cantantes hymnum veni creator spiritus, Et in conclaui apud altare prior cardinalium dicit orationem. Deus qui corda fidelium .post eardisnales sequuntur prelati.& alii curi les clerici. Cardinales erui cum suis cappis obscuris.
Que a dominis ordinalibuante ad c mclaue pros
SI uero uolunt disserre introitum
ad uesperam, conueniant de hora.&uadant domum ad prandium, ubi hora congrua suerit antequam disce/dant si prius hoc non fecerint: quod facere eonuenit, si post missam sunt ingressuri conclaue conuocent fami liam suam, unusquisl moneant hor
tentur omnes primum ad orandum
elementissimu deum, ut patribus inei iret ea circa electionem futuri pon
tificis agere: quae suae piae Ita sunt uoluntatati& saluti sanctae Roma/nae ecclesiae,ais uniuersae republicae christianae profutura. Tum ut domu die noctus bene custodiant magistro domus obediat:pacifice,& quiete in
ter se uiuant,& per urbem non mulint tum uagentur. Noctu autem domi se omnino contineant: Deinde hora
praescripta in nomine domini vadant ad basilicam sancti Petri, si Romae dc in palatio apostolico sit coclaue. Sin alibi ad ecclesiam conclaui proxima;
dc ualde honestum immo necessariuuidetur, ut antequam conclaue ingrediantur, patres omnes deo se reconci lient, confiteantur peccata sua,& qui non sunt celebraturi communicent, ut sint capaces gratiae spiritus sancti in tanta re peragenda admodu necesssaria Postquam uero omnes conuenerint,ascendant simul ad conclaue.
ET quum ad altare eonclauis eo
uenerint, prior episcoporum eardinalium omnibus aliis astantibus, repraesente ac rogato aliquo notario, exigat corporale iuramentum tactis sacris euangeliis a custodibus concla
uis, & a secundis, ac tertiis custodiabus, quod fideles 8c diligentes erunt ad custodiendum palatium & conclarue Reuere n. D. Cardinaltu,nes peramittent Reuerendissimos D. Cardianales ullo modo grauari ultra consim tutiones sanctorum Patrum de elEctione Romani Pontificis statuentes& maxime Clementis papae sexti, quas quantum ad eos pertinet, omni studio N integritate seruabunt,-ab aliis pro uiribus facient obseruari. Quarti
70쪽
Quarti uero custodes idest portae ultimae introitus conclauis praeter haec Iurabunt, quod non permittent ali quem appropinquare ad portam c clauis, aut loqui, siue literas dare aliγquomodo illis,qui sunt intus, nisi de expresso consensu totius collegii, dc scripta, quae ad collegium pertinearent. Item quod perscrutabuntur cis baria dc uasa , quae intromittentur omni solertia de fide introspiciendo epulas,& fercula, ne forsan laterent aliquae literae, uinum & acquam in uasis vitreis portari facient,& constitutiones praefatas integre obseruabui.
De exortationem priorum vi copos rum Carinalium ad collegium.
Tum exclusis omnibus aliis prb
or episcoporum ordinaliu ip. sos cardinales uerbis conuenientibus hortabitur,ut velint cogitare magni
tudinem rei, de qua sunt tractaturi, qua nihil in terris excellentius esse potest. Electuri enim sunt Iesu Christi uicarium, Petri successorem, passtorem dominici gregis, aulae caele stis clavigerum, dc omnium christia norum principem ais patrem, debe/re illos memoria repetere formam, ais regulas a sanctis patribus tradiistas in electione seruanda, quas sine grauissima dei omnia& propriae si lutis discrimine praeterire non Pose sunt. Proinde dimissis omnibus anismi affectibus, solum honorem dei, salutem rei publicae christianae,3
Romanae ecclesiae commodum ante oculos habeant,& talem eligere eu
rent, qui ecclesiae dei praeesse,& pro/desse ualeat,& sciat.
His mractis Reuerendissim s. D.
Cardinales ad cellulas quis psuas diuertunt, δἰ camerarius, alii officiales camerae apostolicae omnes extra conclaue abire iubent, praeter eos quos remanere oportet ut infra dicemus. Tu omnibus praedictis exspulsis porta conclauis cum suo porticulo omnibus clausuris claudatur insius 8c extra, assigneturs claues clericis cerimoniaru abinius, 3c tres prae latis custodibus ab extra. Deinde ac
censis funalibus aliqui iussu patrum ad hoe deputati latebras angulossomnes conclauis diligenter scrutantur, ne quis extra ordinem inter clausos remanere possit, in conclaui autem ordinarie hi remanent omnes
Reuerendissimi D. Cardinales, Munusquiis illorum pro suo seruitio
retinent duo seruientes tantum,siquis autem aduersa ualitudine premere tur, conceditur, sibi tertius minister ex eonsuetudine non ex constitutio ne. Praeterea sacrista sacri palatii so/lus,& duo clerici cerimoniarum. Ser
ultores Dominorum Cardinalium qui hero suo famulatur. De Sacrisa sit celebrat
s Acrista diuina celebrat in communi coram patribus, εἰ uestes, ac paramenta suturi pontificis ser/uat, praeparat, Clerici cerimonia/rum celebranti subministrant. subsellia pro dominis cardinalibus, ubi, de quomodo illis placet prepa/rant di in comuni omnibus patris