장음표시 사용
21쪽
dicet polum. Non enim, testante scriptura gentem propter locum, sed locum propter gentem elegit Dominus. nec plurimi facit barbatus ille Hieronymus , Hiero lymis habitasse, sed ibidem bene vixisse summis effert praeconiis. Postremo, quemadmodumTheologis vitio damus si Prophetarum oracula violenter in situm pertrahunt instia tutum, ita & Historiographis minime com Ceditur nimia perplexitate , ob similium consonantiam syllabarum , veterum gesta deprauare; M pro Voto aliorum fila praeter ordinem sito glomeri intorquere. Giam esse Batnam ct Bet basiam; aliam quoque Batauiam ct Bethicam.
Fτ quoniam ex rerum differentiisa qui- uoce distinctis ad certiorem earum ρομ ueniemus notitiam & veritatem: quantum inter se Betua & Bettaasia, Batauia quoque hira. dc Bellaica differunt quam paucissimisexplicabo. Vt Vel eo clarius ac proinde facilius
omnem extricemus errorem. Bethicam, extremum terrae nostro in orbe versiis occidentem nouimus esse: ubi Europa ab Africa dirimitur. Interiacentibus tamen duabusi insulis,
22쪽
LIAE R PRIMUS. Tinsulis, quas Gades quod in modum sepis Gades. mari circundentur) appellamus. Primam, ω quidem maiorem ath Erythraeam v Emoriauere. quod Tyrij eorum origine exorta ab Erythraeo mari ferebantur. Alteram, alij Aph rodisiam, nonnulli Iunonis insulam di- Aphrasiuinarunt. In huius templo & ciuitate, quae Gadium, alias Iulia dicitur,Hercules ad perpetuam praesentiae siuae memoriam, gemianas ex aere octo cubitorum fixit columnas.
non secus atq. olim Bacchus ad Orientem; Ricxander Magnus apud Arimaspos versus Aquilonem, cum se diis aequam, & canestes
accersere tentat honores. Hoc unum deniaque restat, ut ad Meridiem magnus ille Hispaniarum Rex & egregium militiae decus, superatis Lunae montibus nominis sui mo- numenta relinquat. Nec faetii difficile fu rit, breuique auspicandum . modo Christi
ni proh dolor sanguinis emisione inter Catholicae fidei reges satis saeuitum esset. Hanc Bethicam a Bethi fluuio qui Hispaniam & subis
Lusitaniam, nunc Portugalliam, separat, ab incolis Trudetanam regionem, nos Gran,
tam , ubi sedes est regni, dicimus grano Graeci κοκκον vocitantin quod ibidem copi se proueniat. in quo lanas pulcherrimo tingi colore ostendit Martialis, ubi dicit: - Α Bethu
23쪽
8 CORNELII AVRa I. II Bethiae olivifera crinem redimite corona, Aurea qui nitidis Ne Pena tingis aquis.
Nunc Bethasiam percurramus. Haec Eburonum&Leodiensium terra est cis Rhenum ad utranq. Mota fluminis ripam sita. Cuius populi carbonum e terrae cespitibus emendorum avide sint studiosi. quos pro fabrorum Usu Dotaracum, extremum & nobile Belgarum oppidum, actuariis nauibus con- uenunt. Vulgariter, raeti testem appellati. Porro Batuam ingredienti occurrit mihi in primis maxima eius claritas, quae fide & religione nos praecesserit. Hanc enim Marcellinus presbyter ante villibrordum ad Christi fidem primus conuertit. deinde Sanctus Roerenfridus nouellum in Baptisinate populum a Vestervordio usque in vicum ar nostim continuis praedicationibus salubriterrexit. qui tandem innumeris clarus miraculis , sanctissimam corporis sui glebam deposuit, & in Vimo quietissiae locum elegit. Et quid de huius terrae situ dicemus' Miraacris caelique fruitur clametia; Agrum habet frugibus sortilem, pecori bonum, fructiferis fi eundumarboribus,fluuiis& saltibus, pascuis de lacubus pro cuiusque loci conditione cultissima. a Rheno Lobeceno usque in Li ing gam procurrans. Hominum genus habet. . salubri
24쪽
salubri corpore, velox, laborum omnium patiens, tractabile, & suo principi ad exu mam usque seruitutem ingenue obediens, conuictu facile, fidei in suos & amicitiae t nax &obseruatissimum: in alienos non ita. Et quid tum amplius 3 O nobilis & felix Batua, quae Romanis Imperatoribus praeparasti cunabula. In te enim Iuli, Caesaris soror cuidam principi, Carolo nomine, iuncta, Octavianum semper Augustum genuit,& Octauiam eius germanam. Haec regi Bra boni nupta, alterum in Nouia, nunc N uia. uiomago genuit Carolum , cui Imperator auunculus plurimas dedit regiones, quibus ad annos ferme nonaginta, magnifice praefuit, usque ad ipsa Tiberi) Caiique tempora perdurans. Is Titum reliquit filium, qui rex in Germania Vespasianum genuit Imper torem. Quid multis Z Ea tempestate qua Carolus regnabat septimus sui plurima int
rim transeamὶ Venerunt ex Pannonia in Germaniam Sicambri, anno salutis nostrae CCCLXXX. sub Imperatore Gratiano. a quo
Angesisses huius Caroli filius Romam dedu- . Ps ctus Miterum dimissus, a Sancto Martino Turonum Episcopo baptiratur. genuitque Carolum octauum, Brabonem, & Veratam filiam; quae Haymoni nupta Rhenano prin-
25쪽
eipi quatuor genuit filios. quorum memoria uniuerso orbi celeberrima est, & ad praesens Homonis Vsque Harmonis fith vocitantur. Horum minimus nomine Adelbertus omnia bona sua Ecclesiae S. Petri in Corbia contulit. auter autem nomine Reynaldus in Colonia Agrippina tandem martyrio affectus, nunc Tremoniae quiescit, multis corustans miraculis. Quid ad haec vos dicitis o Battiante Anne haec vobis sufficiet gloria, nisi etiam
ab aliis falso vobis eam vindicetisZ Sinite,' obsecro, Batavos, Vel arma cohortes i. suas non sine gloria Imperatoribus illis administrare, quos vobis datum est in lucem edidisse. . Contenti igitur vestra estote gloria. quorum nimirum honor is demum ac tantus est, ut alieno colore seu fuco non egeat, neque aliquando cumulatior fieri possit. Uerum ut ad Christi fidem redeam inde enim diuertit oratio) nonne vobis prae omni natione quae sub crio est, desuper datum est: itilum Christianorum hostem acerrimum Si ἱ-uis monem Godefridum Normannorum du- ρ estiri cem occidere' quem ne Francorum qui- dem Rex de Imperator cum omnibus suis potuit ab immani totius Europae vastitatoeiam urbibus euersis, templisque sanctorum incensis cohibereὶ Hunc enim a Frisia r
26쪽
LIBER PRIMUS. Iauertentem qua tum a Gallorum rege in dotem neptis donatus fuerat) vos soli cum multis Danorum millibus intercmistis dc in Batua vestra tandem permissionc diuina Christianorum vindicatus est sanguis, quem illa crudeliter per totum fere orbem effuderat. Qui ergo gloriatur, in Domino glori tur. N ec opus cit cauillosis & distorte complexis veterum commentatorum auctorit
tibus , ab aliis gloriam haud secus atque Ct uam ab Herculis manibus extorquere. Sua quenque liberaliter sequitur manetque do ita. Attamen Batua plurimum a nostra di fert Batauia. Non enim illa a Wallidum a Mosaexcipitur secundum Caesarem incipit, neque Catthos sibi habet finitimos, neque Caligulae speculam, ncq. Oceanum in fronte, marisque aestuatium, quanquam suo iulam diluuio pelagus no semel inuasit atquci diripuit. Plurima apud vereres etiam Pr phetas legi mus, quae huic nostro tempori δίlocis poterunt ut sonant haud immerito C aptari. Dicit enim Esaias: Ite angeli vel ces ad populum terribilem, post quem non est alius: cuius diripitit flumina terram eius. Terram, quam diripiunt flumina eius, si ad sola respicimus verba, recto Hollandiam ii
telligimus. Nam lacus ipsi spropter ii
27쪽
quentem maris incursium in quos in visceribus habet, ultra centum iugera agrorum quotannis sua aluuione diripiunt, deuorant& consumunt. Astipulabor itaque ex verbis Prophetae, Hollandos populum esse terribilam instar leonum, ubi vel semel fuerit prouocatus;cuius terrorem & fortitudinem non Damiatae modo, Verumetiam ipsi Romani& Britanni saepius experti fiunt. Venim longe distat haec a sensu Prophetico tam ser pulosa interpretatio. Iudaeorum enim populum Propheta his exprimit, qui erat terribulis imo & terrori omnibus propter misieriam& calamitatem quam sustinebat, Sc post quem non est alius, populus scilicet miser bilior. cuius terram flumina, id est impetus militum nunc ex AEgypto, nunc ex Babylone venientium, diripiunt, hoc est praedai tur & deuastant. Incongruum igitur & inriselens est huiusmodi captiunculis curiosius intendere, veterum sententias aliter a que depromptae stim, incrustare.
28쪽
i c ccurat ima Rheni qui a tergo Batauiam ' a uit descriptio; qua exam im se eulti, denter Batauiae situm in longum se latum se cognoscere possumus, secundum Caesarem
' E igitur libera nonnullis errandi detura occesio,ipsam Batauiam ante Omnium oculos depingemus; modo perennem Rhe- . ni decursiam prius descripserimus. Rhenus ibi, itaque inter tres maximos Europae fluuiosas deputatus, de Rheticarum Alpium iugo, Vs xii que in Oceani profunda cursum dirigit; RO-
isse diuersarum partium flumina in se excipiens, iri euom1t secum in pelagus, quo ipse tendit. ab Porro ubi Dusburgo appropinquat, in g minos se riuos diuidit. Vno Isclam dicunt) Ipom. alluens Bronchorstum & Zutphaniam,D
uentriamque de Hatthemum, apud Cam- . . . Dpium ciuitatem maritimam in fretum tendit Austrinum. Altero snonnulli Lecam De vocitant) Husienum praeterlabens & Mal burgum , alluit Anahemum Oistcrb
tes Imperij murus. Hic diuersas alluit regi nes, donec variato tapius nomine, perpetuo decursu mari magno illabitur. qui & diuersa
29쪽
Cum, genum,S oppidum Rhenum: Do- restadum quoque. Et ' nunc tandem Bello- portum Scoeni uiam dicimus donec in Mosam refusiis mare sibintrat. Verum alia ex parte Novesium deserens & Iuliacum, ubi Nouiomagum attingit, Walis dicitur, usque dum venias Lodestanum. Qui dei,ceps Mosa dictus aut si mauis a Mosa exceptus, Lecamque deorsum,& Gaudanum Iselam, Romani impiamin in se recipiens, ad Oceanum aeque decurrit. Ast iusto hic sorsitan spatio, & quidem cis Dordracum M sam deducetibus, describendum nobis fit rat praecipuum Rheni brachium Plinius Helinum vocatin quo plures Salandiae efficiens insulas, tandem prope Walachriam Oceano commiscetur: nisi duntax t nostri esset propositi, quod ad solius nostrae dat, uice situm attinet demonstrandum. HAC itaque multivaga Rheni praemissa in pelagus decursione, nunc ad incepta r uertamur. Igitur ubi Walis fluuius desinit, ibi Iulio teste nostra Batauia incipit. Hunc locum nuc Goricum ciuitas occupat: quam& celebriorem efficit amplum D. Martini collegium, & arx munitissima, perpetuum Caroli primi Comitis nostri monRmetum.
30쪽
Walim scilicet & Lingam. pCesidium sane quam munitissimum regnique principium. de quo Theodericiis, primus Catholicae fi- mdci Comes, quem Carolus Caluus tum his
terris pris erat: Dacorum monarcham, tholicinis
qui iam pridem omnia in circuitu vastaverant, potenti manu eiecit. Ab hoc praeterea BCo ripa tenus Batauia nostra progrediens, Dordracum Belgarum, alij Slauorum op- ---pidum in ulteriori Mo alueo relinquit: & ' 'transitis deinde Lecae Isultaque faucibus, vL que in Roterodamum, Erasimi nostri, optu Ro reo mis terrarum religione S doctrina notissi- m- mi) cunabulum, protenditur. A quo, eodem in aggere, Delphicos inuisens portus, opus mirabile &siumptuosum, Scidamum, V Iudi tatim q. pertransit. Postremo Brielli et peninsula e prospectu a longe consalutata, 'Stadunum cum Mosa flumine tandem intrat. Porro ubi Mosa Oceano miscetur, nostra nihilominus Batauia contrachorum ad Septentrionem procedens, & a pelago in fronte excepta, v . ad torrentem qui marinis e collibus distillans, sacrum in Haga Comitis praesecat lucum, plurimis circum- uallata terrarum tractibus percurrit; ibique finem habet ac desinit. Batavis mox Calibi