C. Plinii Caecilii Secundi Epistolarum libri decem ; eiusdem gratiarum actio siue Panegyricus : cum adnotationibus perpetuis Io. Matthiae Gesneri qui etiam vitam Plinii et indices auctiores emendatioresque dedit

발행: 1739년

분량: 765페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

571쪽

fastidio nostri, & quodam aequalitatis metu , Vtan pedum amiserant. illos ergo humeri ceruicesque seruorum super ora nostra ; te fama, te gloria, te ciuium pietas, te libertas super ipsos principes vehunt ; te ad sidera tollit humus ita communis, ct consuti principis vestigia. XXV. Nec vereor, Ρ. C. ne longior videar, quum lit maxime optandum, ut ea, pro quibus agum tur principi gratiae, multa sint: quae quidem reuerentius suerit integra illibataque cogitationibus vestris reseruari, quam carptim breuiterque perstringi: quia sere sequitur, ut illa quidem, de quibus taceas, a tanta, quanta sunt, esse videantur. Nisi vero leuiter attingi placet, locupletatas tribus, datumque Comgiarium populo, & datum totum, quum donatiui partem milites accepissent. An mediocris animicit, his potius repraesentare, quibus magis negari potest Z quamquam in hac quoque diuersitate aequalitatis ratio seruata est. Aequati sunt enim populo

milites, eo quod partem, sed priores; populus m, litibus , quod posterior, sed totum statim accepit. s Enimuero qua benignitate diuisum est 3 quantae curae tibi fuit, ne quis expers liberalitatis tuae fieret 3

Datum

as, esse riderentur Potest his, ea autem, quae breniter προ videri hic aliquid intereidi M.'stringuntκr, iactis non maiora Praecemrunt duo membra ; emtrer & Prius , integra illibataque cog taliouibus reseruari , alterum , a quibus 8 I. - .por.) Plebi earptim breuiterque perstringi. inermi : hanc enim puali ac Infert Minde . quia fere sequi- mine, quod alias saepe fit, inte, tuγω ut ilia 29 ID E M, de qui- ligiti militum metui, poterar sibus taceas - videamur. Quis superiora exempla videres, se hic non expectat suntle quiddam ditio.

572쪽

Datum est bis, qui post edictum tuum in locum e- rasorum subditi fuerant: aequatique sunt caeteris illi etiam, quibus non erat promissui M. Negotiis ali- 4 quis, valetudine alius, hic mari, ille fluminibus dictinebatur : expectatum esst prouisumque, ne quis aeger, ne quis Occupatus, ne quis denique longe suis 1et: veniret quisque, quum Vellet: veniret quisque, quum posset. Magnissicum, Caesar, & tuum, dis- si unctissimas terras munificentiae ingenio velut admouere, immensaque lpatia liberalitate contrahere: intercedere casibus, occursare sortunae, atque Omni ope adniti, ne quis e plebe Romana dante congia- ,

rium te, hominem magis sentiret se suisse, quam

ciuem.

XXVI. Adventante congiarii die, obseruare principis egressiam in publicum, insidere vias examina infantium, futurusque populus solebat. Labor parentibus erat, ostentare paruulos, impositosque ceruicibus adulantia verba blandasque voces edocere: reddebant illi, quae monebantur. Ac plerique irri- a

tis precibus surdas principis aures adstrepebant; igna-Mm 4 rique

missum non essit Sueto. 42. Τα- ianus certe dat his etiam qicibus non erat promissum.. X munificentiae interio

Ingeniola & arte adiuta magnificentia. Sic nempe 49, 7 ex qui sta ingenia coenarum dixit.

At mutatione, quae in scriptura Longobardica vix sentiatur. Λduersaliuae particulae hie locum esse, apparet.

tabulis congiarii iam eonfectas moriuntur, demigrant, ciues esse desinunt, ii eraduntur. Pro Iris insertos &subditos alios non Teiicit Traianus, mitior hac in rere benignior ipso Augusto, qui quum propinio congiario multos ob id ipsum eo potissimum tempore S ut ad patronos aliquid emblica liberalitate rediret, vid.

Casauh. manu missos, insertoseque eluium nκmero comperisset, negauit accepturos , quibηr pr

573쪽

ssa C. PLINII SECUNDIrique quid rogassent, quid non impetrassent, donec l3 plane scirent, differebantur. Tu ne rogari quidem sustinuisti, & quamquam laetistinum oculis tuis ecset , conspectu Romanae sobolis impleri, omnes tamen, antequam te viderent adirentiae, recipi, incidi iussisti: vi iam inde ab infantia parentem publicum munere educationis experirentur: crescerent de tuo, qui crescerent tibi, alimentisque tuis ad stipendia tua peruenirent, tantumque omnes uni tibi, quantum

4 parentibus tuis quisque, deberent. Recte, Caese, quod spem Romani nominis sumtibus tuis suscipis. NULLVΜ cst enim magno principe, immortalitatemque merituro, impendii genus dignius, quam quod erogatur in posteros. Locupletes ad tollendos liberos ingentia praemia, ct pares poenae, LQ hortantur ; pauperibus educandis una ratio est, bo-6 nus princeps. Hic fiducia sui procreatos, nisi qarga

manu seuet, auget, amplectitur : occasum reipublicae accelerat, P Rus TR Aque proceres plebe ne gleela, ut defectum corpore caput, nutaturumque 7 inflabili pondere tuetur. Facile est coniectare, quod pQrceperis gaudium, quum te parentum, liberorum, senui

. V . .

I incidi in tabulas. in teso bus accuratius mox dicet eapite

seras frumentarias. Sen. de provimo. Exstat multa eius relbςΠςC 4, 28 Frumentum publi- nummis memoria, quam illo om- occipiunt sine delectum a more perseqIrutus est Ezech.

νηπι, quisquis xncisus est. Sie Spanhemius diis. 13 p. 42 recte Gronouius ex MSS. apud F praemia - poena J ΠηPinc. & Gruti Al. auisquis ciuis quibus ICti, cum de iure triVms, liberorum agunt. Via. ad Epit, alimentisque tuis Iungit 7, 16, a, ahoc toto capite. propter fimui- ε Frustraque pracer udi 'ein muneris, eum eongia- Sie Schwartii liber. Al. ' rio alimenta ingenuorum, de qui ceps.

574쪽

senum, insantium, puerorum clamor exciperet. Haec prima paruulorum ciui una vox aures tuas imis

huit, quibus tu daturus alimenta, hoc maximum praestitisti, ne rogarent. Super omnia est tamen, quod talis es, ut sub te liberos tollere libeat & expediat. XXVII. Nemo iam parens filio, nisi tragilitatis humanae vices horret ; nec inter insanabiles morbos principis ira numeratur. Magnum quidem est educandi incitamentum, tollere liberos in spem alimentorum, in spem congiariorum I maius tamen, in spem libertatis, in spem securitatis. Atque adeo anihil largiatur princeps, dum nihil auferat ; non alat, dum non Occidat: nec deerunt, qui filios concupiscant. Contra, largiatur & auserat; alat & occidat: nae ille iam breui tempore effecerit, ut omnes non posterorum modo, sed sui parentumque poeniteat. Quocirca nihil magis in tua tota liberalitate laudaue- 3rim, quam quod congiarium das de tuo, alimenta de tuo : neque a te liberi ciuium, ut serarum catuli, sanguine , caedibus nutriuntur : quodque gratissi- 4mum est accipientibus, sciunt dari labi, quod nemini 'est ereptum, locupletatisque tam multis, pauperiorem esse famam principem tantum: quamquam nec hunc quidem . nam C v I v s est, quicquid est omnium, tantum ipse, quantum omnes, habet.

Min s XXVIII.

Supere omnia) Diligenter

monendi sumus, illam in capita, qtiae Vocamus, diuisionem non esse a vetustis auctoribus, ne imperite diuellantUr , quae sunt coniunctissima. Vt hic vltima verba transitum continent, suavem sane & elegantem, ad ea quae sequuntur: quae archisesime nisi iungas, gratia omnis perit.

27, 2 nae ille taur) ' Dedi

lectionein Gruteri. Al. nae ille in tam br. tempore.

lius ad aures accidit ne hunc qui

dem 1l,l nan

575쪽

C. PLINII SECUNDI

4 sociis auferuntur. Deuehunt ipsi, quod terra ge- nuit, quod sidus aluit, quod annus tulit: nec nouisue indictionibus pressi ad vetera tributa deficiunt. Emit ficus, quidquid videtur emere. inde copiae, inde

annona, de qua inter licentem vendentemque conueniat: inde hic satietas, nec fames Vsquam.

XXX. Aegyptus alendis augendisque seminibus ita gloriata est, ut nihil imbribus caeloque deberet: siquidem proprio semper amne perfilsa, nec alio ge- nere aquarum solita pinguescere, quam quas ipse de

uexerat, tantis segetibus induebatur, ut cum feracis, a simis terris, quasi nunquam cessura, certaret. Haec inopina siccitate usque ad iniuriam sterilitatis exaruit.

quia piger Nilus cunctanter alueo sese ac languide ἰ extulerat, ingentibus quidem tunc quoque ille, nu-

3 minibus tamen, conserendus. Hinc pars magna terrarum mergi repararique palanti amne consueta,

cie emtionis quam iniuste actum

nonnunquam cum aratoribus.

vel sola Ciceronis frumentarias in Verrem L. 3, ubi Apronii' facinora enarrantur, docuerit. 'Caeterum protulit Schwargius e Gudii libro hanc lectionem. sinit fiscus quidquid videtur e re, emere : sententia & ipsa bona.

Io , a fluminibus tamen

Nomen fluminibus duplicem quasi personam habet. ingentibus fluminibus eonferendas Nilus tum erat ; sed fluminibus tamen. non mari, ut alius. Ita mox 3I, 22uod fictσrem quidem populum pasceret pasceret tamen.

onti) Dum mergitur terra a mne palanti s vaganti, eadem veparatur, succum & vires quasi

recipit. Nondum innotuit mihi liber, qui hanc lectionem habeat; sed diuisi sunt codices

inter palanti, de repararique: in terim neque dum poenitet eius. quod in priore editione usu mihi venit, de quo ira tum ad CL Schwargium scribebam : Dum dubito, dum calamus ipse inter duas lectiones fiuiniat, ponen dumne sit, mergi palanti amne, quod adhue obtinuit. an illude κ MSS. mergi repararique 'Vtrumque exiisse prelis video.& neutrum ne nunc quidem vel damnare audeo vel probare. Certe palans amnis mihi imagine

576쪽

tilio puluere incanduit. Frustra tunc Aegyptus nubila optauit, caelumque respexit, quum ipse secunditatis parens contractior dc exilior, iisdem ubertatem eius anni angustiis, quibus abundantiam suam, cohibuisset. Neque enim solit in vagus ille, cum eXpan- 4ditur, ainnis intra usurpata semper collium substiterat atque haeserat; sed supino etiam ac detinenti so

lo, non placido se mollique lapsit refugum abstule

rat,& nec dum satis huinentes terras addiderat arentibus. Igitur inundatione, id est, ubertate, regio si raudata, sic opem Caesaris inuocauit, Vt solet amnem suum:

gine non inamoena blandieba- favdum, relatae ad terminum, tur, h. e. ripas suas, &quasi ca- haec, unde despicitur, illa, quostra, hinc inde egressus, & prout suspicitur, appellationes, vi ur- fors vel sinpetus tulit, hic Ion- pantur mutatis non nunquamgius & densior, hic rarior & bre- vicibus : sic supinum quod pro-υ ius commoratus. Quid Z si prie deuexo opponitur, vid. virumque est a Plinio, re error Fronti . de Aquaed. art. 36 p. IOInoster suam huic loco faciem, Pole. interdum non resertur ad , ut Nealcis furor desperatam in adscensum, ut plerumque, sed 'equo spumam, reddidit Z ad descensum ; ita ut humile cum expaueditur 9 'vulg. potius, quam altum, notet. Liu. vus ille expanditor amnis: qua- 7, 24 praecipites supina si substantivum nomen sit ex- valle, i. e. aduerso monte subire panditis. Leaionem nostram ad vos ausos deturbastis. Sie debemus his, quae e bonis libris avunculus nostri L. 23 prine. notauit Schwaratus, in quibus Tellure supina quae proueniunt; expandebatur, vel expanditur e frumenta, flores, herbas, oppo- cui verbo si vel cum praenonen- nit Pomoriae, h. e. arborum fruia dum, iam iudiearunt viri dom. ctibus, iisque, quae vocat pem

intra usurpata collium dentia. Obseruanda vis vocis ititra. ressum ' Refusam libet

Substitit intra colles usurpatos, schWarzii. Sed refugam vide- non adscendit, quo solebat: tur ad celeritatem refluentis ais non superallit colles, unde de- quae pertinere, & eXprobatioinde per plana camporum dise nem quandam continere Nili. sunderetur. nec dum satis hum. Ω- pauo ac detin. solo) mimadidam terram in primis ab-Ηuinui, ubi alias morari aqua ominantur agricolae. U. Colum. selet./Nempe ut althis S pr ' 2, 4. S

577쪽

suum : nec longius illi aduerserum suit spatiuin, quam dum nuntiat. Tam Velox, Caesar, potentia tua est, tamque in omnia pariter intenta bonitas ct accincta, ut tristius aliquid saeculo tuo passis, ad remedium saluteinque sufficiat, ut scias. XXXI. Omnibus equidem gentibus fertiles annos gratasque terras precor: crediderim tamen per hunc Aegypti statui quas Fortunam Vires experiri, tuamque vigilantiam lpectari voltiilli. Nam quum omnia ubique secunda merearis: nonne inanifestiunesi, si quid aduersi cadat, tuis laudibus, tuisque virtutibus materiem campumque prosterni, quum se- a cunda selices, aduersa magnos probent 3 Percrebuerat antiquitus, urbem nostram nisi opibus Aegyptiali sustentarique non posse. Superbiebat ventosa αinsolens natio, quod victorem quid ein populum, pasceret tamen; quodque in suo itumine, in suis naui-3 bus vel abundantia nostra, vel funes esset. Bestidii spectari ' Libri, pu-

, Omnes ex ectare r nisi quod Cuspin. ostentare, sententia magnitica. Illud ex praefiκum li-hrariis illius aetatis deberi, credibile est, quae e ece, e prit, espct, espeio formauit e specie,spueritu, spada, speculo &c. x enim S s perpetuo fere miscentur. Hinc nectare malit Cel. Schwar-Σius, me non inuito, nisi quod sit ab experiri distinguere vix possum. Itaque nihildum melius puto, quam cum Baunio le

la Nexandrina, de qua Plena

manu ad hunc locum Cl. SchwarZius. ' Nempe nauibas legendum , non manibus, Pul chre monuere viri docti. Quod autem huius classis opportunitate usum Paullum Apostolum, assentiuntur Hasaeo viri celeberrimi , reprehendere non a situ equidem, cum faueat Act.

27, 6 & 38: interim scrupulum mihi mouent CCLXX V l ho

mines in una naui frumentaris.

fide, Secunde. nonne istin er iam ventosulum est 3 Quid re-

nonam.

578쪽

P A N E G Y R I c V K. . mus Nilo suas copias: recepit frumenta, quae miserat, deportatasque messes revexit. Discat igitur Aegyptus, credatque experimento, non alimenta se nobis, sed tributa praestare : sciat, se non esse P. R. necessariam, & tamen seruiat. Post haec, si volet, 4 Nilus amet alueum suu in , & fluminis modum seruet: nihil hoc ad urbem, ac ne ad Aegyptum qui

dem, nisi ut inde nauigia inania & vacua, & si milia redeuntibus, hinc plena & onusta & qualia solent

venire, mittantur; conversoque munere maris, hinc

potius venti ferentes & breuis cursus optentur. Mi- srum, Caesar, videretur, si desidem Λegyptum cessantemque Nilum non sensisset urbis annona : quae tuis opibus, tua cura usque illuc redundauit, ut simul

probaretur, & nos Aegypto posse, di nobis Aegyptum carere non posse. Λ stum erat de secundissi- 6ma gente, si libera fuisset: pudebat sterilitatis insoli

tae, nec Ininus erubescebat sanae, quam torquebatur ;quum pariter a te necessitatibus eius pudorique subventuin est. Stupebant agricolae plena horrea,

quae non ipsi resersissent, quibusque de campis illa subuecta messis 3 quave in Aegypti parte alius amnis 3

nonam, pro tot& perpetuis Aegypti classibus. Sed redit ad modestiam, quamquam & illam subdolam, deinde c. 32, 3β q.

supra 9, 4. it. 3I, 6 Argumentatur ita: Mira&laudibus nostris digna fuisset prouidentia tua, sisterilitatem Aegypti, emansionem sit venia verbo i classis Aleκandrinae, non sentisset annona urbis ; si non aucta esset inde illius caritas e quae anno contra ea, per tuam prouidentiam, instar vasis pleni redundauit& superfluxit usque in Aegyptum. Satis erat Romam carere posse Aegypto : eidem de suo impertiit.

retem induxisset. Miram suauitatem habet hic locus ex obseruato Aegyptii non aluuiis, sed ab amne expectantumorem satis ; unam modo ferti

579쪽

. C. PLINII SECUNDI

Ita beneficio tuo, nec maligna tellus; ct obsequens Nilus. Aegypto quidem saepe, sed gloriae nostrae

nunquam largior suxit. XXXII. Quem nunc irritat, prouincias omnes in fidem nostram ditionemque venisse, postquam contigit princeps, qui terrarum secunditatem nunc huc, nunc illuc, ut tempus necessitas posceret, , transferret referretque 3 qui diremtam mari gentem, ut partem aliquam populi plebisque Romanae, alea rei ac tueretur. Et caelo quidem nunquam benignitas tanta, ut omnes simul terras ubertet ucatque: hic omnibus pariter, si non sterilitatem, at inala sterilitatis exturbat: hic, si non fecunditatem, at bona secunditatis importat. Hic alternis commeatibus orientem occidentemque connesiui, ut, quae ubique feruntur, quaeque expetuntur, Omnes gentes inuicem

capiantia fertilitatis caussam norunt. Haec venustas perierit, si tibi persuaderi a Lipsio patiare, legendum potiuS alius annAs, i. e. Prouentus, messis.

obsequens MA' In tantum

certe ut allatum classe frumen-gum aduerso amne ad interiora

Aegypti perferatur. - . qu. Depe Progeugma

vi vocant Grammatici. Aegr-pto saepe largior fluxit Nilus, &foecunditatem illi conciliauit rsed eloriae &c. Resert ad hane floriam Lipsius nummum Traiani, in cuius auersa Nili consueta essi es, cum nomine adis

e MS. quod probat SchwarZius. 'Al. Geret. sententia eadem rVbertat legitur constanter apud imitatorem nostri Eulneruum apro Flauiens s. 7, 9, 6. alte; ris commeatibus Id est . mutuis . ubi alteri sciss-ciunt, quae desunt aliis. Nimis manifestum est, & monuit Lipsius, sic legendum, pro aeternis, quod libros, in quantum Schwaretio innotuere, Omnes o,

tur, Proseruntur a terra. UeI vlin. tro, vel cum culta est Serunis tur est e coniectura Lipsit. Alii plures ap. SchwarZium sic: unquae ferrori, quaeque expetam opes gentes, discant inuicem capiaarit quanto. Priora certe verba

580쪽

PANEGYRICUS.

capiant, & discant, quanto libertati discordi seruientibus sit utilius, unum esse, cui serviant. Quippe 3 discretis quidem bonis omnium, sua cuiusque ad singulos mala ; sociatis autem atque permixtis, singulorum mala ad neminem, ad omnes omnium bona pertinent. Sed siue terris diuinitas quaedam, siue

aliquis amnibus genius ; ct solum illud & flumen

ipsum precor, ut hac principis benignitate contentum, molli gremio semina recondat, multiplicata rectituat. Non equidem reposcimus foenus: putet qtamen esse soluendum, fallacemque unius anni fidelia, omnibus annis, omnibusque postea saeculis tanto magis, quia non eXigimus, excuset. XXXIII. Satisfactum qua ciuium, qua sociO- rura utilitatibus. Visum est spectaculum inde non enerve, nec fiuXum, nec quod animos virorum molliret & frangeret, sed quod ad pulchra vulnera contemtumque mortis accenderet: quum in seruorumetium noxiorumque corporibus amor laudis S cupido victoriae cerneretur. Quam deinde in edendo li- aberalitatem, quam iustitiam extubuit, omni assectio- libretati discordi ) Propter libertatem discordem, quae non accommodet se voluntati cuiusquain, sed suas sibi res haheat, suam sibi rationem tequatur , omnia facientibus. Hoc enim esse V. C. Ieraive gloriae, gloriae caussa omnia facere, satis apertum. ' veniam ergo mihi dabunt aequi aestimatores, unius apicis immutati, posito libertati pro libertate, quod librarius aliquis, credo, posuit, cum iungendum comparativo utili videretur.

s teriis diuinitas) Diuia

vitatem illam terrarum, illos amnium genios figuris humanis, illam mulierum stolatarum, turritas coronas gestantium , hos senum giganti milum &c. passim in numinis & alias repraesentari, notum est. Vid. de Africa Epist. 7, 27, a.

D , a in edendo liber.

Cons. 6, 34,

SEARCH

MENU NAVIGATION