장음표시 사용
11쪽
s Fri Zypaei IudeS, Magistratus,
Quapropter recte apud AEgyptios Iustitia . . per oculum patentem significabatur. Platol. 9. Iustitiam speculatricem, atque vindicem appellat. Ch lippus oculos Iustitiae virgini
acres, rectos, atque immottis facu. Pierius Hierogl h. l. 33. c. i. quod perspicere omnia, nequa titiam connivere debeat. In sacris etiam litteris Iustitia diuina per oculum vigilantem designatur. Oculum vigilantem ego video. Sc Psal. 8q. Iustitia de calo prostexit.. Symbolum etiam iustitiae atque Hiero-I ba glyphi uim traditur Aquila, perspicacissimili ut uita ibili οἰ visus. Quod adeo ei proprium naturaela. donum est, ut ex ungue pullos suspendat ad obiectum solis: qui irretortis oculis aspexerint, genuini probantur; qui palpitauerint, deiiciuntur, quasi adulterini. Iustorum oculi non ab auri sulgore, donis, muneribus offenduntur, quo miniis infractercctum videant,& iudicent. Quod si ad ea palpitauerint, non iusti sunt, adulterini sunt Iustitiae pulli. Iusto-- . rum Imperatorum Hieroglyphicum fuit Q. quila fulmini insidens, etiam a Carolo V. Usurpata cum inscriptione: Suum cuique. Anonymus ad IIieroglyphica Pierij lib.q. Huc semper oculi iustitiae spectant.
Aliud Iustitiae symbolum est Ciconia, de
Ciconiae. qua Plin. l. t o. natur. hi .c. 23 . Genitricum, ait, senectam inuicem educant. Iustitia vices rependit,
unicuique suum reddit. Vnde apud D. Paulum, nemini quidquam debeatis.
si Iterum vultur ab Hercule apud Herodo-Vul uiis. tum pro symbolo habita fuit, & Hermodorus Ponticus apud Plutarchum innocem tes vultures vocat. Nulli animali mansueto Vultur nocet, aut vivo pascitur, cadaueribus
etiam sui generis abstinet , nullis fructibus
damnum infert, auxilio est contra serpentes, visu acutissimo valet, cladiumque futurardinprouida, de ex praesagio ad eorum partes se conseri y vbi clades sutura est, quasi victoriae Iustitiae ministra obsequens. Pier. Hierog. l. t 8. c. 6. 7. 8. Iustitiae inter prima principia est aia rerum noviadere , de ad alterum , cuique suam tribuere, pertinet insultum passo se adiungere, vim pollere, a familia, cive, patria; cladem, quam iusta sententia facit, probare, & exequi. Denique iustae est significationis Palma. Inueniuntur binae palmae inter se mutuis ramis rum interplexi, mas, di sceminar quasi mutuo Obsequii amore ad Oseula exporrectae. Pier. Hierog. I b. so. c. io. Iustitiae sane coniugalis Hieroglyphicum. sed & generatim Palma Iustitiam signi ficat, quod fructum reddat pari omnino cum solijs pondere: nota aequilibri j Iu- stitiae. Incorrupta est Palmae materia , ac senii
nescia: corrumpi non oportet Iustitiae administros. Folia nisi vi tollantur,numquam a mi tit. Iustitia est perpetua voluntas suum cuique tribuendi. Ponderibus resistit,& in aduersum Jncuruatur: Iustitia est constans voluntas. In palma nihil in 'tile est: iustum AEbus humanis totum atque iublicae rei proscuum esse oportet. Iustus ut palmastarebit. P alm.9ti
Ex quia Hieroglyphica Iustitiae huc nos ad
duxerunt, addendum ultimo loco est, Alcre Veteres exhibere iustitiam in throno seden-MMe tem, sinistra bilancem libratam , dextera Ie- static tunentem fasces cum alligata securi. pro merito significabant aequa praemia merentibus impendi , & debisas scelerum conuictis poenas it sigi. Erant duae mulieres captiuae utrimque iuxta thronum , a dextris una fractum ensem praetendebat, altera a sinistris conto innitebatur. illa per fractum ensem nimiam seueritatem retusam cohibitamque sisnificat: haec per co tum lentitudinem,qua judicia plus aequo pro
Lenti sunt, qui nullo scelere, nullis publi' phst a leuacis priuatisque iniurijs mouentur ad iustitiae uructo vindictam. Iustos zelus Domini comedit. cuius illa sterna vox, Diligite iusti:iam qui iudicatis
orbem. Sap. I. Vidi prevaricantes, o tabescebam, quia eloquia tua non chfledicrux r. Psal. 48. Cu- Odite legitima atque iudicia. Leu. 8. Non sciciis quod iniquιm est , nec iniuste iudicabitis. Leu. I9. sed iustum indicium iudicare. Ioan. 7. nec in alteram partem declinabitis. Deut. 16. Tam diu enim
quis iudex duitur, ut scribit Cassod.quamdiu iustus putatur : qui enim iuri dicundo datus est,si non ius dicit, non iustus est; si non cuique suum tribuit, non iudex est,non iudex recte dicitur,omnino iam non iustitiae minister,
sed fur cst, raptor, latro , de si quid peius dici potest. quippe qui iub nomine, & velo sacrosancti ministri, latrocinia, surta excrceat, dum innoxios neci dat, sontes absoluit, reis bona actorum addicit, de his illorum. AEquitas a iusto seruatur, cum ncque lucri, neque passionis alicuius causi ad aliquam partium declinatur. Auth. de mandat. Princi p. cap.2. in . Hanc , aequitatem iustus scruat itat editur sine mas uti,
O veratur iustitiam. qui pro solius iustitiae dictamine tribuit selim cuique, non laedit ait rum, ipsi sibi viuit honcsto. quem consequitur illud r stati qui custodiunt iudicium, ct faciunt
iustitiam omni tempore. Psalm. io . Misericordia O veritas custodiunt regem, O roboratur iustitia
oportet. ad aequitatem pertinet ex aequo de bono, non in callido versutoque iure rem quo non
iudicare. scriptum sequi calumniatoris elli callido hit boni Iudicis voluntatem scriptoris,auctorita tu sic ah temque defendere. Cicero pro Cecinna, Summum ius summa iniuria. quomodo dicit E clcs. c. 7. Noli esse iustus multum neque plus sapias quam necesse est. Nimia subtilitas aequitata naturali contraria est. qua praecisae actionum, institutionum, legatorum antiquae sormulae a
12쪽
Senator. Lib. I. Cap. X. R XI.
tamen lenitas nimia sub umbra aequitatis introducenda est. quomodo Celsus turtum ii fantis in adolescentiam usque retenti putauit mulctandum duplo, existimationis non infautis, quod remissius, sed adolescentis, quod
Reip. salutarius, ad puniendum crimen perseuerantia auctum. l. 674.2. D.de furt. δύ Vlp. I. Ir. D. de pan. intempestiue misericordiam Moercere dolo proximum censet. sic & Ma cian. adulteravi dimissam , sed receptam quamuis verbis legis Iuliae non comprehendatur , tamen di- 'cendum est, inquit, i. 33. s. i. D.ad i. Iul. de adulta ut reneatur , ne fraus fiat. voluntas enim legis prae verbis amplectenda est,eiusque ratio, quae illius anima est. ita ut in quibus ea non spirat, in iis non vivat lex. quomodo Vlp. in castrato temperat legem , quae patrono infligit poenam a liberto iusiurandum exigente, quo nup-t ijs renunciet, l. 6. g. a. iureiur. Manifesta tamen ea siti oportet, non quae a liquid ambigui retineat. quomodo Vlp. in l. r. q. s. D. de minorib. constitutam in minoribus eam scrip- curatclam ob iuuenilem imprudentiam, eis obitata 'A non remitti asserit, quamuis bene rem suam subuertens. gQt entibus.& imperator et,qui ad aetatem qua testamentum condere licet, peruenerat, non ideo a constituto iure recedendum putauit, quod nondum vigoris emersissent vestigia; quia irae causae obscurae sunt, & in singulis disputationem praeberent, & litium seminarium. quando satius est a paucis etiam 'usam excusa
tionem non accipi,quam ab omnibus aliquid tentari. Seneca l. 7. de bene cijs. c. I 6. Caeterum &Papinianus in l. io a. D. de condit. non tantum
interpretando, sed de supplendo subtiliter voluntatem testantis, aequitatem secutus est, excluso substituto, suppleta conditione, ex naturali aut voto non relictorum liberorum. Vnde liquet non omnem etiam subtilitatem ab aequitate excludi. ut exemplis exsequitur Thulden. l. t. de causis corr. Iud. c. lo. totique sequitati finium . equum modum dicit. c.7. 2sq. usque iv. ) alioquin iam artein iuris rudentiae abstuleris. sed acutas tantum arcet ineptias. etenim si arti repudium mittimus, cum naturaliter homines ad di issentiendum sint procliues, nulla erit regula, qua aequitas desiniatur , sed pro omni iure vixdum abii lci lectu rustico remoto erit opinio iudicantis. quantus gratificationi & sordibus campus aperietur, quantum iudiciorum chaost videmus
id ubi omnia fidei controuersi soli priuato cuiusque spiritui subiiciuntur, nullo altero iudice admisso; in quot sectas homines sunt disse.
cti l peius sane adhuc cum iure ageretur , ubi minor a materia inerit religio, vel scrupus. Noergo Iudices, non Aquitas ipsa legibus est so- luta, quatenus illis assidere dignatur. atenus autem assidet supremis Principibus, eorumve Concibjs,quibus id specialiter illi coni. mittunt, quorum partes sunt, aliquando alti res,publicasque intueri, & causas sequi. neque numquam, neque tamen semper legibus solui permittit, carumque seueritati clementiam subrogat. 2 a de r.e alibi. Quibus tamen omnibus illud perpetuo commendatum esse oportet , ut pro dictamine sincero conscient lae veram aequitatem, non palliatam considerent. ne foro, inquit Iustus Iudex. Ier m. c. 2I. M. egrediatur ut ignis indignatio mea ct succendatur, ut non sit qui extinguat, propter malitiam sudio-τum porrorum. ea enim est malitia studiorum, quae ab alia causa mouetur, quam simulat. ab hac cauere debent, qui casum pro amico se mani ; qui iram, odium, aliaque inimi vitia patiuntur.
Fortis. As terum Dei Iu dicis elogium est Fortis
est & pro suo modo hominis Iudicis. Noli seri Iudex, si non valeas virtute irrumpere iniquitates. Eccles. 7. ne forte extime stat Iaciem
patentis, ct ponas standalum in aequitate tua. Fortitudo quae vel in bello tuetur a barbaris patriam, vel domi desendit infirmos, vel a latronibus socios, plana iustitia est. cfort. 23.q. 3. ita conium
git,comparatque supremus ille politico Christianus auctor bellicam sortitudinem , & ciuilem;ob quam plerumque inimicitis subeundae sunt: saepe obtrectationes. Nec tamen te paeniteant, inquit idem, os c. l. s.c. vlt. eiusmodi offensi eri neque enim moueri debet iudex,si eam ob rem ei obganniatur, opprobria, conuitia, libelli etiam iamosi de eo spargantur. si enim omnes qui volunt in Christo pie vivere persecutionem patientur; tum maxime Iudices, qui ossicio suo probe sungi volent. solent enim ab eis etiam iure correpti, magnoperὸ eos odisse, & falso illis crimina obiicere ; ut quoquo pacto possint, eis molestiam exhibeant. c. sunt nonnulli. a. q. T. Trid. i 3. c. 6. frangi tamea non debent: neque vexationis
timor ad inquirenda di punienda delicta illos segniores reddere, multo miniis ossicium deserere , & propter malorum opprobrium hominum , quieti se tradere. c. sugges.7. q. I. infirmi animi sane id esset: nam maiore animo tolerari aduersa, quam relinqui, fortes ct strenuos eluim contra naturam in flere spei, timidos ct ignavos, ad desperationini, formidine propιrare. ex Tacit.l illa. r. docemur. ideoque Iethro Moysi consulens, ut subsidiarios sibi sumeret, de omni plebe viros potentes exigit, seu virtutis viros, seu sortes, strenuos, ac magnanimoς. Alphsiis Arag. Restis illud circumfertur; esse, non m dὸ benefacere, sed o mala patienter
audire.Patientia enim lenietur Princeps. Prou.2s.
O leuius fit patientia quicquid corrigere est nesu.
Aliena sunt ea mala, non nostra: pati ea, non emendare possumus. neque vero ulli patientius vituperationes serunt, quam qui maximo
probro carent. Quare diues , inquit Chrysost. bom. q7. si pauper appellatur ridet' quoniam id I lpam nonis : itidem si nos iniurio ridebimus,
13쪽
br. Zypaei Iudex, Magistratus,
ac d γ restretin- bus nultu humanitam sensus, non dico fidei;
Calumnia sane ordinarium est malum, quo litigantes febricitantium more laborant. Quisbus si medicus maledicentibus non irascitur, sed condolet: idem sacere Iudicem conuenit; misereri morbi,non irasci languenti,non phrescd nec ossici j constantiam labefactauit ζIusim , ct tenacem proposui virum
Non civium ardor prava iubentium , Non vultim iii antis tyranni Mente quatit solida. Initereri mor Di,non lrdi UM 'r' i In diebus suis, inquit sapiens, cxp. q8. tim 2.14ctico. Nau metalocru, inquit Ambr- ιοῦ ' rit,utili Principem, O potentia vcmo vicit istum. Aduersiis mi ej suriitudo, qua sola risendii struem η yi' confideres personam pauperis , nec honores Dicini m. tutum omnium, IUitiam chysidit,qμή iης pi vultum patentis. Leuit. c. I9. Galba apud Tatitam, Mi pratio aduersio omnia vitia dccxxi-i, lolii t ius. i. t .mulantibus intrepidus,aduersus blandieη- . ad labores, sortis ad pericula, rigidiqr g ης sin yρ ies incorruptus. E contrario, Preuerb.c. i I. Iμ- Dptates, ut auaritiam fugiat tamq*-m plus secit opus instabile. Recte crgo Helvidius, quamdam qua virtutem essemin/t. N Ciςς ψ Tacit.lib. . quo firmius aduersus sortuita Rhet. Forti ad. 0 ii nobilis inter adverse g ρriR' Rem p. capeskret, Doctores sapientiae secutus. se animi claritudo , res ardua pμub e Himi'i qtiae sista bona, quae honesta; mala tantum, P strans, qua nec aduersis infestando stangitur, nας prosteris blandiendo et euatar. quae turpia; potentiam, nobilitatem, caetera-
Constantia ad sortitudinem pertinet. Dum ergo se ad Iudicis sunctionem quisue extra animum neque bonis, neque malis annumerat. Ante iudicium para iustitiam tibi. Ecιles i8. illi,iam robur,& aes triplex circa pectus cst, qui hac doctrina animum obfirmati rit, ut ab honcsto iustiniue discedendum sibi
non purct,ob opes,paupertatem, honores, exilium, mortem. Iam contempsit omnes, qui mo tem prius, iam impavidum ferient ruinae. Ita Vates Gallii. ii 3. Loquebar de testimon3s tuis incon-1'ectu regum, o non confundebam. Magnae comitantiae vox Gregor. VII. iam morientis , qui Henricum Imp. deposuit; Dilexi Iustitiam, ctodiui iniquitatem e propterea morior in exilio.
componit, firmare animum expedit constantibit, exemplis. Vt Heluidium Trasea monuit υ - ι lapud Tacit. ιηπ.i6. Ita compositum non ser- Otho Frising. l. 6.c. 36. rum, non ignes, non calumniae , aut rumores Pro Iustitia agoniza: pro anima tua, O Upie populares ab ossicio deterrebunt. Animus e- ai mortem certa pro Iustitia: ct Deus pro te ex nim & incitatur maxime, & dirigitur intuitu pugnabis inimices tuos. Eccle .c. q. Apposite Re- praeuiae aliorum vitae , rcrumque gestarum, gius Vates Psalm. 9 i. Iustus re palma florebit. unde & Tacit. de morib. Germam refert,quam Palma nec hieme per nives, aut glaci cm, seu
uis apud cos Historiarum scriptio usum non quamcumque irruentem aeris intempcriem, haberet,qui benc potius facere & sortiter mal- virorem vigoremque suum amittit. st folium lent, quam scribere: eis ea res mire virtutes eius nou defluet. Psalm. i . Lignum plantatum se- in posteris excitat, historicique ideo habendi cus decursus aquarum,lambunt,ambiunt, pre- sunt. P quier Recher h. lib. i. c. i. tamen de as- terlabuntur aquae, neque iustitiam cuertunt. scrit Tac. carminum usum aabuisse Germanos, Qui res naturales describunt, de Palma rese- quibus Herculem, aliosque horoas, viros sese runt ponderibus resistere, & in aduersum intes, in mcmoriam reuocabant, ut eorum men- curvari. Iustus ergo Iudex ut palma ibit intione ad vestigia insequenda prouocarentur. contrarium pro Iustitia, si vis contra eam fiat. Tadem causa beatorum Martyrum aliori m- Imperatores si in errore essent squod ab i) pro ese iue Sanctorum festos dies Ecclesia celobrat, rore suo leges darent: per quas iusti probarentur, quia solimnitates Marurum, inquit August. ser. ct coronarentur, non facienti quod illi ioberent; 47. de Sanilis, exhoriationes martyiertim sunt. quia Deus prohiberer. ita August. c. Imperatar.
Ita Ecclesia cum diaconos ordinat, & ossicii q. s. Idemque iterum, Qui renit potestati, Dei sui monet, instruit, ut opere & sermone in ordinationi rψ M, sed quid illud iubeat, quia Tuangelii propagationem eant, vestigiisque non debeas facere η hic sane contemne potestatem, Discipulorum insistant r Habete inquit) pedis timendo potestatem. bos humanarum legum gra- calceatos Sanctorum exemplis. Pontificat. in Prola- diu aduertite. Si aliquid iusserit Curator, nonnego Ordin. Diae. Eodem modo Iudex, cuius faciendum est' tamen si aliud Proconsul iubeari inter virtutes constantia in primis sedet se, non utique contemnis potestatem, sed ιligis maiori selliis, ut eam usii totam fructuque suam faciat, inseruira. Nec hinc debet minor irasci, si maior proposita sibi semper habere debet illorum praelata est. Rursius aliquid Proconsul iubeat, o Iudicum exempla, quos a recto non abduxit aliud iubeat Imperator ; numquid dubitatur iastra Regum,populi suror, preces, & lachrymae contempto isti esse seruiendum y Ergo si aliud Imp miserorum, thesauri Craeit,honores,tormenta, rator, ct aluid Deus; quid iudicatis Solue trib serrum , aut mors ultima linea rerum. Quis tum, esto mihi in obsequium: recte, sed non is non firmetur animo qui Sancti Thomae Can- idolio : in idolis prohibet. suis prohibet ' Maior tuariensis, Stanisai, aliorumque sanctam in re- potestas. Da veniam, tu carcerem, ille Πhenn mcti defensione pertinaciam inspexerit Z in qui- minatur: f. iam tibi assumenda s sita tua ς--
14쪽
quam scutum in qzopsis omnia ignita iacula inn
- Ex hoc theatro prodiit constantia Paria- ' . menti Parisiensis sub Ludovico XI. Francisco hi πὰ quo Paluier Recherches lib. . c. 33. &Mechliniensi aliquando non defuit , nec alijs
at ibi. Et vero quo a Philosophia non tantum instruerentur Iudices, sed & ab ipsis legibus:
ipse Iustin. Nouest. de Iud. q. snal. cotist. 82. iubet; ut Magi liratus, quamuis in medio litis imperatoriam accipiant iussionem, aut sacram formam licet pragmaticam, legem tamen praeserre debeant. Quomodo refert Thesaur. io prafat. decis in Senatu Pae demoni. cxstare
diploma Emanuelis Philiberti, quo Senatui
vetatur a Iure discedere, tametsi Princeps it rum atque iterum, litteris etiam manu sua signatis, quippiam mandet. Q ialiter Agyptii reges iuramentum a Magistratibus exigebant:&consules, senatoresq; olim in leges iurasse constat: & quidem satius quam in verba Impera- .
torum: quod pessumdaia Repub. Dequens deinde memorant Historiae. Ex hoc sonte prifluxit nomen Concessarii ab osticio in rescriptis, responsis, mandatisque Principum inspiciendis, & male scriptis cancellandis, & bene scriptis obsigillandis consistente, tametsi alibi
tu l. 3. l. nemo C. de assessor. scribam, notariumve significet, qui intra cancellos chartas obseruabat,scribebat, cancellabat. In Gallia Cancellarium alii hie locis eo celsitudinis ac dignitatis euectum esse constat, ut Praefecti praetorio instar sit, & Nomophylax censeatur, ut scri-- bit Budaeus tu prior. ad Pandec. annot. Oldendorp. in ep.ad Cancellarium ualle.vbi & vocem cine Iita eam collaudat. Id mibi, inquit, vicissim omnesilotam essia dabunt bom viri, hoc tempore nullam reperiri το-crim, no- cem, qua significantius exprimi passi Magistratus - ille salutaris, quum ut camellariatus appelletur, ab expungendi functione. Id autem quacumi ratione tuitio aniderit nihil moror, cum nunc pι apposi-
risi a significatio. Vipate per quam bae potestate
omnes omnium Principum Cancellarij suarum partium admoneantur maxim . Quas Budaeus ita recenset: Videat, inquit, ut nulla Principis consitutio, nulla sanctio, nudum diploma, nullum re scripsum , nulti codicilli regij, non e Repub. atque etiam λ diguitate Reip. Principali . exeant, cuius
censura, aut stylo acia sua eximi numquam voluit Principum Maiestas. utpote quibus notum illud Isa. c. 9. Va illis qui condunt leges iniquas .Sed haec magna, & ad magnos maxime pertinent. sed nec illis qui eo gradu sunt, quo tanta non uenian deesse sua debet constantia, ut nulla-- ' tenus per compendia vel dispendia a via regia rectique tramite discedant. quo modo Iustin. non frustra definiuit Iustitiam constantem,& '' P ' perpetuam voluntatem ius suum cuique tri-z a uiuo buendi. quasi quae non hodie aliter liter crassentiat in problematicis nimium multis, ut finguntur, casibus pro amico,quasi quae non actu dumtaxat uno constiterit,sed iam habitum in. duerit , ut perpetuo eadem sentiat, quasi quae nullis affectibus, aut causis extra causam inflectatur, scd perpetuo in omniumque niuolijs
eadem sit. Et vero ne Iudices ramquam tyro- rnes in hunc rustitiae campum ingrediantur. sed probati iam athletae; vaude expedit, ut qui ad lubsellia assumuntur, aliquid ex utraque
sortuna experti fuerint: ne Galbae exemplum iis quadret, omnium consensu capacis imperj,nili imperassec. Tac. Iti'. l. r. Mag: stratus ostendit Virum . non eadem res est eximie philosophari,& facere & pati sortia: numeros musicos insigni ter callere, de suauiter concinere : breuia ter, scire virtutes, de ex earum praescripto
agere. In via constantium virorum,si non nuper Iudex institerit, neu contristabit i0lum, 6,
quidquid ei acciderit. Prau. I r. alioquin qui cum Priamiam fortuna numquam est luctatus, vires suas, vel aduersamihinfirmitatem nescit. Insidiatrix enim illla est is ani hominum, quibuscumlut dicit Bald. gerit inuisibile bellum, & ipsius ictus prius sentitur, quam sciatur; & maxime dum blanditur. nam
secundae res virioribus fimulis animum explorant quia miseria tolerantur, felicitate corrumpimur. ''Tacit. L i. Hist. Fortuna nimium quem fovet, Ppulium facis. Sed ct is cognoscendo Iudicem ne npςt S
que excandescere aduersus eos , quos malos putat, neqae precibus calamitosorum illacbumari oportet. uicyadu, id enim non est constantis recti iudicis, cuisu animi motum vultus detegit. ita Calist. l. i9. D. dos. pras Sanctissime e contrario Deum precatur rogius Vates Val. i6. De vultu tuo iudicium meum prodeat.qui semper idem, semper immutabilis perseuerat. ex illo libro lectae Iudicum isententiae numquam quaestiones pro amitis decident, numquam offensioni inimicorum deferent, numquam potentibua egenorum ius dabunt , pauperis quoque non miserebuntur tu iudicio Exod. 23. semper immoti crunt, qui speculo illi causas omnes sistent, ab missiue Iudicium suum referent. ibi scripta inuenitur amicitiae lex, quam & agnouit Ciccto, ut areantiu
causa bonesta faciamus, ibi nibit ibi potentior vindicar,nihil usurpat ditior,gratia abest,causam vi rita decernunt. Ambros. l. r. Uf. c.23. non ibi perstertitur Iudicium aduens, ct pupilli, Deut. 24.
ita miseris, pupillis, viduis Iustitia ex laibetur,
ut aliis injustitia non fiat. c. ex tenore. x.desor.
comp. ibi, Qui iustificat impium, o qui condemnat iustum, abominabilis es rurque Deo. Deut. ID
REliquum Dei Iudicis elosium Pariens . L
Igitur & Iudex cum mansuetudine au- ὸ
diat opus est: memor quod ipse Deus fortis O g i
patiens, suscipit mansuetos in Iudicio. Psal, qa. totibus. illisque dat gratiam. Prouerb. 3. Iudices quoque mansuetos in Iudicio dirigit. Ps et . viasque suas docet, ac illis praecipit, ut ad verbum audiendum sint mansueti. Eccl. s. a. Timoth. 2. ipsum imitantes, qui mitis est, & humilis corde. Masib. i I. ac tandem in salutem mansuetos
15쪽
12 Fr. Zypaei, Iudex, Magistratus
exaltat. Psalm. I 9. Ab hac virtute nonnullis harpyias; praeuaricari, calumniari,tergiuersiari, locis ipsi Iudices denominantur, Ut Romae res claras inuoluere, veritatem obscuram red summi auditores Rota oc. Patientia sanu irae dere ne permittat; sed maxime palles ipsas te- inimica ex virtutibus maxime necessiria est mere non tantum, sed & malitiose litigantea Iudici, veritatem enim inquirere semper de- poenis iure statutis puniati quarum plerumque bet,quae temporis silia est, irae furorisve prae- improbitate & auaritia & lites excitantur, decipit ijs incognita. Veritas de terra lentillimo iure peruerso agitantur. Neque enim ut nec clemento orta est, o Iustia de calo pro 'cxit. Ant. Faber optime Cod. I. 9. tit.ati in tanti mali spatio opus est, antequam Iudex tam dii iuncta causam in Procuratores, aut Advocatos aut coniungat. tum doctritia viri per paticni iam usis Iudices , quod a plerisque'sit, semper detor, cuur. Prou. I9. Recte Plinius ἰ.6. epist. 2. Iudi quendam existimamus; ne quod aliquorumceiu plurimam religioni sua paticntiam dcbercti singulare vitium est, in univcrsi ordinis inui- quod ea pars magna sit Iustitiae. id quod mo- diam non minus temere, quam iniuriose de-net illud vetulae; Si non vis audire, O ne impς- sectatur. Si vi homines , inquit Seneca sin librare de innuit L .antep. D. de his qua in ις'. cl. xtrum avinii an corporis morbus grauior. c. vlt.)in verb. Audias patienter. Ideo leges iubent Iu ita causam quoque unamquamque O litem exami- dicem litigantes causa utrimque disceptata nes, unde orta, unde profecta si , inuemes aliam a
insupcr interrogare, an aliud addendum ha- contumaci ira, aliam asurioso contendendi studio, beant,antequam iuri dicundo se accingat, non aliam ab iniusta cupiditate originem traxisse.In id recte aliter noscere causam Iudex potest,igno' ergo Iudices debent incumbere, ne Iudicia a Dia in iudicare non potest , idco toties in iure sectibus obsequantur , ne concessa latrocinia nostro notio pro Iudicio habetur. Quin & ir 'vidcantur ; sed eos iudiciis emendent: ut Ci- se Deus, qui uno oculi ictu omota perspicit, cero ad Politici ossicium retulit ciuitatem legia cuncta supercilio mouci; Iustus Iud x, seriis ς' bφ fundare, regere conflijs, emendare iussicijs. patiens. Imo melior ej Sapiens viro forti, cr
Piomi , . Inde vel in sacris litteris Mactab. LI. assi ritur quod Romani obtinuerint omnem regionem patientia sua. quo genere Scipio etiam laudatur a Liuio ι. et . quod in tot ambiguis Hispanorum legationibus fidem & Matellatcm adeo seruarit, ut nullum ferox verbum ei exciderit. Spiritum ad irasceiidu secium qVi
p terit sustineret Quae ratio videri potest quod o Roprias Iudicis virtutes iustitiam , sorti- i Galli extra orbem suum aliarum gentium im- L tudinζm, e tiζntiam adu ruri j singulis 1LA.,
pcria acquirere potuerint, retinere non potue- praui quidam assectus oppugnant, a quibus nerint. Vir iracundus provocat rixas,qui patieni est, zxpugnetur numquam nimium cauere potest. mitigat subitatas. Prou. is. quo nomine Liuius Non recte perspicit oculus cui vitrum colore non maiores Carthaginensium quam Roma- aliquo tinctum obiicitur. non recte de gustinor usuisse calamitates tradit, sed nequaquam bus iudicat lingua febricitantis, inundata a- pari ad patiendum eos robore, ac Romanos maris humoribus: ad solis obiectum alios insuisse. Quae altera pars est patientiae Iudicis, iride & vitris quibusdam aspicimus colores, ut non tantum patienter ipse audiat, sed & i- quam rebus ipsis in sint: Ita sane Iudex occi ras inter litigantes suscitatas mitiget,id est, ra- patus affectibus, non causas, non res ipsas, non dicem plerarumque litium exscindat. Et ira Iura litigantium perspicit, agnoscitve, ut vero plerumque lis nascitur, & ex ea caetera Pand se habent, sed ut per obicctos affectus, inteli rae mala. Et in his ipsis etiam Iudicem patien- ctui & Iudicio siliuntur, insecti alienis col
tem esse oportet. ribus. Quare recte antiqui Iustitiam caecam Circa Advocatos, inquit Vlp. in I. nec quic- obnuptamque pingebant,ne per obiectum perquam D. de ossi c. Procons patientem esse proconsu- sonarum aliae a vero apparerent causae, sed ad Iem oportet. addit tamen; sed cum ita vioine cοη- oculos mentis solae negotij species transmitte- temptibilis videatur e nec adeὸ dsimulare, M quoi rentur. Vnde Sap. c.9. Con ituisti heminem, ut causarum concinnatores tantum , vci redemptores di ponat orbem terrarum in aquitate ct iustitia, ct deprehendat. Quamuis enim iustus & pius pa- in directione tardis, non oculorum, iudicium iu-tienter aliorum militiam sustinere debeat;non dicet. Olim constat Iudices ex consensu dari tamen Iudex ulterius, quam publico vel illo- consuetos. Cicero in Cluent.l.8o. D. de Iud. v-rum bono expediat. t. parat. 23. q. i. qui potest triusque tamen. nam vetitum est eum Iudi- obviare & perturbare peruersos, & non facit; cem dari , quem pars altera nominatim petie- nihil aliud est, quam fauere eorum impietati, rit. Lq7. eod. quo aeque utriusque amicus ,lini-c qui c ostendit et r. q. s. si vigorem negligimus,pπ- micusque sit, nullaque propensoris in alte-dit de stulta disciplinam c.iustum ibid. rum animi suspicio. Etenim quatuor modis Allaboret igitur Iudex quantum vitia no- peruertitur humanimi iudicium : Timore; dum strorum temporum pati possunt, ut curia sua, metu potestatis alicuius veritatem loqui per-& sorum , loca ne sint exercendis in publico timescimus : Cupiditate - dum premis ani- vitiis destinata ; tabulas sinenses coci ceat, α mum alicui vi corrumpimus et odio; dum contra ςκ libit
16쪽
Senator. Lib. I. Cap. XIV. de X T. is
quenili et aduersarium molimur: Amore ; dum fiscumque suum pronuntiarent. Non puto, in- amico vel propinquo complacere contendimus. c. quit Modestin. l. io. D. de Iur. c. delinquere qVatuor. V. q. s. amor, odium, ct proprium com- eum, qui in dubiis quaesti biu contra si um faci- modum faciuut Iudicem saepe verum non cognos le nota responderit. Unde laudatur Marcus cere. Arist. l. r. Rher. ad Theod. c. i. Igitur si Anth. Phil. lmp. quod in causis compendi j Amicus pro contingat delegari quem Iudicem in causa iudicans fisco numquam fauit. Iul. Capit. in mimi intas amici, semper meminerit, ut dumtaxat, a- eod. &ad Traian. Plin. in Pavegyr. praeci- ' ' micqs sit usque ad aras Iustiti:P. Optimὰ Ci- pua tua laus est, saepius vincitur fiscus, cuius malacero lib. s. os. Iudicaturum de amici causa causa numquam est, nisi sub bouo Principe. Qui μexuere personam amici, induere Iudicis. quis metu cuiuslibet potestatis veritatem occultat, non ille admisitici quaestiones pro amico, quas iram Deisuper se prouocat: quia magis timet bo- inconditi aliqui indigetant ; & in quibus minem , quam Deum. August. ad Casul. c. qui se
gratiae locum faciunt. quas recte inscctatur quis. it. q. 3. Oportιt Iudicem causam merito diseScriban. Politic.lib.c.9. Christiane idem Ethni- cernere, non gratia , neque sic recipere faciem pa-cus Cic. eod. lib. Clim iudici dicenda est senten- rentis , ut contristet confra Iustitiam pauperem .
oeulis solum nem hersonarum. Inde solemnis illa formula crant, seu de nocte iudicabant. Quia cognos- Vniuersim ara μ- breviculis sententiarum Ecclesiasticarum mo- cere personam in Iudicio non est bonum. Prou.24. De ς ς re maiorum ' inseri allaeta , Solum Deum 9 Deut. is. Eccl. 42. de iusti Regulam Canones 'ης Iustitiam prae oculis habentes. ex.c. i. de sent. in s. Oribunt, Iu iudiciis non est acceptio personarum 'Iterum Cicero: Illud est hominis magni ct sa- habenda. c. in Iu . de Reg. Iur. in g. apposite apientis, cum illam iudicandi causa tabellam sump- pud Poetam, Rex Iuppiter omnibus idem, Tros
. sirit , non seputare esse solum , neque sibi quo Rutul re fuat nulla discrimine habebo. ct D uticumque cupierit licere , sed habere in consilio υ- 1. Quod iussum est iudicate, siue ciuis ille sit, siueis
gem , religionem aquitatem ; libidinem amem, peregrinus ; nulla erit distantia personarum , ita odium, o i utram, metum, cupiditate E amoue- paruum audietis, ut magnum. Ideo Iudex tam-re: maximes aestimare conscientiam mentis suae, quam mediator , quod se utrique parti me- quam a Deo accepimus, quae a nobis diuoli nou pο- dium dare, utrumque audire , cuique suuinis qua si optimorum consiliarum atque Duο- tribuere debeat,nullo personae respectu. Arist.
rum testu in omni rita nobis erit , sine ullo metu, l. s. Eth. c. . q. r. Statera dolo a abominatio ests ina etiam cum bouestate vivemus. Dignum apud Dominum, o pondus aquum voluntas eius. memoria Thomae Mori exemplum, cui ad Prou. tr. qui autem aliter, inquit Beda in eum mortem eunti cum obuius quidam . quod locum, causam pauperis, aliter odalis, aliter audit contra eum olim iudicasset , exprobraret; ignoti; stateranique laborat iniqua. Hanc pri- percuivitatus quis esset , respondit se causae niam legem in amicitia Lelius apud Cicer memini se , atque tum ita iudicasse, ut n9nc sincit, ut neqse rogemus res turpes, neque facia- facereti cum in promptu ultimo Iudici ratio- mus ruati: nulla enim est exιusatio peccati , si . nem daturus esset. O utinam omnes ita ludi- amici causa peccaueris. At vero , quia affectus ces t utinam semper meminissent supremae excaecant, ne vel improuidi labantur, probi eomminationis i Ego Iustitias iudicabo. Psal. 7 . in modesti Iudicesse solent excusare, quando ima. ille scilicet, cui quo pannus menstruata uniuersa nifestum est, auctam apud eos partem gratia prae- . iustitia uora. Isai. c.6 . Pulchre noster Imp. ualere. Cic. lib. de Orat. Querenti ergo sunt I Iust. const. 26.de Praetore ThraciaiMagistratus, dices. de alterutra parre dari non possunt , quia
inquit, nostros conuenit, cὰm ossicia suscipiant, sudiis retitas impeditur.Optata Mileuit animam suam deuouere Deo , ct tueri subditos
Adiuersus pinentiam iustactus.
Arscctum maximὸ concillant munera
excaecaut oculas sapientum , O mutant Munctum nostros aequitate, o Iustitia , ab omnibus sordibus, inlinicitiis , gratia remotissmos. & iterum: Nemini omnino oportet eos succumbere , neque si insigni aliqua vita sit dignitate praditus , neque
opibus abundet. Propterea enim gratui oribus viris,
ct auctoritate plenis , eiusmodi iradimus ossicia: ne quid necesse habeant remittere his , qui opibus suis freti , aliis relint inferre iniuriam. Obnubilare enim solent oculos Iudicum aspectus po- rerba. iustorum. Desit. c. ic. Exod. c. 23. Eccles vis. tentum : multo maximi suorum principum. et Q. VAEI4. Isaiae 3 3. Prou. is. Expugnant contra quos nisi euidens sit causa, raro iudi- etiam illos, quibus robur, di aes triplex circa catur. Mulsi, enim, colunt personam potentis. pectus. Placant ii ominesque , deosque. cxpri-Prou. iv. a qua se offerendos sperare possunt. mit Plautus in Cistel. Inde m amicitiam in Utpote mens potentiae auida nec abstinere vovit nuauit,cum matre,ct mecum mul,blanditiis, intua vetitis, nec gaudere con siis, nec pietati adhibere turibus , donis. Remouenda igitur a Iudice
consensum. Leo c. I6.ὸ.77. quam ongissime. Recte antiqui imaginem Ideoque prudentissime Rex Cath. Perdi- Iustitiae manibus orbam pinxerunt. Optimui, ἡλά- nandus consiliariis suis praescripsit , ut cum Vates Diuinus, Ps0. Iustitia plena est dextera .Pisi ii in causae Iustiti m bigua videretur, contra se, tu . . ct fistum. Fr. pii Operum Tom. a. u Laudan
17쪽
i Fr. Zypaei Iudex; Magistratus,
1. Laudatur Pescenni j Nigri Principis Ro- apud Arcadium in I.munerum D. de muner. Xe- id 4 sal, ii mani , qui Iudicibus publica salaria instituit, noparochi in quibusdam ciuitatibus recensen.
Iu l. ex su-mdmorabile dictum : Iudicem nec dare qMc- tur. πάhrasis tributorem indicat , seu dato-biico. qtiam debere, nec accipere. Recte Iust.de Mand. rem. Vt de nunc sunt aliquibus in locis, qui Privc. C. i. Oportet igitur re pure sumentem ad- Magnates eo diuercentes salutent , & xenionumstrat rin, o sne omni su fragio, pra omni- aliquo gratulentur. Et quamuis existimentabra altis munis.ti seruare Deo, nobi s ct legi via- liqui posterioribus id constitutionibus cssenus, ist nullum contingere lucrum, neque maius correctum ; vereor , ne ad cias non satis atten- neqae minus. Ur Nouel. 8. Vt iudices sne quoquo dant, scd ipse Vlp. aduersetur, qui morosum. suifragio quapropter. 9 nouel. de Prat. I bra- vetat esse praesidem , & inhumanum. quoscia r uaj inquit, cum Dei o nostra memoria mores non aduocant vltimae constitutioines. versentur in pecunia. & iam olim lex Cincia ve- Sed de ipse Vlp.ita obiectionem dissoluit , Diuit,nequis donum munusve caperet. quae pro quod mandatis, inquit, continetur, ne donum, iis de hic accipio; quamuis inter Vlp.& Marc. vel munus ipse Pi οιonsul , vel qui in alio officio perplexa distinctio sit, in cr9 . O L 22 .de urb. erii, accipiat, em tu e quid, nisi victus quotidia-Hui. Plebiscito, inquit Mockil. in l. i8. de of vi causa ; ad xeniola non pertinet , sed ea qua sc prae d. continetur, nequis produm munus δε- edulium excidant usum : sed nec xenia pro Men nuinue caperet. Non licet,inquit August. ad Mar- da sunt ad munerum qualitatem. Ipse quippe scd. epist. 3 4. Iudici vendere iustum iudicium, etsi Iuli. cuius ultimae sunt constitutioncs, in Νο-
liceat Advocato vendere iustum patroι inium , ct uel. de mand. Prin. s. oportet. iubet tantum nul- Iuris-consulto reclum consilium. c. non licet. ii . . tum contingere lucrum. Non illud est xeni
q. s. ut non verum sit licitam munerum luna, non est ei utentum , poculentumque, eapturam, dummodo aduersario nihil imu- quod in: ra paucos dies consumi potest. ἀρ-ῖ riae irrogetur, sed i ulte nihilominus iudicetur. paret illud vel lcgenti exclamationes iustinia- . Munera illi- - Resellit id diserte Greg. e. qui recte i I.q. 3. ni tu d. Novcl. Vt Iudicrisne quoquo suffragia, ςἡ-, si Qui iudicat, inquit , ct praunum inde re- reliqui siue constit. Vnde non recte Thul- tib f α ' muverationis expectat , stalidem in Deum Perpe- deo, lib. 3.c. s. de caus corrupi. Iud. ait , camquate 3 trat , quia Iustitiam , qu. - gratis impertiri δε- constitutionem ad eos donatores dumtaxat buit , acceptione pecunia Pendit. Bouis male utun- pertinere . qui nullum sub Proconsule nego-rur , qui iuste pro temporali lucro iudicant. Tales tium habent; quia negociari, mutuo accipe- quippe ad veritatem non iustitia defensio, sed amor re , contrahere in prouincia illis non liceat, prae iij prouocat ; quibus si spes nummi subtrahi- quia ipse secus Vlp. explicat. Tota ergo quae-rur, confestim a iustitia defensione recedunt. Ac - stio ab eodem Vlp. in hanc summam contra ceptio nummorum praeuaricatio versatis. Vnde or hitur, ut Xenia non producantur ad munerum . pro Iusto dicitur, qui excutit manus suas ab omni qualitatem, non ad lucra fiant, non ut venalis munere, iste in excess habitabit. ciiὸ enim,inquit Dat sententia, etiam iusta: sed salutandi, gra- Isidorus , violatur auro Iustitia. c. pauper ibid. rutandi, amicitiae causa fiant. quae si non prae-Quid igitur ' morosum facinius de inhu- stentur, nulla reprchensio sit; de si praestentur, manum Iudicem y nequaquam. Non in totum, plerumque laus insit, ut ait Marc. iv d.l. 2 14. inquit Vlp. l. 68.3. D. deosc.procon xeniis ab- Numquam laus inesse potest,numquam deesse millum ae- flixere ιbebit Proconsul, sed modum admere, me- reprchensio , cd in eo fine dantur, ut Iudicis 3Pit . que morose in totum abstineat , neque avare mo- affectibus obrepatur , cum modus Xeniorum dum xeniorum excedat. nam vilmp. Anton. exceditur H& eduliorum usus ; de is quidem, rescripsit, valde inhumanum et a nemine accipe- qui ad paucorum dierum spatium sit restrire, sed pastini vi bonium, est,cmnia auarisiimum. ctus. Et in hanc sententiam Bonis VIII. iud. Ad modum spectat, quod l. 6. D. ad leg. Iul. c. statutum. q. insuper , rescribit, ut gratis strepetund. scribitur , ne Vrbani Magistratus cum omni puritate iudicium coram Iudice proce- plus doni munerilite in anno accipiant, quam dat, nudum munus, vel quicqu. mi aliud, nisi forsan
quod sit aureorum centum. LX quo textu esculentum vel poculantum mera liberalitate obla-
concidit interpretatio Besoldi, qui cum acci- tum, quod paucis consumi posiis diebus, vel nisi cumpit de muneribus dumtaxat, quae in auspicio ipsum propter cosam sbi commissam contigerit ostici j dantur, cum supputationem in annum extra suum domicilium proficisci, moderatas ex- extendat. de Modest. in d.l. i8. restringit, nisi penses recipere ab iisdem partibus qsiae terci festilentum potulentums, quod intra dies proxi- praesumat. Neque attinet dicere, loqui ibi Bomos prodigatur. Alioquin nec negotiari Praes. ni f. in delegato ; nam & is puras manus habe- tibiis , eorumque asseclis intra prouinciam re debet, non sordibus, non corruptioni sub- licet. l. 33. O seq. D. si certum petat. minimc iectas. nulla id permittit lex. quod enim eo ergo omnium dono accipere l. m. C. de con- citatur Authent. de Iud. ne autem. ubi Iustin. traa. Iud. sed emere dumtaxat , quibus ad vi- pedaneis duos aureos in contestatione , duoscium, vestitum suo opus habent. in sine litis, duae centum aureos excedit, per-Modum ergo Xeniorum Iudices non de- mittit accipere; non ad munera spectat, sed
bent excedere. dicuntur ea quae hospitibus . ad stipendia,quae Iudicibus ex publico constia dantur sebo hospes Graecis est adeoque tuit Iustin. Auth. ut Iudic. fine quoquo suffrag. aduentantibus in prouincia praesidibui ea co- non item pedaneis , praeter duas auri libras..uznicbat obseruare, quae nionet Vlp. in d. 6. Ita enim ait : Propterea enim cligimus fisca ra
Ita, modi, Xeniorum modus non cedatur.
18쪽
Senator. Lib. I. Cap. XV. & XVI. r s
minuere , quatenus horum unusquisque contentus mirabile, o verum , quδd uuaritia omnium sit malotam nostra largitate,ct quaternis aureis, puras Deo, ct mater malorum , maximὸ quando non priuato-nοbu, ct legi custodiat manus. Sed neque dele- rum , sed Iudicum intraret animabus. Quis enim gatus Ecclesiasticus stipendia illa a Bonifacio sine periculo non furetur, quis non latrocinabitur accipit , sed moderatas tam uni , cum foras sne reatu , ad administratorem resticiens Z illum . . proficiscitur, expensas. Quamuis mores pas- nams videns Omnia auro Pendentem , ct praesu sim & huic,& Principum Consiliariis,& Ma- mens, quia quidquid egerit illicitum, hoc pecuniugistratibus inferioribus sportulas permittunt. dando uimet. Hinc homicidium , ct adulterium, At vero quamuis generatim haec ita se ha- inuastanes, ct vulnera, ct raptus virginum, Obeant: monet tamen ex vetere Graeco pro- commerciorum tonfusio , ct contemptus legum ct uerbio Vlp. Ne omnia, ne passim, ne ab omni- Iudicum , Omnibus hac venalia proposita esse pu-bus accipiatur. si singulatim rogaretur , an ab tantibus tamquam aliquod optimornm manιipio- omnibus litigitoribus Iudex accipere possit' rum. Simili exclamatione sertur B. Asterius negaret ab omnibus, negaret tunc cum repre- in homilia aduersus avaritiam ; Tui isti, scelera-hensio aliqua, & non laus ineste pollit , ut ra Auaritia, fructus, tuo impulsu, incentivo filius
Marcian. in d. l. 2 i q. de P. S. sic negat Bonis parenti inimicitias denunciat: tu comples terram VIII. in . y. insuper. cdm non est mera libera- latronibus , o homicidis , mare piratis, urbes litate oblatum : illiberaliter accipitur , quod turbis, atque tumultibus ; forum ac tribunalia emendae, vendendaeue sententiae causa accipi- fallis restibus , scophantis , proditoribus, ad xatur , vel datur , etiam: iustae: aut quando iis, ac Iuta ibus co propendentibus, quo tu pertra- ita a Iudice litigatores habentur , ut si appa- xeris. Auaritia mater iusqualitatis, immisericors, ruerint in conspectu eius vacui sui apud Per- inbumana , cruditis. Et iterum : Ita nimirum sas coram Rege sine munere apparere crimen Aaaritia iuxta Rpostolam idololatria est,emnium Ierat) morosὰ excipiantur; non ei tum spon- radix malorum , innumera ex se se vitia pro- tu datur, non liberaliter. gignens. Sicut enim ij, qui aurum in sinu , visce- Ab hoc examine procedit lex Iulia repe- ribuli terra frutantur , auream glabam circa Aut tit,hui ιμη dum a sobrinis,propioreuc gradu cogna- principcm ct proprιum generationis locum cumu- est, ili6ρὰ tis in infinitum capere permittit. I. i. l.6. S. V- tatim repositam inuemri narrant, o aliquas velutti spectu dea parer D. ad leg. Iul. repetund. ab his datum, be- reum tu longum hinc inde produci, sicut arborum rur quod neuolentiae& sanguini , non sordibus datum a stipite latὸ sese explicant ac di undant radices: A moribus etiam & vita dantis con- ad eumdem modum imagine non nimis impropriam iis ε' Iectura sumenda est. Uunera de sinu impius a ari 2 auaritia multa video germina , multasscipit, ut pervertat semitra Iudicij. Prouerb. c. i7. surculos, una eadem j, yιrpe auaritia coniunctos. . di Multi amui sunt dona tribuentis. c. i9. insi- Dide sit Pt, iterum idem, auarus proximis fit r. diantur enim, & expugnant munera nescien- ο istbu , famulis grauis, amicis inutilis, exicris Auati .i itates; victoriam enim & honorem acquiret qui discitis , ct vix assabilis, vicinis molestus , Uxori
dat munera: aut viam autem auferet accipientium. malu , liberorum parcus , arque sordidas educ
c. 22.8c c. H. Munus absconditum extingetit iras, tor , noctu ιηter dius solicitus , ct cogitabuno donum in nu indignationem max:mam. dus , secum ipse loquens, ac disserans eorum morem. Medicos, qui ex publico stipendia habent, qui mente exciderunt , ct in insaniani lapsi sunt.
Alia, imperatores in l. archiatri 6. de professi. t o. ea Dcuique cum omnibus abundas , tamquam om- me ae ne patiuntur acci IKre, quae sani ostcrunt pro ob- vium egenus ingentiscit, prasentibus ton fruitur, quid:m pQst sequiis , non ea quae periclitantes pro salute θμη absunt anxiὸ quaeritati propriis non utitur, promittunt. Quo argumento videri potest o ad aliena oculos adiicit. Idem te recte a Ie- Iudices post sententiam posse munus accipere, thro Exod.c. i8. non tantum Iudices non aua-
non ante promissum, non addictum. Idque ri requiruntur , sed qui oderunt auarium: . aliquibus in locis extra culpam est i tametsi quamuis enim sufficiat homini non esse auatum, ait aliis videtur vices recurrere posse, quibus liti- Caiet n. ηρη - Nit tamen Priv ipi , aut Iudici, tuiti es bilia
gare rursiis eumdem oporteat , & in id tem- Norici esse tam alienum ab avaritia , ut oderit titit auari
pus deuinctum iudicem habere publice peri- inam , quoniam auaritia ius omnes speretur- ti m. culosum ; praesertim cum leges quae munera iit. Est enim insitiabilis lupus , ut ait Bald. Vetant, tempora non distinguant. Ideoque in cy's SO I. v. ia. in n. l. i. Avarus igitur qui Iu- Ordinat. Concit. Brabantiae artrio. pruden- dcx esse possit, niti ut gregum inuadat ;ii poster prohibitum est, nequis ante vel post rem aliena rapiat; si non possit, concupiscat' iudicatam munus accipiat. . cum econtrario primum propriumque ludicis officium sit, suum cuique tribuere, ab alieno, , --- abstinere, non re ipsa tantum, sed & volo. Apectore ludicis exul ire omnino debet cupi.
ditas. nam si id semel inuaserit , in aureum
furorem vertet. Praeclare Ambrollus c. 8.d.7 7. a
Sicut ij qui per insaniam mente transati sunt, non
iam rei ipsas , sed passonu sua phantasias rident: sumteiri'
ita etiam mens auari semel vinculis cupiditatis reum vet.
19쪽
16 Fr. Zypari Iudex, Magistratus,
rur, quam solem , ipsa e oratio, o supplicatio
I. Prudenter ad Q. Fratrem Cicero : Si quis Eis iue nihil est, qui tibi numquam in sustucionem avaritia ve- redi porcst. nerit, nihil est quod non ei ct commitis, o credi recti sit me putem : sed si quu est , in quo iam Oseu eris, de quo aliquid sensieris; huic nibil credideris , nullam partem existinationis tua commiseris. Quapropter mala quae in Remp. ab avaris& corruptis Iudicibus proficisci demonstrauimus proxime, satis admonent,ut contra eos leges insurgant. Lex XII. Tabularum Iudicem arbitrumve jure datum, qui ob rem iudicandam pecuniam accepisse conuictus esset,capite puniebat. Gellius lib. 2oae. i. quae ita est mitigata , ut obtineat solum in causa criminali. l. l. D. ad i. Cornel. de fluar. in pecuniariis catm litis aestimatio praestatur a iudice deprauato. i. r. de paen. Iud. vii amittit actionem
is, qui dissidentia justae sententiae in pecuniae
eorruptelam spem negoti l reposuit. l. i. C. eod. dignitate excidit lege repetundarum damna tus. l. 6. D.repelliud. extra ordinem punitur, &s, ob hominem necandum pecuniam acccperit , capite plectitur. l. . eod. Denique t ustin. promissi duplum , accepti triplum , fisco inferre Iudicem statuit, in pecuniaria causa,praeter dignitatis iacturam. Nouel. l2Φ. c. 2. in criminali autem accusatione bona eius in fiscum, ipsum vero in exilium mitti. Et quo facilius noxiae detegantur , ipsi danti venia datur licriminis Iudicem conuicerit ι ii autem desit probatio , exigere tam a Iudice quam ab aduersario iuris entum potest : quod si recusettir, pro conuicto punitur. Ibid. Sententiae c-tiam quae in mercedem a corruptis Iudicibus feruntur, etiam citra interpositae prouocati nis auxilium tinfirmae sunt, quod Tliuiden. de caus corrupi. Iud.lib. 8. c. 7. intelligit,quando ex pluribus vel unus corruptus est , praesertim si Praeses curir, Relator cauta , vel non infimae auctoritatis alius suerit, qui reliquos in sententiam suam pellicere potuerit, quae iuuat ratio, quod sententia sit nulla , quae ex falsis instrumentis , aut testibiis lata est. I. r. ct 3. C. si ex falsis in r. in quarum saltem momentum hunc admitti aequum videtur. Sed tamen moderationem Alexandri Imp. iu d.l. 3. exigerem. Causa, inquit, Iudicati in irritum non deuocatur, nisi probare poteris , eum qui iudicauit, secutum eius instrumenti fiam. Α-lioquin recte argumentatur Angelus ad d. l. 7. Vno ex pluribus corrupto non esse in mercedem pro utam sententiam . neque ea venalis fuit. Nam quod addit Thulden. argumentum sententi. r uno ex pluribus Iudicibus, vel arbitris absente latae ; illud ipsum tollit eius distinctionem e nempe si infirmae fuerit auctoritatis, qui corruptus suit, ut non noceat. quia nihilominus mandati sines excessi sunt; in omnes enim compromissum est , omnes iudicare iussi sunt, ut inquiunt l. D. D. re Iud. lex II. q. T. D. de recepi. Quid enim minus verum est
quam omnes iudicasse , inquit eadem L cx Ly.
Etiam ex pluribus It dicibus uno
corrupto si eius auctu.ritas alios
impulit.& plus nocet unius contemptus, quam multorum contradictio. Vnde uno ex Canonicis omisso , irritatur reliquorum clectio. neque destinguitur qualis fuerit ille auctoritatis.c.bο-na de elect. Addit quidem d. lex l7. quod neglectus arbiter alios potuerit in sententiam trahere , sed accessoriam facit eam rationem, quasi ab aequitate ductam , qua nullitas a ne- flectu formae incurrens vestiatur. nam et ii non foret ille talis, ut reliquos trahere polsa, manet nihilominus nullitas a formae neglectu prosecta : At hic reliqui Iudices nullam sominam neglexerunt: manebit ergo effectus criminis penes auctorem I praesertim cum d.l.7. recedit a communiori iure quo sentcntia pro veritate habetur. nisi, inquam, reliqui probentur secuti corrupti fidem. vi d. l. 3. de falsor quitur instrumento. Enimuero iusta ratione ductus suit Alex. seueri quem memorat Lain prid. sit unquam Ruxitis p surem Iudicem vidissῖt , paratum habuisse t x,
digitum, ut illi oculum erueret, ut vera eum
caecitate multaret qui non satis habuerat ex cottii pios. Hieroglyphico caecitatis Iustitiae. Sed vereor ne non suis lynceus suerit. quis enim centi-
manus sis cerit corruptis illis tempestatibus' Ad nostra usque tempora spectata fuit stitua Ducis Burgundiae Principis Belgarum Valentianis in foro iubentis capite plecti Iudicem
quemdam, non infimae notae, qui vaccam Unam viduae abstulerat. Vulgare est Si sannis
supplicium a Cambyse excoriari iussi, pelle in tribunali expansa, & filio in id locato, & rectilis iudicare iusso. Digna Principibus exempla, quibus oculos aperiant, di a vc terno ex citent eos , qui existimaut lusum esse vitam nostram , ct conuersationem pila compositam ad lucrum , ct oportere undecum 1 esiam ex malo acquirere.Sap. c. is. Sed attendite, qui iustificali impium pro munerabiu in illam iusti ausi tu
ab eo. Propter hoc sicui deuorat stipulam lingua ignis , o calor flamma exurit ; sita radix eorum quasi favista erit se germen eorum ut puluis asecendet. Isaia c. s. Vbi hontra ; Iustus ut palma florebit i Mot cedrus libaui multiplicabitur. Psal.
9s.' qui odit munera, vivet. Prou. I de, qui xxcutit manus suas ab omni munoe, iste in excelsis habitabit , ct regem in decρre suo videbit.
Maledictus ergo, qui accipit munera ut percutiat animam innocentis. Deut. c. 27. sed de in Ren publicas extenditur malum , nec perari reos solos manet poena. Iudices, inquit, eius in muneribus iudicabant, ct saterdotes eius in mercede restondebant , ct c. idcirι propter vos Sion quasi ager arabitur , Hierusalem ut custodia potira-rj erit. Resertur c. Iudices I. q. l. ct Malath. c.
I. Haec dicit Dominus exercituum : Isti edi cabunt, or ego destruam : O vocabuntur termini impietatis, o populus cui iratus est Dominus in sternum. Iustitia elevat gentem;iniustitia rerὲ miserer
20쪽
vendicabunt leges, & pro irrito habebunt. Audiat ergo litigantes , disceptationique det
locum, & demum post magnum utrarumque rationum conflictum lententia decernat , non ab irato animo Prosecta, sed Deo &Iustitia consulta.ut Moles in Tabernaculum ingredi solebat, antequam iudicium proscrret. da summopere. Quid enim minus cum Iustitia conuenire Potest , quam animus ira vindictae cupida Pcrturbatus, & furore rationis expertu agitatus I nar ille tremebundus, & saltitans Iu-
Rimi a bile motus non veniunt in homi-3 P m, potestatem : Contra primia causa pM
fixin nare Iebemus, inquit Senec. de ira L 2.c. 22. a dulci tua, . qVς in primis non dcbemu denunςia a CiIM ltitiae bilancem,& pondera in aequilibrio non credere. Idem c. 29.utrobique plene euoluit & suspendet. Iudicet ergo, inquit Amb. can d. 3 sancte Gregor. Si quid de quocumque clerico ad a
aures tuas peruenerit qu)d te iuste post offendore. t tilanti istiuis Dirae fυ -- Unorio igitur 2. Nora irae
egor. Sι quid de quocumque clerico Od q. . ille qui ad pronuntiandum uulto odio, nullaU-.- ζ' , perueneris,qu=d te iuste post Ucη ς ς, , nulla lautiate ducatur. Magno igitul μ' .facile non credas, nec ad vindictam te res acceu hunc animo esse oportet, qui non admittat in dat incognita sed praesentibus senioribus Siclefcl sultus alicuius passionis. Nam magni animi est tua diligenter est veritas perscrutanti, ct ιμυς si proprium, esse placidum, tranquillumqi; etiam ocquatiras rei poposcerit, canonica destrictis culp/m sensiones superne desticere. Senec. quin imo spe- feriat delinquentis. l. II. U.q2. d. 86. c. s. is . ciosius iniuria beneflciis vincuntur, quam mutui T. c, a. odi, pertinacia. Id maxime Iudicibus congruit, Sane generatim maximum irae remedium ut stire, ita Ic facere. id enim turpius Iulia est, mora. idem Senec. c. 28. Vnde Alben in no Apostata, qui cum ius diceret, rusticos c rus Augustum monuit, ne iratus quidquam ram se de iure disceptantes non conuiciis minante diceret,vel ageret,quam elementa serm- do, sed & pugnis quatiebat' Rectius Pyrrhus nis et s. secum relegisset. Referunt Socratem ο- nobilis lanista discipulis ponere iram iubebat leuata iam manu ,ut male meritum percutoret, Ira, inquit, turbat artem. si in ea arte, quae irae substituisse atque edixisse, recordari se Phil ' apta putatur quid in diuini, humanique Iuris sophum esse ; di seruum male mulctaturumsu' scientia dicendum y Non te, inquit Iob, c. 36. isse, nisi iratus esset. ergo superet ira , ut aliquem opprimas. sed asser Ita Imperatores Theodosius, Valent. & iram a corde tuo. Ecclessi I. 8c Apost. ad Ephesq. Gratian. f. o. C. de poen. si vindicari in aliquos Omuis amaritudo,ct ira, ct indignatio, ct clamor, seuerius iussissent, noluerunt statim reos aui ct blasphemia togatur a vobis, cum omni malitia.
subire poetiam ut accipere sententiam, sed per dies triginta super statu eorum sortem & fortunam luspensam esse, facile enim sestinatione caeca improuida saeuitia pro seueritate recipitur: di ut dicit apud. II .q. J.quo lacud mι sericordia, vel G res tulisset) paeuirentia non periret. nempe ira saepe etiam innocentes in crimen ab Iudices, inquit Folix II. in epist.c. 2 r. ctae cusatores tales ese debent, qui omni careani stisti ςς - m'tione, o ex radice charitatis suam de dercox pro' semiQ ut mere sententia M. & Leo odio habeant peccata, no. nou homines; corripiantur tumidi,tolerevtur infr- mi. de quod in peccatu seuertili castigari necesse est,non saeuientis plectatur animo,sed medentu. 2. ducit. Ideo Apol holus, date locum ira. c. Ira,ibid. dist. 86. Ideoque non via regia statim semper Prou. 23. monemur non proferre in iurgio ci- ad s.igra & supplicia eundum est : saepe monito, ius postea emendare non possimus: sed & tio su Eccrit: numquam nisii ea praeuia accu- c. 22. non esse amici ho pini iracundo , neque am- satio admitti solet. c. a.de accusqG.c. I . Vt di-btiare cum viro Iuriose; ne dis amus semitaύ eiu , uina monita exigunt, Matιb. c. i8. Lucae c. t T. seiuniamus scandalum anum nostra. Recte igi- iudices ad poenas semper prompti audiant il- tui in cognoscendo vetatur iudex excandesce- lud Osex, c. s. Audi domi u Israel, o domus regis re idueritis eos etiam quos malos putat. l. i9. ausculta, quia vobis Iudicium est, quoniam laqueu 3D.ie Ostic. Pras & summoper praecauere debet, ut mi estis speculationi,ct rete expansum super Na-
in actandissententiu nullatenus leuitate aut furore bor. duciti sit praeceps. c.sammopere. II. q. 3. Si quid --
cnin per iniuriam lecerit, dixersive Magistratus, vel quasi priuatus, vel fiducia Magistratus. iniuriarum potest conueniri: l. 3 I. D. de iniur & ob id recte Constant. in l. 2.C.de ex ac . tr Dut. lib. io. Nemo carcerum plumbatarumve bera alias ab in olentia Iudicum reperta sup-picia in debitorum solutionibω,ret a peruersis, vel NY Vssu i Numen abest, si s t Prudentiae . ab iratis Iudicibus expauescar. id rei Iudicatae au- 1 alioquin saepe honestas rerum causas,nisi piuis:
ctoritatein comminationes non habent. Caoπι- Iudicium adhibeas, perniciosi exitus sequun- iudiei uetaminat. epist. oc. Nimirum ut populo praesunt tur. Prudentia ergo Magistratui necessaria est. cessatia.
Magistratus; ita Magistratibus leges, & non Ea si quidem est tecta ratio agendorum. Cui qua ui 'lestibus Magistratus; ut ex Demosthene, & Prudentiae & discretionis deest virtus, hunc Grysippo, Marcian. in La. D. delet. Quod si paruo naso esse intelligit Gregin Pastor.qisternigitur perperam ossicio functus erit Iudex ; ta lex diuitia vetuit ordinari: Paruo, inquit, nass