장음표시 사용
601쪽
a retur ; sed non obtinuit, ut veIlet. Rogatus es tu. quod cogebat alius, coepitque esse beneficium, quod necessitas fuerat. Neque enim a te minore com centu, ut tolleres pantomimos; quam a patre tuo, 3 ut restitueret, exactum est. Utrumque recte: nam&restitui oportebat, quos sustulerat malus princeps;& tolli restitutos. I N his enim, quae a malis bene fiunt, hic tenendus modus, ut appareat, auctorem
4 displicuisse, non factum. Idem ergo populus ille aliquando scenici imperatoris spectator & applausor,
nunc in pantomimis quoque auersatur, & damnat 5 effoeminatas artes, & indecora saeculo studia. Ex quo manifestum est, principum disciplinam capere etiam vulgus: quum rem, si ab uno fiat, 1euerissimam, secerint omnes. Macte hac grauitatis gloria, Caesar, qua consequutus es, ut, quod antea vis &imo perium, nunc mores vocarentur. Castigaueriint vitia sua ipsi, qui castigari merebantur: iidemque emem datores, qui emendandi fuerunt. Itaque netno de T seueritate tua queritur, & liberum est queri. Sed quum ita comparatum fit, ut D E nullo minus principe queratatur homines, quam de quo maxime licet : tuo in saeculo nihil est, quo non omne homis num genus laetetur & gaudeat. Boni prouehuntur; mali, qui tranquillissimus flatus ciuitatis, nec timent,
Neronis. Vid. Sueto. c. 2C sqq.
iam audiuntur querelae: primo quia, queri licet; ob id ipsuui enim non queruntur homines: deinde quia tuo saeculo nihil est, quo non potius, etiam si quibus queri lubeat, gaudeant.' Tvo in DeesIo in bonis libris esse ostendit Schwargius, pro e quod vulgo editur, tamen mDecco, vel, quod alii praeferiunt,
602쪽
nec timentur. Mederis erroribus, sed implorantibus: omnibusque, quos bonos facis , hanc adstruis 'laudem, ne coegisse videaris.
XLVII. Quid vitam 3 quid mores linienti itis 3 quam principaliter formas 3 quem honorem dicendi inagistris 3 quam dignationem sapientiae doctoribus . habes 3 ut sub te spiritum, & sanguinem & patriam ,
receperunt studia l.quae priorum temporum immanitas exiliis punrebat, quum sibi vitiorum omnium conscius princeps, inimicas viliis artes non odio magis , quam reuerentia, relegaret..At tu easdem ar- ates in complexu, Oculis, auribus habes. Praestas enim, quaecunque praecipiunt, tantumque.eas diligis, quantum ab illis probaris. An quisquam studia huma- 3nitatis pro sessus, non cum omnia tua, tum vel in primis laudibus ferat admissionum tuarum facilitatem 3
riuscula loquendi rario. Neque enim ipsi errores implorant, ted erranter. ' Itaque vehementer placet ingenitim Cl. Schwarati, qui coniicit, implorantium.
Aur. Victor Epit. I 3, 8 Eruditissimos, quamuis ine parcae esset
scientiae, moderateqne eloqueris,
diligebat. Xiphil. ex Dione L. 68 p. 77a, C. II πιδεέας ακρι-οση is λόγοις, ου μετέχε' τόγε μην εὐγον αυτῆς mi ἡ-στιτατο, εὐμοίει. Tο ἔργοναυτῆς non significat moralem philosophiam, quam a Plutarcho didicerit, quod vult hic Lipsius: sed res ipsas, quas docet philosophia. Recte sentiebat, loquebatur, vivebat Traianus, sine literis. Ne iri an aliquis adhibuerit hunc Dionis locum ad illustrandum τὸ ἐργον τκ νομia Ro. 2, Isa apprime huc conuenire το ηργον τῆς ππιδεέας, pulchre nosse mihi videor. Optimus ipse interpres noster, Praestas, ait, quaecunque praeci piunt. Caeterum hic respici etiam ad philosophos urbe a Domitiano pulsos, apparer, de quare Sueto. IO. Itaque cum exularent ante, sub Traiano patriam Feceperunt studia.
hoc nomen eκ libris pluribus Cl. Schwaretius pro vulgato di-rnitatem. ConI. 77, S.
I admisso imis tuavum His praeerant in aula, qui in Admise
603쪽
s84 C. PLINII S E C V N D I4 Magno quidem animo parens tuus, hanc ante vos
principes arcem PUBLICARVN AEDIV Μnomine inscripserat; frustra tamen, nisi adoptasset, qui habitare, ut in publicis, posset. Quam bene cum titulo illo moribus tuis c inueniti quamque omnia sic facis, tanquam non alius inscripseriti Quod enim forum, quae templa tam reserata 3 non Capitolium , ipsaque illa adoptionis tuae sedes magis publica, magis omnium. Nullae obices, nulli contumeliarum gradus: sit peratisque iam mille liminibus, 6 vltra semper aliqua dura & obstantia. Magna ante te, magna post te, iuxta tamen maxima quies: tantum ubique silentium, tam altus pudor, ut ad paruos penates & larem angustum ex domo principis, modestiae & tranquillitatis exempla reserantur. X LVIII. Ipse autem, ut excipis omnest ri α- peetas i ut magnam partem dierum inter tot imperii curas quasi per otium transigisl Itaque non Vt alias
Abulisionales vel ab Admusion bus dicti, de quibus post Lipsad Tae. A. 6, 9. Guther. de Off. DO. Aug. 3, Π. vid. mox ad s. 6.
fuit arx, i. e. locus munitus, tyrannidis propugnaculum : iam
non modo eo sensu, de quo argute hic Secundus t sed veteri instituto Augusti, in quibus habitaret Pontiuex Maximus, quem in publico habitare oporterer. Probat e Dione Lipsius, qui V. G. L. 4 p. ψI, A. de Augusto,
das admissiones digeruntur-FI proprium superbiae, magno aestimare inresitum ae tactum Di Iiminis ; pro honore dare, ut ostio suo propius assidear, ut gradam prior intra domum ponas, in qua deinceps multa fant ostia, ρησε receptos quoque excludunt. Μωderatius & verius ista, quam
mille limina, de quibus statim
604쪽
PANEGYRICUS. 38salias attoniti, nec ut periculum capitis adituri tardi- . tale, sed securi & hilares, quum commodum est,' Conuenimus. Et admittente principe, interdum est a aliquid, quod nos domi quasi magis necessarium teneat : excusati semper tibi, nec unquam excusandi sumus. Scis enim sibi quemque praestare, quod te videat, quod te frequent et : 'ac tanto liberalius ac diutius voluptatis huius copiam praebes. Nec salu- 3tationes tuas fuga & vastitas sequitur. remoramur, resi stimus, ut in communi domo, quam nuper illa immanissima bellua plurimo terrore munierat: quum velut quodam specu inclusa, nunc propinquorum sanguinein lamberet, nunc se ad clarissimorum ciuium strages caedesque proferret. Obversibantur 4soribus horror & minae, & par metus admissis &exclusis. Ad haec ipse occursu quoque visuque terribilis : superbia in fronte, ira in oculis, semineus pallor in corpore, in ore impudentia multo rubore suffusa. Non adire quisquam, non alloqui audebat, stenebras semper secretumque captantem, nec Vnquam ex lolitudine sua prodeuntem, nisi ut solitudi-
X LIX. Ille tamen, quibus sibi parietibus & muris salutem suam tueri videbatur, dolum secum &insidias, ct vltorem scelerum deum inclusit. Dimouit perfregitque custodias Poena, angustosque per
num ei tribuit Sueto. I8. Nempe ille rubor modestiae speciemnabebat: erat itaque in Domitiano impudentia, quae pudoris quasi vestem induerat.
est, ut Cic. in Piso. 37 o Poefla. o Furia
tam tibi habere honorem, quam sibi praestare voluptatem. vid. 8, I. 68, s.
Vultum modestam ruborisque ple-
605쪽
C. PLINII SECUNDI aditus & obstructos, non secus ac per apertas seres, uec inuitantia limina irrupit: longeque tunc illi diuinitas sua, longe arcana illa cubilia saeuique secessiis in quos, timore, &superbia, & odio hominum age. z hatur. .Quanto nunc tutior, quanto securior eadem domus, puli quam non crudelitatis, sed amoris excubiis ; non altitudine & claustris, sed ciuilina celebri-8 tate defenditur. Ecquid ergo disclinus experimento, FIDI SsIDIAM esse custodiam principis ipsus innocentiam 3 HAEC arx inaccesti, hoc inexpugnabile munimentum, munimento non egere. FRus TR A se terrore luccinxerit, qui septus caritate non fuerit, ARMIs enim arma irritantur. 4 Num autem serias tantum partes dierum in oculis nostris coetuque consumisy num remissionibus tuis
eadem frequentia; cademque illa socialitas interest 35 Non tibi semper in medio cibus, semperque mensa
communis 3 non ex conuictu nostro.mutua voluptas 3 non prouocas reddisque sermones 3 nompstini tempus epularum tuarum, quum frugalitas contra-6hat, extendit humanitas 3 Non enim ante medium diem distentus solitaria coena spectator adnotatorque conuiuis tuis immines: neciei is & inanibus plenus ipse & ructans, non tam apponis, quam obiicis cibos,
o Fui ia sociorum. Sic Graeci serunt, Gudiani apud Schwa
Iaaνως Omoarip Ziuin codicis auctoritate omisi. --r, . Sed cum Inserendi caulla nulla
Muritas suaὶ Cum mm' suerit na omittendi pliserinam Deumque Romanoium p*x fere magis Lipsit contethara he-euteret Stephanus. SumstruΠx M E eνωι aliquis scri- formulam reliqui a Virg. AstΠ d non intellemina Dia,sa Longe riu Deo motra erit' alius mutauit
606쪽
PANEGYR. Ic Vs. 87 cibos, quos dedigneris attingere, aegreque perpessus superbam illam conuictus su niuationem, rursus te
ad clandestinam ganeam occultumque luxum refers. Ergo non aurum, nec argentum, nec exquisita inge- Tnia coenarum, sed suauitatem tuam iucunditatemque miramur : quibus nulla satietas adest, quandosncera omnia, & vera, dc ornata grauitate. Neque 8 enim aut peregrinae se perstitionis mysteria, aut obscena petulantia, mensis principis oberrat: sed benigna inuitatio, & liberales ioci, & studiorum honor. Inde tibi parcus, & breuis somnus, nullumque amore nostri angustius tempus, quam quod sine nobis agis. L. Sed quum rebus tuis ut participes perfruamur: quae habemus ipsi, quam propria, quam nOstra senti Non enim exturbatis prioribus dominis, omne stagnum, omnem Iacum, omnem etiam saltum, immensa possessione circumuenis: nec unius oculis flumina, sontes, maria deseruiunt. Est, quod a Caesar non suum videat ; tandemque imperium Principis, quam patrimonium maius est. Multa enim ex patrimonio refert in imperium, quae priores principes occupabant, non ut ipsi seuerentur, sed
ne quis alius. Ergo in vestigia sedesque nobilium 3
puellae minifrabant Sueto. 42.
Phrygiae & Bellonae sacerdo- edendum, bibendum praeseristum Gallorum describuntur ab tim; in quo solo intemperan- Apuleio libro 8 & noni princi- tiain aliquam Traiani eommeinpio. Nam talia malim intelli- morant historici, sed eandem ne-zere , quam putare hic forte mini noxiam. 1ο, φ
607쪽
immigrant pares domini, nec iam clarissimoriam virorum receptacula habitatore seruo teruntur, aut 4 foeda vastitate procumbunt. Datur intueri pulcherrimas aedes, deterso situ auctas ac vigentes. Magia in hoc tuum non erga homines modo, sed
erga tecta ipsa meritum, sistere ruinas, solitudinem pellere, ingentia Opera eodem, quo exstructa sunt animo, ab interitu vindicare. Muta quidem illa& anima carentia; sentire tamen i c laetari videntur, quod niteant, quod frequententur, quod aliquandos coeperint este domini scientis. Circumsertur sub nomine Caesaris tabula ingens rerum venalium; quo sit detestanda auaritia illius, qui tam inulta concupiscebat , quum haberet superuacua tam multa. Tunc exitialis erat apud principem, huic laxior do-6 mus, illi amoenior villa. Nunc princeps in haec eadem dominos quaerit, ipse inducit: ipsos illos magni aliquando imperatoris hortos, illud nunquam nisi Caesa iis suburbanum, licemur, emimus, imple T inus. Tanta benignitas principis, tanta securii temporum est, ut ille nos principalibus rebus existimet dignos: nos non timeamus, quod digni esse ridemur.
re quid haberent, neque tueri neque frui. ' Hane lectionem domit Gron. Obsemati. 4, is p. 2s6 de firmat Schwaretius. Alii domini non Risientia: ἀdonam scieritis.
dieamur, & tales domini, qui implere illud possint; in non dicatur. Heu damus antiqua M. Vid. ad Is. 4. Et cons quae iam sequumur.
Eius domini, qui propter me diocrem numerum possessionum suarum. haec etiam sua esse non ignoret, ac proinde curet, sartate cta seruet Zee. qui porro sciat
quantum amoenitatis, salis, commoditatis habeant. eoque iis fruatur r quae contra omnia te habebant, eum omnia possidere vellent Imperatores superiores, quos consequens erat neque si
608쪽
demur. Nec vero emendi tantum ciuibus tuis copiam praebes, sed amoenissima quaeque largiris &donas: ita, inquam, donas in quae electus, in quae adoptatus es: transfers, quod iudicio accepisti, ac nihil magis tuum credis, quam quod per amicos
LI. Idem tam parcus in aedificando, quam di
ligens in tuendo. Itaque non, ut ante immanium transuectione saxorum urbis tecta quatiuntur; stant' sacurae domus, nec iam templa nutantia.' Satis est a
tibi, nimiumque, quum siccesseris frugalissimo principi ; mauis recidere aliquid & amputare ex his, quae princeps tanquam necessaria reliquit. Praeterea pater tuus usibus suis detrahebat, quae sortuna imperii dederat: tu tuis, quod pater. At quam 3 magnificus in publicum es 3 hinc porticus, inde delubra occulta celeritate properantur, Vt non confluu-mata, sed tantum commutata videantur. Hic im
mensiim latus Circi templorum pulchritudinem prouocat, digna populo victore gentium sedes, nec mi
nus Ita, inquan ' Placet Lipsit eoniectura, Ina, inqκam, δε-
uae amicorum Imperatorisunt, sint etiam ipsius. Sic frui per alior s8,6. F ,δ transuect. faxo Iuuen. 3, 2s7 Nam se proenbuit, qui saxa Ligustica portat Axis, ἐν euersum fisit super agmina montem; 2rid superes de corporibus p . ' .a mauis recidere 'Bo
arsiana & Gronouiana emenisatio ex huius obseruati. 4,I6 probata Cl. Schwarzio. Vulgo magis reiicere aliquid.
Laudant uno ore historici. In multitudinem inscriptionum de titulorum illius iocati posteri herbam parietariam eum appellarunt. Vid. Aur. Vict. Epit. 4I, 3 Ammia. Marcell. a7, 3 P. sa3 Gron. In primis multus eli Dio a Xiphilino excerptus P. 776 sq. in ponte Danubii de-1cribendo.
609쪽
excoctasque flammis: ut ex illo terrore & minis iau in hominum ac voluptates ignibus mutarentur. 6 Simili reuerentia, Caesar, non apud Genium tuum bonitati tuae gratias agi, sed apud numen Iouis Optimi maximi, pateris: illi debere, quidquid nos tibi debeamus, illius, quod bene facias, muneris esse, qui I te dedit. Ante quidem ingentes hostiarum greges per Capitolinum iter, magna sui parte velut intercepti , deuertere via cogebantur : quum saeuiitimi domini atrocissima essigies tanto victimarum cruoTacoleretur, quantum ipse humani sanguinis prosundebat.
LIII. Omnia, P. C. quae de aliis principibus a
me aut dicuntur, aut dicta sunt, eo pertinent, ut ostendam, quam longa consuetudine corruptos deprauatosque mores principatus parens noster resor-met cla corrigat. Et alioquin NIHIL non paruina grate sine comparatione laudatur. Praeterea hoci primum erga optimum imperatorem piorum ciui
um ossicium est, insequi dissimiles. N Ε v E enim satis aenarint bonos principes, qui malos satis non
non tantum admonerent homines vivortim exemplorum s. a chetyporum, sed etiam criminibus maiestatis occasionem dare possent.
Genium Principis iurare, illi sacrificare solenne. Vid. Torr. ad Sueto. Calig. 27 qui quosdam ultimo supplicio affecit quod munquam per Genium suam δε- inalent.
et deuertere viri Ad statuas Domitiani: in quibus nobilis illa equesti is de qua Statius Silu. I, I verissimo specimine. quousque processerit tum adulatio.
610쪽
oderint. Adiice, quod Imperatoris nostri non aliud amplius ac dimisius meritum est, quam quod insectari malos principes tutum est. An excidit dolori 4
nostro modo vindicatus Nero 3 permitteret credo, famam vitamque eius carpi, qui mortem ulciscebatur : nec ut in se dicta interpretaretur, quae de simillimo dicerentur. Quare ego, Caesar, muneri- sbus tuis omnibus comparo, multis antepono, quod licet nobis & in praeteritum de malis imperatoribus quotidie vindicari; dc futuros sub exemplo praemOnere, NULLUΜ locum, nullum esse tempus, quo funestorum principum manes a posterorum eXecrationibus conquiescant. Quo constantius, P. C. & 6 dolores nostros & gaudia proferamus, laetemur his quibus fruimur ; ingemiscamus illis, quae patiebamur. simul utrumque faciendum est lub bono principe. hoc secreta nostra, hoc sermones, hoc ipsae gratiarum actiones agant ; meminerintque, sic maxime laudari incolumem imperatorem, si priores secus meriti repreliendantur. Nam Q v v Μ de malo principe posteri tacent, manifestum est, eadem facere praesentem. LIV. 4 vindicatus Nero Cum
Domitiantis Suetonio teste c. l4 Epaphroditum a libellis capitali poeua condemnauerit, quod, post .lsitutionem. Nero in adipiscenda morte manu eius adiutus exissimabatnr.
rium te, quod editiones adhue onaries prope foedauit, inonitia CI. Schwarzio elicimus. Originem eius arcessendam cum Lipso putamus e literis Tr. h. e.
Traiane. Alterum omnibus Uegunt enim, muneribus omnibus tuis omnibus comparo) omitti Schwargianus atque Guel ferb. libri, ipsaque adeo sententia, iubent. Vulgatam sic interpretabar, Te in muneribus tuis omni bus principibus omnibus compars, multis tuis muneribus ante