장음표시 사용
31쪽
28 Fr. pari, Iudex, Magistratus,
viribiu sectandum est. Arelat sub Carolo. c. n. biter,quὶm ut iudex grassari possit. Volenti-
Capit. ι. 7. in addit. c. 63. Meld. c.7. Valent. bus autem sua sponte partibus, ut Iudex arbi- sub Lothar. c. t 3.3 . ubi inquit, Si hac negli- trium recipere possit, fauente Canonum iure, gantur, non inter pastores, sed interfectores Cbri- consuetudo pallim ad milit. Busta l. V. Enim-yι ovium inuenimur. Sane Augustin. de opere uero postquam arbitria ad instar iudiciorum mnach. c. 29. queritur se tumultuosissimas redacta sunt, non nimidm probo ut Iudices perplexitates causarum alienarum pati de ne- partibus suadeant, ut in se compromittant; gotijs iacularibus, vel iudicando dirimendis, sed neque ut etiam volentium arbitrium pro- vel interueniendo praecidendis. mi seu P in se suscipi nir sed eorum tantum, Recte sane Anth. Fab. vir non tantiim insig- quorum tum enixa est volunta; , tum i ntegra niter eruditus, sed longa rerum iudiciorumq; si aceratas,& ius tantum petentium,sine diuer-
expcrientia etiam clarus, existimat, constitu- t culis votum. alioquin inter paene inuitos,&
tionibus Gallicis bene iussum esse, ut in iudi- moribus asperos difficili lis arbitri j iure causaciis inter consanguineos semper tentetur iras- instruitur, quam imperantis iurisdictione; &actio. quod & inter eos qui nullo sanguinis cum arbitria passim sere sint enervata ab ijs- vinculo ligantur,credit suadendum: imo ut & dem reductionibus,ad ordinariam iurisdictio- Principes lege lata sanciant ut inter omnes ne in permissis,suspensa sententiae executione, tententur pacta, & qui experimentum illud donec a ludice firmata suerint,multiplicantur subterfugerint, siue deinde victores siue victi instantiae siepius quam remedia praecidendis fuerint,semper expensis mulctentur. lib. 9. sui litium ambagibus reperiantur. Adeoque ho-Cod. tit. ar. Vbi de arbitria & plura ad pra die maxime verum est, quod asserit Seneca, de scindendas lites, aut intra breuia spatia con- benest. 3. Melior ridetur conditio causa bonas adcludendas ipse proponit legissatori qui lites Iudicem, quam si ad arbitrium mittatur. Itaque execratur, & bono publico fauet I digna eru- donec arbitriis sua erit restituta auctoritas,par ditione, iudicio, & experientia tanti viri. cius iis utendum reor; nisi inter eos quilin- Non tamen mihi unquam placuit, ut cum iu- cera admodum fide ius suum prosequuntur. . iramento arbitri sumantur. qua praxi utuntur Neque interim displicet ratio quorumdam, tamen hodie quidam,improbata licet a lustin. qui eo nunc pacto arbitros eligunt, ut apud Noues de Iud. 8. q. quia verὸ.Auth. decernit. C.de eos causae instrua 'tur, & concepta ab eis sen- recept.arb. Neque facit aduersus pra dicta quic- lentiae sormula Iussici pronuntianda tradatur; quam quod obiicitur, offensum illi litigan- ei praesertim , qui non obstante appellationetium fore Iudicem, quem conceptam a se seu reformatione ius habet exequendi;vi sunt transactionem nolle amplecti viderit: primo Magistratus quatuor capitalium, ut vocant, enim praesupponimus ludicem esse quem o- urbium Brabantiae , alijque his in locis.
portet, virum probum; quo id alienum:dein- sed, quod ad Iudicem pertinet, ut mihi ιde non succedente transactione, Ius is dicere non semper probatum, ut is promiscue ex or- tibii si debet ex actis & probatis , & causae meritis; dine suo defluat in gradum arbitrorum,quod ἡigui uis non respicere ad extrinseca : 'denique sit aliud sine authoritatis omnia , nisi inter bonos ad- inuninuti quod ad expensas forte litis pro voluntario modum vix fieri potest; ita viri boni officium
compensandas , qui non temere videbitur liti- ab eo semouendum numquam putaui,ut intergasse,qui Iudici proponenti concordiam vo- dissidentes concitir turbatam pacem reducere,
suit obsequi, statuendum Iudici visum fuerit utrisque dubios litium successus,ambagesimo. iuxta Fabri propositum ; religioni illius, non lestias,sumptus, rancores, caetera incommoda offensioni, cui vir bonus, Iudex bonus nil ex proponendo, utrisque aliquid de iure suo ce- iure partium dabit,id committam.& hanc sen- dere suadendo; ut non quidquid petit actortentiam praeter citatos iam Canones suadent obtineat, neque nihil reus quo lite defung c. t .de mut. peritae in. de transacta.causam q. i'. tur, tribuat; atque ita transigant partes eo in-x. de reflaapsi istis 2 3 q. qae p. querelam i . . Si- tercessore potius , quam arbitri j viam in-mon ap. si primates i. q. 2.L aquistimum de usus eant.
summorum ubique atque inferiorum tribuna- gentium videri Iudicem non dedecet, si hortium praxis amplectitur; ubi in obscurioribus tando dignitate salua litigantes mutua con- causis puncta ossicij ut vocant partibus pro- tentione liberet, volentes; cum in invitos ius poni solent; quorum saepe unicum,plerumque dicturus, non semper controuersiam finiturus primum est, ut commissarii anni tantur litigan- est ; aut si finiturus, non contentiones, simultes concordes reddere. In obscuris inquam: tales, dissidia personarum , familiarum , Re- namque in chris, & ubi iniquitas alterius ma- rumpub. quae exiguae sumptis paulatim in-nu tangitur, inique egerit Iudex, si alterum ad crementis integras saepὶ Respub. perdiderunt. transigendum,& de iure suo remittendum vul Pietatis officio sungi cos dicit Papin. qui consilio suo adegerit. iurgio perempto consensu rem dirimunt l. Non potest tamen Iudex recipere arbitrium vitini. D. fami l. ercist. Non ded cci ergo Iu-
eius rei, de qua Iudex est ; de in se compro- dicem, si pietatis subministrum se exhibue- mitti i ubere prohibetur lege Iulia. I. 9. qet. D. rit. non dedecet Iudicem , quod decet iu- derec. arb. quod posterius ratio proba ea enim stitiam. Irestitia o pax osculata sunt. Ibiussio eo ipectare videtur ut dissolutior, viat- lud commerci j & necessitudinis si inter has
32쪽
Senator. Lib. I. Cap. XXVII. '
st virtutes; fieri nequit, ut ab ossicio Iudicis ibid. & lege lacra, Eccle.c. 4. Congregationi pau- pacis atque concordiae restituendae omnis ra- peris agabilem te facito. In Constantino Natio ijt aliena. Non tamen haec pro tribunali Zarius laudat faciles aditus, aures patienti sithera opportune consueuerunt ; ubi potestatis mas, benigna responsi, vultum ipsiim augusti persona noo est exuendae sed solet domi suae decoris grauitate, hilaritate permista venerata Iudextato die adesse litigantes iubere; ubi dum quiddam, & amabile renidentem. Cy- quali inter parietes priuatos miniis imminui clopis maiestas fuit
eos subiicit, qui electis utrimque arbithi, li qς ψ*m M-g'hy-xu - ssed prudenter tamen, ne pinaeis E ,rium iacula finire noluerint, & vota paci, re gmψRς-x g δuyxMςm, quae Obsiliit nascenti ex & siue eon quirere. D. Paulus Corinthioq, ep. i. d. e. s. t*ςyil xςςO0tςmptui, prono deinde ad ingra, temptus pe- prehendebat, quod iudicio inter se eonton 'dix Vm quam Innoc. III. in etsi x. de Iud. xi ut Q derent, & quidem apud infidele, timonebat iμψM β R i g rat, & retributionem quam mus iu- α - - II a , Ic en in gremio, ct ignis insuu suis reu- mortuo
cum magnitudinem cr grauitatem summa fortuna retineret , invidiam ct arrogantiam lugerat.
Quo respicit iam desperabundi Antiochi vox, a
praeterita recolentis i . Machab. 6. In quantam sitiet iutribulationem deueniis quos citu tristitiae, tu qua nunc sum, qui in vos eram, o dilectar in
potestate mea l Prouida proinde monitio Sapientis, Eccl. c. q. Noli se μοι leo in domo tua,
Vmanitas vetat stuperbum esse aduersus cucrimi domesticos tuos, o opprimens subuctos socios, vetat auarum: verbis, rebus, an itorum, Eccl. 32. Rectorem te posuerunt, sectibus comem se facilemi omnibus praestat.Sen. ηρli misisti, esto qlio vis ex ipsis. valeat ius -- QM. Facilis ergo ut Iudex sit in admittendo per Livavi4 transmittantur. Tac. ancis. Me-N audiendo litigatores, tum pars magna est Minerit silmper Iudex insitam mortalibus natu rei bene cognoscendae, bene iudicandae, tum ram recentem aliorum felicitatem aegris oculis in- porro tardi j litigatorum magnum leuamenia irsistic re , modun fortuna a vastu magis exige, quibus ipsis litium morosae tricae satis re , quam quos iu aequo videre. Caveat ne se cheia molestiae adscrunt. Verbum dulce multiplitat a- rat, ne insolens audiat, discat priuato , ct exmicos, ct mitigat inimicos. Eccl. 6. Popularis, in- mediocritate fortuna minora periculasesse. Idem, quit Anmbr. 2. ossic. c.7. O grata est omnibus bo- l. iq. an. Facilitatem ergo comitatemque amet; vitas, nihili quod tam facile istabatur humanis sic tamen,Vt & nimia non sit. l.Obsitu. D. .seobus. ea si mansuetudine morum, ac facilitate Proc. ut sic desipeditam omnino vitet, causam animi moderatione praecepti, ct assabilitate sermo- illius omnem abscindat. nam Reip. omnis adnis erboruvus honore, patienti quoque sermonum ministratio, atque imperium opinione conti-
. vice, odestias gdiuuetur gratia, incredibile quan- netur. FIOmines natura pares sunt; consistunt tum procedit ad cumulum dilectionis. Legimus e- existimatio, fama,auctoritas in Opinione: eam' nim non solum in priuatis, sed etiam in ipsis si sustuleris,ad chaos,confusionemque Ompein Regibus quantum iacilitas blandς affabilitatis haec Vniuersi directio relabetur. non erit quii prosuerit;aut sueerbia verborum Obsuerit: tu- audiat imperantem, non qui obediat iubenti; mor ut regna ipsa labefactarit, & potestatem non qui ius dicenti pareat. Sed & mandatis
solucrit. Cor gaudens exhilarat faciem, tu maero- Principum continebatur, ne quem Prouinciare animi deiicitur spiritus. Prou.ls. Lauctit Cice- lem in interiorem iamiliaritatem admitterentro facillimos aditus ad Q. Fratri csie. Sucto- Praesides, cui tamen rei altior causa accedit, nenius Augullum magna comitate adeuntium is arcana eorum in periculum Rei p. scrutetur.
desideria excepisse. Idem Titi egregiam vo- Sed & quamuis Sapiens in verbis se ipsum a. cem praedicat, Non oportere quenquam a ser- viabilem facit; Ec .ro. in Iudice tamen etiam o mone Principis tristem discedere. nam sicut sermonis grauitatem requiro. & quamuis co. i ii' Σ' fremitus Leonis , ita Θ Regis ira , O sicut ros su- miter excipiat,atque audiat adeuntes;nihil ta- per herbam, ita ct hilaritas eius. Prouerb.c. i9. 3c men polliceatur quod praestare non pussit. Plinius: Nulla tu audiendo discultas,nulla in resi Non potest quidquid sine iniuria non potestipondendo mora. & Auson. faciles praebere aditus Non potest sine iniuria ius alterius alteri dare. nec de occupationibus causari. & iterum, finem non aliquid addicere, quod ad rem iudican-2. sermonis suus cuique pudor , non fastus tuus facit. dam attinet, nisi diligentiam suam. commen- Iudite, i, . Sod & lege ciuili id decretum est, ut Iudex dationes, ut hodie nimium frequentantur, de- pes facilem in adeundo facilem se exhibeat, in responden- cet comiter excipere, ius sequi: nec aliud a- 'iale iubeat. do gravem. I. olis. i9. D. de osc. Praefid. I. congruit. micitiae dare aut commendationi, quam quod
33쪽
inquidsymmachus l. i. ep. Io. Ihstitia quidem los semper figere debet. Aaron ideo ornaba- suffragium nou requirit, sed amicitiarum plerum- tur Rationali, quo figurabatur Veritas, &quere 'ccta celeritas causarimi adiuuatur. Iudicium. Exod. c. 28. Druides etiam collo Denique in rcspondendo grauem eue iubet appensam Veritatis effigiem gestabant. Bodin. Calist. in d. l. observ. non asperum tamen. Vn- de Rep. tia . 6. c. fit. Non aliam, inauit Auguli de ita Ambr. 3. ρβiι. c. vlt. Neque monitio ale- lib. de libe o Arbit. putes esse sepimilabi , nisi νι- ra sit,ueFe obiurgatio contumeliosa.graui sermo- ritatem ; in qua leueiur, ct cernitur summum bone odesto, incomposito, non dissoluto tamen num: nullo loco est, nusquam des, foris admonet, uti velim. neque itidem tamen affectato, non intus docet, dementes in se, omnes in melius comis extra modum verborum,uci cultum, vel obso- mutat , a nullo in deterius commutatur, nullus det tam nouitatem quaerere quod Tuberoni vi- illa iudicat, nullus ne illa bene iudicat. tio datum a Pompon. t. r. D. de orig. Iur. be- Quapropter in Iblemni illa quaestione, Anro, inquit, doctiomus quidem habitus est iuris pκ- Iudex ex conscientia , an secundum edita in blici ct priuati, ct complures Vtriusque operis libros lite instrumenta iudicare debcat, recte Hoto- reliquit servione etiam antiquo Uius,a ectauit seri- man: illi .quaest.2s. Ventura de Valent. in Par- inh
bere;θ ideo parum libri eius grati habentur. o theu.siti g. l. r. c. 8. v. t 2. a Veritate cum disce- acta iudi.
vitio Gallici quidam hodie scriptores labo- dere nullatenus posse asserit. Idcoque, si perse- candum. rant; qui suis ipsi libris clunchos, indicesque ctam tam habet, ab eoque prouocari non po- vocabulorum suorum interpretes adiungere test,exanimi sententia,religione, de conscie debent, quo intelligantur. Loquendum ut tia iudicare debere: si ii autem ab co appellari multi; pnaesertim iis, quos passim intelligi, de permissum est,in odicturistcstis descendere, desinis suus esse debet, & publicuς. Iudicis stinetione abstinere. in quaestione e-Gencritim id porro Iudici cauendum nim facti, prout rcligio ei suggerit , senten- est, ne sermone, aspectu, oculis, gressu, vllove tiam prosare debet, i. eum 79. D. le Iud. Fidem corporis situ, aut motu, arrogantiae quidpiam, autem probationum ipse aestimat. l. s.*.3. D. caut superbia: prae se serat: quae sapientiam, tua .rs. neque de ea Pri sesivi de iure, responder. Iustitia cognoscitur, obcaecat; δe ideo per su- d. l. 79. sin autem causa est ambigua, laboret perbos G rcgor. cos dicit intelligi, qui albu- ut eam interrogando, ac aliis vi is iuuet, Clem.
ginem in oculis habent; quos lex diuina ve- saepe. de V.S. l. Indices. 9. C . de Iad. l. penult. i tuit ordinari. albuginem, inquit, habet in oculo, interr. act. ac Ucritatem luce donet: sin aut cin . qui veritatis lucem videre non suitur; quia arro- eo non possit pcruenire,cum non liquet, reum gantia sapientia , seu Iustitiae caecatur: Si autem absoluat.
cand=rem sibi Iustitia sive sapientia tribuit, a luce Consilium Iethro Moysi datum , Iudices m
se supernae cunitionis excludit, o e. claritatem subsidiarios ab eo cligendos cNigit, in quibus piosilia tu veri luminis numquam penetrat quὸ se per arro- si Veritas. Vbi Salia n. in Annal. ad au. mundi di eum Vi gantiam exaltat, sicut de quibusdam dicitur ; DL 2 ε . n. 33. in Hebraeo ait haberi viros Ve- tus Velitas. centes enim se esse sipientes, stulti secti sunt. c. i. ritatis, scilicet amatores Veritatis, qui cana cod. 49. Quare Delit. c. i7. diuina lex instruens lant ac defendant ipsi , de ab aliis diligi ac de. Principem recens constitutum , praecipit inter senili velint: simulationem, hypocrisimia du- caetera, ne eleuetur cor eius in superbiam supersta- lationcm oderint: fictos, de quos Scriptura
tres suos. vocat duplices corde, auersentiὶr : candorem dictorυm fictorurnque amplexentur et in ca- lumnias de salsa testimonia seuere animaduo tant. sui Veritatem pro pecunia negant, Deum utique pecunia vendunt : qui Veritatis iussa ster- .nunt, Deum utique , qui Vertim est , produnt. c. ab νt Iudas M. q. s. Pessimum ergo hominum genus adulatores , qui Vcritatem vendunt, quo gratiam Principum aucupentur. eoque
A Deo enim Veritas Iustitiae innexa est, det stabilius, quo in grauioris momenti ca vi sub illius vocabulo haec significetur. fa S persona amplioris aestimationis accidit. Lex tua veritas. Vnde apud Iurisconsultos l. 2. Vtinam non hodie contingat ab ortu solis via defund. dat. & alibi supius ea phrasis, Verius que ad Hesperias columnas ; quod suo seculo puto, iustius di equius significat. quod Budaeus queritur Senec. de benes L6. Monstrabo tibi cu- aliique monuerunt. Verus pro iusto , a Cicero- ius rei inopia laborent magna fastigia,quδd omniane etiam de Iurisconsultis usurpatur. l. omnes postidentibus desit scilicet ille,qui verum dicat: θde in integ.rs. l. fideliussor in n. de Iegat. 3. Fi- hominem sinter mentienter stupentem, ipsas centium verum Labeo vocat Lust. D.de Iur. liberra suetudine pro rectis blanda audiendi, ad ignoraviustum fle legitimum; & in sacris litteris Deut. tiam veri perductum ) vindicet a censensu contena . Iudicabunt tibi peritatem: Prou. 20. Rex qui ruri falsorum. non rides quemadmodum illos iu iudicat in veritate pauperes, thronus eius in ater- praeceps agar extincta liberras, o fides in obsenum firma.tur. Sachar. 7. Iudicium verum iudi- quium seruile submissa ' dum nemo ex animi sui care. Psal. 18. Iudicia Domini vera, iusti cata in sententia suadet, diissuaderi: sed adulaudi cella- semetipsa. Psal. 88. Misericordia, ct Veritas pra- men est, ct unum amicorum omnium Osuium,una cedent Iaciem tuam. In haec specula Iudcx ocu- contentio, quis blandi fuit fallat.
34쪽
i. T , Etractores, nec esse ipsos, nec pati I Oderit eo dicos conuenit. Remoue, inquit Sapiens,
rum con a Prou. q. a re os pravum, ct detrahentia labia futrium et noci- procul a te. & iterum Prou. et q. Cum detractori- uinu bus non commiscearis, quoniam repente consurget perditio eorum. Eccl. 28. Linguam nequam noli
audire se ori tuo facito ostia Oseras, quia Deiractores odibiles Deo sunt. Paulus Rom. Ioct lingua detrahens civitates muratas destruxit,domos magnatum effodit, virtutes populorum concidit,ctgen
res sortes dioluit. a. Quare recte Dauid . Psal. Ioo. Detrahentem Meudaei. μης ρ proximo sua hunc persequebar. Etenim
dissipet. Princeps qui libenter audit Perba mendacij, omnes ministros habet impios. Prov. 29. Audit libenter,
si semel mendacii conuictos impune iterum
nocentes audiat. l ecte Anterus Papa c. ex merito G. q. I. Caueat unusquisque ne aut linguam, aut aures habeat prurientes, ne aut lybe alijs detrahat, aut ali s audiat detrahentes. Nemo inuito auditori libenter refert. οἱ ιθ singulorum sit non μ-lum oculos castos seruare, sed θ linguam , nec quid
in cuiusquam domo agatur , alia domus per eos Pn
. Nihil enim, ait pius Papa c. nihild. s. prodest
δ' homini ieiunare ct orare, is asia religionis bona olimVH agere, nisi mens ab iniquitate reuocetur,stab ob P -- ' nectatio,iibtis lingua cobibeatur. Postius D. lacob. I. Sι quis putat se religiosium non restae nausti guam suam , sedseducens cor μιιm , huius vanas religio. Iudex ergo probus ne detrahat, de alterius improbitatem non prouocet, si audiat. ii vel nutu significauerit narrationem sibi ingratam csse, nemo inuito reseret. nam Ptνentus aquilo dissipat pluuias, ita facies tristis linguam detrahentium. Prou. 2 S. Peccat contra prima iustitiar principia, cuius tam en insignia vinbique prae se ferre t udex debet, si detrahendo alterum laedit, aut detrahentem non illibenter audiendo, non suum cuique tribuit,famam alterius , illaesumque statum existimationis non conseruando, cum dicit, aut audit quam de se narrari fabulam nollet. Bene Paulin. Qi od si haec in nobis esset diligcntia, ne
pasin Obtretiatoribus crederemus, tam omnes de-rrahere timerent, ne non alios, quam se ipsos viles detrahendo facerent. sed hoc ideo malum celebre est,idcirco in multis feruet hoc vitium,quia psve ab omnibus libeutur auditur. & Hieronymus: Cum detracter tristem faciem viderit audieutis, imb non audientis, ed obturantis aures suas ne audiat iudicium sanguinis, illi. ὸ conticescit; pallet vultus, ha- . rent labia, saliua pucatur. De Pertinace Her dian. Detractores νrbe exegerat, orbi inuenirentur, puniri impcraueram, cauens n8 cui de vanu
iminibus periculum consaretur: quin de ipso Domitiano Sueton. Fiscalas calamnis magua calumniam tum poena represiit: ferebaturi vox eius; Princeps qui delatores non castigat, irritat. . . Audiant utinam imitenturque Iudices, Magistratusque Christianil audiant utinam sequanturque Ecclesiae Praelati , attendantque sacros Canones talionem aliasque poenas huiusmodi linguis irrogantest a. 8. c. q. 6. q. r. c.
Sed de hue pertinent libellorum famoso- irum auctores, ut compertiscuere puni)ntur, ianiosorum& legum in eos seueritas aliorum petulantiam a uillares
Ex aduerso male de Rep. merentur , qui S.
veracem libertatem eorum qui non impru- Salua histes . denter scribunt initorias, comprimere conan- iarum vetur. Socordiam eorum, inquit Tacit. l. . irride , ix- ς re lubet, qui praesenti potentia credunt extingui etiam posse aut sequentis memoriam ; nam contra
punitis ingeni)s gliscit auctoritas. Sed Se hoc malum assequitur Respub. ut cum cxteri vel aduersarijscribunt historias, vel ignorantiacent, vel per malitiam errores, mendaciaque , interserant: de cum maxime intersit non ad popularium tantum animos in officio, amicos inscedere, exteros in opinione retinendos,
bellum v. g. iusium eiIe , iusteque geri palam,
ut passim existimetur; omnino e Rep. cst, ut non absterreantur modo, sed Se invitentur quibus hius, prudentia b S rerum cognitio C uituli tu suppetit, qui veritatem rerum gestarum tra- litatem pu-
dant. Id quod si a nonnullis satis curatum blicam praefuisset, quis credat seri posse, ut non tantum imp 'pu in religione dissitatientes, sed Christianissimi principes & saci orum mylle bella illa , non deueues ' et iusta modo, sed de subsidiis suarum genthini
iuuanda crederent, quibus praeter causae iustitiam religio euertatur , & locis onanibus perca occupatis claminetur. quod si cri iamcn videmus omnes, qui videmus. Vere δd liberdergo scribantur historiar, quibus res praesentes liqueant,& ex quibus posteri rerum geren darum documenta dccamant, quae vitent vari mitentur habeant. Quanquam enim veteres Romanorum aliarumque gentium Listoria promptuaria sint omnis ciuilis, de militaris prudentiae;recentiores tamen de cuiusque gen- . tis hi storiar.propritis quemque docent prς sentes saeculi mores, Principum ac populorum ingenia , naturam, atque regendi modum. quae omnia diligenteriinuestiganda sunt. Aliter eum gente agendum , cuius prima praelia plus quam virorum, postrema minus quam sceminarum ; aliter cum ea quae durum semper in armis genus, aliter cum inquieta, de in res nouas auida; aliter cum ea quae in fide obstinata. cui non ex fortuna pendet fides, aliter cum ea
quae bello laeta, & factis magis strenua qu in lingua; aliter cum ea quae stataria pugna, hastis siluaru in instar condensatis, tardo re ad ympani sonum composito gressu procedens, nulli armato in acie parcit, nullum sugientem persequitur; aliter cum iis quibus omnis v γtus velut extra ipsos, nihil ad pedestrem pugnam tam ignauum, ubi per turmas aduenere,
35쪽
3α Fr. Zypaei Iudex; Magistratus,
vix viti acies obstiterit; aliter cum iis qui nec rem, veracitatemque quam maxime in Iudice intcgram terre possunt servitutem, nec into desidero; si in aliis dolum abesse leges volue-gram libertatem; aliter cum iis qui nihil ser- runt. Sapientia, inquit Gregor. lib. Io. morat. Mittitis, vel nihil libertatis olere possunt. FLec c. 27. ivsorum est, nil per osen Onem. singere,ρη- omnia docent historiae.& cur aliorum regimen pum vobis aperire: humi mundis,pientia es, cor bene aliorum male cesserit; alijs victoriar li is machin tionibus regere, sensum verbis retare; qua clades obuenerint: dummodo veraces esse li- false sunt pera ostendere , qua vera sunt falsa deceat; si non liccat, perinde est, ac si in tempe- monstrare, hac proinde prudentia Uua Iuuenibrustatibus scopulos, syrtes, cliarybdes occulere situr, bac a pueru pretio discitur. docuerunt limiubeantur. Nec tamen a censura omni eximo. guam suam loqui mendacium. Ieremiae c. 9. Os non sunt admittendi si plus moribus noceant, bilingue δειestatur Dominus. Prou. Is . de Ecclesquam ingeniis prosint. c. r. Va duplici corde, ct labiis scelestis,ct manibus
malefacientibus, ιν peccatori terram ingredienti duabus νιιs. dc c. 7. Noli parare mendacium. de Levit. l9. Non mentieminι , nec decipiet unusquisque
proximum suum. Christus praecepit secundiim Euangelicam veritatem. Sit sermo user est,est: ut irmatio θ negatio sicut procedit ex ore, ita procedar ex corde , c. eis Chr us de Iureiur. I quic stet in monte sancto, qui loquitur verita-
- Via nullum animantium gelans assenta- tem in corde suo , qui non egit dolum in lin
, toribus est perniciolius, nullum quod gua sua. Psalm .iq. citius in praecipitia audientem deducit: A- DOlum agit, qui lingua ait quod corde necuerunt linguas suas 'ut serpentes, venenum sι- gat. dum humanae aures verba nostra talia iu- p, ve sis dum sub labiis eorum. Psal. 139. Serpentem non dicant, qualia foris sonant. c.humaηa et 2. . vel tum times, nec venenum i utere eiusmodi linguis. Aliud simulat quam agit , aliud verba Ionant, sensu. Et quoniam Iudicem Magistratumque neceia quam sensu loquitur, aliud intendit, aliud sarium est veritatem scire, quo iustitiam tuea- praetendit. cum intelligentia dictorum extur;uo magis a genere hoc hominum abstinae causis sit assumenda dicendi. quia non ferino- necessarium est , qui veritati tenebras offun- ni res, sed rei lemo est subiectus. ι intelligendunt,quibus in deuia abducatur.Quare Chry- ria de V.S. In dolo est qui publich sancitum st. Inimicum ne laudantem quidem probo, ami- Verborum sensum excludit, priuatum indit. cum vero ct reprehendentem amplector. ille et si me sunt verba propterea anstituta August. enchir. O utetur, insuauis est: hic os vulneret, amabilis. c. 22. ) non per quae se inuicem homines talia Precatur David Psalm. iqo. Oleum peccatoris lant, sed per quae in alterius quisque notitiam . rnoonpinguet caput meum. Precetur Iudex , dc cognitionςs suas perserat. Verbis i itur uti ad caueat ne blanda simulatione et rigor veritatis fallaciam, non ad .quod instituta sunt, pecca- emolliatur obfusceturque; ne cognoscere non tum est. dc idcin traii. de conflic. vitior. c. I9. possit quod iudicare, quod regere, quod ad- nec artificioso ingenio nec limplici verbo oministrare debeat. Quisquis adulatorem excipit, portet decipere quemquam. Dolus in eo est, inserpentem Dufouet; plus persequitur lingua adu- quit Florentinus, i. M. D. de conir.empl.qui sallatoris quam manus persequentu. August. in V. landi cama obscure loquitur : nec tantum , ledc 9 Regum opes saeptiis auentatio, quam ho- etiam qui insidiose obicura distimulat.&I lP. stis euertit. Sic habendum, nullam pestem esse in l. i.*. I. D. V. pr. eum damnat, quirat maiorem,quam adulationem,blanditias, assen- rationem stiphlatus crat, inuoluta obscuro palationem. Cic. Optime de re tota Bernard. cto veritate quam nosset. S generatim, inquit, vani liiij hominum,mendaces fili, hominum in fla- dixerim si improbato more versatus fit in celando, teris, ut decipiant inde vanitate in idipsum. Lau- debere eum Ionera. rencit Labeo in I. I. D. de dol damus mendaciter,delactamur inaniter: vi ct vani Omnem calliditatem , fallaciam, machinatio-
int qui laudantur, ct mendaces qui laudant. alij nem, ad circumscribendum, fallendum, deci- 'adulantur, o ficti sunt; alij laudaut, O fas sunt; piendum alterum adhibitam. . . . . alii virorumi praconi,s gloriantur ct vani sunt. Sed tamen & posse ait sine dolo malo aliud , agi aliud simulari. Vtilem etiam simulationem
de in tempore assi amendam Hicronymus Iehu, ne, nisi ad te Dauidis, & Christi asserere nititur exemplo suavi tura c. utilem 22. q. 2. quamquam nec eam admittit dum. Augustin. siqueritur ibi. d. permutat is suo tempore veritatem celari,non mendacium dici. dcc. si qua. d. 3o. damnat anathemate mulierem habitu virili utentem, proposito utique malo.
QVantum quisque desiderat non decipi, Vt ibi Glus simulationem Labeo,admittit,qua
du Q,m ii, tantum amat virum candidum,veracem, quis tuetur sua, vel, aliena, de Vlp. q. 2. dolum o '' j sIplicem, atque rectum, neque rebus neque cum bonum pro solertia acceptum apud Vete- itieuabit - Verbis cum , cum quo commercium illi, aut res tradit; maxime si aduersus hostem, latro-cui. sermo est,sallentem. Simplicitatem, di cando- numve quis machinetur. de quo August. c. D
36쪽
Senator. Lib. I. Capj XXXII. 3;
minus 23. q. a. cum iustum bellum susceperit, Verbis. nam Principes & Magistrati , quibus ea, Mihi cui bellare fas est, utrum aperta pugna, ut ruin sides semel est abrogata,quamuis regna, opes, strMibus se insidiis vincat nihil ad Iustitiam interest. Sic exercitus in potestate habere vidrantur, sine bellum Christi sub umbra peccatricis camis presidio sunt, quo omni salus continctur. iii. gellum est. sed relinquemus Theo gis eain Credant sene Emes i. potitis quam Machi
disquisitionem, quatenus dissimulatio liceat uellicae lectu , ne resis uti mendae io Pilo : num- aliqua ido, simulatio vetita sit. θ am enim prodest 'quentatio istius. ita a maio-
Leges sane nostrae nec impunitam quidem ribur nostris,Chrasitanis, creditum est sul Liuius praetermittulit quamcumque limulationem, de Papiri j filio loquitur ) ante doctrinam deos qua alteri noceatur. & intorti,obseuri,amplai- spemcurem iratis. Ne credant rem bene perbologi ςi & ambigui sermones principiis iusti- eiani, si popul υm semel deciperint. redibunttiae aduersantur, si per eos alter laeditur, aut Vices, quibus caro fraus ea redimetur, quibus uid ei fit quod sibi faciens factum nolit. vel constabit, quam non profvcrit trequentatiouplicis animi, oris bilinguis opinio alicui ac- mendaci j. Niti Dominus custodierit ciuitatem acersitur; candoris, rectae simplicitatis, & iustae fra vigilat qui custodit eam: Psalm. ia 6. tuani ἐν veracitatis ostenditur: Non decet Principem la- fruitsi mentitur. Mendacium odit is & men-bium mendax. Proini 7. non iudicem. Laudatus d cem , in cultu manu suus omnes Iura teire. Plinio Traianus,quod quae vellet, velle; quae Ps . 94, nollet, nolle scirent omnes: damnati alij. nam
cum mendaces homines aut inopia, aut timor -- --- -
faciat; magnitudinem sortianae tuae Imperator ignorat, qui mentitur. Pariter magnitudinem functionis suae ignorat ludex, qui mentitur: neque enim sic honcste vivitur. Quod si omnibus coneruit, qui iustitiam colunt , multo
maxime i ibus mystae. Opera manuum eius re- ' .ritas ct iudicium. Psal. ioo. Fortiter Isocrates Vo magis Iudicibus sua constet digni- Congruis Principem mouet, ut veritatem manifeste, ac ias iudiciorumque Maiestas, valde expe- ea qualitas aperte colar, ut iniurato illi potius, quani iu- dis etiam illas qualitates, quae extra animum iudici adrato alteri credatur. Verba susurranis quasi sim- sint, atque populi existimationem veneratio. Vς'ς Uriplicia,ct ipsa perueniunt ad intima cordis; quando n- mque conciliant, l udicibus non deesse; o- . submiserit vocem suam, ne credideris ei, quoniam bilitatem inprimis, maiorum imagines, meri- scptem nequitia sunt in corde ipsius. Prouerb. 26. torumque memorial quibus saepe plus deserty. Apage ergo si qui judici; vel iustitiae sacri- ignara plebs, Oam rationi, aut legi: assietudi-Restricti, sicia obscuris, dolosis, ambiguis sermonibus ne reuerentiae maioribus atque a maioribus D di - temerare velint,atque profanare,seu improba - delatae. Quapropter ortu vilibus magna ossito more in iis versari, siue restrictionibus cia non desert lex ε. C. de dignit. sicu i partein mentalibus illorum religionem violare, & sa- nullam Reipub. seruis committi licitum fuit. crilega iuramenta praestire. qua 'do vel Hebrsi Mμlta enim, inquit Cicero ad Q. frat. qua rectὲ judiciis Angelos interesse, atque praeesse cre- cmmitti seruisse librupossunt, tamen sermonis, diderunt, atque AEgypti j vacuas eis sedes re- ct vituperationis νιtanda causa committenda non Iinquere olim consueuerunt, ut vel ideo san- ρης.ctius in iis versarentur. Vnde suam mirabun. v Nobilitatem multi contendunt consistere 2. di atque indignabundi est illud. Eccles e. s. in natiuitate, honore , diuit ijs ; alij solo Vnde illa Vidi sub sole in loca iudicν impietatem, o in laco gelacre, alij sola vi tu te. Priorum opinio Vi ivxς, O- iustitiae iniquitatem l Impium, iniquum est in iis Rebus pub. conuenit . ubi totae gentes loco ivllitiae & veritatis, habitum mentiri il- Nobilitate donatae sunt. ut Biscaini, in Hisba. bes.lius, ynceram simplicitatem eius ac nuditatem ni a Gothi, in Gallia Franci, in Frisia gens to- verborum inuolucris os ndere. Qui sophistice ta , cx quo in Caroli V. dominatum concenloquitur, odibilis est. Prou. 37. θ sunt in eis docti, sit , ij quidem qui exinde nobiliten viverent.
inquit August. c. i8.cautra mendacium,qui etiam apud Romanos quando annulorum aureorum .
regulas tigant finess constitua ut, quando debeat. Ius omnibus datum est. Sed & ante audiui- quando non debeat peierari. O ubi estu sontes la-. mus, illud Ciceronis; Nobilitas,qua ex imagini chrymarum i ct quid faciemus i quo ibimus t νbi bu prοι edit .populi Rom. est uniuersa. & est homo nos occultabimus, in ira veritatis, si nou soliιm ne- qui bouorificatur propter substantiam suam. Eccle- .gligimus cauere mendacia, sed audenius ivsuper si ici cap. io. Non paucae etiam hodie natio- docere periuria' Defecit sanctus: quoniam diminu- nes gzntilium hominum nomine eos indigiis ,ra suur Peritates a filijs hominum. Psal. II. Non tant , quicumque stupra plebem sine vilibus o-i excurram latius. Res ractionum mentalium poris,artificiis,aut exili mercatura vitam traά- abusum I. Maideriis eruditissimo tractatu late sigunt. Qui Nobilitatem in sola virtute conpertirinxit; utinam restrinxerit,atque extinxe- stituunt, ii philosophantur quidem optimὸ,rit i ubi sapiendum est ut pauci. sed in Rep. loqaen 6. Id tantum nune dico nihil esse pernitiosius dum ut multi. 'populo & scenae dandum,quod Petui iussa Reip.quam li Principem aut Consiliarios eius Reipub. administratio exigit. Qui in solo seissimis,ubi per populus deprehendat sibi imposuisse fallacibus nere constituunt Nobilitatem , ij hodie frequentiores
37쪽
quentiores sunt, maxime is , quibus etiam na- minum stendore generis 'nobilitantur, animarum tura ille radius affulsit; qui magnis honoribus autem clari catur gratia stlendore virtutu. auctos, vel codicillis Principum supra Maio- Non contemnit magnus ille Politico chri- rum imagines erectos, vix in consortium reci- stianus splendorem generis , laxi commendat vii cipiunt. Romano tamen iure Nobilitas a geliis vi luxi d/rit te m. Adcoque Nobilitas, nequo pet prorua
magistratibus, & ossiciis procedebat. l. i. C. de facultates,veque dignitra ita susιieni est ad dem, ire res prae
dignitat. Si astum consulat em, o patiem praιο- νι bona estδο, vel Poluntas,o benigni mores. ι.βινιum hfusis, claritatem genet u retinetur Id re s. fu . D. de ι utor. ci curator .dat. ab his. O sa cit, si Maiores bis ad magna officia fuerint e- rivi est Nobilitatem peperisse, quam acceptam comvecti, Nobilitatem etiam in posteros trans r .adcoque ex quacumque conditione lu- mittunt. nam si unicus tantum fuerit magnus, pra i Ortunam licet surgere. Vnde Plin. Non i- non erit pcrpetuum, quod personis conte in- muinibu ct statuis, sed νirtute ac meritis piopa-Platione dignitatis indultum ulta. 3. C. de ex- 14 ut fama,qaam merii. Principi optandum puto. cusat. muner. l. Io. nam gens, R genus . nomina Non coinditio materna, sed cuiusque virtus, desunt multitudinis , quae plus uno desiderant, probrum apud Augu Itinum attenditur. cap.& duorum numcro sunt contenta. ι. Ir. D. de Ismael- 6 dist. & pressius Greg. ix. cap vene-test. Vnde Plinius. li . 9. Epiit. Non ardentius r/ρ. X. de piab. Non generis, inquit sed virtutum tu nepotes, quam ego cupis liberos, quibus videor ηρ ilitas Piras bonistas gratum Dιο facitini cta meo tvea latere pronum ad honores itιr, ct au- idone in scrutιοrem. ad cuius regimen non multor
dita latius nomina, ct non subitas imagines reli- sichv rem carnem nobiles, ct polentes elegit: sedcturus. Et apud Liu. lib. io. Decius Mus an Evobiles, δέ pauperes: eὸ qu d non est personarum fando unquam audiis patricios primὸ esse factos --πΠο apud ipsum. Quam ob rem idem Greg. non de cati demisses, qui patrem auum , ciere pos ibi . pro irrito habet statutum Argentinentis seut id est nihil aliud quam in lenuos,cotistitem iam Ecclvliae, ut ad illam non nisi genet e nobiles,' patrem itere possum , auumi poterat fllius meus. N eminentis doctrinae admitterentur. nisi sor-nam , ut Stoici, si ad vetera reuocas, nemo nou tu iundatio secus habeat,aut similis iusta ratio.' inde est , ut te quod nihil. Sub Imperatoribus Gudcl. iur. noui s. l. 6. cap.8. non ex ambitio-
deinde generalius immunitate digni erant, so statuentium decreto, sed ecclesiae utilitate quos lateris principalis comitatus illustrabat. prosecta. unde hodie multis locis secus serua- . I. I. de praepos. lat. lib. ia. illustrari censebantur tur. Misceri positant, debentque ij Nobiles, qui in lateralibus Principum officiis agebant. quibus & virtus suffragetur, in ecclesiasticis luctu Cicero in epist. ad Horr. Nob:litas naila- sunctionibus. ut Concilium Basil. statuit de liud est,qtiam cognita viritu. cui scilicet publice Cardinalibus,& Pius IV. in nouis cathedrali- auctoritas accessit, atqi e probatio. ea est in bus Ecclesiis Belgicae, ut in singulis tres praedelatione magnorum Magistratuum , ex pu- bzndae non nisi Nobilibus ex ea diocesi oriun-blico testimonio eorum, qui conferunt. nam dis tribuerentur. In Episcopis & Praesulibus quibus fas est de cunctis optimos quarere, videntur nobilis virtus magis quam generosa nathaitas semper optimos et g. D. Cassio l. Et quis non putet spectanda est. Nos, inquit Greg. qui prasumus,
magno honore compleri eum , qui Principis decie- non ex locorum vel generis dignitate, sed morumto, induiei ad cingulam venitI Nou.8. Cato di- vobilitate innotes ere debemus,nec ribium claritactus suit homo nouus; scilicet quoad Magi- te,sed fidei puritate. c. s. d. o. stratus gerendos,qui alioquin Maiores habue- Sane quando virtutes & merita candidatois se, rat bellica gloria claros, ut memorat Plut . . rum in aequilibrio consistunt, Nobilitas mo- . .
clius. mentum adsert. AErg. i. quod nolis. q. qui vi ncip. l , ki tu est. Caeterum nemo in IIoriam nostram vixit,ne- D. de aedilit. edict. & diserte in Auth. de defensor. halicita, Dumm,do 'quod ante nos suiι noum est. Igitur fallun- Guit. f. i. nobiliores ad dignitates assim untur, minuentum origo sce- tur, qui solum blatores suos extollunt, ct sortia & ex patribuι quidem bonis , ut loquitur Auth. lere nono, facta memorando clariores se purant, quod contra de referendarys. dum caetera, inquam, paria Gὸς est. γanto vita Maiorum est pracbrior tanto bo. nam si cui humilius nato eminens dorum socordia flagitiosior. Nonnullis, inquit Gre- ctrina sit de virtus; genere clarum anteibit, qui gor. l. a. diri. c. 23. solet Nobilitas generis parere in eo virtutum doctrinaeque gradu non stet ignobilitatem mentis, ut miniis se in hoc mundo rit. Pulchae Greg. in Pastoral. Quis nescit quod iudestiιiant, qui plus aieris se aliquid habui se me. Natura gemmarum carbunculiu hyacintho praser- minerunt.'Maiorum gloria , posteris quo lumen tur,' tamen cerulei coloris uacinthus praefertur est, ve Ive bona eorum, neque mala in occulto pu- passenti carbuncula,quia illi quod ordo nautra sub-ritur. Nobiles vero quibus virtus deest, ut no- ιcabit, species coliris adiungit, o hunc quem na-kuae sunt, qui excit cantur luce diei,& Maio- ruralis ordo praetulit, coloris qualitas deprimit. rum splendore, a quibus degenerarunt. he- 'Hac ex causa clarae Nobilitatis, aut magnaethum si ij noxii quorum Nobilitas per scele- doctrinae personis, multa priuilegia profana, 'cui a uti.
rum vitaeque infamiam tollitur. neque enim bo- sacra etiam iunt concessa : Vt contra Commu- alias desee
nos ei seruatur,qui se in sie u deduxit. l. senatores. nes regulas plurium beneficiorum fructibus tur mulcium D .derit u t. Rectissime Ambros iu lib. ct Noe donari possunt. c. de multa x. deprab. infin. v ir O arca,cap. q. Probatι viri genus, virtutis prosa- tamen non gregariam Nobilitatem Innoc.III.
pia est: quia fluui bominum gemu homines, ita de Concit. exprimit,sed sublimem;in aequaliq O . . animarum genvi xstruici sunt. Ercnim sam:lia ho- cum ea gradu doctrinam doctus Pontifex collocat. Enim-
38쪽
Secundum quos etiam incidendum
hilitati. Enimuero ita Nobilitatem amplicti, &promouere oportet, ut caueamus 1 iudicio Galbae, de quo Tac.M. ιτ. Missu Galba Vitellius aderat, Censoris Viselli, , ac ter Consulis μlius: Id satu νidebatur. Melius iudicium et L rij: de quo idem lib. A. Mandabat honores,
nobilitatem maiorum, claritudinem militia , illustres domi artes spectanda, vi satis constaret nouatios potiores fui se. Caeterum deferendum est moribus cuius. que Reipublicae, alicubi Nobiles soli eam o cupant, & publicis honoribus funguntur; alicubi populares seli dominantur Nobilibus aditum ad honores praecludunt; alicubi mixti cum plebeiis patriiij rerum potiuntur; alicubi magna munera his deseruntur, illis ciuilia . alibi aliter admisso vel mixtio obtinet. nihil vilibi sine graui causa, & populi applaula noui est tentandum.Nouitas in rc saepe exigua suscipionem progressiis ad in aues mouet, ct populum ad seditionem ; praeteri im cui iurata vel caro empta sunt priuilegia, vel antiquitate praescripta. Tum porro id semper cauendum ut antiquum ita obtineat, ut genere, virtutibus,meritis nobiles pro cuiusque regionis usu in pretio habeantur. Vius ergo populi maxime attendatur. Ex quo etiam illius quaestionis decisio petenda est, an Nobilitati officiat mercaturat Alibi diximus insignem mercaturam non derogare , iure Romano; sed eo utendum quod quoquo loci obtinet. Romae potentibus usitatam mercaturam & historiae docent. ut oratio Cic. pro Fonteio, & l. s. C de Mercimon. Uetita tamen ab Honorio & Theod. I. 3. ibidem. sed non addita poena derogationis Nobilitatis. Em geminabura , Prou. Tr. Non aliud Cassio erimen obiectum . nisi quod vibin vetustis. Statilio nocuit quod vibis illustris. Anteius
interemptus ob Ner em praeopstas, ea . eausa multis exitio suis. in Valer. Asiatici monitum caueri rim, atque opes principibus infensas. . Plautum magnis opibus ne fugere quidem cupidi- enem Orij, sed veterum Romanorum imiramenta praeferre, assumpta erram Stoicorum arrogantia, Mas, qua turbidor, ct negotiorum appetenter faciat.Contra Othonem ad imperium impulit . invia vixpriuato toleranda. de Syllam inopem. de praecipuam audaciam, neque aliam stem quam in rebus novis. Vtraque extrema vitanda. unde
meque Sulpitium, neque Cottam in Hisbaniam mitti Scipioni Amiliano placuit: quod alter nihil haberet, aurri nihil satis esset. sed in Cn.
Lentulo gloriae fuit bene tolerata paupertri,dein Innocentet magna ver innocenter parta, ct modeste habita. IN ' si Taril. . Diuitiarum in hunc finem commen-mtionem satis executi sunt Tiraquei ἡ 'M. c. 3. Boret. de mus. c. a 3. & Mars. in le-
i. R C dunt etiam extra animum ad comave aliis, mς0 3tionem Iudicis diuitiae,si ii, be maci, absti. Bς Vtatur. nam cui domi abundὸ est, faciliu,
Mat. alieno, & muneribus abstinet, minus a populo contemnitur, maiori auctoritate valet.quare Auth. de defensior.in princ. non admittit eos, quibus domi non est victus, & vita sussiciens. qui adeoque ad hanc accedunt curam, O pro alea quodam lubu aliorum subia ent voluntatibus. sed nec inopes poterant creari decuriones. eos ra. D.de decur. sed ditiores & praestantiores. unde Honorati vocantur. LI. C.de usic. cutit. Inde con- lilium Iethro Deur. c. i s. Provide de omni plebe νιras potenter, alii Hebraico de Chaldaico Ionorirtutis viror, seu fortes,strenuos atque magnanimos significari dicunt; alii diuites,atque opulentos: sed qui non laborant, νι ditentur. Pr uerb. a 2 quia domin qua nimis locuples est annia
Corpore etiam non vitiatos, sed decora ilicie Magistratus esse conuenit,quia sΝ
Crine ruber, niger or breuis pede,liamne laesis. Rem magum prUM Zoile,s bonin ei. Non tamen decoro corpore superbiat; quia non in tibi3s viri seneplacitum erit Deo. Val. ias. Pulci iri corporis commendationem in Iudice pulchre exequitur Boseli. magist. s.
FAmosos lex remouet a Magistratibus;ns I.
que infamibus patere patitur portas dig- Infimis manitatum. L. 2. C. de dign. I. io. Ita quoad ortos sit Iudex,e ex ijs, non est impeclienda dignitas eius qui si in nihil admisit, i. s. s. i. D. dedechr. Nullum, inquit μ η M. lex, p tris deuotum innocenti filio parua est: ideos V μ 'nec ordine decurranum, aut caeteris bonoribus prop- ter musmodι causam prindetur excipio perduellium liberos, L. .C. ad i. Iul. maiest. in quibus maiestatis periculum singulare ius exigit) ut neque spuri j tanquam parentum vitio infames . arceantur. L. 3. 4. 2. de decur. sed competitori nees, sita tamen legitiis quaesito cedunt, d. g. r. Vnde nisi e ni legitime natos, non ip arios hodie Magistra- ritor siti tib is admouendos demonstrat idem Boreti c. 7. cum raro alii desint. quod ibi maximὰ obtinet, ubi spuriorum riatiuitas existimationem imau-
39쪽
36 ET Zypri Iud , Magistratus,
imminuit, maxime apud Germanos, atque quod & Aristotelaensit. Polit . s. ι. 8. Vndet gas. unde in Brabantia nostra legibus laeti & quadrat illud Gen. 19. de Lot ingressus es introitus naturales a dignitatibus arcentur. νι aduena , numquid νι iudices ' & lanc discisso . etiam in lacris id adeo receptum in aliquibus nunc in tot partes Romano imperio, singulocis, ut neque legitimationes vllae extra sub- lisque Principibus intra suos terminos cir- sequens matrimonium suffragentur. ita Capi- cumscriptis, non eadem ratio est , quae apud tulum Antverpiense, Tornacense, aliaque ob - Romanos fuit, cum orbis atque urbis ijdem δ' firmat, priuilegio seruant. Quae & tralatitia essent termini. Vnde Bugnion. lib. 2. abrogar. N 'μῆ μ' videri possunt, ut quorum non maiores tan- sect. i 83. tradit initio citatas leges v:u effenei plerique tum, scd propinqui plerique omnζs infames abrogatas, quia scilicet in sua Gallia hodie k- nou Ptegri sunt, dissicilius sint promouendi. vide man- cus obtinet. Quamquam olim Philippuscipijs. quae de natione sunt infamata , redhi- Pulcher S: Carolus V. Reges ibi caut rint, bendis statuit L.quod si j.qui mancipia D.de adil. ne quis in loco originis ossicio Scitescalli, edict. Plerumque enim, inquit, ratio serui aut pro- Praepositi , Iudicis , vel Baliui fungeretur: socat aut deterret emptorem. Dico,plerique Om-' ideoque Carolus ex decurijs Parisi eos. unones: nam si unus quispiam e familia noxia iit die viginti duos amouerit,ut ex Guillel. Be- vel noctua aliorum luminibus nihil obstru e- ned. & Gaguin. asserit. Boreli. de Magistrat. rit. rara felicitasea familiarum, ut gentilis ax t m. i. e. s. ubi & variarum gentium mores attribulis nemo dcuiet. Vnde Canutus Daniae que leges in hanc, vel illam sententiam lat Erex inter latrones deprehentum consengui- reseri,ut & Be ld. dissile Magistrat. c. I .n. . neum , ut sanguini honor haberctur dςpr In qua varietate ex Hieronymo do caecantem, altioi i e pinu suspendit et: nihil Vcri' mente III. mcl. x. si pult .illud statuendum e lit itus sibi, nequid adscisceret ex aliena infamia, est,quia unaquaeque prouincia in suo sensu ibi abundat, ut ex locorum diuersitate iuris dia laniandus.
u2rsitas attendatur: ubi porro usus variatur, reducenda legum & canonum obseruantia videtur, ut non emeritis in suis Ecclesiis clericis peregrini,& extranei,& qui ante ignorati . sunt , ad ex lusionem eorum qui bene de
suorum ciuium merentur testimonio,praeponantur. c. I 2. dist. 6ι.
MAgistratus exteros iure Rom. Vbique Celeium si poPulus ijs motibus est,ut non ii l.
datos, nisi specialiter Princeps aliter soleat reuereri,quem in aequali olim gradu vi- Belgicus - permiti ut, inantur. L nulli. C. de ossuct.Prou. dit, quocum quis adoleuit, & debita ibi soc quis t ' ' Om. C.de crim. sauri l. l. .C. de diuersus. l. ir. L. tum c longinquo veniat reuerentia ἱ cedensi qui . l.si cui D.ex quibus Lius maior. l. fin. D. de dum genio populi, cui nihil vernaculum sa-
f. asses. sed & ciuem in ciuitate, ubi naturae pit,& aliunde vocandus qui praesit. Alioquin originem non dedit sed habitationem fixit, dignitas gentis, neque populi priuilegia siminon admissum ad Reipub. ad Ministrationem temeranda , aut consuctudines. qualia Bra- perhibet d. l. 3. in vel b. in qua collocaverat larem. bantia nostra habet ne quis exterus vlli OLMagistratus aut in municipales ad guberna- scio admoueatur. quod magnanime sempertionem corporis deputati iure etiam Romano tuetur, ut olim T. Manlius Romanorum patris sunt .l. ad Remp. D. de muner. θ honor.ι.qui consul, cum L. Annius Setinus ausus esset ex miso. D. ad munαιρ. ω in ipsa urbe Praeto- petere, ut consul alter ex Latio crearetur; iures, qui proprium larem in ea habebant, non rauit, si tanta dementia Patres Conscrip os eae prouinciis eligebantur. La. C.deus prator. cepisset, ut ab Setino homine leges accipe- Deus in populo Israel regem peregrinum esset renti gladio cinctum venturum se, & quem- noluit, Deut. c. i7 .a . Caslui. c. 12. I 3. d. 6n cumque in curia Latinum vidisset, sua manu Tunc alter de auera eligatur Ecclesia, si de ciuit interempturum. Sic & Hostandia leges, inquit tu ipsius clero, cui est Episcopi u Ordinandus, natat Grotius, in apologet. c. 9. pag. i s. continent, nodignus qιοd euenire non credimus poterit repe- quis.extra uolundiam natus bonores capiat:quauriri. Primum enim illi reprobandi sunt ut aliqui de quam postea Proceribis placuit eo iure non uti,nisi alienis Ecclesis merito prafer utar. habeat unuse aduersum nationes, qua par ius in uossandus Uut- quisque fructum sua militia in Ecclesia, in qua parent. Alia oppida ius babent stecialiis, ne quem tuum per omnia Oscia transigit aratem in aliena admittant, iis genitum certos intra sines, ri intra stipendia muline alter obrepat; nec alij debitam al- bsosam ct Ορ . atque omnes sere Belgicaeter sibi piudicare audeat an rcedem. di Greg. ibid. ditiones eodem nunc iure utuntur,ut ab ossi- c. 15. Commonemus etiam Iraternitatem tuam , ut cin exteros arceant; etiam Belgas, qui tale nullum de altera eligi poni: ttas Ecclesia. nisi furiὸ ius domi in alios statuunt. unde non male inter clericos ipsius ciuitatis, in qua visitationis im- quidam dissertant , an non uti lius Brabantis pendis oscium, nullus ad Discopatum dignus,quod foret Hollandorum exemplo aliis Belgis apud euenire non credimus, poterit inueniri. se locum facere, ut & alibi capiant: praeser-
. Quare & alijs visim est satius incolas Ma- tim Belgicae Principibus aut Legatis seregi steatui administrando praeponi, ex ratione semper intra suos fines Bruxellis agentibus: da. z. Cis est praesor.l. 2.C.ct annericiual. lib. ii. ubi ex propinquo promPtior gratia.
40쪽
Lerici negotiis secularibus immiscere sei non possunt. Tor.tit.necter. secular. se ne- .ini' Isit .mc Apostolo , Nevro militans Deo, implicet sueta, , sti. ρ negoti,i sicularibus. Sed & Concit. Lateran. suendum' decreuit, ne procurationes villarum aut iuris . pro senio dictiones etiam saeculares sub aliquibus Prin-Εςaxis, cipibus, & secularibus viris,ut Iustitiarius eorum fiat, clericorum quisquam exercere prae sumat. c. sed O. x. ne aer. secular. negot. Pl nius id tradit & temperat Boret. de Magi 'at. ι. I. c. IO. Consen. polit. L6.c. 8. 9. sed di nos aliquid diximus in Iur. pontis. nou. Ania. de foro compet. num. q. Sane procurationes atque i seriora ossicia clerum tam dedecent,quam Vocationis exercitia impediunt. Caeterum ad Imperatorum Regumque consilia iam olim adhibitos fuisse Praelatos, aliosque in serioris gradus clericos, tam veteres pastim mcmbranae , & historiae testantur, quam constitutio Frederici in Auth. habita C. ne silius pro par.& multorum etiam hodie populorum usus, v-bi inter prouinciarum ordines, plerumque clerus primum locum obtinet, & publici liatus negotiis ex dignitatis ossicio interuenit,& suffragijs decidit. quo etiam non male respexisse videri potest Concit. Trident. s. 23. c. I. ubi diligenter Praelatorum absentiam ab Ecclesis suis prohibet, nisi cum euidens Ecclesiae,vel Reipub. utilitas aliud postulat. quae tunc absentia a Pontifice Romano aut Metropolitano sit probanda. Nisti, inquit, cum absentia incideru propter munus ct Reipub. ossinium Episcopalibus aliunctum , cuius quoniam causa
stat uotoria is interdum etiam repentinae,nec eas quid m significare Metropolitavo necesse erit. Par-
lamenta pleraque, & suprema concilia initio quidem ex Prouinciarum ordinibus constituta sunt, & in ijs Praelati etiam hodie Pari-sjs,atque alibi locum vindicant. Sed olim quidem conuentus eorum celebrabantur ad paucos dies,aderantque Praelati,decidebanturque lites: sed postquam ea concilia, ad perpetuam stationem sessionem poti sis) deuenerunt, &in subsidium patriarum legum vocata sunt tota Iuris Romani volumina, superueneruntque numerosa Principum edicta, infinita locorum stituta, de litigantium nullis iam terminis circumscripta malitia,litium scriptarum immensa syrmata,& oceanus Bibliothecarum; ut iam iura & negotia mole ruant sua, nec iam breues Ordinum Conuentus, nec Praelatorum exigui temporis ab ecclesiis absentia expediendis causis sussiciat; imo nec continua iudicum diligentia ; recesserunt Praelati a soro; magna etiam parte ab aula e subrogatis alicubi inferioris ordinis clericis, ex quorum ab Tr. ZIpsi operum Tom. z.
sentia minus damnum Ecclesia caperet,& Reialiub. iuuaretur.Sed an pietati maiorum,an s icitati illorum temporum adscribendum sit, quod Reip.negocijs clerus magis quam hodie
admoueretur, an doctrinae, quae penes Ecclesiasticos tota paenὸ erat, aduo ut vetere apud Gallos mole clerici nomine litteratus aliquis indicetur , cum antiqui eorum nobiles arma tractirent tantum, plebs rus vexaret, & artificia ; atque hodie rebus mutatis doctrinaque omni ordini communicata magis conueniat,
ut quam quisque elegit spartham,in ea se exerceat: disquirendum ijs relinquemus, qui progenio quisque suae gentis, & temporum ratiorne Rempub. moderantur.
T N antiquo est Sapientia, o in multo tempore
rudentia. Iob. I 2. Ideoquerisiva sua quondam capitis reineutia e i. comm Vnde prouerbium refert Anactetus, Gloria autu, senum canities. c. porrὲ d. 83. & porro Moysi praecipitur, ut eligat presbyteros, id est seniores.& dein ps legimus apud Hebraeos seni
alibi, quam Juciosa veteranis sapientia, ct gloriosis intellectus, ct consilium, carona senum multa peritia, ct gloria istorum timor Dei. Eccl. 23. R mulus centum ex senioribus elegit, quos se natores propter senectutem, patres ob similitudinem curae nominauit. A sevibus nomen mi
te senatus habet. Lycurgus seniores constituit; scilicet qui annum sexagesimum exegissent. Iege Iulia cautum ne minor viginti quinque
annis iudicet. t. D. de recepι. Augustus, teste Suetonio, a trigesimo aetatis anno Iudices adlegit.
Iustinianus veteres& expertos exigiti su- 2. tbent. de Iud. q. vetus igitur. pers quia veri. In Iudici comquibus Aristoteles Erbic. i. magis probat iu- ucatad dicium de experientiam. cui consonat Anactetus a uac, inquit , canitiei sapientium δε- signat, de qua scriptum est: Canities hominum prudentia est. Posterioribus seculis apud Romanos singulis dignitatibus aetas praescripta fuit. Vnde apud I acitum lib. I. Tiberius pro Nerone Germanici silio petiit quinquennio maturiEsquam per leges liceret quasturam. Et a Claudio Neroni virilis toga maturata est, & vigosimo anno consulatum iniit. Nec in munici-pijs decuriones nisi maiores annis viginti quinque ad legebantur. Minores decuriones facti iportulas decurionum accipiebant, sed interim suffragium inter caeteros serre non poterant.l.istari, g. minores D.de Dcur. Fachi, inquit Glosa, ex causa, uti. H. eod. neque enim sale