장음표시 사용
341쪽
NOTITIA CARDINAL . CAP. LIV. 299
ex Fidei rebus ab eodem Potisice si to misius, singulari in egenos liberalitate usus. post ex austae pecuniae loculos, domestica in supellectilam, & argentea vasa vendi iussit: Idibus Deceti bris febri correptus anno salutis i 199. Romae moritur Petrus Aldobrandinus Clementis VIII ex fratre nepos, Henrico Cardinali praemortuo, ex Cardinalium considio, de assensu praeclarum Apostolici Camerariatus
osticium I s. Kal. Ianuarii Is 99. a patruo consequutus es, dc ad annum It D.quo ab humanis excessit, Cregorio XV. sedente , gubernavit.
Ludovicus Ludovisius Bononiensis, Gregorii XV. ex fratre nepos, die i Martii 16rr. purpureo Galero a patruo donatus, ipso quoque die S.R.E. Camerarius, de Breuium Praeseetus dictus est: Camerarii veri, munere annno 16:3 deposito, Vic
cancellarius, & Summatoresticitur
Hippolytus Aldobrandinus, Petri olim Camerarii nepos de Clementis VIII. procnepos, S. Mariae nouae Diaconus Card. a Gregorio XV. creatus ; S. R. E. Camerariatum a Ludovisio Card. dimissum pretio quadraginta aureorum millibus emit,quem ad extremum vita: cxitum, ad annum quippe i638 mensem Augusti retentum, relinquere tandem una cum alijs Dignitatibus, δc praerogatiuis necesse habuit Antonius Barberinus Hierosolyi initant Ordinis Eques, Urbis Prior , utriusque Signaturae Reserendarius, ab Optimo Pontifice Vrbano VIII. eius patruo S. Mariae in Aquiro Diaconus Cardinalis,dc signaturae Iustitiae Praefectus csficitur, hae dimisiasa, signaturae Cratiae praefecturam consequitur: Hippolyto Card. Aldobrandino ab humanis erepto, S. R. E Camerarius in eius locum renunciatus, tanto muneri non minori prudentia , quam iustitia , hietate, ac liberalitate Draefuit, ac nunc praesidet; tui in partem solitudinis uniuersalis Ecclesiae regendae Pastori vigilantissimo, de coratissimo patruo suo, dum Pontifex vixit, adstitit; Deus ipsum communi bono diu, multumque seruet incolumem . Ucri in cum Purpuratus hic senator aliquot anno rum spatio in Gallia commorasset, S. D. N. innocentius Papax. ipsi in hoc munere subrogauit Procamerarii denominatione Fodericum S.I .E Cardinalem S sorti an Romanum; quo deinde ad Ariminensem Episcopatum properante , Laurentium . Cardinalem Raggium Ianuensem S R E. Procameraritim Pontifex idem dixit; tandem cum ad Urbem Antonius Barberinus redijsset, eodem summo Pontifice permittente , Canacrarii munus anno is 13. mςnseque Augusti reassumpsit.
i Acrae Poeni tentiariae ossicium antiquissimum, inprimitiua Ecclesia institutum, b iis tra- . .. de a pluribus immaculatae vitae, ac scientiae , eruditionisque simplicibus Con- Cane. Absc d sessoribus magna cum authoritate, summoque honore gubernatum suisse, P η υ ex Cassiodoro, Socrate, ac Sozomeno a refert se collegisse Gomes b qui V etiam addit, munus, quod hodie exercet Rotae Decanus, portandi scilicet mitr a m ummo Pontifice solemni litu celebrante, suisse prius apud seniorem Poenitentia- δε--- D Grium, qui olim quindecim, de hi Cardinales, erant; de hoc innuere voluisse Dama- : προ α sum in vita Marcelli Pontificis, dicentem , quindecim in Urbe Cardinales fuisse ab ' δε- hoc Pontifice constitutos propter Baptismum, re Poenitentiam; de hoc etiam affirmare Pelagium antiquissimum Cardinalem, e tandem concludit, post varias ser- n-- . tunae vices. Officium hoc uni tantum Cardinali suisse commissum , penes quem to- itus comminus Poenitentiariorum honos , totaque Conse rum subordinatio, de re- a. ciproca cura residet; de hoc ultimum docent etiam glossa, d de Mandosius. e Et in d. Clem. habes , Oineium Summi Poenitentiaris, nec eius iurisdictionem expirare, etiam mortuo Pontifice , & Sede vacante, quod est speciale fauore ani- - - . ex niarum, nam cum Poenitentiarius habeat suam iurisdictionem delegatam a Summo eia, in Pont fice, debet per mortem delegantis expirare, ut notat glosa. merum maiorem mihi 3 Poenitentiarium ordinaria , di non subde legata iurisdictione, de auctoritate sunsi, f '.
ac ideo posse non solum per se ipsum in casibus ad eius Osficium pertinentibus di . - P p a spons
342쪽
spensire , de absoluere, sed dispensationes Christi fidelibus impendendas in diuersis
Mundi partibus per suas literas committere; de eius literas in utroque soro proba re , & suffragati, patet ex determinatione Sixti IV. a de vide Sarne n. b qui de hac Sixti IV Constitutione, de coincessione mentionem sacit, de plura addit scitu digna . Quae quidem Sixti IV Constitutio cum a paulo III Pontificatus isti anno is . di vutimo confirmata se isset, morteque praeuentus, literae confirmatoriae expeditae non essent, Iulius III. ne super illarum validitate haesitari pollet, aliam Constitutionem c promulgauit. Quod autem dictum est, ossicium, Ze iurisdictionem summi Poenitentiarii non expilare etiam Sede vacante, intellige verum quoad ea, quaesorum conscientiae respiciunt, itaut ea solum pro animatum salute valeat e pedire; in aliis autem, quae ad forum lori quomodolibet pertinent, penitus, & omnino conquiescit, ex Pij IV. dispositione. d Quam quidem Constitutionem vide, quia multa in ea prohibentur maiori Poeniten tiario, suisque Oificialibus, Si Summo Pontifici reseruantur , ut ibi;
Plura de Summo Poenitentiario, de ad Sacrς Poenitentiariae munus spectantibus , deque eius origine, variatione, re si lo scribus t Chaslaneus , s Comesius, s Wilrius, b Sc ibi Gratiatius; Mosco n. i de Mandosius, Ic motum dicta rescribere
superuacaneum duxi Sed quae magis ad haec nostra tempora correspondent, adnotando, sciendum est, Pium V. I certam , de determinatam legem summo Poenitentiario praescripsisse . Habes enim ibi huius ossicii reformationem, ut ea, quae animarum salutem praecia puὰ concernunt, attentiori istudio prosequantur, b. I. dcr. Oininia loca Rcserendariorum, Correctorum, Reuisoris, viginti sestein Script rum exercitia, de octo Procuratorum supprimit, ac resecat, s. p. Officium hoc Poenitentiario, Regente, Datario, uno Correctore , uno Theologi x Magistro, uno Decretorum Doctore, duobus Procuratoribus, duobus Scriptoribus, de uno Sigillatore tantum perpetuo constare praecipit, s.
Praedictorum Osficiorum venditionem expressὸ prohibuit, sed ea omnia probis,
de peritis viris gratis omnino concedenda mandat, s s. Maiorem Poenitentiarium Presbyterum, Sacrae Theologiae Magistruim,vel Decretorum Doctore in esse, de per se ipsu in ollicium exercere ordinat; de si causa logitima a Summo Pontifice approbata absens, vel impeditus fuerit , altu in S R E. Cardinalem praedictis qualitatibns insignitum sibi substituat : qui qui scin taliter ilibrogatus interim per se ipsum hoc munus prosequatur, literasque non Poenitentiarii delegantis, sed suo proprio nomine iubeat expediri, 6.s. Similiter Regentem, de Ditarimn Theologiae Magistros, ac Decretorum Doctores, viros omni eximia doctrina praestatites, casuumque conscientiae peritos esse voluit, SI. Corrector quoque in decretis, stylo , caeterisque Poenitentiariae rebus diligenter versatus, Ec instructus esse debet, s. 8. Sigillator vero probitate vita, de ut tale munus postulat, omnium ossicii expediationum peritus sit, 6.9. Omnes etiam huius ossicii Ministri, Procuratores quoque , 5: scriniores Presbyteri, vel saltem in aliquo ex sacris ordinibus coinstituti, de horum arcanorum conti nentissimi sint, iuramento etiam, casus occultos, nec perso as unquam, nec cuiqua extra os Acium reuelaturos adstringa . tur; si secus secerint, non leuius quani Presbyteri peccatorum consessiones prodere audentes, puniantur, , io. 5: ad hoc vide Nauarrum , m quem refert Flavius Cherubinus, n sed male allegat in tit .de sponsit. lib. 4 Procuratoriae, Zc Scriptoriae officia ita a summo Poenitentiario conserantur, ut prius a Regente, dc Correctore super vita, de moribus, aetate, scientia, de aliis qualitatibus requisitis diligenter, ac propositis edictis, & mora so dierum praecedente per concursum examinati, dc idonci comprobati fuerint, alioquin cocessiones omnes, etiam a Romano Pontifice ex aliqua causa iactae, praedictis tamen non struatis, irritae, ac nullius roboris sint, , i i.
oificiale omnes per se ipsos officia exerceant, e stipendiis sibi assignaris contenti sint, nec aliquid aliud etiam i sponte dantibus, sub poena priuationis officii, de ein
343쪽
NOTITIA CARDINAI AIT CAP. XLI.
Eommunicationis a solo Pontifice absoluendi, recipiant, g. ra. Et vide Nauarrum, a quem reser de sequitur Flauius Cherubinu . hRegentis autem munus est, petitiones 3: casus ad hoc osticium deductos diligentPr prius examinare; quae di scultatem non haben t, faciat expediri; dubia vero, vel obscura ad Maiorem l enitentiarium reserat, ut diligentius examinentur, & insignatura proposita cum maturo omnium iudicio decidantur, I. ir Sigillator vero materias omnes siue conficiendas, siue scribendas inter Procura tores, & Scriptorcs diuidendi curam habeat, s i . Et litcras omnes eatenuς recosiaciscat. vi manus requisitae illis appositae sint, & eorum datae cum libello supplicationis concordent: deinde ipsius sigillo Poenitentiariae obsignatas,& in totum gratis ubique expeditas demum eas Procuratoribus consignet, s. i Correctoris officium est, ut antequam literae scribantur, schedulas, seu minutas earum a Procuratoribus conficiendas cum supplicatione expedita diligenter reco gnoscat, examinet, & corrigat, s. 1 . Nihil prorsus pro literarium coniectione, & expeditione , nec etiam pro charta, atramento, cera , capsula, cordulis, alijsque rebus ad ipsam expeditionem pertunentibus soluatur, b. II Sigillator insuper, ne quid lapsu temporis pereat , neglectumque iaceat, omnia exemplaria, literas, scripturas, & instrumenta quorumcumque priuilegiorunt, Ac facultatum, concessionum, prohibitionum, reformationum, de omnium d Poenitentiaris ossicium concernentium , fideliter, & suo periculo seruet, deque his omnibus authenticum inuentarium, ac regestrum conficiat. 6.18. Iuramenta, quae in admissione Officialium praestanda sunt, ut supra in s. o. quotannis in manibus Poenitentiarii debent iterari, Li Praedicti Corrector, & Sigillator, alii . officiales, sicut 3c ipse Eminent L. Card. summus Poenitentiarius per Urbem in domibus sibi bene visis habitant. sed Com-rni sarius Frater Ordinis s. Dominici, de Assessor, qui reos in earceribus cor . stitutos ad veritatem satendam quaestionibus urget, ac etiam notarii ad conscribendos protesinς ais gitati in aedibus apud Vaticanum pro sacrosancta Inquisitione constructis permanere, et pernoctare tenentur. Alia multa, quae ad hanc rem pertinent, require supra, ubi de Congregatione s. Inquisitionis egimus. Sed nunquid Coetus Cardinalium, nullis deficientibus Poenitentiariis, possi illorum numerum augere ρ Zabar. e mouet hanc quaestionem, et negat luc respondet.
De Viearis Papae. HAbri summus Pontifex in urbe, & in iis, quae circa Vrbem sunt, in subur
biis scilicet Vicarium S. R. E. Cardinalem, cui demandata est iurisdictio dioece cana , extenditque suam potestatem usque ad quadraginta milliaria. Residet in Urbe tanquam ordinarius in sua Dioecesi in regimine spirituali, & omnia, quae Episcopns exercet, ipse quoque administrat, praeter Beneticiorum collationem ; ex Parisio, d le Vestrio, e quem vide, docet enim, quas habeat sacultates, circa quae versetur eius iurisdictio, quas possit cognoscere causas, inter quas per sonas , & usque ad quam siminam, quot habeat iudices , quot notarios ab eo dependentes; vide etiam Petrum Gregorium Tholosanum , ' qui sub Theodorico Gothorum Rege vicarium Vilis in locum Praefecti Vrbis suisse, ex Cassio doro g affirmat, esse tamen diuersum ab eo, de quo nunc loquimur, qui iudex ecclesiasticarum personarum, de clericorum cst Possunt etiam inspici Consututiones Suri . morium Pontificum , videlicet Pauli II. 5 ubi supradictas Vicarii Papae facultates enarrantur, licet co tempore non esset
Cardinalis, sed Episcopus T itanensis, ut ibi: de Pauli III. i in qua deputat Vi- carbun suum in Urbe Episcopum Burgi s.sepulchri, tribuitque facultatem visitan
344쪽
di, et coercendi quoscumque Religiosos, Ecclesias S. Anastasii, S.Sebastiani: s. Pauli, et ad tres Fontes, S. Laurentii, et S. S. abae, et alia loca Ecclesiastica, ac Monasteria regularia, Se secularia; Synodum in Romatio Clero cogendi; Ordines sacros etiam per alium Episcopum ab eo eligendum conserendi; poeuas operibus piis applicandi, aliaque gerendi, prout in ii. Conili tutione, quam confirmauit Iulius III. in sua Constitutione , a in personam tamcn Philippi Archiati Episcopi Salutiarum, ut ibi: item Pii V. b sanctionem perlege, ubi declaratur, facultatem Auditoris Camerae non praeiudicare iurisdictioni Vicarii Papae circa personas ecclesiasticas; loca pia, eorum l. bona, etiamsi agatur de obligatione in forma Camerae, seu Ripae,& Ripetitae , &c. Habet ςtiam Vicarius Papae cognitionem causarum, & protectionem puellarum S Eufemiae dispersarum vocatarum,ex Constitutione Clementis VIII. c& iurisdictionem cognoscendi quascumque causas Archi hospitalis S. Spiritus ordinis S Augustini, vel eius, suarum l. per inarum interesse concernentes, concessit idem Ct mens VIII. d Hanc autem Vicarii Papae iurisdictionein circa causas dicti Archi- hospitalis declarauit Paulus V. e ut scilicet in causis spectantibus ad Camera Apostolicam, vel Magistros viarum Procuratores Archi hospitalis eligant in iudicen Card. Camerarium, vel unum ex Clericis Camerae, quem voluerint, quo vero ad causas,in quibus agitur vigore obligationis in forma Camerae, iide in Procurat res eligant, an velint agere coram Auditore Camerae, seu coram Vicario, ut ind. Constitutione Pauli V. fQuoad Puellas S. Euphemiae Dispernas nuncupatas, si Vicarius Papae aliquam. hodie stadierioritate in , vel iurisdictio item habet, haec cumulative erit cum Eminentis . Card. Protectore, ut legitur in d. Constit. Clementis VIII. r ubi habes, suisse tunc deputatos Protectores barum Puellarum almae Vrbis Vicarium, Se Caesare . Baroniuin S. R. E. Cardinalem, qui quidem Baronius huius pii operis adiutor, α is autor extitit: primus enim inuentor fuit Ioannes Leo nardus Siculus, Literatus vulgo dictus, qui pueros, & puellas per Urbem vagantes in unum collegit; sed vemelius pueris vacaret, puellas dimisit, quae a diuersis receptae, stib anno demunia asys. Patronum inuenerunt Hieronymum Card. Rusticuccium , , qui coemptis iuxta Templum S. Euphemiae ad sorum Traianum pluribus aedibus, Xenodochium, suadente Caesare Baronio postea S RE.Card. construxit,Theodoro Amideno teste. θNunc vero harum Puellarum Protector munificentissimus est Eminentiis. ac Ecu rendisi. D. Card. Antonius Balberinus, san. me. Urbani VIII. ex germano fratre
Sed numquid Vicarius papae cognoscat de causis subiectorum Titulis Cardinaliu) Cardinales enim, ut diximus supra, i habent in Ecclesiis, ad quas sunt in tituloti, iurisdictionem Episcopalem, de personas illis addictas coercendi ; vide Ioannem Andream, A qui proprie loquitur de Vicario Papae; Butrium, i qui etiam multa de Vicario Paps; Ioannem Franciscum Pauinum , m qui affirmativam i nent, posse scilicet Vicarium Papae cognoscere causas inter personas Titulis C dinalium subiectas,ea'. corrigere: licet Martinus Laudensis n Vicarium Papae ple ruam habere in Urbe iurisdictionem dicat, sed non esse iudicem subditorum C dinalium, nam isti remittuntur ad Vicarios eorundem Cardinalium, ex Zabar . o et Parisio. p Tamen ab opinioneIo. Andri Butr. et aliorum recedendum lion est, quia ita etiam tenet Abb. et ita etiam seruari in practica dicit Flauius Cli erubinus. r Haec tamen praetica non seruatur in subditis, Et habitantibus in Franco Basilicarum Vrbis,videlicet Constantiniana, Vaticana,s . Mariae Maioris nam isti habent ii dices peculiares Archipresbyteros Cardinales dictarum Basilicarum pri irative quo ad omnes alios, ut patebit ex iis,quae dicemus infra de Archipresbyteris Cardinalibus, et de Constitutionibus summorum Pontificum ibi adductis, praesertim de AN Uchipresbytero S. Mariae Maioris. . Primus vero Cardinalium, cuia summo Pontifice demandata fuerit talis faculto, de iurisdictio , fuit Virgilius Rotarius Presbyter Card. Spoletinus, quem Paulus IV. in albo Cardinalium retulit, ac summi Pontificis perpetuum Vicarium deputauit, ut legitur in epitaphio ciusdem Cardinalis apud Ecclesiam S. Mariae si per Mineruam his verbis .
345쪽
S.R. E. PRESBYTERO CARDINA LisVMMI PONTIFICIS PERPETUO VICARIO VIXIT ANN. LX. OBIIT X. KAL. IVNII is sq.
Hune autem primum inter Cardinales suisse Vicarium Papae apparet,quia ut adnotatum est supra sub Paulo III. & Iulio III. eorum Vicarii fuerunt Epistoni.& non B Cardinales; Paulus vero IV. Iulio lII. in Pontificatu succestit, , hic d. Virgiliari Cardinalem, vicariumque secit elicet hoc in dubium reuocet, quod ab Honorio III. Petro Saxonio Anagnino S. R. E. Card. tit. S. Pudentianae scriptum legimus , a dum ibi suum in Urbe Vicarium appellar; qui re satendum est, annis ab hinc oo. & vltra Vicarium Papae unum ex S. R. E. Cardinalibus suisse; S confirmat Cimconius, b dum ait: Petrus Saxo Anagninus Hernietis Pres ter Carinulli S. dentianae,cte. sub Honorio III Papa in Urbe Visariussit; nisi sorte dicamus, hoe munus exercuisie, dum Pontifex ab Vrbe aberate mos est enim Romanorum Ponti-seum ab Vrbe discedentium Vicarium, seu Legatum in Urbe relinquere, ut post multos, a Clemente VIII. perrariam peti uro factum fuisse scismus, Megitur in Bullario notio , e dum inicum Aualos S. R E Cardinalem suum in Urbe Vicarium, C di Legatum dixit. Honorium vero si I de quo supra, aliquando ab Vrbe Roma discessisse, Reate permansurum, ex Bulla Canon irationis S Laurentij Regis, ac Reginae Hiberniae filii, data Reate, Idus Deeembris anno eius io d & in alia approbationis Regulae ordinis Heremitarum de Monte Carmelo, ibidem data 3. Kal. Februaris eodem anno Io. e manifeste apparet. Cardinati Rosario in Ulaaria tu successit Iacobus Card Sabellus, cui Hieronymus Card Rusticuccius huie Camillus Card. Burghesiius, qui in . Sede Beati Petri collocatus Pauli V. nomen habuit, & in suum locum in Vicariatu posuit Hieronymum Caris. Pamphilium S D N. Innocentii X. patruum; hic vivente ad c eodem Pontifice diem clausit, & in eius locum subrogatura, Ioannes Garetias Card. Millinus , quo etiam vita suncto Martius S. Mariae nouae Diaconus Card. Ginetius Veliternus ab Urbano HII suus in Urbe Vicarius deputatus ibit. Verum quia Vicarius Papae in Processionibus Vrbis Episcopali indutus ornamento post Clerum incedere debet, & bis in hebdomada, diebus scilicet Mercurii, &Sabbati cum aliis Romanae Curiae officialibus de negotiis in eorum Tribunalibus Ocςurrentibus Summum Pontificem certiorem reddere, & consulere tenetur , nec illa gerere, nec cum dictis Officialibus concurrere Cardinalitiae dignitati congruum visum esset, propterea fuit Cardinati Vicario data facultas deputandi sibi Coadiutorem Episcopum sub nomine Vicelerentis, qui praeter ea, quae dicta sunt supra, ecclesiasticos ordines temporibus a iure statutis, aliaque Sacramenta confert, Z conficit, loca prophana coniecrat, & polluta aqua benedicta reconciliat, ut in Bul-
Et est notandum , Vicarium Papae, quamdiu hoc munus in persona Praelatorum , de Episcoporum suit, nunquam Cardinales praecedere ausium fuisse, licet Summi Pωtificis vices gereret,eius personam referret: imo nec Gubernatorem Vrbis,nec Auditorem Camerae,& Contradictarum, teste Menochio. g Verum etiam postquam in personam Cardinalis translata est haec dignitas, non tamen alios Cardinales , vel tempore , vel ordine digniores praecedit, ex eodem Menochio; b de ita de secto
. sed an Officium Vicarii Papae vacante Sede expiret Vide Gambar, i qui distinguit; si Vicarius Papae es deputatus ad beneplacitum, & ad tempus, expirare, si
346쪽
ero sit sactus perpetuus, ut fieri nunc solet, utique non expirat; & hoe s bi eontigisse ait, cum a Clemerite VII. iactus esset vicarius perpetuus, eius ossicium non ςxpirauit, nam est similis Cubiculariis Papae, Auditoribus . & similibus, qui licet habeant nomen relativi. In ad Papam, tamen quia perpetui, dormiunt cum caeteris vacante Sede, & deinde resurgunt, haec Gambar.
Dι Signatura IuBitiae , eiusque Cardinali Praefecto
Egum osticium proprium est sacere iudicium, re iustitiam , de liberare de
manu calumniantium vi oppressisset a&ad hoc iure diuino, naturali, gen- ritium, & ciuili obnoxios esse Principes, Petrus Belluga b testatur, qui plu- 0ribus d sacra Pagina, N Ethnicorum desumptis argumentis hanc verita tem comprobat. Prae caeteris vero Regibus, ct Princpibus Summus Pontifex iusti tiae se debitorem esse asserit; e quia, ut Leo Para d ad Pulcheriam Augustam seriabens ait, res humar ae aliter tutae esse non possunt, nisi de Regia, de Sacerdotalis a thoritas eas defendat; has autem au thoritates in Romano Pontifice simul unitas esse, si quis in dubium ausu temerario reuocare contendat, Eminenti A. Card. Be- larminum e legat. Verum quia quod caret alterna requie, durabile non est, εἰ nis habeat princeps Herculem, qui aliquando Athlantem ab onere subleuet, inani labore consumeretur, nec tamen solus tam variis negociis ad omnia satis esse posset . quod optime expressit Iethro Sacerdos, s dum Moysem Cognatum suum sie alloquetus est. CE i, tu populo in bis, quae ad Dium pertinent, ut refers, qua dicuntur ad eum sostenda uepopulo caeremonias, ct Witum eolendi, viamquὸ, per quam ingredi debeant : prouide autem de omni plebe viros pientes, ct timentes Deum, in quibus sis veritas, ct qui oderint auaritiam, ct constituere ex eis Tribtinos, ct Centuriones , ct Putnouagenarior. ct Deeanos, qui iudicent populum omni tempore: furiquid a 'tem maius fuerit, referant ad te, , ibiminora tantummovi iudicent, oui que Attibi partito in ahos onera ,s boe feceris, implebis Imperium Dei, di praecepta eius poterii fuHentare, ct omnis populus reuertetur ad loca sua eum pare. Haec Iethro; cuius praeceptis sicuti Movses obtemperauit. ita limani Pontifices illa eadem imitati videntur , dum in Urbe . ac tota Ecclesiassica Ditione, totoque terrarum orbe, ubi Christi vera Fides eo litur . Ei iscopos, & Iudices constitii utit, a quibus Diustitiae complementum unicuique reddatur. Verum quia, ut philosophus g ait, iustitia est virtus perscctissima , Ac non est pars virtutis, sed tota virtus, & eius contrarium non est pars malitiae , sed tota n alitia, quamobrem a recto illius tramite non declinare, ciuina potius, quam humana requiratur praestantia; omnis namque scientia, & omnis ratio in uno capite residere nequit, intestrumque iudicium est, quod plurimorum sententiis eonfirmatur, ut est Coelestini IlI. b tesumonium ; Ideo Summi Pontifices, ut humanam imbecillitatem adiuuent, hoc Signaturae Tribunal, quod omnibus ius dicentibus modum, & formam iudicandi praescribat, constituerunt i quisquis enim per sententiam iudicisse grauatum senserit, appellatione interposita, quandoque etiam, cum diarissimum sit coram sumecto iudice litem
agere, vel conueniri in prima instantia, alium ab hoc Tribunali iudicem re
Constituitur autem Tribunal, de quo Ioquimur, ex viris doctrina, nobilitate , prudentia, quantum humana eonditio patitur, ornatissimis: E quorum consessa quam innumeri tu priscis, tum nostris temporibus purpurati Patres,& exinde Pontifices Optimi Maximi selecti fuerint, Marchelanus 1 referre nititur. Hi vero ab ipso munere, supplices nempe libellos coram Pontifice reserendi, Reserendarii dicuntur: A quibus unus ex S. R. E. Cardinalibus praeponitur, & Signatum iustitiae
Pr sectus appellatur. Vinutem de hoc cardinati biguaturae praesecto aliqua ciuxta
347쪽
nostrum institutum habeatur notitia, de Reserenda ijs primo loco, postea veta de Praesecto i pso pauca quaedam enarrabimus
REserendariorum originem antiquissimam esse assirmat, id pluribus probat
argumentis Marches anus, a quorum illud ex auth. de Reserend. sacri Palati desumptum potissimum videtur , ibi enim Iustinianus Imperator Reserendatiorum numerum, qui decimus quartus aliquando suerat, ad octonar una redegit; haec autem numeri diminutio Reserendarios antea sui te sus poniti licet Glossator Accursius in d. auth. quem sequitur etiam Gomesius, b videatur innuere, ab ipsis Iustiniano institutos fuisse Reserendarios: longi tamen ante. sub Alexandro Seuero, qui salutis nostrae anno et a . Imperium habuit, ex lib 8. disputationum Triphonteii. cuius verba reseruntur in iure ciuili, e Reserendarios extitisse constat. sed altius repetendam ei se Reserendaciorum originem, ita ut e rum munus in Romana Republiea apud Constites, & Praetores in Senatu causas reserendo, ex Cicerone, Liuio, &aliis probat Graiiatius : d quamuis Petrus Andreas Cambari e dicat, iura Codicis , de Digestorum Reserendarios non agnoscere, sed tantum sub Advocatorum nomine, Sc titulis collocasse; sedem vero Apostolicam ideo Reselendarios reperiisse, ut libellos E diuersis Mundi partibus porrectos ad pontificis aures deducant, & fideli est reserant; tum quia indignum erat, vilissimum quem u*, aut inexpertum Pontificis aures obtundere; tum etiam quia multi l tenter iniusta libellis ab ipso signandis occultabant, 'liis non antimaduersa concedebantur : Reserendarii ergo precum veritatem aperiunt, o quae concedi, quaeue necari debeant, Principi insinuant: haec Gambar. 1 Quale autem sit Reserendariorum munus, de ossicium, optime docet Cassiodoruς, g qui lic Et ad sua tempora respexerit, etiam ad ea, quae in Aula Romana in Signaturis Gratiae, de Iustitiae sui vocant modo peraguntur, optime faciunt; quamuis ex Gambara, sontesio, Staphileo, Marcheiano, do alijs alia multa cognoscenda
Sciendum tamen est, Reserendariorum duo genera esse, alterum gratiae, iustiti quero alterum, & ab ipsa Signatura hoc nomen inditum, Tholocano teste. θNumerum non ita angustum, ut Iustiniano placuerat, nec minus ut ab Alexandro VI decem scilicet gratiae, de iustitiae totidem esse sancitum fuerat, sed centesimum, nec maiorem esse sanciuit Silatus Wi Quamuis Paulo V. sedente mirum in modum auctum viderimus itaut si Iustiniani Imperatoris sententiam K comprobare liceat, tam numero multitudo nihil habebat honesti; ideo Gambar. I teste horum numerus vitru te magnus, quantitate paruuis sit. Quo autem modo Reserendariorum receptio fiat, in praecitata si xii V. Constitutione tu sancitum legimus: siquidem coram signaturae Iustitiae Praesecto, conuocatis ex antiquioribus Reserendar s saltem sex, Candidatus examini subiicitur,ta duos ad minus supplices libellos, seu commissiones ab ipso Eminentiss. Praesecto ex tempore porrectas refert, ac proponit, collectisque suffragiis tam Praefecti, quam vestrendariorum adstantium , si reperiatur idoneu praeuia relatione Summo Pon- . tisici facta, praestitoque solito iuramento, in albo Reserendarioru iustitiae resertur: licet haec formula non semper seruetur, sed in diebus, quibus plena signatura celebratur, adstantibus quotquot Romae, nec legitimὰ impediti hac dignitate decorati sunt, in aedibus Eminentius. Praesecti de more conuocatis, ibique supplicibus libellis , seu commissionibus, ut supra, relatis, dimissis longiori pallio, epilogium , mantelletiam vocant, vestem scilicet ad poplitem usque demissam induit: Sed ante Alexandri M. Pontificatum solo verbo Reserendariorum receptionem sactan
348쪽
suide testatur Comesius loco citi qui certam legem ab eodem Politi de latam, de ab ipsis Refercndarijs seruandam recenset, atque a nobis in ista tuo loco pariter
Nunc autem sciendum est, qnod qui ad Reserendariatus preeminentiam extolli cupit, ex legitimo matrimonio hone ibis parentibus procreatus, clericali characi re insignitus, utriusque . vel alterius iuris Doctor , in Romana Curia per biennium , versatus sit; vitae, ac morum probitate commendatus, cillem in vigesimo quinto suae aetatis anno constitutus este debet, & in bonis temporalibus, aut Beneficiis Ecclesiasticis, unde in Curia dignitatis gradum sustinere valeat, habere; ex praed. Sixti V. Constitutione; a quae quidem omnia prauia testium depositione, di in publicis documentis hodie relata scruantur. Neque ad Si naturam Gratiae sunt admittendi, qui saltem triennio in Signatura . . Iustitiae laudabiliter versati t. on fuerint; excipiuntur tamen Sacri Palati: Apostolici Auditores , & Camerae Apollo licae praesidentes Clerici, quorum quisque ad utramque Signa uram quouis tempore ascisici valet; quo etiam priuilegio ex Pauli usanctione gaudent Abbreuiatores de maiori parco nuncupati; Secretariis quoque Ap
ι , ita stolicis hoc idem indulsit fixtus V. bsulta odio, a r. Neve circa tempus cuius uis Reserendarii admissionis exoriatur dubium, literas Rm. sis. Apostolicas super admissione, & concessione Reserendariatus expediant. Nec mirum, si tam exacte hac in re procedatur: qui enim iura non callet, qu modo Principi perenti de iure respondebit λ si vitae labat integritas, quam poterit apud Principem iidem astruere ' si dicendo ineptus, quo pacto Principis aures ol tinebit etiam respexisse videtur Vlpianus, e dum imperitos, infames , su- .i rii, uri, riosos , muli zres, iudicio publico damnatos, 5c alios huius generis, ac qualitatis agati t. aulais. postulandi ossicio arcendos esse dicit: Et si Leo, ac Anthemitis Imperatores, d ne- minem vel in foro Praesccti Pratorio, vel in prouinciali iudi io, vel apud quenuiuam iudicem ad Togatorum consortium accedere permiserunt, qui sacrosanctis Callio lieae Religionis imbutus ministerijς non esset, quantio magis hae qualitates desiderandae a nobis erunt in Romani pontificis Referendarijs, quos non temporalis, & ter x- Οna Dignitas, ut est Imperatoria, sed Ecclesiastica i Coelo dimissa Christi vices ge- . Ita 6. Har. rens raesenti ait tu strat; semper enim cui Cassiodorus ait e) honorem suscipit, qui i 1. Principis colloquia decent Er acquirit, hoc autem nemo tantum meretur, quam qui Reserendarius esse dignoscitur. Et multis piopterea decoratur priuilegiis, quorum summam ex summorum Pontificum Constitutionibus, aliisque non obscuri nominis auctoribus desumptam referre non piget. Inter Pixtatos Romanae Curiae digniores esse Referendarios colligit Gomesius. ex regula praerogatiuarum expectantium, ubi omnium primi scribuntur Referen darii ; dcinde Prothonorarii participantes, tertio loco Correctores, postea SubdG- corii numerarii, deinde Auditores Rotae, postea Clerici merae, deinde Auditor Camerae de Abbreuiatores actu ossicia sua excrcentes: qui vero prius nominatur, is magis honorari dicitur; nam ordo scripturae,vel nominationis titulum confert pret- OI iis .a,h rubri lationis , ad tradita per Casaneum; f & colligi etiam pote st ex lectura priuilegii rum Prothmo arijs, Auditoribus Rotae, Abbreuiatoribus, aliisque Apostolicae Sedis Praelatis conceloruin, in quibus praeter caeteras praerogatiuas Reserendariatus di- gnitas assignatur: quod si haec minor esset, inanis esset etiam illius specificatio
imo dimin alio, & ad inseriorem dignitatem descensus dici posset . Sed aggrediamur iam alia. - Cinn.:3 F Paulus IIL g poni.Max. priuilegia, de praerogatiuas infra dicendas Reserendariisiarin 3. 4 concessit. Sedis Apostolicae Notarii, Comites Palatini verae nobilitatis titulo exornati dicuntur, s. r.
Summi illius Pontificis, a quo in Reserendariorum albo relati sunt, insignibus uti vulgi, inquartar rarino valent, s.1 E
Norarios creandi iacultatem habent, L et Quam postea abrogauit Pius huius no
Sed & Doctoratus laurea decorare poterant, s. s. Quod etiam ab eodem Pon- . c. a. o. d. tifice, i Sacri Tridentini Concilii Sanctionibus inhaerendo, sublatum suis. Euatas.x16. Baculo, & Mitra uti, di solemniter benedicere in Monasteriis sibi commissis permissum est, SAE
349쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. LVII. 3or
Liter cum Apostolicarum expeditionem pro se, & duobus semulis gratis recipiunt, s. T. Pro sex vegetibus vini a solutione vectigalis Ripae, aut Ripeltae sunt quotlibetantio immanes, k8.
Tam ipsi, quam eorum familiares, & Beneficia sunt a iurisdictione ordinari, im
In quibuscumque prouinctis, ac si in illis nati essent, Beneficia consequi ,& reti
Romani Pontificis iussit, aut causa studii absentes suorum Beneficiorum fructus percipiunt, b. I 2. Altaria per eos electa visitando stationum Vrbis Indulgentias consequuntur, b. I QCarnibus vetitis diebus de consilio utriusque medici sine conscientiae scrupulo vesci permissium est, s. r7. Horas canonicas etiam postposito ordine recitare, sicut Auditoribus Rotae , concedit ar, NI 8. De bonis etiam ex Beneficiis acquisitis in suprema etiam voluntate disponere valent, I9 eaque resignandi, & permutandi facultas datur, , ro. Reserendariorum officium perpetuum , & inter eos antianitatis ordinem seruandum decreuit, L ar. Haec Paulus III. quae a Sixto V. a confirmata leguntur, &addituri darios habere Ecclesiasticam dignitatem, de sub dispositione c.statutum,ce rescripc in L comprehensos esse , nempe causas ab Apostolica Sede illis committendas tanquam dignitatem obtinentibus. Et antiquitus obseruatum inire, ut nihil a Romano Pontifice subscriberetur, nisi Reserendari j voce prolatum esset, testatur Gambar b quorum etiam ossici uni suisse dicit ponere data, & committere causas ;& probat ex Ioanne Andrea, e di cente, quod quando duo habent gratiam parem in data , Reserendarius gratificatur, cui vult: hodie ver6 non omnes supplices libelli Reserendariorum voce proseruntur, sed illi tantium, qui difficultatis aliquid habent, in caeteris autem nominis sui titulo libellum praenotant quod vulgo Reserendariar lacommissione dicitur & hoc telationis vicem obtinet. Commissiones vero causarum ab Eminentiss Card. Signaturae Praesecto fiunt. Et quemadmodum ab Imperatore d spectabiles Referendarii dicuntur,ita a Summo Pontifice Magi mi nomine decorantur,dum in committendis causis apponit. Audiat M.gifer N. quod honoris encomtum est. e Et de familia Romani P tificis sunt, panem honoris habent, multisque gaudent priuilegiis, ut diximus. Quorum praecipuum videtur ex eodem Gambar. num 37. ut Christiani Monarchae negocia tractent, cumque affabilem, & domesticum habeant, nihilque, quod ad iustitiam saltem attinet, sine illis subagnetur: & venerabile s in per in Romana Curia Reserendariorum nomen fuit, n).odo ipsi tales sint, qui auctoritatem dignitatis ingenio, de moribus augem studeant, ut Callistratus ait Nec absonum dicere putat idem Gambar. num. o. hos esse, quos prisci Canones a sedis Apostolicae Consiliarios vocant, cum Cardinalis nomen tunc temporis
Sed habitum quoque decentem Reserendarios habere conueniti Clementis enim V. b sententia est,decentiam habitus extrinseci morum intrinsecam honestatem ostendere ; & Vlpianus i innuit, dum ex vestium qualitate acrius, vel mitius delicta metitur: atque carmina quaedam rudi minerua refert Speculator. KVi- bene o situs pro Ursibus esse peritus Creditur a mille, quamuis idiot.rsit ille; Si eare.at UeHe, nee sis vrytisus boneΠὸ, . Nullius eH Ludis , quamuis scia i omne, quos audit.
Chataneus vero I dicit, eli lamis Militem, purpura Regem, stola Sacerdotem, i ga Ad uocatum, cuculla Monachum demonstrat. Nec ratione personae tantum ,
350쪽
sed Ossicii, & dignitatis vestimentorum ornatus adhibendus erit; etenim Senecam Neronis uxori dixisse serunt, indue te isticatὸ o ebariss a, non propter te,sedpro- p tr honorem Imperii; & Alexandro Magno persi rasisse Aristotelem , vi Regalem - δε Masin M. figbitum semper induςper, testatur Mastrillus, a alia multa ad rem congerens. Quo M. ιv. . vero indumentorum genere uterentur Reserendarii, Leone X sedente , refert Gambar. in loco cit de cuius fide dubitari lion potest, quia loquitur in facto proprio; 4ςrat enim ipse tunc temporis Reserendarius : utebantur autem pallio desuper clauso cum capucio, quod extra palatium tantum gestabant; in Palatio autem, ut constaret , ipsos esse Palatinos , & familiares Papae, sine capiacio incedebant; quid autem esset capticium, non benὰ noui, sed pileum, quo nunc utimur, in eius locum successisse reor; hunc enim extr Palatium, Ecclesias, & publicas stinctiones Reserendarii, caeterique Romani Curiae Praelati hodie deferunt, intra Palarium vero, aliisque locis supra narratis clericali bireto utuntur. Insuper neque pallium hodie deserunt, sed togam nigram , nisi ex duodecim antiquioribus quos Votantes v cant in existant; hi enim violaceam habent, cui superimponunt epilogium ad po- plite in usque dimisitim, ex utroque latere ad protendendum brachia incisum mantellectam dicunt ubi vero coram Sanctissimo in Signatura, quam gratis appellant supplices libellos reserunt, supra talarem togam superpellice uni vulgo roechettu) B cuius delationem a Paulo IV. in iurisdictionis, decidendi, declarandi, interpretandi , ac maioris honoris signum permissam sui se testatur Marche sanus; b inde epilogium induunt. Sed sortὰ pallium, &capucium, de quo loquitur Gambar. erit illud vestimenti genus, quo etiam hac nostra aetate utuntur in publicis equitationibus Sacrae Rotae Audi ores. Verum dii nisi aviteriori habitus inquisitione, ad Reserendariorum officium a cedamus, & quae ab Alexandro VI. sancita suerint, resert Gomesus, e cuius dicta reseram in summ . Commissones ut impolluta fide reserant , iureiurando adstringantur. Vota per ipsos in Signatura tam gratiae,quam iustitiae iserenda ne pandant, Ptiu tionis, aliisque poezis contrarium facientibus infligendis. CAliorum Reserendariorum votum sub ijsdem poenis ne captent. A collitigalitibus, quorum commissiones reserunt, nihil omnino, etiam poculeiam tum, & exculentum recipiant. Aliorum Reserendariorum opinionibus, vel votis contra propriam conscientiamne faueant.
Si quid in praemissis committatur, summo Pontifici a Collegis renunciandum erit. Haec Gomesius ex Alexandro VI. sed alia multa ex aliorum Summorum Pon tificum Constitutionibus cognoscenda sunt. Si de Fisci,& Camerae Apostolicae commodo, seu interesse agatur, quida Reseren dariis agendum sit, Pius IV. d edixit. In causis Campralibus, & ad Cameram Apostolicam spectantibus Signatura iu- Dstitiae non rescribat; ita Clementi VIII. e placuit. In causis Fabricae S.Petri siem per cum clausula, nepraeiudicio executionis Darii conformitim , rescribatur; ex Pij V Sanctione. fIn reserendariandis , & proponendis libellis, seu Commissionibus, quid agendu, aut omittendum sit, Pius IV. g legem dixit. Verum Marche anus, qui in huiusmodi Tribunali consenuit,& longo rerum usu, atque experientia multa comprobauit; pleni stimum tractatuni de Commissionibus& utriusque Signaturae practica in lucem edidit in prima sui operis parte , cap. i. num, fin. ubi de ordine a Reserendariis in Signatura Iustitiae seruando agens, haec protulit. Primo factum fideliter, ea qua potest intelligibili breuitate , ac veritate, qui Eomnes Domini seniores prius edocti sunt ab ipso Proponente, reseratur; postea iura, de rationes pro Commissione, inde quae in contrarium actriantur, enarret, tandem votum ante alios, Votantes vero postea sigillatim ex ordine dicant; atque ita discussa causa, aut rescriptum adinotatur, aut prpces lacerantur.
Cur autem stipplices libelli iustitiam respicientes per verbum, macet, potius qua per verbum Fiat, signentur, ita Gomesius b responclit, quia scilicet verbum Placet, non est inductivum gratiae , sicut verbum , Fiat, sed ius, Riustitiani concernit; de-
notat enim hoc verbum, Placet, albi trium boat viti; i & huiusmodi commisso