장음표시 사용
141쪽
ii 4 , Liber Tertius. De Rebus. j
proicerere aquam. Servitus prole di, quam ex meo praedio urbano seper suum alunt apro tecto aliquid habere possitimii l tineris, seu aditus est ius, quo per domum tuam possim ire ad meam, I. seruitntes , si si denuo, is eod.& hoc de die intest igitur non de nocte, si in l.item, ffcomm. praedio. suem Alia species seruitutis rustica ad differentiam urianae nuncupatur, inde dici ur seruitus rusticorum praediorum, di est illa, quae debetur a praedio alteri praedio, sine aedificio, sic ab eo fit denominatio, Inst. eod.S. a de ibi sto. rustica appellatur. quia fit gratia colligedorum
fructuum, l .cum iure, S stabula, ifex quibus cau.pignor.Duplici vocatur nomine, in nominata .s ic nominata; Nominata est, quae nomen habet a iure, & non ab actu, glo. in l. r. Heod sicuti iter, via, actus, dc aquaedu ; Innominata, quae nominationem ab actu recipiti. nec habet a iure nomen impolitum, glo. in l. r. 9 in praediis, ε. eod. veluti arenae fodiendae,
cinis coquendae, aquae haustus,pecorum ad aquam appulsus, ius pascendi,& similia, in titi, A. strui utς rusticorum praedio m. ,αν Iter est ius eundi, ambuladi hominis, non iumenti agendi, Inst.eod. r. 3cl. l .iseod.hoc intelligitur, siue homo vehatur solus, siue in sella, vel lettica, equo, aut quouis alio anima ii, & quamuis possit ab animalibus vehi, non potest tamen seortum a se ducere animal . aut o tvehiculum, Insi.eod.S. I. dc LI. Lqui sella, l. interdicto, ff. de serv. rust. praed.& Ssu. ad gl in f i. ratio est, quia talis seruitus inducta videtur eommoditati latum eundi, ideo abeundo dicitur iter, & aliquando non est seruitus iter, dum ab usustuctuario debetur domino
fundi, l. r. coli. a. n. sit .seruitus vendicetur.
Actusemus eundi, ambulandi, agendi iumentum, vel vehiculum, ut ing. I. Inst. d.3ed .l. i. iseolsic,qui habet iter non habet actum,sed sic E contra ; nam qui habet iter,no viri rus vehiculo separato a se, actu autem potest, Liter, l. qui sellam, is eod. inter iumentanumerantur laqui, Muli, dc Boueis, qui armenta dicuntur, l. boues, isde verb. sign. l. legatis, fio.is de leg.3. l. aedilis, S. iumentorum, fi de aedilit.aedict.& Sylvest. ad glo. in Ag. i. Dicit aetus ab agendo, inde ius agendi est iumentorum, & potest mittere illa ante, vel retro, Metiam super aeq litare , non autem curru onerato ire conceditur, idcirco gratia conduim .:darum rerum actus inducitur, ut in d.S. I. Inaeeod.
sy Via est ius eundi, agendi, & ambulandi iumento, vel vehiculo, vi in dua. ita ἀsic dicitur ius eundi agendi, & ambulandi, de continet iter, di actum, qui viam haberi po-I itest trahere trabem, de lapita, glo in d S. i.de in d.l. t .si eca. habet maiorem latitudinempnam in directo habet pedum octo, in angulis r 6. nisi aliter placuerit constituentibus, quae
magnitudo in actum requiritur, Sylvcssi adglo. ind.S. r. . l . ii l aso Aqueductus est ius aquam ducendi per &ndum alienum, Inst.eod. in d.Li an fine, &S. a queductus,ffeod.8c intelligitur de quolibet instrumeto,quo ducitur aqua, bsaepius soc qua pluui. arce.& habet locum, tam in aqua inpenta, quam inuenienda, glo. in L aoqiure, Verum in aqua currenti, non solum, ut cursus non impediatur, sed nix deterior fiat, velutis aqM corrumuinric ut substatia, vel qualitas mutaretur, potest laedi fundas seruies cre-ι iccuti aqvi ilici aqueductus, s de seruit. rustici praed. Aquaiauctusduplici modo conside . rantur s aut priuati, aut publici v liis, & quolibet modo custodiendi; qua de re pro eorum
conseruatione, ne aquae alibi declinaret, aut corrumperentur antiqui conseruatores, Oc ges ordinauerunt, ut intit. C. lib. Io.de aquaediuiua.
aquadu. 3 I Innominatae seruitutes rusticae mi aqua ustus, peeoris ad aquam appulissi ius pascendi, calciscoquendae,menaei iendae, vide l. r: S. in rusticis, ae eod. his.sauriendi aquas 3 1 sente, vel alio loco vicini, Azotan sumtae . de d. L as. eod. S in rusticis. B, hae materia, aquarum Ara considerantur an sit publica et priuata, nam ni publica serustus non comceditur, dc species aquarum, an pluuialis, vel perennis, de pluuiali datur seruitus ad illin. non arcendam, sed ut vicinus illam per tardum vicini conducat, vel E contra, ut arctatur. ut in tit. ff. de aqua pluuia arcen. Pluuialis est, quae de Coelo cadit in hieme, vel aestate, ut
142쪽
Dilucidatio II. De Rebus In Corpor. II s
tili a pluuia, sed surgite derra, simul sunt flumina, & sentes, II.ffcle aqua quot.aest. Qintiis; diana dicitur, quia ιine impruallo temporis fluit, glinia d. l. I. Aestiua, quae Blum in aesta vi fluit, dodo iaiusmodi aquα datur interd. ne quis vi, aut clam rinpediat, quo minus curia erat, ne aqua detur, ut habetur in ei .isde aqua quotid.&aestiva. Datur seruitus, quod non solum quisq; possit ea aqua, uti in Gnte, ac flumine, sed ut licear per eundem sendum vi- ω . ' ei ni ad Qntem, vel puteum publicum accedere, & pecora appellere ad aquae haustum, S. inter rusticorum, Inaeeod.quia praediorum interest habere pecora ad stercorandum agrμ α
a V Alia seruitus est ius pascendi pecoris in sendo alieno agri mei causa, l. t. s. fia. is de sen . praed. & l.qui semianisi. ius de praescript. verb.. ι Arenae Adiendae est ius. quod in fundo vicini possim arenam sedere, ut ex ea fiant vase,' aut aedificia nistica, quae expediunt praedio rustico, Inmeod an d. 6 intet, di ex d. l. issima. Caleis coquendae est ius,quo in iando vicini licitum est calcem coquere ad utilitate prae- dij rustici, ex d. l. r.& S. inter, dcibi glo.& Azo. in sum. eod. tie intellige de his quae necessaria suntad domum construendum, & ad fructus percipiendos, quae omnino ramuniter tra-
nrer intit. E eomamnia, tam urbat . quam rustini praediorum i iConsiderantiu istae seruitutes in iure , tam quo ad modum aequirendi, quam retinendi,
a Acquiruntui omni contractu, ultima voluntate; &legato, &pactionibus, di stipulati, c nibus. S. fin. Insside ser. l. potest, C.communia praed.ea excepta parest unusquisqἰ domum semit. Ἀ- suam extollere, usiq; ad Coelum,aut prohibere ne quis ibi ingrediatur domni, vel fundum suum dum iter fiocet, l.per agrum, C.de se de mita. Quod verna, dum alteri ius quaesitum non tollit, de modo acquirendi legato habetur in tit.ff. deseruit.letu.Si fuerit quis turba--atus in suae possessionis seruitute licebit illam vendicare , ut in titiis si serruitus vendicetur. Hevi ἀν- Vedicare multis modis simi potest, veluti actione, ex testameto agere; l. pedulium,3t se extendit etiam ad persenales actiones, I.per diuersas, C. imnd. ibi glo. item pro defindore, cap.conuenior, a 3.q. 8.dc cap.non iure, dist. 8. Aliquando pro retinere, i. ieruis, Fad L o Treb. Interdum pro exciper L hac nostra, C.de praepositasac.lib. II .atq; pro liberare,I.a. .de silent. lib., iri meactione agere pro seruitute tuenda. ιAmmittiem seruinu multis modis, permissione, consessione, de non usu temporibus deo bitis, vi in tit si quemad.seruit.ammittitur,n ibi. λ. - . t ' Permissione, nam idem est permittere, G potestatem dare, ut inem .de aetati&qua.
lit lib. s.&est permissire indisserentis actionis , quod nec in editur , nee prohibetur, ut si . in area stillicidii permittere aedificari,ammittitur seruitus i si stillicidii, Til seruitammitti, Confiisione, nam confundere est extimuere, i debitori, C. de pacti inter empl. & veniadit.vel ut in proposito nostro est commisint,l diuortio, I. r. ita inatat Lsi eum seriem. Sese cond.indeb.seruitutes confunduntiar, si idem utriusq; praedij domnus esse coeperit, v
i Non vis, usus sumitur aliquando pro commoditate, I .si quis, E de inst. de exempla deseruitute leguntur in l. a re seq.is inmad. ser.ammiti. sic nod insest ammico seruitutis. 4 Alia pars rei incorporalis est vlustructus, & est ius alienis. rebus utendi, ει fruendi salua rerum substantia, l. i.&L a. e usust.& Inst. d.*. I. ex hac descriptione monstratur,quod his non consi seratur us fiuctus, quacitam est in fructibus, uti re corporalibus, sed initiis, quodςstineorporale, quo adm mutendi, dc fruendi, glo.ind.I. r. Instinest apud do έminum, cum causa . i. proprietate, ut in Lusumgestamento, peia de excepti rei iud. sed tune non est seruitus,tus itaq; demonstra sinistutem. & distinentis a proprietineaex d. glo. 'Notate etiam viummictum csinstituis tam M alienis, quam in suis rebus, licet proprie in suis non requiratur, l. in re communi, E de seruit. urb. praed. & res in qua constituitur non conseruatur vis, unde non datur in moenia, oleo, vino, dc similibus, secundum Sylvest ad ψΔ.in, I sed in rebus immobilibus, quae usu non consumunturi 1 .
143쪽
416 - , Liber Tertuis Dei Rebus.
ut insta dicetur. aequitare est usus aequi . fructus erit fisus, sicin fini Bi. sunt aeges, seruus, iumenta, & similia, quae non friumuntur usi Saronstiuntur, in Od.& I. 3stituitus, i M. Dicitur utendi HSiliantiam Pigooris citimo debito ι aquci uti auditis
non potest, fruendi ad adserentiam nudi usus, quia usuiructuarius capere potestiui M. in . rhoritate sua, dc glina Sylliari ius. I. Insi e d. , 'l ; V εν ι ii Noratur parito, quod substantia, in quo us fructus constituitur sit salua ex quibus duolliguntui: Primo, quod usitfructuarius praestet fi tutares, vel cautionem, cum satisda tione de saluanda substantia secundum gloansiuindili. I. tameti ista opinio com niter v - 16 probal ir, Deusduisi Si ld. ibi adgloaeo quod cautioncinest de substantia.Vs fructus eum, . in multis casibus no praestetur, sed potest intelligi vi fructunium non faces emietiis siosissi praestita in imae deustorio, ecfivendo arbitria boni virisnili selere,& pati re via ru- .ctuario isto t ι , quema&cauri bartil. hac aedi alii .in illud, ode secunia nupt. Alia opiniocst ne . s. ωbstantia perea s cum tumdiu si in conseruentur, quati rub. sub'thtia permanet, Sylu.ad gita in S. I.α polita sunt ista verba ad differentiam earum renim, η η sis syntymi Fum sit ius consistens in cortore, nam eo stablato, & iustolli ne ibossunt etiam demonstrare duo, vir in n. s. serinalem,&causalem, dos mis' ' uin;nligi inihi qmipilum a pshraecam, Institii. d. ..2. h3ι Eeod. causulis, qui est in causa. c cum proprietate, quod non intelligitur in praesenti causa, quoniam runc est con tristit. λεῖ lidata proprietas cuti, sui ctu, ut lati de his intit. Inst. do fide usi ruist. Pς' i --o Consideraxur pariter in quibus rebus ususfructus constituatur, ut intit. de vilistum ea. 'unii.eae. - fium rerum quae Usu qDnsemuntur, & regula est, quod in rebus immobilibus, in mobilibus xer. quκ hut Lm cautio praestat ut G restituendo, idem in sp ic non in indiuiduo; licet proprius λιι. ' . ., Hi quam frui, ς d.sacens lituit it r. 3hst. Apraeterea cautio 'non remittitura testatore . n. . i.ἰ ' st de usust.& iacired Memus, ut in potuegat. quia idem videtur elim proprietatem glo. hi d.s.constituitur ι dc continerer conseruatio rei ne deterioteriusquod iit,dum debito in iido fructibus utimur,& de restituendo finito i Epore proprietateni directo domino, l.stinas, via: ... stuctus, isde ususta. I.ff. eod.&latius in rubrica, si vi:,sufructu quemadm. caueatur. et dides. ea- 49 Ac Quiritur ri ultis modis, ut in kvsufructus, Inst. S&tit.lucrat hoc etia onerose. v xRr nitur,ne proprietas domino reddatur inutilis,lini cicod.,vsufructus, di s.fimveluti morte. c itiam alima, de mediavit noutione, non utendo per modum,&umput, aues a ie- iis tas consumetur casu, vel vitio, si conditio laevit impleta, '. finiuiist. eoAfcωremouet, aut o. istia reti in inmeidet quibo, omibus, cu d. 9 finditia. d.&in litis quibus modis: osust ammit. icti kζω. so rus est ius, te sinon serendi,salua rerum sia Matia, ex s. i. nstide inii, 'ubit.sicini mussian usu quam in usu fructu, l. r. l. planum, S.I.l.deniq;&l. sed neq; ff.de usu,&habitiis. νὶ - sunt olera, poma, flores, stranam, ligna ad vium quotidianum deputata, Me rum indoilem fundo morari, dummodo domisto fundi molestus non sit, necim clitnemo ut nil pubrusticiam h ereet,& taluius altera, nec Iocaiur, nec vendis ex dig. I. Insti I eod. Venit etiam in usu foenum,quod est herba sicca, & qui viridis herba, de calami ex iti,
144쪽
Dilucidatio III. De Diuersrerum acquisit. Π7
DILUCIDATIO III. DE DIVERS. RERUM ACQUISITIONE.
In a n v v M modo est, qualiter in iure res, & bona, tam corporalia, uuam incorporalia, tam mobilia, quam non,consideretur; & certum est silum- moQ' ae ino sacquirendi, vel ommittendi ea disputare, apud testistas icontingit, L M. ff. de leg. & Senati cons propterea huius partis tale eriti principium. o n. . recipere, Spec.de vssimo. g.siveM, Hostien. in cap. pastoralis, de dec. Retinemus autem ea, quae sine vitio acquirimus
fg rediettur, isquorum legTriam, & cap. fin. de ordine eo it. Recuperamus au emith.M. - ωψ ως N, quae omnia sublabdo acquirendi eum, Moelus acquirendi diuiditur intres partes, nam quaedam acquisitio est naturalis alia iliadustrialis, tertia mista. va Naturalis fit de illis rebus, quas natura, sine arte produxit, ut herbas, fiuctus, animalia&sii in ilia, ad victum necessaria, Inst.de rerum diuis sin pecudum. I Industrialis, quae fit ex arte,industria,mercatura,aut simili modo, ut infra, de modis aequirendi, latiu dicetur, ,
, Mista quisitio, quae fit de naturali,&industriali, ut usu Marius, qui ambos fiuctus
Atta 'omnis acquisitio suam legitimam,& iustam causam habet,quae titaeis demonstratur, sic de titulorum simuficatione prius dicemus. . ,ε Tituli nomen ad plura te extendit; Inde tituli largitionales in rub.Qde Cainlarsit. oro nomine operis a Principe ordinati Labsit, ade priui domus August. 'Necnon pro descriptione, quae solet ponit in eminetiori Ioco domu ut in C. nemo priuatitit.& l.titulus, de his, quae penae nomine. item pro necessitate, i. i.Qqui nu.liber Item pro detentione possessionis, i. M. C.locat. Item pro actione, i. I.ade his, qui potet. l.non est ambiguum, ibi alamida: aestuans Item pro rubrica,seu tractatu, l. r . sede postul.l. si ret- tum Pe Disiligod by Corale
145쪽
tum petatur, ,e l. I. sde integ. rest. Item pro scriptura Auth. de mandat. Pri .f. titulos, sic pro abreuia ura scripturae, i. i.C.de Gn.largit. Item pro Ecclesiis Cardinatium,sic dc pro
Ecclesia, Inno.inca.ex insinitatione,de procurat. Inde dicitur titulus lucrativus, I. q. I .gratia, ut haereditarius, vel sint ilis, vel onerosius, ut ex cotractu, l .fin.C.de possgi in cap.fin. de OE Archipresb. & gIo. in cap. dudum celsemido de dot. In proposito pro causa acquirendi dominium, secundum dispositiuuem iuris, ut de causia lucrativa, vel crosa. 7 Sunt autem tituli, quidam vcri, quidam vero colorati ; Coloratus est, quando habet ivetionem veram, & dicitur colorata donatio, l. publicis,gde donat. inter virum, & M. MI. sin. C. inandat. 8 Verus, qui habet legitimam causam lucrativam ae vel onerosam, sic caulae veri tituli tunc sunt ό lucrativa cst, quae nullum habet damnum, vel cxpensum, dum illa confertur. .3. ff. de in re vers. l.li adiciatur, Epro ibcij,& glo. in l. per diuersa, C. mand. Hi notatur in i .illud, C. de collat. sic c contra onerosa causa est, x bi i inpensa aestimatio, opus, vel labor i teruenit. Huiusmodi autem acquisitiones, quaeda in sunt circa usum tantum, quaedam circa proprietatem, quaedam vero communia, quo ad usum, & proprietatem. 9 Modi acquirendi sent plures, de quibus in tit. E. de acquirendo rerum dominia,& Inst. de rerum diuisione , Cuius distinctio talis erit: Primo, qurea nullo modo acquiri possunt, quaed*m alia diuersimode acquiruntur, ut infra dicetur. Quie nullo modo acquiruntur sunt in nullius dominio, Inst. eod. S. nullius, scuti res san- 1 o istae, dc rellaiosae; sanctae, seu sacrae sunt Ecclesiae, seu templa,quae Deo dicata sunt,ut in tit. C. de secr. lanet. Eccl. Nec non sacra dicuntur dona ad diuinum ministerium dicata, inst. eod. s. rcs sacrae, ut Ecclesia hic pro congregatione pluitum adseruiendum Deo, & pro Ecclesia muro circundata, de boni sciusdem, Bal. in rub. C.eod. sancta, quia Dco per Pontifices1 1 dicat , & consecrata sint tam aedes, quam dona, Initide rctum diuis. I. sacres i. sanci mus, C. de sacr. sanct. ccl. Iteni & locus dicitur sacer, ubi sacrae aedes aedificatae fuerunt etiaaedificio rupto. g. locus, inst.eod & Baria. si notulu, Ede furtis. Ideo sacri affatus sunt Principis rescripta, l. sacri affatus, C. de rescript. Princ. dc idem facra forma, Auth. de nupt. , disponat, iud non alienare, S. haec igitur sacrae Curiae. i. potestate Curiae, glosin l. ii quis,C. de decur. lib. I o. Ita di sacra potestas Imperialis est auctoritas locus desinit si sacer, vel dum ab hostibus profanatur, vel ob remotionem earum rerum, quae sacrum illum redde-'
Sanctae, quia purae,& immaculatae conseruandae sunt,& qui illas violauerit, graui puni batur poena, l. I.S.fin.ffiie Oid in loco sacro, sicuti sunt Ecclesiae, Moeniae Civitatis,ic por- itae, ac leὀc , inst.eod.9. sanctae, & l. sanctae, ksacrae, T eod. & sanetum dicitii , quasi firmum λa verbo sancio, glo.in d .f. sanctae,& ibi Sylv. in add. ad glo refert verba legis Romuli, mo nia sacrosancia sunt, & Cicero lib. a. de natura Deorsi dum ait,mπνυ a Pomissa ra
x a Religionis Iocus est. non tantum sacer, sed etiam ubi aliqua religio residet,ut sepultura Christianorum, dum ibi imago hominis cognoscatur vi iud. S.religiosi, Inst. eod. Praedicti itaq; in nullius sent dominio, ut in b.nullius, inst. d. it 3 Quaedam alia bona, quo ad usum tantum acquiruntur, sicuti bona communia, quorum. usus est communis, ut elemelua, Aer, Aqua, Mare, iliara maris, quorum naturali iure ivsus est communis omnibus, i. a. l. nemo, Teod. I
Aeris usus conlideratur in se uitute, ut altius tollendi, ne prosphchii, vel luminibus os-ficiatur,ut supra diximus,& quatenus aues nidificant in arboril,si quoniam c5numia sunt, .
quo ad usum tantum nobis, &coeteris animatibus naturali iure, ido dicuntur communia,
Inst.de rerum diuis S. I quidem, S dicitur tute naturali hoc est primmo, quia communis est omnibu&animantibus, at qui occupat illud est de iure gentium, Sylv. ad glo.ibi. Aqua consideratur, vel quatenus cuit de Coelo, ut pluuia,& communis pariter usus est, uamdiu de Coelo cadit, necnon cogregatio aquarum, sicut est mare,cuius usas cst pi scan
146쪽
Dilucidatio II l. De Diuersi erum acquisit. II se
di est addo communis omnibus, quod unus alterum impedire non Inst. d.I.3c qui- idem ; lictus-quar. max.hibernis fluctus excrescit, ins .e .g. flumina, & S.lictoriam, hic usu earum non tantum est de eius aqua, & liinore, iid etiam de his, quae reperiuntur ibi δε ista non acquiruntur singulari modo .c proprietate, qua est eiusdem iuris, cuius est mareo
quae subiacet inari, Terrae, vel Arenae, ind.s lictorum.
I asdam alia dicuntur publica,tamquam ad publicum usum destinata, lino sise particu
lati dominio non veniunt, ut flumina, na Ciuitatum, riparum usus, Inaeeod. S. riparum,& l riparu, iseM.flumina sunt, quae acquis fluunt, & sunt in duplici differentia, veluti qm dam perennia, quaedam ad lepus, sicuti torrentia; perennia sempet fluunt hiberno, de aesti uo tempore, Insaee .L& quidem,& in titiss. de flum.vel dicitur tamen, ab aquarum fluxu,& locus, qui aquam recipit, dicitur alueus, quo munitur, appellatur ripa, de quibus infra,
cum de illis plura dentur interdina, Visur ibi qualiter usus, vel proprietas acquiratur. Rivus est locus aquarum per longitudinem depresses, quo aqua decurrit, & isti quamdiu sunt stib fundo alieno, non dicuntur publici, sed priuati, sed hic consideratur quantum ad
usus aquarum, ut in tit. Ederivis. Fons est locus ubi perennis aqua eonsurgit,& apparet ι quae cum milium non habear,ac- ccipit sermam lacus, ubi nascitur, ut in interdicto in titide tonte dicitur. Is Quaedam alia sunt uniuersitati quae G particulari dominio non veniunt; ditare publicum ab uniuersitate, nam publicum dicitur, quod pluribus commune est populis, non hominibus tantum, uniuersitatis, quod uniuν tantam est loci, glo. inst.e .Luniuersitatis, Lia tantum, Luniuersitatis, T. d. sunt autem uniuerstatis Theatra, serum, via public statuae in Pruatio existutes,quarum rerum proprietas est uniuersitatis, sic usus est communis, Inst.
Cod.S. uniuersitatis, cum glo.
Theatrum est locus, ubi ludi inspiciuntur, & spectacula publica celebrantur, & dicitur, quasi video, glo. in L Luniuersitatis. Stadium, pro spatio, semitur unius miliarii, quod Hercules uno habitu eurrebat; sta
hic pro loco, ubi homines se exercent ad currendum, Latine curriculum appellatur. χο Alio modo particulari singulari acquiritur, veluti inuentione, occupatione, accessione commistione, visapione, praescriptione, ει traditione titulo lucrativo, ves oneroso. Haetra toto corpore, tit.de acqui rerum domala Inst de rerum diui cx7 Inuentione acquiruntur bona, quae in nullius dominio sunt naturali, quoddam iure ad omnes inuentores spectant, veluti lapilli, inuenti in ore muis, Gemmae, Margaritae, de similia, Inae a lapilli, hoc idem de Thesauris dicendum.
Est autem Thesaurus depositio pecuniae in quantitare,cuius memoria non exisse,nec re. εperitur Dominus torus, sic excludatur coeterae muniae deperditae, ut in tit. Cala Thesau. tiris, & in hoc tria considerantur, locus an sit resigiosiis, quia tunc, secundum ius ciuile, esset inuentoris, secundum ius Canonicum, medietas esset Praelati; si in f do seculari, de particulari, tunc dimidiatur inter dominum landi, de inuentorem, Insteod. S.Thesaurum, si ager erit emphiteoticus medietas erit sta, alia veri domini, glo. in d. s. Thesaurus ; Imuentor si meris mercennarius, sta erit mercede contentus, quam recipiet pN Thesauro, ex glos ibid. 8 occupatione acquiritur dominium directum & utile,in rebus,quae in nullius bonis sunt,
per regulam, quod nullius est occupantis fit, Inst. eod. g. ferae, sisti animalium cunctarum, ferae naturae occupatio, sie excipiuntur domestica animalia, veluti apes, Pavones, mansuefacti Conii, Gesine Anseres, ut Inst.de rerum diuisS. Apum, ,pauonum, ,gallinarum, s. Item ea sequidem non occupantur, quia iub dominio,&potestate aliena videntur es: se, cum in custodia domini sint. Quod verum est, quia animo retinentur, cum animal ibis leae redire, ut Inae eod. f. anseres. At custodia in animalibus ferae naturae est illa prosequi,
dum capi quaeritur, ει donec sub tuo aspectu fuerint sub tua custodia dinitur; veIuti si vulnerasti an alδε ause e ficta est dissicilis persecutio, de E tuo conspectu euaserit,ita ut de- C. sierit esse de tua custodia,tunc occupatis fit. In OSFaerae, di Lillud, & latius in ut C.de vena strarsi. 19Fit
147쪽
ito Liber Tertius. De Retas. : '
ly Fistetitin aequisitio ascessione, & alluvione, est autem allimin incremetitu latens, quod vel statini, aut paulatim est, ML eod.8.prieterea peo quod flumina teneant vim iudicu, au- serendua bono concede . altera; Ideo si vi, fluminis ex alluvione partem fundo tuo ad- uides vicini di tanto testi pore, quod arbores, quos s aeum reliarit in eodem fundo radices, emiserit, iudicio petitorum, tuum erit, Inst. eod. g. praeterea, hoc idem accidit, si in mare ; irmi, flumine, ilit essem insulii'ιόωcessa materia, impetu aquarum, si in mari occupantis, fit iure naturali, si in flumine inter vicinos facienda est diuisio per modum to 4 tudini suundi existentas prope ripa, as alteri parti magis adhaesurit,efit habentis viciniora praxi io,vtin c4.praeterea, & ia tit. st de filuminibus. Contingit etiam insulam oriri, ex diuersione minis, & esi itur eomndem doni in6rum, quoniam eκ diuisioia fluminis non inu ursi Ubium; unde si qlucus desierit,erit1llorom, qui habet praedia vicinit, irredie rit, eri eorundem. I sti EG.insula,&Siqudd si naturam Inst.eod ita o. Inungatiove, si campus pruini rit formam, ut, si facies, sterilis fiterit effecia, thim erat fertilis ti'c domu mani utili dommodum fruendi , no autem pyopsietatent; gratia , Inst.. de rem ditiis licet ammittat in quibusda casibus,etia proprietate ut thabeo fist am possia1 . Minimici e multis modiutontingit, vel materiae , aut usu consumunmti; ubi plantarum, literarum,&similium, de quὰ sp tua nullis de retuli di M. Ratione materim vesi aedificium fiat insundo alid x vel de allima materia, filista in inala fide fatis sint , aut fidium cedit seso mala fide si sciebat fundum essetilienumi Rex Miena, Insti Leodauec ita gl6 sed si credebat fundum, vel materiam era suam, tunc tenebitur ad ektimationem'imiteriae, ibid. Inae faex diuerib ; sic materia non vendieatilr, eκ l. tet. ta, at qui in solo sud e sicat de alienae materia sub bona side ; tenebitur ad dupli extimationem , si autem aedifici sic
ruat, tunc poterit materiam vendicare. - i
lla. taxonumstione aliarum rerum, veluti Auri, frumenti, vini, & similium , stamis ultio his modis, si differentia erit inter dominum, & aurificum uti opus sierit separabile, vobxuiqi dabitur tam, sin autem domitins maretis obligabitus ad artificium , ut i modustis iis,ïibus,dnst. o A.cum in aliena; sed te trouerfla sierit inter domi Aldiuertim inreuriarum, tun nspieitur,oluntast mistritium, an talis missio sit iacta dolusi vel sub bona fide, dc si separario fieri non potesti tune res mistaeriaeci uni inter domvismarum, Inst. eod.S si duorumῆ 3 g. quod si partemI & S.quod si uotis, & 9.q .ser j in si casuis, tiam commistis; tun t iudex a latinitur de quantaec ferum, S. quod si seu men- .
γ Alia commistioetarborum, ut qui alienam arborem planiauit iἀctoiundis . Od ii solo, sed si quis suam plantam plantauerit in alieno iundo, rami solo, postquam radices emiustri ideGarbores in confinio existentes,rubemes radices cxviris laete, erunt immnes Saee min, Inst. d.hodii tellige de tota radice ammtit: lain Eruandum in tu ne to semiuriosebbona filla, M sadest mala fidesse κ cecini solo, aratume Inst tod
148쪽
Dilucidatio III. De Diuers rerum acquisit. tri
est inuenta, l. r . l. surtum, Ede usucap. l. fin. ff. pro soc. Inst.eod. in princ. dc hoc 'fricatur, lall. Qtiat. E. de usucap. ω Q communia, de usucap. Continuata possess. est de mobilibus trietia' , ' niuin, de immobilibus decennium, inter praesentes,& inter absentes, Inst.e .g. t .& l nun- Ca uti via quam, S. 1 .Emii latius de his alibi, & potest continuari inter diuersaspersonas, ita ut he- εres politi perficere tempus sui defiancti, l.nunquam, , vacuam, Ede usucap. l. iusta, s. non, M l. fili. S. fin. Eeod. requiritur, quod res sit corporalis, quoniam incorporalis non usue ituri l. seruus, S. incorporalis, E d. am rerum dom. nisi quatenus incorporalia adhereat rei, ut in seruitute, l.aliena, g. acquisitio, Eeod. Talis itaq, possessio sit probata a lege,ne res sit vitiosa, ut fiartiua, vi expulsiva, vi ablativa,& similia, Inst. eod.S. furtiue, & S. quod autem; Idem est dic dum de illis, quae ex furtiuis nascuntur, ex AZo.in sum.eod.tit. num. I o.& res,. illa de sui natura sit apta usucapi, ideo excipititur liber homo,res secrς, religiost, & sancte, theatrum, forum,& similia, Lusiucapiones, Eeod.& sit de re, quae possit alienari, seeus de minorum rebus, vel alijs priuilegiatis, I.si liind.sside iud..1 1 Praeterea collige tria requisita in usucapione, a ex parte rei, quae non sit vititiosa, nee priuilegiata, secundo, ex parte personat, quae usucapit, habeat bonam fidem, tertio, habeat ivlum causim, ad quae explicanda in iure plures rubricantur tituli. Inde dicitur de usucapione pro emptore ; ut qui sub bona fide emit, no a diao, eo, quodas credebat illum dominum, si tempore debito possedit, usucapione acquisiuit dominium, Inst. eod.S.nouissime, l. bona fide, Ede verb.signif& quando bona fides requiratur, latius alibi . sic usicapitur pro donato, & pro dote nomine haeredis , sc pro haerede, pro lega- Pro Do . to, & similibus causis lucrativis, & onerosis, nam dum quis eo tit. rem possidet, v secapit. ἡ 'seruatis alijs de iure seruandis, de his infra, sitis locis dicemus. Tempus datum pro usucapione in omnibus prouinciis no erat aequale, sed stilus erat diuersiis, ut in tit.Die. usiacap. trasserman. In prouincijs nullus poterat usiicapere res immo- κbiles, quia dominia rod erant penes Romanos ideo Bluebantur ab incolis prouinciae certa tributa, mobilia vero anno capiebantur, hodie sublata est ista differentia, ita ut eadem 'f' consuetudo seruetur in prouincia, quae in Urbe, de tempus appositum sit commune omnibus, ideo dicitur transformandum. tar Vsecvio compositum est verbum. ex usu, & eapio, eum In possiessionem usus versetur iste qui usum alicuius rei mobilis capit, idest possidet dicitur usucapere, quia propriὸ de mobili est usus, licet olim, & de immobilibus usucapio dabatur, l. surtum, l. quamuis, aede usucap. Alter modus acquirendi similis usucapioni est praescriptio, & dissere ab ea, quae circa
28 mobilia tantum versatur, quam AZo.in sum.eod tit. Ita deciarat. Praeseriptio est exceptio ex tempore causam trahens, dicitur exceptio, quia ea si lucretur contra molestantem . at
melius dicendum olim, quando interuenerat tempus decem, vel viginti annord, etiam de re mobili praesci ibebatur, & non usiicapiebatur, & sic sub nomine usiucapionis sumeretur . - tarpe glo.& Hollien in sum.de praescrip.&est rex. l.3. ff.dς usucap. di l. fartum,l.quam ra. pistis ctio, Teod.& tunc describitur, ut de usucapione, ex Gofeci in ium eod est tu, quoddam ia9 substantiam, hoc est firmitatem capies, ex tempor te in tinff&C. praesciimionibas. Dicti ut ad inuice in multis praescriptio,& viii capio Triari in materia; in usucapio siede rebus mobilibus, praescriptio de immobilibus. l.fin. Qeod. Inst.de seruitis. eonstituimr. Secundo, in actione mista, quae datur in remἡδc in persona, ut in haereditatis petitione, I.pen.C.de Const. puruinoaeteris adequantur. Postulat praescriptio eadem requisita, quae dicta sunt de usucapione, videlicet bonam fidem iustum, titula continuatam pinstanen, rem non vitiosam, & tempus debitum.
Tempus ad praescribendum eris diuertan in praescriptionibus, quoniam diuersa Iem tur tempora in iure determinata, quaedam praescriptio est quadriennalis, ut in tit. C. de κquadriennali praescriptione, ubi datur beneficium emptori temporis praediia contra veruditorem, ita in bonis vacantibus occupatis a fisco, l. I 6.statre fide iure fisci, & l. intra,S.
149쪽
ἐγ-longissim uni, quod est triginta, vel quadraginta annorum,&istud
coluinxi r rsonas, iura, & actiones, quae omni i illo tempore tolluntur, di tollitur omne vitium, ut in tit. Ciae praescripr. 3 o. vel 4o.annorum; Intellige dummiaci talia serent, quo tempus praefixum ad praesicribendum per se non habeant, ut in legato alternis annis, quoniam singulus annus habebit illud tempus, laeos, si de annis legar. Ab ista regula multi c stac xcipiuntur,quod non omnibus indistinctε noceat longi tem poris possessio, veluti ex iustis causis absentibus, captis ab hostibus, & sic de similibus,ut in 3 1 4it.quibus non obsi i longi te m potis praescriptio ι est autem longum tempus decennium in t cr praesentes, go. inter absentcs, I .fin C.de praescrip. longi temporis, Instita de usucap. S. I. Aliquando en spacium a o. annorum indistinctum, l. a. . eod. Aliquando est arbitrio Iudi cis, i. si finita, V. de dam .inseo .f. nunc autem, & l. t . in fine, isde iure de liber. I.si legatum,frde oper. liberi. In per natibus suinitur pro spatio 3o. annorum, l. neq; C.de Praestri pr. IOng.temp. l.sicut, de praescrip.3o.ann. Interdum est o. annorum, Archid .de praescrip. I. lib. 6. Interdum longum post annum, ut vetus a g.q: . cap. I. Aliquando pro quinquςnnio, l. I .f.quod dictum, Ede separat. sic tempus reci pit tres aistinistiones, longum, longissimu, longcuum, hZo. in sumna.quae sit longa coli seclud.& nos supra in lib. I .diximu4, Amen g neraliter decennium dicemus longum tempus, longissimum tempus continet spatium vitae hominis, hoc est centum annorum, l .fin C. de sacr. sanet. Eccl. Idem de longevo, pro inu terato spatio centum annorum, Auth.de vcsti, & ea, quae parit. S. i.& notatur in l. de qui bus, E de legibus. Ideo ad excludendum longum tempus I in annorum rubricatur de prae- ' Dipto 3 o. vel o. annorum, quod i cmpus excedit decennium, quod esu ongum, vel illud ctiam dicitur longum, quod excedit decennium, usq; ad longissimum, vel longeum. Alia limitatio contra praeseriptionem ponitur in tit. C. quibus casibus cessat longi tem poris praeseriptio, veluti ad fauorem personae priuilegiatae, ut pnpilli, vcl minoris, i. sicu- ti, C de praescript. 3 o. vel o. ann. vel Dei, ut res lacrae sanctae, & religiosae, quae non pra scrabuntur,uniuersitatis, vel publicae, i. v sucapionem, Ecod. 3 Ii dicitur etiam pra scriptio contra fiscum, qui procedere non post contra delinquentes non accusatos, ii post accusationem causa non fuerit prosequuta tempore determinato. f. biennio, ut in tit. C. ut inita certum tempus. Praescribitur etiam actio, quam quis habet in re, ut si creditot rem sibi hyppotecati pro debit permittit possideri a debitore, tempore debito praefinito a lege, ut in tit. C. H increditorem, de creditore dicemus infra. h. 34 Vltimis modus acquirendi est traditione, ut Inst.de rerum diui s. per traditionem,cum duo i, ikq & hic videtur rationabilior coeteris, cum nil magis coueniat, quam, ut unus: quitq; rei suae si moderator, & arbiter; & possit ad eius libitum disponere, praeterea Z quirimus. di per nosmetipsos, ut Inst. eod.f. I .& per alias persenas, ut per existentes in no-.3 I stra pote state, in d.g. r . quod & domino ignorante, etiam fieri potest, ex d.s. I .& f. ite in , dc
latius det his habetur in tit. Inst. per qua1 per as nobis acquiratur,vbi plures leguntii r c his, sicyii de filiin, quando acquirat patri de promitiis, & aduenti iijs bonis,in quibur pa . ter ac*lirit.vsvis actum, s.igitur, Inst. eod. &g. vafructus. Acquiritur etiam percraraneam purisiam ut pur procuratorem, dc s. ex hijs itaq; Inst. eod. & ita de singulis. t36 M acquirendi principaliter reducuntur ad duo,ad titulum .s lucratiuu,n onero umi Acmititiones ex tit. lucrativo sunt dispositiones de lanctorii, vesumestamentum, codicillum, Dpationes,dc coetera,quae ex istis dependet, ut legata, substitutiones, fideic6mis ,3e
l miliave quibus seriarini ricetur, ut ordine debito singulae materiae dilucidentur. ,
150쪽
Dilucidat id IV. De Testam entis. t II
ol Demonstrario quid sic. a Natara demonstrationari
Es TAMEN TvM consideratur, quatenus lucrum tribuit, 3e acquisitionis modu demonstrat, & duplici sumitur modo; Impropriε, & proprie; Im- tproprie sub eo nomine cotinetur omnis dispolitio de bonis faeta, sub con . templatione mortis, glo. in L quoi ies, C. fami l. erciscun. & l. licer, C. de pacti& sic trahitur etiam ad codicillos glo. in I. a. C.de Castre n. pe I.& l. pen.C.commiinia deleg.& venit, tam valida, quam inualida dispositio. I. a. S. i. Equemadm. test aperiat. sic restamenta dicuntur si ibstitutiones, legata, & similia, Spec. de arbit. S. sequitur, vers. E contra, eo quod omnis tcstatio menti Uic iriir testii mentum, Instia test.S. I .complectens omnia, quae veniunt sub intuitu mortis, l.si id, C.eod. Proprie vero aliter sumitur, & est voluntatix nostrae, iusta sententia, de eo, quod quis post mortem suam fieri voluit, secundum glo. LI.ff.de capit.domin.& in Li. E de testameistis, additur cum haeredis institutione, Ae l. testamentum, C. de testamentis; Iusta sententia apposita, quia voluntas deliberata requiritur', non enunciatoria tantum, & dum dicitur nostrae voluntatis, excluduntur illi, qui sebaliena sunt potestate, qui testamenti factionem non habent ut serui, l.qui in potestate, & l 4.fsde testamentis; iusta dicitur, ut fit facta secundum solennitatem iuris, ne incapax instititatur, l.quaedani, is de cond. inst.l minoris, ε. de cond.& demonstr. l. I.cum glo. C. haered. Inst.vel sic, iusta, hoc est perseela, ad differentiam dispositionis inter vitios, secundum Din. ibi. Alii veris ex huiusmodi descriptione icolligunt testamctnm esse solum, quoddam intellectuale, & incorporale, eum sit iusta seniatia voluntatis nostrae, Bal. in d.l. i de Test.Bart.Lorditiarii C.rei vend. qi Iod verum considerata dispositione nostrae voluntatis, quae indiuidua est, i .si quis, i. furiosum fide Testa-βmentis. ad haeredis institutionem, & voluntatem testatoris, quae indidua sunt, cum
quis pro parte testatus, & pro parte intestatus decedere non possit, L potest quis, is de lit. '
Secundum Aeto in sum.eod tit. stamentum est quaedam solemnis ordinatio,cum Insti. tutione haeredis, tamen quoad actum disponendi, est quoddam diuiduum corporale, dum testamentum eontinet, & haeredis Institutionem, legata,& substitutiones, ex Marian. soci.
hi rubrierimus 37.& 38. In coeteris, ut ipse etiam tenet, dicitur quid individuum. L a Propriὶ