장음표시 사용
111쪽
Io Apparuerunt deinde signa , quae , quod impura aegri praecordia essent, indicabant. Ob quae en ematibus
subventum eSt; quae, ut multa putrida subtraxeruna, multum ex delirio minuerunt. Ρost haec datum purgans pharmacum est , quod multa vehementer putrida e XCUS- sit , simul et calorem atque delirium extinxit. Haec cum profectui fuissent , fortius item purgans exibili, quod quam plurima vehementer putrida submovit. Εκ purgata ita alvo rursum febris tertiana per distinctos circuitus provenit , quam deinde cortice peruviano excussi . Excussa febre brachium sinistrum ad eX tremos usque digitos intumuit , iuxtaque sternum ortus magnu S ab Sce Sinsus est: utique a febris materia , quae Suas reliquias eo deposuit. Ex quibus iterum patet, posse febrim continentem excitari ab intermittentis materia , si quidem ea vel e Xuberat , vel aliam causam , cum qua convenit, exagitat. Ita saepe paraphrenit Idem post purgatam satis alvum atque praecordia vidi, in tertianae febris regulares accessiones desiisse . Esse Veso paraphrenitidem ab impura Colluvie , quae Circum praecordia coluit , alibi a me di stum est . Neque verum e St, quod dicitur a quibusdam,
nullam paraphrenitidem nisi ex inflammato diaphragmate
esse. Non enim de re, Sed de verbo controversiam movent, qui id sustinent. Porro nOS se refert, eos qUOrum
febris intermittens, sive ob id quod inveteravit, sive ob
malam vivendi rationem conversa in continentem e St , deinde ubi per sanguinis missionem atque refrigerantia auxilia ex ea revenerunt, vi X ulli imposterum intermittentis recidivae obnoxios fuisse, sed sere tutos man Si SSe. Quasi febris materia per continentem istum aeStum confracta magis atque contrita fuisset, sicque omni S e X-
Et hic iterum quaeritur, in tali febre continenti ,
propterea quod suum ab intermittente ortum habebat , cortice ne peruViano obveniri debeat, an communibus auxiliis ; refrigerantibus puta et mittendo saepe sanguinem rL20 quidem cortice in peruvianum extreme conventro
112쪽
Iogiudicio, si febris intermittens quam proxime antecessit:
naina 2o. anno S nata, integro fere anno anno febre intermittente quartana laborabat; intraque id temporis utero conceperat. Versa deinde intermittens febris in continentem est; in ipsaque accessione aegra protinus desipuit, et respirationem Ster torosam accepit cum oculis pulverulentis et conniventibus palpebris : facta oris labia nigra sunt, et lingua atque fauces a phthosae et nares siccae et VOX clangodes: accessit putridum alvi profu-vium; ipsaeque foeces atque urina Sine Sensu eXiverunt; subsiliebant item tendines et arteriarum pulsus frequens atque inaequalis erat: rigidae item maxillae . Atque in tali statu aegra trium dier Em tempore stipitis instar immota decubuit, non multum a morte distans . IraeciaΠ-
sue utero habentes a iel fibus corripiuntur et fortiter citentiantur sine manifeSta Occasione, dii culter pariunt, et periculose , Gut oboritim facientes periclitantnr a) . Relatum etiam accepi, urinam, quam aegra proXime ante istam ac dessionem reddiderat, turbidam fuisse, atque sedimentum lateri trito simile habuisse. Ob quae etiam istum morbum a febris intermittentis materia potitsimum esse, ratus Salutem si quam sperare liceret a cortice peruViano petendam esSe putavi . Itaque rigidas aegrae maX illas vi diduxi interque eas corticis peruViani extractum , quod aqua ante dilutum erat, e X cochleari demisi, qua opera et quo labore
post tertiam noctem mens rediit, aegraque partum septimestrem eniXa est, cumque deinde corticem peruvianum assumere continua SSet, Con Valuit recidivae expers.
AEGROTUS LXIII. Ρuer quinquennis anno I7 γῆ e eunte aestate febre intermittente modo quotidiana, modo tertiana, modo quartana, hacque modo simplici modo duplici nunc laborabat, nunc post adhibita auxilia care. bat iterum, donec ita trahendo durum lienis tumorem occepisset. Sub finem autumni eXpulsa per corticem per uvianum febris quidem est; attamen remansit et durus lienis tumor , et malus aliquamdiu corporis habitus. a d HIPP. Lib. Aph. Seta. V. vhcr.
113쪽
Ie Initio sequentis hyemis eum pleuritis prehendit, itaque affecto latere vehemens dolor pressit , cum tussi sicca, laboriosa respiratione , arteriarum celeri pulsu , exacerbatione febrili circa vesperum , genis rubris atque delirio . Quare secta bis Vena est, ex eademque missus sanguis crustam habuit . Impositae assecto lateri molles hec hae ex aqua coctae, data medicamenta refrigerantia, cum sorbitionibus, et applicata emplastra vesicatoria sunt. Posteaquam aeger ab isto morbo evenit, duro lienis tumore imposterum liber et recidivae expers erat. Existimo febres intermittentes si versae in continentem sunt, ideo recidivas non relinquere , quoniam si ovitiosa materia continenter itaque e X toto coquitur atque expungitur: intermittentes vero ideo recidivis obnoxias esse, quoniam in his interrupta per media inter accessiones intervalla coctio est. Ideo fortassis quartana dinficilior est. 4ro magis vero intermittens ad continuam vergit, eo magis ea coquit. Non igitur malum, quod metuunt, sed bonum Omen est, aliqua febris duplex evenit significat enim , quod materia mota Sit, et sic curationi opportunior evenerit. Veluti id supra propositum est.
Febris intermittens anomala. Hactenus de febre dixi , quae ordinatas accessiones servavit, aut Si non servavit, aliquas tamen intermittentis notas retinuit. Nunc ad eam veniam, quae certum circuitum non habet, sed inordinate modo hoc, modo illo tempore accedit, ob que id febris vaga , febris incerta , febris a nomala a Medicis appellatur ; erronea ab
Huius duo potissimum genera sunt: alterum , quod similes quidem accessiones habet, at diversis tamen
114쪽
temporibus; alterum; quod neque distinctas accessiones neque frigus ante habet, Sed ut incepit , protinus
calore continuat et modo plus, modo minus exardescit Hocque vix solum prehendit, Sed alicui alteri morbo squi cum calore e St, iungit se. Puerperas saepe afficit, easdemque , quod lochiorum exitum impedit , exitiose habet. Interdum Uero acceSSiOΠes quoque confunduntur , sic ut notari neque temPOTa Heque Spatia possint. Neque
verum est, quod dicitur a quibusdam, nullam febrim
inordinatam esse, ΠiSi aut ex vomica , aut ex in fammatione , aut ex Ulce e . Facilior enim semper curatio foret , si hoc verum esset . Neque de re , sed de verbo contror ersiam moUerit, qui cum aliter aliterque in eodem morbo febres accedulit, ΠΟΠ easdem inordinate redire ,
sed alias aliasque subinde oriri dicunt a ) . Quare , inordinata aliqua febris ubi occurrit, attendi debet. an ad intermittentes pertineat. Id per eas potissimum notas cognosci poterit, quae superiore libro comprehensae sunt, maximeque si calor , in certo quamvis tempor e nihilominus per intervalla desistit . uod si vero ne id quidem obtineat; febrisque ne
in vagas quidem accessiones distinguat se, vel ullo tempore efflagrescat; Sed uti coepit , lente trahens conti. nuet ; si , quemadmodum eae terae intermittentes post purgantia remedia neque eXacerbescat , neque in distin-Ctas accessiones e X plicet se, cognitu magis difficilis
Interea talis febris , donec eius causa inventa fuerit , serpit, aegrumque diu trahendo debilitat, conterit,
atque consumit postremo Vi SCerum tumores, icterum,
Oe dema, atque hydropem inducendo eundem opprimit. Quare magnopere ad ea signa adverti debet, quae intermittentem non dimittunt ; scilicet si aeger similiter habet , ac qui ob febris intermittentis reliquias languet :si moderatus calor est , et nullus horror antecessit ; si Corpus Saepe sudore immadescit maximeque post potum calidum ; si aeger nullos cibos desiderat; carnes autem nauseat: si vinum album rhenanum vel nimis acidum vel vappidum existimat, et panem triticeum amarum , a J A. C. CELSUS Lib. III. Cop. 3.
115쪽
tetalinum vero acidum putat, propriae linguae vitio ; si siticulosus est, si capite dolet, si corpus torpet, et membra quasi fatigata sunt, si gravior Somnus premit,
et tumultuosa somnia sunt, Si corpus supra consuetudinem incaluit, neque tamen , quemadmodum ex manifesta febre, ardet, si intentae arteriae sunt, et citius, quam assueverunt, pulsant, si Sordidae fauces sunt, et anima
foetet veluti a ieiunio . Quae inter solet urina sana mea
esse , et trans paren S manere, nonnunquam tamen turbida ea evenit , et sedimentum lateri trito simile praecipitat . Quod si vero etiam ista signa deficiant , pergnirendum est , an eodem anni tempore multi alii homines febre intermittente exquisita laborent Τ An orta sine alio quopiam morbo et absque manifesta causa infirmitas sit An aeger superioribus annis febre intermittente laborare consueverit Τ An aliqua talis causa antecessetit, quam febris intermittens sequi solet 2 Si illius morbi , cuius figuram febris assumsit, propria signa desint, et loco eorum aliena appareant Τ An aeger e X tempestate magis quam sanus quispiam inhorrescat Τ An saepe et vago quidem modo absque manifesta ratione afflagrescat Τ Aniuxta focum magis quam sanus inardescat 8 An lienis durus tumor, quem olim febris reliquit, increscat 2 Aut talis novus oriatur' An in vitiata aliqua corporis partesintilis dolor, ut olim intra febrim, nunc iterum premat Τ An pedes maxime iuxta malleolos aquam intercutim accipiant sine manifesta causa Τ An vultus maxi meque circum oculos impallescat adiuncto cutis flavo colore ' Suspicio eae, sebrim intermittentem in causa esse ; maximeque ubi urina sedimentum lateri trito simi
te praecipitat . per istum enim sedimentum SYDE HAM a
febrim intermittentem , etiam quae eXtremae abscondita erat, cognovit. Scire autem refert, nonnunquam urinam favam et crudam manere, neque nisi post assumptam aliquam corticis portionem tale sedimentum praecipitare: nonnunquam etiam post istum auxilium sanorum urinae
similem eam evenire absque deposito aliquo Ante sedi,
116쪽
mento. Quae res digna Medicorum animadversione
AEGROTUS LXIV. Anno 1 s . die 6. Octobris vir
48. annorum quatuordecim dies levem calorem , siccum os . sitim, et graviora membra habebat; cibos maxime que carnes nauseabat; Vultu pallidus erat, e lumbis at que femoribus fatigatus torpuit , te cinna tamen non tenuit : inter haec nonnunquam magis in ardebat; caeterum arteriarum pulsum , ut sanus quispiam habebat; facile a potu calido insudabat Vinum album rhenanum vappi-dmn , secatinus panis quasi acidus , triticeus vero amarus ipsi gustanti videbatur. Urinam aeger 3 tenuem emit tebat nunc que sibi fere esse aiebat, quemadmodum olina fuerat , quo tempore febre intermittente labora.
Ob ista indicia corticem peruvianum medicinae dedi, qui quod nonnunquam evenit ) alvum tres dies
laxam esse cit: de indeque morbum excussit. Urina item intra istam curationem turbida evenit , et sedimentum Iateri trito simile praecipitavit post , ubi ad sanitatem perventum est , iterum pellucida facta est. Vidi talem morbum modo pro Tabe, modo pro Ca-che via, modo quasi ex hypochondriis, aut ex moerore, aut ex suppressis mensibus esset, habitum atque diversis remediis aliter atque aliter male agitatum fuisse.
AEGROTUS LXV. puella annos et O. nata perhumilis
staturae , comperni S atque depigis et Vitiati cacterum corporis habitus men Struum sanguinis fluXum ex aegrotatione amisit , et aliquamdiu vitam aerumnosam traxit , ob quam causam multa atque diversa remedia , prae primis calida adhibuit , a quibus post longum tempus evenisse videbatur . Deinde vero ut carnem sale et fumo conditam supra modum comedit, recidit, et quemadmodum tabida diu decubuit. Cum die 9. Octobris anni I s4. istam aegram accepissem, erat ei magna corporis infirmitas , pallida et paululum tumida facies , arteriarum pulsus parvus et frequens, difficilis spiritus, tussis , quae magis mane et Vesperi pressit, neque sputum traXit, ex de cubitu in dextrum
117쪽
dextrum latus, Spiritus praeceptus, angustia et et per' coerba tu SSi S , in Super noctu Sudor caput iuxta et coli uni defluus , interdiu frigidus et Viscidus Supra manu S. Inter haec aegra neque sitivit, neque os amarum habuit, neque certo tempore vel friguit vel incaluit, neque carnes neque alios quospiam cibos , etsi non desiderasset , quicquam nati se a Vit , urina rubra evenit, et
secti mentum lateri trito sinat te demisit; aegra item, ut
narratum accepi, Sine cau8a manifesta vomuit . Febrim intermittentem istum morbum esse , maxime
ex his iudicavi : quoniam urina sedimentum veluti latexitium deposuit; quoniam aegra sine manifesta ratione vomuit, quoniam hic ipse morbus quem in primo ci cui tu pro febre ardente habebant) longius quam quid eralabris ardens consuescit tempus impleverat, quoniam aegra ab ultimo isto morbi tractu, qui phthisi pulmonali similis videbatur, minus quam a vera phthisi consumpi erat; denique quoniam aegra ub talem causam, qualis
febrim intermittentem revocare consuescit, recidivam passa est, ciborum scilicet propter incontinentiam. Ob quas rationes corticem per uvianum praestiti, post quem urina die quarto trans parens , etsi rubra , mansit. Die quinto potuit aegra erecta sedere , Vertiginis minus habuit, et somni plus. Urina item tenuis e
Se X to die orta nausea levisque vomitus est: ob quem purgans pharmacum praestiti, quod quicquid impuri intus Superesset , idem subtraheret . purgata alvo usina iterum quemadmodum iuxta febres intermittentes Saepe evenit ) turbida facta est, et sedimentum lateri trito simile depo Suit. post iterum cortex datus est; qui primo tUsSim composuit , deinde somnum restituit , postea spiritum liberum, edendi desiderium , denique integram valetudinea effecit . Nonnunquam ita abscondita febris est , ut ViX Cognosci queat. Nullum namque neque frigus a deSt, nequz
horror; neque multum caloris sitisve , nec dolor capitis, nec multus Sudor, nec is, si est, Olet noctu aeger
dormit, interdiu etiam obambulat; non vomit urit; cibos
118쪽
non nauseat; neque tamen eosdem ut sanus desiderat, diibi a se esse Valetudine ait : neque tamen putat aegrotare se; nihilominus Sentit, quod non integre valeat. Ubi hoc dubium est, et causa incognita manet, communibus remediis insistere expedit . Quod si etiam
per haec morbus nec moveatur nec explicet se, corticem per uvianum d 're convenit et videre, utrum iuvet
an ostendat , num quid mutet . Neque enim temerarius iste curandi m0dus appellari poterit: siquidem cortex per uvianus hOS Si non adiuvat, non laedit . Ad hoc unicum , ne longior sim, exemplum sufficiat.
AEGROTUS LXVI. Vidua iuvenis, quae nullo ante
morbo laboraverat, anno I 49. languere coepit, cibos minus appetere; quos etsi non nauseasset, tamen absque saporis gratia comedit, debilis quidem, at lectum non occupavit, Sed obambulabat, suaque munia peregit minus firmo tantum corpore: non caluit, sed paulo plus quam sana friguit; pu um lentum, caput grave, linguam mane surdidam, vultum subflavum , oculosque languidos
habuit. aquam item inter pedum Cutim : corpus contra consuetudinem emacuit , et animus torpuit. Sicque tres
Amicis atque proximis iste quidem morbus ex vehementi moerore, quem Subita amatissimi mariti mors non ita pridem excitaverat, provenisse videbatur : metuentes, ne Sequeretur hydrops, qui vitae simul et tristitiae finem faceret . Ιdque verisimile erat . propterea autem quod aegra vultum paulo magis flavum et sordidam linguam habebat , febrim intermittentem subesse ratus Sum : etsi urina tenuis flava atque cruda, qualis saepe mediis inter quartanas a cessiones diebus est, hucusque mansisset. Ideoque alvum prius pharmaco subduxi, deinde diaetam quae febre intermittente laborantibus convenit, imperavi, et eX tractum corticis
pertiviani medicinae dedi. post quod auxilium proximo die urina turbida evenit, et sedimentum lateri trito si mile praecipitavit , atque pingui pelle matulam intus ob
Ρer istud indicium cum profecisse me novissem , eorticem per uvianum imposterum liberaliter praestiti, qui morbum quam proxime emussit.
119쪽
Reversum primo e denes desiderium est , deinde se
mes; corpus robur atque lautum habitum, vultus etiam colorem decoremque accepit, urina post multum sed iamentum iterum tenuis et limpida evenit , et omnem pedum tumorem Subtra Xit .
multos tales aegros , quorum alii medicamentis piatagantibus , alii vino medicato, alii extractis amaris, alii diversis aliis remediis diu et frustra ante agitati fuerunt, deinde cortice peruviano prompte persa navi . Nonnulli ex his etsi pauci sine manifesta ratione evenerunt ; sive quod purgantia , sive quod amara remedia , sive quo a tempus aut inedia ipsos adiuvit . perinde ac talia auxilia ipsam febrim intermittentem exquisitam quandoque vin-ςunt . At solebant isti quidem infirmam imposterum V latudinem diu trahere .
Febris intermittens, quae unica accessione absolυitur. Nonnunquam febris intermittens unico circuitu absolvitur ; ubi intra eum vitiatam suam materiam ad externam aliquam corporis partem ceu iuxta manus pedesve Ceu guttur faucesque, saepius vero ad oris labia pellit, e Xque his facto prius pure effudit. Ubi ita brevem exitum febris sumpsit, facile pro ephemera habetur, ob id , quod vix a a. horas calore implevit, erysipelata vero vulgus imperite vocat propterea quod post brevem calorem orta in Summa cute e Xulceratio e St .
Febrim autem intermittentem ipsam esse, ex his satis superque colligere licet; quod tales quidem aegri perinde ac ii, qui plures accessiones per certo S circuitus passi sunt, habent. Initio enim similiter frigent, sequitur calor cum vomendi desiderio, deinde ardor, nauSea, Sitis , totius corporis maximeque e lumbis fatigatio ; os Zmarum, Sordes supra linguam atque dentes circum: finito calore sudor erumpit; febrim intermittentem olens; Rrtia a turbida evenit , et sedimentum lateri trito simile
120쪽
praecipitat. Expirata febre aegri aliquamdiu imbecilli
manent , et Sub flavam Vultus cuti in habent, maximeque secundum oculorum palpebras, neque eo usque cibos desiderant .
Adde, nonnullos ex his etiam post talia ulcera diu torpere; alios item non multum post tempus in febrim intermittentem exquisitam maximeque tertianam ) quae priori accessioni resp0ndet, recidere. Perinde ac ii, qui
ex febre intermittente e X quis ita non omnino evenere . Hi recte cum iis comparari possunt, de quibus supra c) di Xi quod quatuor continuo dies Calore exarserint , deinde ortis iuxta labia ulceribu S a febre evenerint quidem , sic tamen , ut aliqui ex his postea in intermitat ntem exqui Si tam relapsi fuerint. Verumque est, quod
olim HII POCRATES dubitans dixit: Febres , in quibus
Dicerantiar labia fortassis intermittentes hin . Quod si vitiata materia omnis in labia inclinat se , exque his perfectum e Xitum sumit, integra valetudo quam proxime sequetur. Quibus vero quaedam reliquiae intus remanent , hi aut diu imposterum torpent , aut facile in febrim intermittentem relabuntur, veluti superiore libro Capite IV. de crisi prolatis in medium eXemplis dixi. Igitur illi, qui post talem accessionem imbecilli in a. nent, debent medicamentum vomitorium accipere; de indeque per eas rationes curari, per quas febrim intermittentem submoveri p0SSe Supra pOSui. Neque alienum erit his, qui pro integris habentur corticem per uvianum offerre, ne facile relabantur. Potest enim morbus , etiam qui per se finem habiturus est, citius tamen adhibito auxilio tolli; quod duabus de causis necessarium est : et ut quam primum bona valetudo contingat , et ne mo bus qui remanet , iterum , quamvis leυi de causa , exasperetur c) .