J. Vincentii Gravinae j.c. et antecessoris romani Orationes

271쪽

2 8 sterio naturalia θ' emilia justitiae federa , nense leges , apte adhibentur ad causas, conquenienter per sinis , ct negotiis advehuntur . Iustitiae namque filius est pacare animos , Ο componere discordes assectiones c quae

scuti suscitantur injuriis, ita justis

responsis compescuntur, ct allatis θο- ne sis causis omnino sedantur . a solis legibus, utpote generalibus , ct . abductis a singulis rebus, perso/ris ,easibus, minime a sequeremur ue nisi a

iuri prudentia jus omne humanum excalptum exemplis, confirmatum argumentis , conclusum regulis, distinctum exceptionibus , ac definiti oribus expresum baberemus , atque ab eadem Digulas conventionum , ct volunt tam humanarum , civiliumque factorum species legibus prudentiaque digestas , ct longis meditationibus excoctas

acciperemus , ut quicumque affectioni- has expers acuta ratione, ac debita aequitate civilia, forensa ne scia per- penderit,propter inditam cuique justi- tiae notionem uo marte feratur in sententiam jurisconsultorπm; qui pro cau- , sit

272쪽

Σsse sis ct negociis omnium aetatum,ct gen tiunt, judiciaprotulerunt: dum assee-sione omni vacarent , ct jura postirο- Mun puris animis dirimerent atque li-Brarent . Ideo sive totius de rebus praefentibus mente aliena , quam pro

pria , judicabimus , eorum si scripta in

consilium vocare ac potius mortuus, quam vivos audire Soluerimus .

Nec minorem illi justitiam in verbis , quam in rebuis adhibueruut apte mcibus utentes, nativasque sedes illis attribuentes , Diisque ipsis dignum orationis genus usurpantes -- solo scribendigenere , non modo Iurisconsulti praesant latinis ceteris; verum ct latini antecellunt Graecis 2 qui ut

omnia eloquentiae genera cor invenerint, ct ad summum perduxerint; Purisconsultorum tamen Romanorum si-euti scientia , ita dr stylo cur eruut . Habuerunt enim nostri Maiestatem fine laxu , fastum sine pompa , superci' lium Me rusticitate , Olendorem sue fuco , He horrore vetustatem, parsimoniam sine macie , sine caluiue

brevitatem; ae prae ceteris melius ele

273쪽

gantiam eum si binate , eum decore proprιetatem , ct oraculorum fiant moniam blanda eum pers cultate con iunxerunt . ae mobrem haec ars una Graecoru kgislatorum scient , Aoreanorumqueprudentiom, . ct gra Uitatem praetereaq*e morabum Philosophorum honestate P sicorum soliditat in , Dialetticorum acumen νGramm. sic eorum cruditionem, di meliorum scriptorum elegaviam Comprehendit Hae sua ex arte auxiliu

data Praesidibus, conjuia Principibaap cinere sonor οῦ ui rica quae m=ώς vel ipsi Drisconsis ref ndissent; mes edixis ut Magistratus ue vixi privatiseriam in petitisvibur rescripsti sent Im

peratores , transierlut in a duam ju- risdictionem, se vim ac perint parem primoribus legibus . . Dedutabanturenins natiso e foui et justitiae, sc moribus , ct auctoritate propagabantur iblius populi, quisuam in Civitatem , aenometa popasii trusi erat uuiversos . Cuius triumphi, non tam QMoribus,

274쪽

feret ent, aeter que tempore retine rent,non tamfus, quum aliarumgemrium causa imperarunt ..ippe qui non modo virtutum suarum tommerueio , ct rerum gestarum admiratione,co native Italorum grawitate, animoraliorum composuerint, Graecorum vitatem , Afrorum perfidiam, Syro rum ignamam corrigentes , perque Bumaniores hieras Arrimarum re monum barbariem auferentes z veramo: leges , ct magisratus, ct linguam,o' Imperium, dr ipsem denique pastriam cum omni fumaNo genere com

gy unicarint , ae propter secuti multiplices ciborum species volentem stoma ctum ingredientes , salubres in fumores ad totius Corporis alimentum con Qertuntur , ita dr varia dissimiliun Deorum , ct nationum ingenia, sub Boe eoelo, o sub illa institutione eivi- Iibus, ct militaribus rebus attemperara , exemplisque nostris veluti compla

uata in Romanos mores ad terrarum

275쪽

262 ei vilis .itae , ac dimini humanique iuris conm unione societatean inguium gentiam consa vernnt , ut Romanum

4 et quodcumque oculi viderent , ct inritatem lomines, non a Latino solo acciperent, sed a morum ae legum professione Romanarum . nomine majores no i Imperium erearunt cmnium uti maximum, ita b JUlissimum , solaque vi sentia fortunae, nat' ino,nee disentientium populorum, neque contrariorum foederum , neque temporis aut oblicionis jure inter irarum; quippe promiscuum , nec Romanis modo , sed sui.essis gentibus

paratram ct utile .ut e re omniAm fuerit manere perpetuo, quod ceterorram et inmιdo saberetur Institutum . iis enim populus, utcumque remo illimus, non imperabat in ea Irbo ,

denique Priveipatus , patebunt natio nibus cunctis , qnandocumque aut ho--ines egregios, aut praestantissimum eicili, militari Virtute Ducem

Latinis populis Obtnsi sent i krale; Αιmanum tulit Ireperium pluri

276쪽

263 avos. Es entis Diter misees , ubi praecipue Senatur lavaeret auctori-ras , ratio Siribus obtemperaret I raro tamen quis ad Imperium attulebatur , nis aut omnitius Cirtutibus ut Aeret a , Trajanus , T itus, Pertinax , Pius , Marcus , Alexander, Prubus , Consantiuus ; stat fortitudine mi Lio ri , ut Commodus, Caracalia , Mari: minus , Decius; aut rerum gestarum orati Noria, qua vitia obruerentur , ut Vespasianus,Adrianus, Selerus, Au retianus,Diocletianus, Iulianus, aliique ceteris mortalibus praestiti istut .E qui partim suis sceleribus , partim pensone scriptoram inter monstra

hominum referautur, aliqua tame L Uirtute adeo excaluerunt ; ut ejus laudem etiam apud posteros in tauta etitiorum infasiria conservarint . si enim Tiberio doctior λ His Nerone enitior Z Vmi G o eloquentior i euis Tomitiano iugeniosor i quorum oster Oratores , alter Poetas omnes cevi fuisiveravit . Nam quid dicam de horum yuatuor , ct smilium sagacitate, ma insecentia, liberalitate ῖ adeo si Ro

277쪽

manor sum Imperatores rn praycorum , quorum etiam facta licerunt , He

roum virtutes , ct Citia successis Θ

ωideantur. Cum enim non hereditario jure,sed τιluntateplex seque ac mota legionum ascenderent ad regimen or his terrarum ue nemo tantam vimhitis nis, er eonfisiorum immensitatem con

cepisset; nis habuisset animum in inst

rae dominationi aequalem , ideoque summarum pariter virtutum Cum eam, θ' vitiorum . Nasius vero maxi

mus animus, etsi Citio stimui, obysi

rerum optimaram feminibus , quae inter opes , ct delirias corrumpunturi quaeque aliquando ex ipsa corruptione per operas emicantia perfringunt aciem popularium ingeniorum, arbitria rerum rumultuario plerumque iudicio , ct inconsulta, eaecaque admi-rstione tribuentium. Tanti ergo ad Imperii gubernaculum fiscuti menter congruas motibus omnibus rerum manarum; ita ct leges universorum populorum rationibus eonvenientes Oportuit adhibere et quae scilicet πη rae eo muni hominum consentirent, ct in

278쪽

in ei ivbus negoriἰs quadrarent om nium regioNum ac temporum. Uode non mirum, Apopuli,qui abrupto communi hoc vinculo, Mi proprior Reges

Crearunt; Romanas tamen minime mmiserint leges, ne amitterent bumani ratem , ct regulas rationabilis vitae.

αἱ magis iisdem legibus , Magne Mo chorum Imperator, tibi receptis est opus ad pacandos mores tot, ac talium opulorum,qui,si bene indolem illorum didici, sesentias,facultatesque alias per re nuper sibi patefactas in publicam, er privatam fortasse perniciem traxerint , nisi beneficio quoque tuo Romanas leges , quae rectum bonorum doceant usum,aliquando accipiant, θ' complectantur Iuri prudentiam nostram , quae in Ct Pitatibus, non spes

modo regit, ct jura cujusque tueturbsed imperat singulis ordinibus civium, ct professoribus doctrinarum , remagistratibus , assidetque Principibus , inter quos una, ct subjectos aliteoncordiam, dum officia praefinit , ac flatuit modos dominiorum, animis ae imprimit 9 eommerciorum Idem , cteontrai um cactoritatem . ct magi-

279쪽

sratuum iurisdictisnem, ct principum praecipue Aajestatem. απο s fluuio

ingenia teneantur ; ct inter bovi, saequi sis o praecepta tersentur,sen Do amittent feritatem eam , quam moribus hominum nulla quis , nullus

earnifex exo ferit, nisi per juri Orudentiam eognitio juris, ac justitiae

persuasio metum poenarum antevene rit . Operum enim pravitatem poenae auferunt, non animorum . qui nisratione regenerentur,statim noxias ad operaἷ erumpent, quandocumque crimina vel celare fraudolenter, vel violenter munire licuerit . Tuum vero, Petre, Regnum, scimus quam varios discordesque mores complestiatur an tanto Namero regionum , er volubilium, ac seditiosarum gentium οῦ quae amequam in hane Imperii formam tua , ct majorum tuorum prudentia coctiscerent , se invicem diu discerpserant, mutuis cladibus prorsus peritu- raeuenis dilaceratas provincias , O

membra divulsa eollegissent, eον que de illis integrum eomposuissent areef-sti e Gregbis populis finitimis rese

280쪽

267pubheae eon uendae Triumviri, Uum in auctoritatem, drsdem ultro se dimicantes populi suarum irarum , ermoluntariarum cladium pertas tradiderunt; ut salutem, quam a se invisece m impetrare non poterant, a potest te, atque arbitrio acciperent alieno. Tatium tu ingeniorum furorem, atquemtibilitatem, nulla melius exercitatio ne continueris,quam sudio legum Rο- manarum , quibus ab impetu deducentur ad rationem,atque a rixis ad judicia transferentur'. quae majores nostri .praeliorum Aeo substituerunt , ut res quae antea non sue frequenti caede, publicoque eum pericato per vim re petebantur , in posterum non in acie, sed in jure manu conferta repinceren tar ue ae verum praesitum in imaginarium aliud festucarum considia imitatum converteretur. Legibus itaque Romanis in imperio tuo receptis eve

niet ut ei*e vel in scholis de justo , o

injusto inter innumerabiles controver