J. Vincentii Gravinae j.c. et antecessoris romani Orationes

261쪽

tot in praesiis aut punando super h

Qm ame vita qsam Leo cesine uncis consererent manus eum Mationibus Usi dis quondam nomini Romano gravibus , postquam nostris in castris militarem disiastinam nostrum in exhtium arripuerunt 3 9 nunc ubique adeo formidandis , ut inter tot certan tium populorum potenti os exerintvi,quob Ana illoru- .ergerint eo allatura victoriam viideantis trum nationum quo antiquior es Ha riorque fama, eo allias laus tua, Resa, at uitur, qui adversar gloriae eo erritares adeo pollea eminesque virtute - Mi liceat, audiente i o ine, o hau atque iniuria mo lucro cum ιπο λιγdare inimieos . lem te igitur

fugam injecturum putamus imbelu sae praedatori , quando totas pias talesque misites, talibus in prae

Iiis exercitatos in eum commoveris, eodemque uua coegeris tuarum gloriam, pondera victoriarum , contra quo tutus arma terrorem direxeris nominis tui, Iur, vel solus rumorgρ

262쪽

2 E in amatas exammaveris 3 Qui mero conmum ad te siet earum nationi , postquam mus armormu fulgory Aerit veternum i lium, quo per tot saecula misere occvanturῖ plausu effunde tur ad te , postquam tuiἷ e cano bates eruditimis Graecae praeceptores,libros, praeconis majo- in extulerivi ξ inofremitu, luctu praefutem Graeciae calamitatem me abuηtur quando post agnitionem parenum, di sui i oru veterem ejus nationis dominationem, cum hodieruo servitio I atque a liquorum cunitionem dr ac en , cum homum caligirier comparaverint Z Non salis Iason eram

aurei. Velleris praeda redi t ad illor, qualis endem insperato ad neris tu eum si e majoris . precii letur , nempe cum tbesauro sopientiae, qui possessoribusDix vitam eum be*tribu i , . eumque libertatem quassulti dam ex auro mura, cum longis usi e miseriis , ωmque sex vitute ac pericuos, immo o saepe enm

morte tammutant. . Nec tauta Theseam gloria ixteremto Minotauro is

263쪽

aso patriam comitabatur, quanta Grae- ciam per omnem sequetur circumfundetq; te, qui monstrum longe vorarias, longeque immanius e tot populorum misceribus avelleris; ac Tyrannuara δε- stuleris plurimo Europae, atque Ainoe, Africaeque sanguine ac tabo manso tem. Eoque tu beneficentior eris Grae- seiae liberator, quam T. . olim nos Eraesuimus 3 qua turpiori graviori vejugo eam subtraxeris P ut nos sporictat nomina tibi quaerere majora S nestu liberatorem tantum Graeciae te , sed instauratorem parentem appellar quandoquidem tuas per et ictorias ad

majorum artes Graeci redeuntes , singeniorum libertatem recuperantEs..etere quoque gloria ,-virtute ivico reflorerent ue nou aliter ac salubres, erfoeeundi colles post frigus nivemquC .

diu toleratam, eamque vere novo resolutam, laetius opinione revirescunt, ct segetem fundunt uberiorem . Itaque natio Graecorum , quorum tu ingeniis optima quaeque seminitanduntur, πυ- Cos quos regigHeret, ac redderet curoos, Suones, Pericles, Themistocles,

264쪽

2 I Homeros, Othagoras, Democritos;tDbi deberet uni,qui foetus eos conra objectamservitutem animorum frustra enirentes, depulsa violentio,immissisque nativarum dr cognatarum iis gentibus artium luce ad ortum exciveris, excelsamque mentium prolem vocibus nostratium eruditorum suis, vetat e folliculis excluseris . Puantoscumque mero illi frustus ingeniorum longa ignorantia plurium aetatum amisissent,eos idem pensares. tu foenore ingenti quod ilibue adduceres. novorum inventorum apud nox in dies prodeuntium c quibus cogitata veterum Graecorum, plurimaque sagaci ab eis ra tione provisa , scriPtisque praevunciata , hodie rerum experimentis , sensuum testimoniis comprobantur cadeo ut non modo tu veterum illis bonorum assertor ed 9 novorum etidere-re procreator.

Verum bona haec omnia, utilitates sive militores , sive civiles , ut ad alios e Regno treo deriventur , oportet eodem antea in Regno coaluerint, noumoribus tantum , qui tempore seu L 6 rx

265쪽

relaxantur ho gum interitu dil buntur ; sed etiam legibus, prabus bo

minum aeratum viariationibus oc-mrratur . Nam saltar sane nullarum esse vitrium leges, nis praesumantur animi; popuIorum , praeparentur usu atque comiten tur mores, quibus Iove attius. ac firmius ,quam edictis, poenis in pectoribus hominum infit untur . Sed aquarum instar stasi fuerint morer , ct caduci , iis contisneantur , atque pangantώr legibus; quae ut instabiles , ct o niones et riabiles ad certam justitiae formam

communis militatis rationem revο- cantes,cox forique sensus,oe. .etos CG-tos in privatae vitae modos, publici exegiminis r8gulas . conferentes , .juris notam ,-majestatem publieam imprismant tartut/hus, armentque sopienditiam Poce, ae potestote palari quam ad Oolantariam . honorum opς-rum conoetudinem, Us civilis,oώ-gitima necessitas adjungatur , legibus que perpetuetur , quidquid morum audit a volubilitate ferebatur 3 atque itarier moribus fundenati θ' morer ω

266쪽

233gibus mumantur.Prudentissime namq; fabularum structores eidem. numini frugunto' legum inventionem ait huerunt ad significaudum naturalis,o' civillis Quae nexam;quarao illam frugibus , banc legibus alendam docuerunt. Certam vero justitiae formam anat xa insculptam animis nostris, atque ab assectione a occupatam, extulerunt praeceptis quidem suis Graeci Philo-JUbi, b eorum legi satores opulis proposuerust , utque concluserunt legibus iis , quas ad se smul eum tavilli omui Graecorum sapientia, .Romani coege runt. Sed quemadmodum omnia humanam ad utilitatem a Graecis in-

.enta , .in melius Romani convenierunt;ita θ' radicem ejusdem utilitatis justitiam legi tionem universa- longe rudentius, o inustrius, ac felicius ab eis excultam iuvenimus . Genim in Graecis tacitatibus eum ipsis arimis illis atoribus legum sapientia civilis interibat,neque alia Dperabat, nisi quae inter acutas. , nullius tamen usui controversas. in Philosopborum

sebolii otiabatur . Os quid emergeret

267쪽

' incertum , an publica lege continere- inr, id agitabatur jubtilisne, atque interpretatione dissilentium inter oratorum, leges utrinque trahentium

ad causam suom 3 quod postea, judicum prudentia, ita definiebatur 3 ut ad e' tamen, si quid smiis oriretur,iu eon' iro versam venire oporteret . quis μ' dicia singularum causarum, non com munes juris regulae sunt , sed pceu M- rei justitiae opimoues quac nullam . Fortunt generalem definitionem in ulla controversia ; neque ad simile -- atriam iuresuo pertiuent ,.ns Nova jadicis voluntate recipiautur . Cum , igitur negotia legibus generaliter comprehenderentur,. multuque in dies e re nata ferrentur non proviya majoribur, quae eta abantuin extra legem; . eveniebat ut plurima paterent asse Plioni et humanis , ct sub Magistratuum er judicum Γbidinem caderent. Praeterea leges, pariter atque huma Na omnia , longa die languent , ct propter corruptae naturae repugnantium,

Asiue raritatem saepe squalissant,

velut ager qui nou eXerecatur: ideo,

268쪽

ortua cum legislatore ipso legum cu-τa ,sensus earum aut astutia turbaba tur praestigiis oratorum, aut ab ipsaetetustate absumebatur. Hinc Romani Graecis longe prudentiores. assiduoreultores dederunt legibus , radices ea rum nutrituros , ac sapientia sua irrigaturos , 'ut latius suuderentur L Hos

appellarunt Purisconsultos, quod illorum oracula de re qui quesua consulerent . rum consiliis propter opinionem sapientiae, atque alienationem eorum a privatis, studiis auctoritatem a lege secundam attribuit, antea quidem populus diu , postea etiam Imperator .

qni judices ipsos , edi Magistratus, responsis addixit Iurisconsultorum ,

quos a germans sensu legis eruendo publiceque promeudo, neque promissa ulla merces 3 neque partium plerumquaignotarum amor aut odium deflictebat ue se potius ad solius veritatis, O aequi bonique pronunciationem borta 'batur cura propriae dignitatis , expo fiatioque bonorum, qui a Jὸla integritatis opinione illis serebantur:ut Hou

inis

269쪽

ges in fidem culudigmque suoru accipientes, ac se diutur octrina atqω integris is experimento muistros, o

sacerdotes earum populo praebentes,

qui quid is Graecorum scholis , er is disputationibus. Phil opborum exb uis

justitiae, ae Romanag Civitatit iuvarnirent , patrἰis udiciti adplicauontocuferebant , ut ubi causa deficeretureterbis legis, eo vel diabilica ratione.

mel moralis do hinae praeceptis occurreret ue ubi vero lex observaretur

asperior , bi regulis temperaretur oequitatis . Daduo scriptum jus qua do vel deeset vel ex. eventu public Moceret, si jurisconsultis auI ex philo

sophiasupplebatur , aut Aniebatur attinsitate communi . Vetustotis Pstro inhv-νiam,quae obscurandis vςrbis, o obli-rarcu dix moribus Mos. ab axisset asimelligentia populari, notitia discrimi- qcq e. temporum siveri bon, o perie

270쪽

as Teia formularum, O nariis proprieta te eturborum' quibus opibus aluerunt Leges , artemque instituerunt,quae seu Ilam eis perenne vitamque elariorem σedderet , quam juriflprudentiam appellarunt 3 quamque Dorsum a natio 'aribus aliis primi solique iuvieuere Romani οῦ qui ut alias artes ac doctrinas a Graecis aeceperint ; hane certe usi unice protulerunt , sibiqRe babuere praecipuam , ct peculiarem , quae

utilitate atque dignitate adeo antece ibi , ut e terae civili commercio eatenus dignentur, quatenus luriserudentiae laruerint οῦ quae silpote interpres

legum , ct lingua justitiae jure 1 ο perat scientiis , ct civilibus euntiis

artibus, quarum siue corarus modo a

birii prudentia statuendo , ct singulis

personis ae rebus aptando nulla in publica re foret utilitas. Q e divina profecto ars tranquillitatem ct coucordiam creat eum in populo universo dum publico justitiae adspectu perfraimur 3 tum in Angulis civium animis: qui olla opinione injuriarum exulce-τονςur , quando juriorarisiae miripe.