장음표시 사용
31쪽
I6 CORNELII AURELII Wa senaria torrentem transcunt. His modo Uassenari,
- heroes abselute imperant, ex Claudio Ciu te & Cereale trahentes originem. Catthos sequuntur Caninefates v . in Alcmariam. quibus a Verona olim ciuitate maxima, a cedunt Frisij x Frisio nes, usque in mare Fresonicum. Haec quinaria partitio quae apud Plinium Tacitumque celebratur& l gitur , totam nunc Hollandiam complecti tur. Verum ut ad nostrum reuertamur institutum, Batavos & Catthos, auctore Tacito, mare ipsium a fronte alluit, ut supra diximus.& Rhenus a tergo excipit in hunc maxime modum quem nunc ponemus. Itaque Rhenus ille magnus Germaniae fluuius, Oluna Rheno oppido, Rhenani regis basilica de habitaculo, prope Dore stadum salij Batauo- durum in ciuitatem maximam & quiriqua ginta duabus Ecclesiis ante Danorum imcursiones celeberrimam, solito cursu RE nus inquam in descendebat, Versus amem Antoninam, barbaris Wittiburgum, nobis Hem'- Traiectum, Ptolomaeo Naualiam, quod L
γῆ ψης - bus quae ex mari aduectae fuerant. Dcindo irdenum, Someredamum, Rinebu gum, arcemque Romanorum alluebat. In
de mox gemino dispartitus gurgite Leydas
32쪽
ira, fronte a Wali & Mosa marique, usque in 'ρ φ
aa: rum quicquid terrarum a Dorestata Rh qer nus in tergo usque in Catthosiuxta mple&l: ctitur, unanim i omnium historicorum hi lea, tentia Batauiam constituit. quam nunc maia i xima ex parto, haud iniuria Hollandiam,icis alii Holtlandiam dicunt: quod olim tota - Ηbtilannia re siluestris fueritVn inorosa. Sic enim V ita terum comitum literae aureis obsignatae si-Rh: stillis suas ex venerabili Domino Menardo Mina dia. iiiiii abbate Hecmundensi , & primate nostro abbas me ιν olim accepi: qui eas legit & in sacrario coe '' ue nobii sui reconditas habet . qui etiam earumi γ rerum quae patriam suam: Hollandus enimn idi estin illustrare possunt,quam maxime studi odi sus existit; bonorumque omnium ac perin- cca de literatorum liberali ssimus fautor M pa-i 3 tronus. vir sand integra fide, integriore do- jui I ctrina, integerrima religione. Cuius ut V here, rum fatear eiusque monasteri) haud i
33쪽
bis fides adhibeatur, nec illis perinde atque Apollinis oraculo stetur, vetustissimorum testimoniis auctorum singula comprobabo. Eatauiam maxima ex parte ad Holiandos pertinere, probat imorum auctoritatiabus scriptorum irrefragabiliter di eundentigime demonstratur.
REcτius nihil unquam apud Historicos agi posse Tullius ipse definit, quam
ut stabiliendae veritati veterum adducant i stimonia. Hoc enim hominibus potissimum innatum cssoecognouimus, Vt Verita rem vel ipsa instigante natura fideliter inquirant. quam etsi per se minime positat uenire, consulunt nihilominus sapientes; ut saltem eorum vestigiis inhaerendo, veritatem ipsam praeclarius inuestigent. Horum equidem prouocatus exemplo, & Vt apes s aent singulis insidere floribus, & inde quod ad rem suam conducit colligeret haud albter , quanquam librorum mihi curta supellex, indagandae veritatis causa& intuitu, receptorum dicta scriptorum in medium adducam. Virtus enim intellectualis si quid
34쪽
Philosepho credituri augmentum habet ab CXpcrimento & tempore. Illi ergo in dubiis sunt nobis potissimum considendi, qui vel
exercitio velfenio plut acognouem: Ad hoc etiam nossuo in Cantico M oses la tatur, dicens: Interroga patrem ruum, & --
nuntiabit ti bi: maiorest x de dicent tibL LI si TvR Hollandam Romani longo ante Christi. tempora Batavum, quod prO- funda& infera videbatur vocitabanta Nam Batauia insularis est prouancia, bicornLRhCuo conclusa, qui utraque ex parte se Oceano immergit. H ipsium te Iutas Caesar quam maxime affirmat; qui in Commentati is ita Rribit : Mosa ex vomis monte profluens,
in finibus Lingonum qui sunt in Galliis B-
pra Helvetios sne omnino verbis cimit
Marὶ & quadam parte Rheni recepius, quae Walis dicitur, infulam efficit Batauorum. neque tangius ab Oceano millibus passi unoctuagintain fretum influit. Hunc quidem
Iocum omnes qui in Caesare scripsere commentatores interpretantur de Batavis qui nunc Hollandi appellantur. nec iniuria, neque absiuiae. Si enimE Iuth passusin no- sita milliaria redigere voluerimus; procul dubio undecimcirciterconstituent. Quod prosecto spatium a Gorico ciuitate, V,
35쪽
2o CORNELII A v RE MIlis desinit usquein Oceanum , iusto resiuitat calculo. nili quod assidua sorsitan maris al-
Iuuione , nonnihil terrarum Caesaris numero nunc videas diminutum. Batauiam igitur recte dicimus, teste Iulio, ibi incipere, ubi valis in Mosam decurrit us'. in Oce num, per octuaginta passuum millia. Bat uiam itaq. affirmant Hollandiam esse, longe discrepantem a Betua, siue Batua, quae Sicambrorum hodieq. est; & a Bethasia quae Eburonum est, cis Rhenum ad utranque Mosae fluminis ripam; de quibus satis supra meminimus. Quidquid ergo terrarum brachio Mota in fronte, ubi lim excipit, Mbrachio Rheni a tergo prope Dorestadum
interiectum protenditur utrinque usque in Oceanum, Batauia est. At non continuo
omnem Hollandiam dixerim Batauiam, neq. rursus omnem Batauiam esse Hollaim diam . quandoquidem M pars Traiectinardioecesis, nec forsitan minus Geltiar. si quid ad eam pertinet quod a Mosa iuxta Goricum protrahitur, usq. dum Venias Doresta-dum ι ubi Rhenus a tergo Batauiam alluere incipit. quod profecto in lingulis Hollandia non est. Ad horum omnium astipulationem Raimundum virum aeque praeclarum, α haud vulgariter doctum adducimus ita
36쪽
scribentem in Indice Commentariorum uaris, & maxime earum rerum quas ad cognitionem urbium, fluuiorum & loc
rum inuenit: Bataui, inquit, puli sunt ii ter Belgas. Nam Mosa flumen qua parte ex Rheno, fere ab Oceano octoginta millibus passuum fluit, qui Walis appellatur, Batau xum efficit insulam. Hi hoate Hollandi v cantur, dioecesis Traiectesis, propinqui Frusiae,& ducatui Gelliae, suntq. mari Oceano finitimi. Cui prosecto sententiae accedunt recentiores quidam, sed viri aeque doctissimi, Ioannes Tortellius, Beroaldus,Raphael, ω noster G aguinus. Quocirca obsecro hiet nobis paulisper subsistere liceat, & hac ipsa luce clarius demonstrare, quam absurde illi desipiant, qui Batuam pro Batauia intelligi Volunt. Sea obicruandum huiusmodi fu rat, teste Quintiliano, ne id quod similit
dinis gratia a scire nituntur, aut nimis obscurum sit, aut ignotum. Batuae enim principium ibi temere ponunt, ubi sermo ad quatuor milliaria Walis nondum a Mosa excipis tur. numerumq. Caesarisquo octoginta si suum millia colligit,causantur esse deprau tum. Vcrum hoc illis pro tam breui sipatio in nue condonaremus,si non omnes Ge
37쪽
Pomponium cites, aliosque innumeros describerent singulas terrarum nationes ibi desinere,ubi magis magisq. Oceano appropi quati omnes quippe fluui3 ad mare magnum veluti inantiquum chaos& mgtrem
aquarum omnium relabuntur. Rursus ibi terrarum ponutur initia, ubi remotius amari disipariantur. At nescio qua iste temerit
te hoc infere dc in caudam sulcum Propheta loquarin quod illi supere in caput locitantii satauu Rectius igitur Iulius auctoresque ceteri no νς -- stram statuerunt Batauiam: qui eam ibi a sos eruntincipere, ubi Walis a Mosaexcipitur,& inde in Oceanum usque per octoginta passuum millia in fronte protetidi. & in temgo quoque a Rheno exceptam, tandem percentena passin millia, prope Catthos aeque in mare deduci. Verumenimuero hunc protinus aduersaris nodum rumpentes, nouam sibi concinnant technam, M aliud sne Geographis ut diximus aduersentur Batauiae siuae quaerentes principium, Plinij cei tenarium in passibus numerum congemunant, ut Lobecam saltem pertingere detur; ubi manufacto Mosa alueo Walim incumrit: hicque Batauiae suae initium nituntur r ponere. Porro hi Caesaris verba atque sententiam haud recte videntur trutinare; qui
38쪽
proculdubio ibi fatetur Batauiam incipere, non ubi Mosa Walim,sed ubi lis Mosam
influit. Credimus vel tandem nunc illis istasiuificere,qui notitiam Batauiam facere suam Cnituntur. Sed littusarant, laterem abluunt, frustraq. laborant, niti forte aut nouam sibi
Creare volunt, aut somniare Batauiam. n
uum praeterea effodere pelagus in quod soRhenus exoneret; nouam in aspera aut alibi properabunt forsitan erigere Pharum; quae nauigantibus, suis per no in inseruiat faciabus. Haec modo de Batauiae nostrae solum
dixerimus fronte, qua per Mosam in Oce num deducitur. quid si ad tergum eius pergamus, quod Rhenus alluiti. Vbinam, obsecro, hi Batuani reponet sibi Dorestadum,
olim ciuitatem Batauorum maximam ubi Traiectum, arcem Antoninam,& nunc Batauorum metropolim, nostrorum sedem Pontificum relinquentZ ubi denique svi interim interiora eius viscera, Veteres scilicet Omeaea aquas, Belloportam, Goudamque meam& Delphos transeam) tot propter Rhenum vicos arcesq. sitas, & Arcem Romanorum, grande Neronis opus. Igitur aut haec quae recensuimus loca in siua nobis quam sona- niant ostentent Batauia . aut certe suo errori probe considentes, in nostra haec omnia no
39쪽
bis relinquant mirenturque Batauia. At de his hactenus. Mavelim equidem nostra limgenue defendere, quam aliena satyrice r fellere. Neque enim hoc nostram deCCL a talem, neque vitae institutum. Omissis it
que his blateronibus S plagiariis, cupientes benevolis atque amicis quoad eius per nos fieri potest) haud segniter fatisfacere; alwrum in rem nostram producemus testam,
itemque & tertium, ut nihil ambigui reli quatur. Accedat igitur Caesari Plinius ipse, cui merito adhibenda fides, quod Romanae classi praesectus, nostra fere flumina enauigauit, & res Germanicas viginti & amplius libris descripsit. Si tamen vetustissimus C l dex, quem Parisiis apud Victorinos legi,
--- non exorbitat. Is praeterea Plinius est, quem
qui non legit, censetur indoctus: qui lectum fastidit, indoctior: cui deniq. non sapit, II doctissimus. Nec omnino in tanta liter rum iactura naufragamur, quamdiu nobiςG- superstes est Plinius. Is itaque talis tantusq. 'r' ' auctor ita de nostra scribit Batauia: In Rhe- D no autem ipso, inquit, prope centum millia is passuum in longitudine est nobilissima Bais tauorum insula, & Caninefatum, & aliae is Frisiorum, Caucorum, Frisiabonum, Stu-D rionum, Morsaciorum. quae quidem insulaeu stemuim
40쪽
Rernuntur inter Helinum & Flevum. Ita oma. appellantur ostia in quae estissus est Rhenus. - β- ab Septentrione in lacus: ab Occidente, in amnem Mosam se spargit. medio inter haec ini choro, modicum nomini suo custodiensesuetum.)Haec Plinius. Cui e vcstigio prius
quam aliis distrahamur, Cornelium Tacu Lib. xαι tum iungemus, nostram in hoc veram Bat uiam descri bentem: Batauia, inquit, insula quam mare Oceanum a stote, Rhenus amnis tergum ac latera eius circuiauit,&tem- φPore hyemali aquis obtegitur. Quibus ex verbis hoc breuiter citra omnem iniuriam inserre possumus, ut si qui nobis Batauiam praeripere gestiunt, doceant inorimis nececsum sit, Caninefates sibi esse finitimos; vobemque ipsorum nominatissimam, & ipsis etiam AEgyptiisatque Heliopolitanis sermiudatam; Heriemum nunc dicunt, olim Bacchi sivluam vocitabant. Deinde ut inter duo nem Rhieni ostia Helinum dicimus & Flevum demonstrent sese contineri. Postremo, nuhilominus in fronte ab Oceano se ablui, et que nobis declarent. Sed quoniam haec omnino praestare non possunt ι quia neque C ninefatibus sitiat proximi, q. Helino com- plectuntur & Fleuo, neque ab ipse mari as fluuntur , nobis cum pace Batauiam quaeso