장음표시 사용
321쪽
Vero sit actus perpetuus, ut fieri nune soler, utique non expirat ν&hoc sta eonti-pisse ait, cum a Clemente VII. fictas etsi vicari ux perpetuus, eius officium non ςxpirauit, nam est similis Cubi iuriis Papae . Auditoribus ,& similibus, qui licet habeant nomen relatiuum ad ripam, tamen quia pςrpςtui, dormiant cum caeterisv c nxς sede, di deinde resurgunti haec Gamb r.
De Sinatura Iussitiηi eiusque cardinali Praefecto.
Regum ossicium pronium est sacere iudicium, de Iustillam, εe liberare da
manu calumniantium vi oppressost a Nad hoc iure diuino, naturali, genistium, & ciuili obnoxios esse Principes, Petrus Bellum , testatur, qui pluribus e sacra Pagina, de Ethnicorum desumptis argumentis hanc veritatem comprobat. Prae caeteris veto Regibus, & Princpibus Summus Ponti sex iustiutiae sedebitorem esse asserit; e quia, ut Leo Pas a d ad pulcheriam Augustam scribens ait, res humanae aliter tutae esse non possunt, nisi Se Regia, de sacerdotalis authoritas eas desen dat; has autem authoritates in Romano pontifice simul unitas esse, siquis in dubium ausu temerario reuocarς contenuat, Eminentiss. card Be-Jarminum φ lςgat. Verum quia quod e rei alterna requie, durabile non est, At nisi habear Princeps Herculςm, qui aliquando Athlantem ab onere subleuet, inani Iabore consumeretur,nec tamen solus tam v riis negociis ad omnia satis esse posset; quod optime expressit Iethro Sacerdos, dum Moysem cognatum suum sic alloquutus est. Esto tu popuo in his, a ad Deμmpertinent, ut reseras, quae dicuntur ad eum is , of endasque populo eaeremonias, er ri uis colendi, viamquὸ, per quam ingredi de beant: prouide autem de omnι plebe viros sapientes, edi timentes Deum, in quibus sis veritas, qui oderint auaritiam, D consituere ex eis Triba nos, Centuriones , Ouinquagenario. , Decanoi, qμi tu icent populum omni tempore; quicquid autem maius fuerit, referant ad te, ct es minora tantummodὰ iudicent. leuiusque οι tibi partito in alios onere ,Aθω feceris, implebis Imperium Dei, , praecepta eius poteris suHentare, dr omnis populus reuertetiar ad Acasua euo pace, Haec Iethro cuius praeceptis sit cuti Moyses obtemperauit, ita Romani Pontifices illa eadenia imitati videt. tur , dum in Urbe, ac tota Ecclesiastica Ditione, totoque terrarum orbe, ubi Christi vera Fides coIitur, Episcopos , &Iudicet constiti unt, a quibus iustixiae compIementum uniciatque reddatur. Vcrum quia, ut Philosophus I ait, iustitia est virtus persectissima , de non est pars virtutis, sed tota virtus, 3c eius contrarium non est pars malitiae . sed tota m litia, qu mobrem a recto illius tramite non declinare, diuina potius, quam humana requiratur praestantia somnis namque scientia, & omnis ratio in uno capite residere nequit, integriimque iudicium est, quod plurimorum sententiis confirmatur, ut est Coelestini III. b testimonium ἐρ Ideo Summi pontifices, ut hum nam imbecillitatem adiuuent, hoc Signaturae Tribunal, quod omnibus ius dieentibus modum, di sermam iudicandi praestribat, constituerunt: quisquis enim per sententiam iudicisse m uatum senserit, appellatione in terposita, quandoque etiam, cum durissimum sit coram suspecto iudice litem
agere , vel conueniri in prima infunda, alium ab hoc Tribunali iudicem recipiet. Constituitur autem Tribunal , de quo Ioquimur, ex viris doctrina, nobilitate , prudentia, quantum humana conditio patitur, ornatissimis; e quorum consessu quim innumeri tu pristi eum nostris temporibus purpurati Patres,& exinde pontifices optimi Maximi selecti fuerint, Marehelanus 3 reserre nititur. Hi vero ab ipso munere, supplices nempe libellos coram Pontifice reserendi, Reserendarii dicunturi R quibus unus ex S. R. R Cardinalibus praeponitur,& Signaturae iustitiae
Praeserim apsellatur. Vt autem de hoc Cardinali Signaturae Praesecto aliqua ciuxta
322쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. LVII. sos
itostrii in institutum habeatur notitia, de Reserendarus primo loco, postea verὁ de Pra se elo ipso pauca quaedam enauabimus.
R Eserendariorum originem antiquissimam esse affirmat, & pluribus probat
argumentis Marcheianus , a quorum illud ex alith. de Reserenis. sacri Palat. desumptum potissimum videtur, ibi enim Iustinianus Imperator Reserendariorum numerum, qui decimus quartus aliquando fuerat, ad octonarium redegit; haec autem numeri diminutio Reserendarios antea fuisse supponit: licet Glossator Accursuis in d. auth. quem sequitur etiam Comesius, b vudeatur innuere, ab iplb Iustiniano institutos fuisse Reserendarios; longe tamen ante, sub Alexandro Seuero, qui salutis nostrae anno 226. Imperium habuit, ex lib 8.disputationum Triphonten. cuius verba reseruntur in iure ciuili, e Reserendarios extidire constat. Sed altius repetendam esse Reserendariorum originem, itaut eo rum munus in Romana Republiea apud Consules,&Praetores in Senatu causas reserendo, ex Cicerone, Liuio, d aliis probat Grauatius e d qu 'muis Petrus Andreas Gambar. e dicat, iura Codicis , dc Dige storum Reserendaricis non agnoscere , sed tantum sub Advocatorum nomine, & titulis collocasse ; Sedem vero Apostolicam ideo Reserendarios reperiisse , vi libellos e diuersis Mundi partibus porrectos ad Pontificis aures deducant, de fideliter reserant; tum quia indignum erat, vilissimum quemque, aut inexpertum Pantiscis aures obtundere ; tiam etiam quia multi latenter init ilia libellis ab ipso signandis occultabant, quae non animaduersa concedebantur: Rcserendarii ergo precum veritanam aperiunt, Sc quae concedi, quaeue negari debeant, Principi infimi ante haec Gambar. fQuale autem sit Reserendariorum munus, & ossicium, optime docet Cassiodorus, g qui acet ad Itia tempora respexerit, etiam ad ea , quae in Aula Romana in Sigila turis Gratiae, Se Iiistitiae cui vocant) modo peraguntur, optime faciunt ; quamuis ex Gambara, Monaesio, Staphileo, Marcheiano, & alijs alia multa cognoscenda
Sciendum tamen est, Reserendariorum duo genera esse, alterum gratiae, iustitis vero alterum, de ab ipsa Signatura hoc nomen inditum, Tholosano teste . bNumerum non ita angustum, ut Iustiniano placuerat, nec minus ut ab Alexandro VI decem scilicet gratiae, Se iustitiae totidem esse sancitum sucrat, sed centesimum, nec maiorem esse sanciuit Sixtus U-i Quamuis Paulo U. sedente mirum in modum auctum viderimus,ita ut si Iustiniani Imperatoris sentetitiam K comprobare liceat, tam nil inerosa multitudo nihil habebat honesti; ideo Gambar. I teste horum nu
muri, virtute magnus, quantitate paruuis sit.
Qv o autem modo Reserendariorum receptio fiat, in praecitata si xii V. Constitutione ni sancitum legimus: Iiquidem coram Signaturae Iustitiae Praefecto, conii alis ex antiquioribus Reserendariis saltem sex, Candidatus examini subiicitur.& duos ad minus Applices libellos, seu commissiones ab ipso Eminenti A. Presecto ex tempore porrectis refert, ac proponit, collectisque suis agijs tam Praefecti, quam Referendariorum adstaritium , si reperiatur idoneus, praeuia relatione Summo Pontifici facta, praestitoqite solito iurametato, in albo Reserendarioru iustitiae refertate licet haec formula non semper seruetur, sed in diebus, quibus plena Signatura celebratur, adstantibus quotquot Romae, nec legitime impediti hac dignitate dec xati sunt, in aedibus Eminenti sis. Praesecti de more conliocatis, ibique supplicibux libellis , seu commissionibus, ut supra, relatis, dimissio longiori pallio, epilogium ., mantelletiam vocant, vestem scilicet ad poplitem usque demissana induit: Sed ante Alexandri V I. Pontificatum solo verbo Reserendariorum receptionem factam
323쪽
suisse testatur Gomesius loco cita qui certam legem ab eodem Pontifice latam , de ab ipsis Referendarijs seruandam recenset, atque a nobis insta suo loco paritarreserendam.
Nunc autem sciendum est, qnod qui ad Reserendariatus preeminentiam extollieupit, ex legitimo matri onio honeilis parentibus procreatus, clericali charactere insignitiis, utriusque , vel alterius iuris Doctor in Romana Curia per biennium versatus sit; vita, ac morum probitate commendatus, saltem in vigesimo quinto suae aetatis anno constitutus esse debet, & in bonis temporalibus, aut Beneficiis Eeclesiasticis, unde in Curia dignitatis gradum sustinere valeat, habere; ex prad. Sixti V. Constitutione; a quae quidem omnia praeuia testium depositione, & in publicis documentis hodie relata seruantur.
Neque ad Signaturam Gratiae sunt admittendi, qui saltem triennio in Signatura . Iustitiae laudabiliter versati non silerint; excipiuntur tamen Sacri PaIarii Apostolici Auditores, ta Camerae Apostolicae Praesidentes Clerici, quorum quisque ad utramque Signaturam quouis tempore ascisci valet; quo etiam priuilegio ex Pauli V.sanctione gaudent Abbreuiatores de maiori Parco nuncupati; Secretarijs quoque Ap stolicis hoc idem indulsit Sixtus V. bNeve circa tempus cuiusuis Referendarii adipissionis exoriatur dubium, literas Apostolicas super admissione, &concessione Reserendariatus expediant. Nec mirum, si tam exacte hac in re procedatur: qui enim iura non callet, qu modo Principi petenti de iure respondebit si vitae labat integritas, quam poterit apud Principem fidem astruere y si dicendo ineptus, quo pacto Principis aures obtinebit etiam respexisse videtur Ulpianus, e dum imperitos, insemes, si1-riosos , mulieres, iudicio publico damnatos,)alios huius generis, ac qualitatis apostulandi officio arcendos esse dieit: Et si Leo, ae Anthemius Imperatores, d neminem vel in foro Praefecti Praetorio et in ProuinciaIi iudicio, vel apud quemquam iudicem ad Togatorum consortium accedere permiserunt, qui Sacroanctis Catholicae Religionis imbutus ministeriis non esset,quanto magis haequalitates desiderandae a nobis erunt in Romani Pontificis Reserendariis,quos non temporalis, di terrena Dignitas, ut est Imperatoria, sed Ecclesiastica a CeeIo dimissa Christi vices gerens praesentia illustrat s semper enim cri Cassiodorus ait e) honorem suscipit, qui Principis colloquia decenter acquirit, hoc autem nemo tantum meretur, quam qui Reserendarius esse dignoscitur. Et multis propterea deeoratur priuilegiis, quorum summam ex Summorum Pontificum Constitutionibus,alijsque non obscuri nominis auctoribus desumptam referre non piget. Inter Praelatos Romanae Curiae digniores esse Reserendarios eolligit Gomesius ex regula praerogatiuarum expectantium, ubi omnium primi scribuntur Reserendari j; deinde Prothonorarita articipantes, tertio Ioco Correctores, postea Subdiaconi numerarii, deinde Auditores Rotae, postea Clerici Camerae, deinde Audi mr Camerae,ra Abbreuiatores actu officia sita exercentes: qui vero prius nominatur, is magis honorati dieitur; nam ordo scripturae,veI nominationis titulum confert prε- lationis , ad tradita per Cassaneum; f de colligi etiam potest ex lectura priuile q-rum Protho notariis, Auditoribus Rotae, Abbreuiatoribus, alijsque Apostolicae Sedis Praelatis concessorum, in quibus praeter caeteras praer satiuas Reserendariatus dignitas assignatur; quod si haec minor esset, inanIs esset etiam illius specificatio, imo diminutio, di ad inferiorem dignitatem descensus dici posset. Sed aggrediamur iam alia. Paulus III. g Pont.Max. priuilegia, & praerogatiuas insta dicendas Reserendariis concessit. Sevis Apostolicae Norari , Comites Palatini verae nobilitatis titulo exornati dicuntur, b. I.
Summi illius Pontifieis, a quo in Reserendariorum albo re Iati sunt, iusignibus vii c vulo inquartar raritas valenti S. 2. Notarios creandi facultatem habent, Quam postea abrogauit Piux huius nominis V. bSed Se Doctoratus Iaurea decorare poterant, s. s. Qipd etiam ab eodem Ponti fiee, i Sacri Tridentini Concilii Sanctionibus inhaerendo, sublatum fuit. Baculo, & Mitra uti, & solemnitEr benedicere in Monasteriis sibi commissis permissum est, SE
324쪽
Literanim Apostolicarum expeditionem pro se, & duobus famulis gratis reei piunt, , T. Pro sex vegetibus vini a solutione vectigalis Ripae, aut Ripeltae sunt quolibet
Tam ipsi, quam eorum familiares, & Beneficia sunt i iurisdictione ordinarii im
a munes, δέ exempti, S. 9. . . . . . . ' et
In quibuscumque Proiuinciis, ac si in illis nati essent, Beneficia consequi,&reti
Romani Pontificis iussu , aut causa studii absentes suorum Beneiaiorum mictus percipiunt, s. Id. Altaria iper cos electa visitando Stationum Vrbis Indulgentias consequum Carnibus vetitis diebus de eonsilio veriusque mediet sine eonscientiae serupula vesci permissum est, s. 7. Horas canonicas etiam postposito ordine recitare, sicut Auditoribus Rotae ,conco ceditur, S. 18. De bonis etiam ex Beneficiis aequisitis in stiprema etiam inoluntate disponere valent, . Is eaque resignandi, permutandi facultas datur, F. 2 o. Reserendariorum officium perpetuum, & inter eos antianitatis ordinem semanis dum decreuit, L 2I. Haec Paulus III. quae a Sixto V. a confirmata Ieguntur; Beadditur Reserendarios habere Eec Iesiasticam dignitatem, & sub dispositione e.statutum, cie rescript. in s. comprehensos esse, nempe causas ab Apostolita Sede illis eommittendas tanquam dignitatem obtinentibus . Et antiquitus obseruatum fuisse, ut nihil a Romano Pontifice subscriberetue, nisi Reserendari j voce prolatum esset, testatur Gambar b quorum etiam officium suisse dicit ponere dati, & committere eausas; & probat ex Ioanne Andrea, e di C cente, quod quando duo habent gratiam parem in data, Reserendarius gratificatur, cui vult: hodie vero non omnes suppliees libelli Reserendariorum voce proseruntur, sed illi tantam, qui difficultatis aliquid habent, in caeteris autem nominis sui titulo libellum praenotane quod vulgo Reserendariar Iaeommissione dicitur & hoe relationis vicem obtinet. Commissiones vero causarum ab Emittentiss Car LSignaturae Praefecto fiunt. Et quemadmodum ab Imperatore d spectabiles Reserendarii dicuntur, ita a Summo Pontifice nomine decorantur,dum in committendis causis apponit. Audiat Magiser N. quod honoris encomtum est. o Et de familia Romani Pomtificis sunt, panem honoris habent, multisque gaudent priuilegiis, ut diximus. Quorum praecipuum videtur ex eodem Gambar. num. 37. ut Christiani Monaretiae negocia tractent, cumque affabilem, & domesticum habeant, nihiRud, quod ad i stitiam saltem attinet, sine illis subsignetur: de venerabile semper in Romana Cu ria Rese tendariorum nomen suit, modo ipsi tales sint, qui auctoritatem dignitatis ingenio, di moribus augere studeant, ut Callistrarus fati Nec absonum dicere putat idem Gambar. num. εα hos esse, quos prisci Canones a Sedis Apostolicae Consiliatios voeant, eum Cardinalis nomen tunc temporis
Sed habitum quoque decentem Reserendarios habere conueniti Clementis enim V. 5 sententia esst,decentiam habitus extrinseci morum intrinsecam honestatem . ostendere; de Ulpianus i innuit, dum ex vestium qualitate acrius, vel mitius delicta metitur atque carmina quaedam rudi minerua resere Speculator. Ic
E Vi- benὸ oesitus pro visibus esseperitus Creditur a mille, quamuis idiota sit ilis;
Sie areat vesti, nee sis vestitis bonenὸ, Nuuius est laudis, qua isserat omne, quod audis.
Chaslaneus vero ι dieit, ehlamis Militem, purpura Regem, stola Sacerdotem, i ga Advocatum, cuculla Honachum demonstrat. Nec ratione perlariae tantum. ι
325쪽
sed cit, de dignitatis vestimentorum ornatus adhibendus erit; etenim senς cam Neronis uxori dixisse serunt, in Ae te delicate o ebarisma, non propter te,sedργο-pter honorem Imperii: & Alexandro Magno tarsuasi se Aristotelam , ut Rega te habitum semper indueret, testatur Mastrillus, a alia multa ad rem congerens. Q si ςm indumentorum genere uterentur Reserendari j, Leone X sedente , refert Gamiabar. in loco cir de cuius fide dubitari lion potest, quia loquitur in facto proprio ;erat enim ipse tunc temporis Reserendaritas rvtebantur autem pallio desupcr clauti cum cvucio, quod extra Palatium tantum gestabant; in Palatio autem, ut so staret, iri esse Palatinos , &simulares Papae, sine capimio incedebant; quid autem esset capucium, non bene noui, .sed pileum, quo nunc utimur, in eius locunia seMessisse reor; hunc enim extra Palatium, Ecclesias,& publicas i in tiones Referendarii, caeterique Romani Curiae Praelati hodie deferunt, intra Palatium vero, uuiisque locis supra narratis clericali blaeto utuntur. Insuper neque pallium hodie deserunt, sed togam nigram , nisi ex duodecim antiquioribus quos Votantes vo- ciuit existant ι hi ennia violaceam habent, cui superimponunt epilogium ad poplitem usque dimissum, ex utroque latere ad protendendum brae hia incisum manete laetam dicunt ubi vero coram Sanctissimo in Signatura, quam gratis appellant supplices libellos reserunt, supra talarem togam superpelliceum vulgo rocchellua cuius delationem a Paulo IV. in iurisductionis, decidendi, declarandi, interpre-randi ἡ ac maioris honoris signum permissam fuisse testatur Marchesanus; b inde epilogium induunt. Sed sortὰ pallium, Scca pucium, de quo loquitur Gambar. erit illud uestimenti genus, quo etiam hac nostra aetate utuntur in publicis equitationi hvs Sacrin Rotae Auditores . Uerum dimissa ulteriori habitus inquIsitione, ad Reserendariorum officium ac-eedamus, di quae ab Alexandro UI, sancita fuerint, refert Gomesius, e cuius dicta rGxam in summa.
Commissiones ut impolluta fide reserant , iureiurando adstringantui. Vota per ipsos in bignatura tam gratiae,quam iustitiae serenda ne pandant, priuationis, aliisque pinnis contrarium iacientibus infligendis. Aliorum Reserendariorum votum sub iisdem poenis ne captent. ι A coIlitigantibus, quorum commissiones reserunt, nihil omnino, etiam poculentum, & exculentum recipiant. .
Aliorum Reserendariorum opinionibus, vel votis contra propriam conscientiamne faueant. Si quid in praemissis eommittatiir, summo Pontifici a Collegis renunciandum erit. Haec Gomesius ex Alexandro VI. sed alia multa ex aliorum Summorum Pontificum Constiti itionibus cognoscenda sunt.
Si de Fisci, de Camerae Apostolicae commodo, seu interesse agatur,quida Referen dariis agendum sit, Pius IV. d edixit, In causis Camercibus, S ad Cameram Apostolicam spectantibus Signatura iustitiae non rescribat; ita Clementi VIII. e placuit. ιIn eausis Fabricae S.Petri semper cum clausula epraeiudicio executionis duaraeonforanium, reseribatur; ex Pij V Sanctione. fla reserendariandis, di proponendis libellis, seu Commissionibus, quid agendu,
Aut omittendum sit, Pius IV. g Iegem dixit. Verum Marchesinus, qui in huiusmodi Tribunali consenuit,& longo rerum usu, atque experientia multa comprobauit; plenissimum tractatum de Commissionibusti utriusque Signaturae practica in Iucem edidit in prima sui operis parte , cap. I. num. fin. ubi de ordine a Reserendat is in Signatura Ilistitiae seruando agens, haec protulit. Primo factum fideliter, ea qua potest intelligibili breuitate , ac veritate, qui omnes Domini seniores prius edocti sunt ab ipso Proponente, reseratur; postea iura, de rationes pro Commissione, inde quae in contrarium asseruntur, enarret, tandem votum ante alios, Votantes vero postea sigillatim ex ordine. dicant; atque ita discussa causa, aut rescriptum adnotatur, aut preces Iacerantur
Cur autem supplices libelli iustitiam respicientes per verbum, potius qua per verbum Fiat, signentur, ita Gomesus h respondit, quia stilicet verbum Piaeet, non est Hiductivum gratiae , sicut verbum , Fias, sed ius, R iustitiam concernit; deis norat enim hoc verbum, Placet, 3rbitrium boni viti; a &huiusmodi commissi
326쪽
NOTITIA CARDINA LAT. CAP. LVII. 3 est
nes nil aliud continent, qtiam ius, quia diriguntur, vitiistitia ministretur. a Et adeo Signatura iustitiae merum ius continet, ut in ea de t ylo noli detur dzcretum irritans, neque in ca Romanorum priuilegijs, nouisque Urbis Reformationibus derogetur , cum ex hoc praeiudicium inseratur , quod est contraius . Neque dat r praecalias, quia licet hae de ii ire videantur, cum tamen quandam gratiae specivm contineant, non sunt ex re scripto iustitiae concedendae; ita Comessus loco cit Nec adest differentia i vel saltem modica, signandi Commissiones iustitiae inter Papam,di Cardinalem Signaturae Praesectum; ambo etenim verbo, PLaeet, utuntur , Papata
mea,.Placet I. apponendo scilicet primam sui nominis literam signat; Cardinalis vero, P.Met S. D. N. Papy Λ Cardinalis , addit. Sed quare Summus Pontifex in signandis iustitiae libellis primam sui nominis literam ponat, puta S. D N. Innocentius X. e lacro Fonte Ioannis Baptistae nomen sortitus est , ideo seribit, Plaeet f. in literis vern Apostolicis, quas Bullas vocant, nomen Pontificatus apponat Hanc quaestionem excitat, multisque soluit rationibus Gomesius; b ex quibus illa mihi magis arridet, quia in literis Apostolicis Papa loquitur, ut Christi in terris Uicarius, di ideo Pontificatus nomine utendum erit; in supplicibus vero libellis uti Princeps,& Rex, cui nomen proprium non immutatura neque nouum est sub hae duplici in- spe . tione considerari posse Romanum Pontificemi ad tradita per Nauarrum, ς εc Eminentisi Cata Belarminum . dDenique Summo Pontifice permittente si absint 2 Curia Reserendarii sine licentia etenim abesse nequeunt omnibus ab ipsis Pontificibus eo neessis priuiles' gaudent, ac si praesentes estenti ob Iabores praeteritos; quod a Rota Romana apud
Puteum e . cisum suisse Iegimus. Non tamen ibo infici*s, multis ex Reserendariorum priuilegiis supra narrass vel per non usum , vel ob notias Summorum Pontificum S nctiones derogatum fuisse; praecipue quoad numeri praefinitionem, quam ab Alexandro VI. fe Sixto V. fictam 1 uilse diximus; id enim Principis arbitrio reletu ri valdὰ eonis mim videtur: sicut etiam triennii assignatio; priusquam ad Signaturam Gratiae asciscantur, videmus enim sere unico contextu utriusque Signaturae Reserendarios ereatos fuisse. Panem quoque honoris, si absint ab Urbe, non recipiunt: a solutione vero vectigalis pro sex vegetibus vini non esse amplius immunes mihi relatum est. Tandem, ne te Lectorem ulterius detineam , multa ad hane rem videnda sunt in Resseruintione Tribunalium Vrbis a Paulo V. edita, s ubi de Signatura Gratiae, ac Iustitiae agit. Q ae vero Casliodorus .e in formula Reserendariorum edidit, nullo modo praetermittenda putaui; suiu alitem .haec. Pamuis tantum sit clara givaque Di gnitas, quantum eam praesentis nostrae conspectus illuminat dum semper hono rem suscipit, qui no a eolioquia deeentὸν aequirit 9 nemo tamen sermones nostros tantum meretur quam qui Referendarius se dignosi tu . Per eum nobis causarum strines exponuntur ,per eum interpellantium vota e gnoscimus, ct imo responsa reddimus, υι n Socio compedit oluamus. Magnum e in hoc vo-purimi Iis uire prudentiae, O adfuia Iumfleda res ahenot asserere, ut eo queremit n. videa
tur Ostiastiare. Omile euenim in tumultuosis processionibus msyris nulla premimtione confundi, aut minimὸ tantis elametribus impediri. Necesse habet a turbatis exquirere, quod nobis possit plueabiliter intimare, ct distinctiuι referre, quam potia et audire . Arduum es trepidantium dicta rem tonere, ct verum die re Inon
tantum interpellator sexmidat negotν sui rasum, quantum suos et isti in retatione
periculum ; siquid minus dixerit, inimicus asseritur , redemptus clamatur. Ne - ου dominuι timoris patrocinio pote Uua verba eonuertere, referenti autem non lueet aliquid immutare.Sententia ver4 nora tanta memoriae cautela tenendasen vinibiI minui, nibila itu esse videatur. Nobis merum . audinibus nos a dicturus es, ct diffisi eon itione ronstrictus iudicio nos rosubiacet. dum alienascausas explana reco:endis. Quapropter Rfrendariti te electio nos a eonsiluit; sed tu puritatem rem scientia,'orritasem lingua n ris i lanibus adhibeto ; eruditionem veνὰ mirab
Iem eouoetitio tibi nostra concedit, qua dum per te alios ordinat, quialtatem tur memtis exorn.it : sub nobis enim non licet se imperitos, quando in vicem cotis ingeniat
splendida reddimus, quae causarum assiduitate polimus. 2uapropter illa eunctis v d e nos re iserre, qus aut debuisis, aut potuisis aeripere. Nostra probatis , m redicitis : amate quod nos IArscat; sit velle vesrum quiae videtis nos um esse proposiona. Ad summum taleι τοι esse cupimus,ut etiamper vos iussices corrigamus
327쪽
Meuliare de vobis aliquod oectigalexigimur, Gis eui vibiseum smiliaritὸν Meti semus satus, ita ct nostra opinio Deeiasit, a Cobis mereatnr assectum. Haec Cassio .
dorus de Rese reiadariis, quorum caput, ut diximus, est unus cx S. R. E Cardinal i-b us ad vitam a summo Pontifice delegatus. amuis antiquis temporibus, Gregorio scilicet XI. sedente anno christianae sa- Iutis a 37 a. supplices libellos, quos Commissiones iustitiae dicunt , Vicecancellarius signabat, eoque, ae suis Osticialibus absentibus, Summus Pontifex alicui Uteri ex Cardinalibus hanc sicultatem ad libitum demandabat, quod ex Aegidio Bella mera a innotescit, dum quaerit, an credendum sit rescripto in quadam Commissione , per quendam Card S Angeli adnotato, asserentem, hoc de mandato S. D. N. Gre-xij XI. tunc ex Auenione discessi Ianuae commorantis,ut Romam peteret, fecisse is & affirmative respondit; cuius opinionem sequuti sunt Felinus , b N Gomesus. e
Verum sub Innocentio IV. qui annis sermὰ r18. ante Cregorium XI. Beati Petri Sedem obtinuit, Signaturae Praesectum extitiste ex eiusdem Innocentii monumentis liquet, d dum ait; ct idem libellus supplicationem eontinens porrigitur Referendariis,solus autem Prineeps, vel Praefectus eognoset desupplicatione , cte. Et multis ab hinc annis ita seruatum fuisse, multorum scripta testantur, praecipue Gambari e qui a Leone X. in albo Reserendariorum adnotatus, Signaturae Praes erum tunc temporis Eminenti A. Card Laurentium Campegium fuisse affirmat; denos annis plusquam triginta, quibus Romanam Curiam sequuti sumus, plures hanc Signaturae Iustitiae Praesecturam S.R E.Cardinales gessisse vidimus. Primus suit Cinthius Passarus Senogalliensis, qui ex Clementis VIII. sorore natus, in Aldobrandinam familiam adoptatus, inter purpuratos Patres titulo S.Georgii relatus, hanc denique Praefecturam obtinuit. Hoc ab humanis erepto, Maphaeus Barberinus,in S crosanctae Romanae, & uniuersalis Ecclesiae Senatorum Collegio a Paulo U. ascitus , hae etiam Praesei iura donatus, taq. per annos serme quindecim, sicut de aliis domi, forisquὰ , praecipue tamen apud Henricum IR Gallorum Regem Sedis Apostolicae Nuncij, muniis, summa liberalitatis, prudentiae, ac doctrinarum laude perfunctis, die 6. Augusti I6a . noua Summi Pontificis eligendi serma a GreMrio XV. praedecessore sancita, iterato scrutinio ad supremam in Ecclesia Dei Dignitatem euectus, Christi in terris Vicarius Vrbani VIII. nomine renunciatus Bit; di in praesulgenti s lio constitutus, Eminentiss. D. Franciscum ex germano fratre , tantoque patruo, nemporem meritissimum, quem in Referendariorum numerum statim adscribi voluit, mox S. R. E. tit.S.Agathae CardinaIem, suum in hae Praesectura successorem dixit. Hic autem gravissimis pro S.R.S totaque Ecclesiastica temporali Ditione solicitudinibus,& curis quotidie distentus, ut partito in alios onere, leuios illi sic ret, Eminentiss. D. Antonium Barberinum germanum fratrem,eademque Cardina latus dignitate eoruscantem socium sibi delegit, Praefecturaeque locum cessit: itaut vere diaci possit, quod sileat Machi avellica , eiusque sectariorum dementia, dum effutirstia audent, Imperiti non capere duos ; vera etenim Christiana pietas, & firma Christi Fides, humanae , seu potius diabolicae poIitiae tenebris religiosi viri mente implicarino sinunt;& sicut auru robigine non inficitur,ita germanus amor,in angulari lapide
Christo Iesu selidatus discordiarum simina non aliti numquid ut Malachias i ait
non pate vnuι omnium norimm numquid non Dctis unus ereavit nos quare ego
deficit onusquisque vestrum trem suram , violans pactum patriam Uestrorum pdi sapientissimus Salomon a post detestata hominum dissidia, fratrum concordia extollens ait; frater, qui adiutiatur a fratre, quas Ciuitas ma, em iudicia quasi
vectes Urbia. ae veritas etiam ethnicis innotui nAntillenes enim,testante Laertio, B eandem sententiam comprobat, dum ait; statres eo mordes omni pariet ortiores funir di Socrates ; qui fratribus praeteritis, alios amicos acquirunt, iis similes esse dicebat, qui relicto suo agro alienum colunt. Sed tantorum Principum doctrinam, prudentiam, liberalitatem, religionem, pietatem, humanitatem politiori stylo, &praestantioribus ingens monumentis alii prosequantur, imbecillitati vero meae pauc quaedam indicane sat eriti di iam ad nostra reuertamur, postquam dixerimus, quod hodie non minus virtute, quam integritate, prudentia, animiquD candore. eximius emicat in Urbe Signaturae Iustitiae Haesectus Eminenti si Card. Iulius Sacchetius Florentinus, Episcopus Tusculanus.
sciendum est igitur retroactis temporibus nullam Lisse agnitam disserentiam in-
328쪽
NONTIA CARDINALAT. CAP. LVII. si I
ter Signaturam, Quam gratiae vocant,& de qx dictum est supra, de eam, quae nune Iustitiae dicitur; Alexandrum xero VI. hanc distinctionem decreui sic, Comesio, adi Marcheiano b testibus: cuius Pontificis beneficio hodie duos Eminentissimos Cardinales Signaturae Praesectos, alterum scilicet gratiae , iustitiae veto alterum habemus, & sicut illa die Martiis, vel Sabbati, Summo Pontifice iubente, in Apostoli eo Pal tio, ipsoque Pontifice praesente celebra ur; ita haec die Iouis,per octo dies ante in acie Campi Florae, ad loeum, quem Pancum Cursorum vocant, exposita tabest praescriptam diem collitigantibus indicante, in aedibus Eminentisi. Card. Praefecti conuocatur, ibique Reserendarii omnes, quotquot in Urbe sunt, nee legitime impediti, adesse debent, ut diximus: quorum iunior flexis genibus, alta , & intelligibili voce isti tam legit orationem, a Sancto Isidoro, ut Marche sanus assirmat, compo.
Cuius vero antiqui Magistratus hi Eminentisi Cardinales Praefecti simulachrum
habeant, non satis apud me liquet, nisi dicamus , ad Magistros sacrorum Scrini rum reserri posse, quorum mentio fit ab Anastasio Imperatore; e duplicia enim scrinia Imperatores habuisse testatur Budaeus, 4 statoria scilicet, deviatoria, id illis antiqua monumenta condita erant, nos Archiuia dicimus, in istis vero supplices libellos apostulantibus Principi porrectos, quoad subscriberentur, ti expedirentur, collocabant, de qui horum scriniorum curam agebant, etiam Magistri libellorum dicti sunt, quorum ossicium antiquis Imperatoribus ignotum fuisse probat Gasp. Paneirol. e ex Tiraquello in Augustum cap.so. dum ait, in diplomatibus, libellisque, Nepistolis signandis initio sphinge usum, mox imagine magni Alexandri, nouissim ξ sua; qua signare insequentes quoque Principes seruauerunti haec Suet nius et ex Lampridio vero in vita Commiai haec desumpsit, quod Commodus in .subscribendo tardus, ae negligens, itaut libellis una serma multis subscriberet; ita Lampridius : sequitur Panci rolus; sed cum hoc opus Principes fastidire coepissent, Magistros libellorum inuenerunt,&hi plures scriniarios habebant libellenses voeatos , s qui libellos supplices priuatorii in , non Ciuitatum accipiebant in qtioruiocum forte Reserendarii successerunt9 Μagister vero libeIIorum eos Principi oblatos legebat, ac adnotabat, dictabatque, ut ex Zenonis responso g liquet , ibi, virin ctabiles Mari Mi Seriniorum qualecumque Diuinum resonsum distaverint, cte. Quae quidem responsa duplici modo fiebant , sicut dc hodie fiunt, altero scilicet ex meta voluntate, di gratia Principis, qualia sunt, quae ex Signatura Gratiae prodeunt, altero vero ex peritorum voto, & consilio Princeps responsa profert, & haee ad Signaturam Iustitiae referri possunt: cum autem omnia iura tam gratiam , quam iustitiam respicientia Princeps in scrinio peinoris habere dicatur, hos duos Cardinales Scriniorum Praesectos saluo tamen saniori iudicio appellare possumus . Et quoniam Principis maiestati assistunt, dc inuigilant, ab omnis indictionis onere, siue ciuilium, siue missitarium iudicum immunes extant, ex Anastasii Imperatoris teia
sponso. h Aliis quoque priuilegiis gaudebant non solum Magistri scriniorum, sed
qui proximi sacrorum Scriniorum dicebantur, ab Imperatoribus insigniti, ι & in t iplici erant differentia, memoriae scilicet, epistolariim, εο libellorum ; Ic quorum simulaehrum videmus etiam hodie apud Romanum Pontificem: Scriniarius enim memoriae diei poterit Secretarius memorialium , Scriniarius epistolarum erit, quiitteris Apostolicis expediendis inuigilat, do Praestetias Breuium dicitur, qui seiu, Annulum Piscatoris contrectare valet, εἰ coram Pontifice literas Apostolicas qua, Breuia vulgus appellat, hoc Annulo signat, ες munit; libellorum vero Setiniario, Signaturae Gratiae, ει Iustitiae 'εfectos dicere postumus, nisi serte diemus Data rium,do Regentem Cancellariae, ad quorum manus supplices libelli veniunt,Staphi
leo, Gomeno, Mandosio, Marchesano tussibus i I quamuis libelli praedicti nisi post Principis responsa ad Datarium, εο Regentem non deuoluantur, de ideo hi potivuli bellenses dici poterunt ex Theodosii imperatoris rest 6sin m dc alia multa ad hanerem iacientia colligit Gaspar Panci lus , n quem conside.
329쪽
De Carmalibνs archipresbieris Basticis Vrbis addictis. Et primo de areb resbytero Basilicae Later ensu .
BAsilicas. alii atoris sui Panu inius a ait a loco lateranensis, a conditore
Constantiniana, ab ornamentis aurea , ab apparitione S Saluatoris aplpellata est: vi autem liare melius intelligantur, Lateranensis familia, e qua Plautius Lateranus auctor coniurationis contra Neronem, teste Tacito, prodiit, lila aedes habebat, ex Baronio, b quae postea in Basilicam versae antiquam non amiserunt denominationem . Basilicae vero conditor magnus ille Constantinus Imperator extitit, a quo Coia stantinianae nomen accepit tmuneribus autem ditissi- Bmis, & aureis ornamentis decorata ab eodem Imperatore, aliisque religiosis, &pijs Principibus, aurea dicta est; verum quia in ipsa consecratione sS. Saluatoris mago, omnibus, qui aderant, videntibus , apparuit, adhuc Basilica S Saluatoris a multis dicitur. Nec desunt, qui S. Ioannis , utrumque scilicet Euangelistam, &Praecursorem designantes, nominandam velint . e Antequam veris in Basilicam Versa esset, Palatium Imperatoris erat ;& hoc ab eodem Constantino Melchiadi Pontifici donatum , in eoque Concilium conuocaise Melchiadem contra Cecilianum, pluribus probat Baronius. d Anno vero 3 2 . Syliiestro I sedente, intra Palatium suum coeptam fuisse a Constantino huius Basilicae fabricam idem Baronius e narrat, unicum muneribus summa liberalitate ad inuidiam vRite gentilium
Multis quoque priuilegiis decoratam a Timat inter Iurisconssaltos magni nominis Paulus Castrensis; f & esse maiorem Basilica Vaticana , eo quia ista sit Parochialis, S. autem Petri nec Parochialis , nec Episcopalis, sed subdita Episcopo Por- tuensi, scribit Archidiaconus. g Esse aut iii Parochialem apparet ex Diplomate Paschalis Il. ubi concessa Lateranensi Basilica Canonicis Regularibus ordinis S. Augustini , designat illius Parochiae confinia in haec verba . b Ab Eeelsa S. Nieolai deforma per viam, quae Uenit a S Stephano in monte Cetho, ctosque ad supra die ram io iram Bassicam Satauoris, ct 2pori r Monas eris SS. Quatuor Coronatorum , descendenteper cliuiam in Cia maiori, ct exindeper , Iratam ex utraqueparte usique ad eampum Lateranensem, ct reuoluent supra Ecclesiam SS. Murcetani, di Petri que ad Ecclesiam S Baribotomyi de capite Merulanei, ct deinde ad S. Danielem, exinde descendente ad storiam Vrbis , ct Oenente ante Eeelesam S. Nicolai de Hupitais , ad supradiectam Budieam Saluatoris ere. Sed hanc Paschalis concessionem Canonicis Regularibus potius restitutionem suisse indicat Pan uinius, dania scribit, Gelasium Papam circa annum Domini oo. Clericos, qui ab aristiori vitae instituto Canonici, idest Regulares vocati sunt hi Apostolorum, & priinitiuae E clesiae more secundum Beati Augustini regulam in commulli vivebant Laterani collocasse, quorum praecipulum munus erat, Sacramenta plebi Dei ministrandii sed
haud lono post Gelasii tempora, Monachi, qui paulo ante a Beato Benadicto A
bate in occidente instituti optimam vivendi normam acceperant, in Canonicorum locum subrogantur , causante Longobardorum nequitia , dum Cassinense Monasterium norturno tempore Fratribus quiescentibus can it, illisque expulsis , Roman . τsub Ioanne Papa III confugientibus, iuxta Basilicam 'ranensem , Pontificeta, npermittente, Monasterium ipsi construxerunt sub inuocatione SS. Ioannis Baptistae, Euangelistae, & Pancratii, ubi per centum, S triginta annos quoad Cassi ne iis a Monasterium dirutum permansio permanserunt, & laicorum loco sacras horas, &psalmos canere in Lateranensi Basilica coeperunt, Canonicis tantum Sacra in ea facientibus ,&Sacramenta administrantibus t horum ordinem dilabentem iuxta Beati Augustini Regulam post multa tempora primus omnium Romanorum Pontificum Alcxander Papa II. resormauit, sed diuturni temporis schismate paulatim
330쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. LVII. 3I3
denuo laxata in Paschalis II. salubri studio, &prouidentri ut vidimus in eius literis supra eitatis in Lateranensi Coenobiorestituit, de correaeit, ibique peruranserunt usque ad Bani facit VIII. Pontificatum, qui circa annum Dominii; oo hos Canonicos claustrales Lateranensi Monasterio expulit, & secularesClericos,qui Canonici laeti lares vocantur, collocauit, singulisque ex redditibus Monasterii singu-Ias Praebendas speciatina constituit. Permanseruntq. isti pacificὰ usque ad Eugenia IV qui Regulares Canonicos restituit, sed Romanorum excitato tumultu post obitum Nicolai V. clerici seculares postliminio reuersi, a Calixto III. confirmantur, pa- ei fieὸ commorantes ad Paulum usque II. qui auunculi suo Eugenii IV ordinationes immuratas . suisse haud aequo animo serens, seculares exturbando, non sine magnis Romanorum ciuium quaeretis, qui dicerent. Beneficia, & Praebendas hasce a maioribus suis in lutulas, Regulares Canonicos reuocauit . denique Sixto IV. sedente, Beatae S, Virginis Mariae Templo de Pace nuncupato Canonicis Regularibus assignato, Lateranensem Basilicam Clerici seculares adepti sunt, & ad haec nostra tempora retinent; in triplicem ordinem distincti, Canonicorum scilieet, B neficiatorum, ει clericorum, Capitulum constituentes Inter quos ex una, & G- noni eos, Capitulumque Basilicae Vaticanae partibus ex altera, cum orta esset dissensio, quis eorum deberet eo maior, de aliis praecedere, diuq. causa in Tribunali Sa- erae Rotae Romanae discussa, ac demum in fauorem Capituli, de Canonicorum Lateranensium lata sententia , san. mem. Pius V. a motu proprio, & ex certa scientia praedecessorum suorum Gregori; XI. b Martini V. Pauli u vestigiis inhaerendo, ne-duni se . tentiam praedictam confirmauit, perpetitumque silentium Canonicis, &Capitulo liasilicae s. Petri imposuit, sed Bassilicani Lateranensem primam Vrbis , &orbis esse sanciuit: quod in marmore alias rudi minerua sculptiim supra peryssiliuexterioris Bassilicae porticus his carminibus a Panuinio e relatis apparet.
stu)dsin eunctarum mater caput Eeelesiarum , Hine Saluatoris Caelectia Regna datoris Nomin anxerunt, cuin cuncta peraria fuerunt.
Cum autem dictum sit, clericos huic Basilicae adstriptos in triplicem ordinem esse distinctos, stiendum est, primu sse Canonieorum numero Ι 8. Aetandum Beneficiatorii m az. tertium Clericorum octor deinde sunt Cantores 8 Mansionarii a.
Metista cum socio, Camilli aliquot Sacerdotibus in saerificio Missae inseruientes. His omnibus praeest Archipresbyter, multis ab hine annis ex saero Cardinalium Romanae Ecclesiae Collegio assumptus : quid autem sibi velli haec dictio, Archipres. D byter, Petrum Gregorium Tholosanum d consule, quipraeter alia scribit, Λrchis presbyterum esse . qui Sacerdotibus. se a Presbyteris sertis quibustum de causisi Pr onitur', 8e praestillis , quae Sacerdotalis ossicii sunt, praesertim si uiseopus ne, quod a Mone Pontifice e sulcitum habes in haec verba. Adini rium Amebipresbiem in eo eonfiituitur, ut diligenti cura prauideat mini Ierium Sau- ἀοι-m Caiatnauium, qui Dismne drriant agree o 'ium, in communicatιone
Corporis, ct sanguinis Domini Nosei Iesu Gb L a Dorofanuo die Dominissim tertiis, pe omne horas cananteas indeclinabiti prisuerent, or opus Dei diaria , e fauete persinalse ab ea , cui committitur, tis. Et insta. Preaideat uiam Aob Moγιeμ vitam Sacerdotum Cardinalium praceptis mi obtemperando Epis pi , ne aJiquando redant , aut surpuitate torpeant, ex insta Si 'inopus d .E Derit exceptis iis, quae probibita Iunt Archipreis ινρrouideat cuncta, qua hacee datum minasterio perfici debeant ,fontes beχω dicere, i rinum oleo rurigere poenitenum in mum c eon Ito Episcopo reconcilia e laenitentiam e uia a*s Sarisiatiδas initingere. In praeripuis sectivitatibus aut ipse eelebraiionem Misefa Olomnitὸν impleat , aut ad sui iusionem cui committitur peragra veneramis.
Sed magis ad rem nostra, de ossicio, e iurisdictione Arehipresbyteri Sacrosanctae Lateranensis Melesiae, videnda est Gregorij XIII. Sanctio , f in qua praeuia avoca
tione quaru meumque causarum a quociimque iudice, earum cognitionem At hi